Кафедра отырысында ұсынылды 20 ж. № Хаттама

Әдістемелік нұсқаулардың титулдық парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/40

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

5В071900«Радиотехника, электроника және телекоммуникация» және

050719 «Радиотехника, электроника және телекоммуникация»

мамандықтарының студенттеріне арналған

Пәнді игеру бойынша
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР

Павлодар

Әдістемелік нұсқауларды бекіту парағы			Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/41
		БЕКІТЕМІН ОІ жөніндегі проректор ________Н.Э. Пфейфер 20___ж «___»________

5В071900«Радиотехника, электроника және телекоммуникация» және

050719 «Радиотехника, электроника және телекоммуникация»

мамандықтарының студенттеріне арналған

ОҮЖжӘҚБ бастығы _________А.А. Варакута "____" ____ 20___ж.

20__ж. «___»______________ №____ Хаттама

1. 
   Туманбаева К.Х. Ақпаратты үлестіру теорисы. Оқу құралы – АИЭС, 2003.
   

2. 
   Коньшин С.В., Казинва Г.С.Радиотарату құрылғылары. Оқу құралы – АИЭС, 2004.
   
3. 
   Дарибаева Р.А., Агатаева Б.Б., Көпарналы телекоммуникациялық жүйелер. Оқу құралы – АИЭС, 2003.
   

Пәннің негізгі міндеттерін оқып білу:

- компьютерлік және телекоммуникациялық технологиялар негіздерін меңгеру;

- жергілікті телекоммуникациялық жүйелердегі ақпараттық ағымдардың орын ауыстыру -принциптерін меңгеру;

- әлемдік телекоммуникациялық жүйелердегі ақпараттық ағымдардың орын ауыстыру принциптерін меңгеру;

«Ақпарат тарату жүйелері» пәнді меңгерудің нәтижесінде студент төмендегілерді істеп білуі қажет:

- дербес және мамандырылған компьютерлердің арасындағы қосылудың құрылымдық схемаларды құрып қолдану;

- дербес және мамандырылған компьютерлердің, сонымен қатар ақпараттық қызмет ету мәліметтер базалардың арасындағы қосылудың құрылымдық схемаларды құрып қолдану;

- корпоративті немесе Интернет желісіне қосылу схемалардың құру.
2.1 Пәннің тақырыптарының мазмұны
1 Тақырып - Кіріспе

«Ақпарат тарату жүйелері» пәннің мақсаты, міндетті мен мазмұны. Ақпарат тарату жолдарының қысқартылған даму тарихы. Ақпарат тарату жүйелердің дамуының негізгі деңгейлері. [3], 4 бет.

Ақпарат таратудың алғашқы жүйелері. Екі күйдегі тарату жүйелері: биттер және байттар, байттар және октеттер.

Алғашқы коммуникационды кодтар. Қазіргі кодтар: стандарттау бойынша ұйымдар, EBCDIC кодтары, ASCII, ESC таңбасы. Телетайп.

Компьютерлердің көмегімен ақпарат тарату: компьютерлік жүйелерді пайдалану деңгейлері,шлюзерлер, көпірлер, маршрутизаторлар. Дамудың болашағы: көпміндетті серверлер, жие виртуалды торлар, ІР-телефония.

Ақпарат тарату жүйелердің негізгі сипаттамалары. [1], 45 бет.
3 тақырып - Терминалдық құрылғылар

Телетайп: коммуникация және терминалдар, телетайптарды қолдану облыстары, қазіргі телетайптар және портативті терминалдар. Телетайпті терминалдар және ЭЛТ негізіндегі терминалдар. Микропроцессорлы терминал. Бағдарламалық терминалдар және дербес компьютерлері. Мамандырылған терминалдар. Терминалдың құрама бөлшектері. ДК – терминалдық құрылғы. Компьютерлер және терминалдар арасындағы мәліметтерді тарату әдістері: тізбектей, параллель, ассинхронды. [1], 54 бет.

Ақпарат сандық параметр ретінде. Ақпарат таратудың физикалық орталары (каналдар). Ақпарат таратудың жабық орталары: сым, кабель, толқынжолы, мәліметтер таратудың талшықты –оптикалық жүйелері. Ақпарат таратудың ашық орталары: жоғарыжиілікті және ультрақысқатолқынды диапозонның радиотолқындары, тарату спутниктік жүйелері, ұялы байланыс жүйелері.

Ақпарат тарататын каналдардың сипаттамалары мен талаптары.

Көпканалды ақпарат тарату жүйелері. Каналдардың жиіліктік және уақыт бөлінуі. Импульстік-кодтық модуляция. [1], 63 бет.

Асинхронды модемдер мен интерфейстер. Модемдердің көмегімен ақпарат тарату. Интерфейстік модемдер. Модуляция, модуляция түсінігі. Аналогтық және жиіліктік модуляция, аналогтық және жиіліктік модуляцияның әдістері. Модемдердің жұмыс істеу стандарттары. Стандарт V.21. Асинхронды модемдердің сипаттамалары.

Коммуникационды интерфейстердің стандарттары. RS-232, V.24, USB интерфейстері және FireWire. Интелектуалды модемдер. Факс-модемдер.

Синхронды модемдер. Дабылдардың синхронды таратуы. Тарату құрылғылардың негізгі параметрлері.

Типтік синхронды модем: модемнің, таратқыштың, скремблердің, қабылдағыштың, эквалайзердің құрылымдық схемасы. UTI-T.V сериялы модемдердің стандарттары. Жоғары жылдамдықты модемдер. Сандық АТС –тар үшін модемдер. Дискретті көптональды және амплитудалық - фазалық модуляция. Кабельдік модемдер.

Сандық ақпарат тарату. Сөйлеудің сандықтануы және кодталуы. Биполярлы декодердің құрылымдық схемасы. Қайталағыштар. Қызмет көрсету блоктары. [2], 93 бет.

Мультиплексирлеу. Түсініктер, анықтамалар. Мультиплексирлеу әдістері. Каналдарды біржерде қолдану әдісі: жиілігінің бөлінумен және уақыттың бөлінуімен берілген мультиплексирлеу. Модуляция түрлері. Кадрлеу. Сандық ақпарат тарату жүйенің иерархиясы.

Уақыт бөлінген статикалық мультиплексирлеу.

Төменжиілікті сөйлеу/мәліметтер мультиплексирлер. Сөйлеудің сандықтану әдісі және дабыл формасының кодтау. Сөйлеу/мәліметтер мультиплексирлерді қолдану. [2], 113 бет.

Оптикалық байланыстың дамуы. Талшықты –оптикалық байланыс жүйенің негіздері. Оптикалық талшық. Жарық көздері: жарықдиоды, инжекционды лазерлік диод. Фотоқабылдағыштар.

Байланыс жүйелері. Толқын ұзындығы бойынша мультиплексирлеу. DWDM байланыс жүйлері. SONET және SDH стандарттары. Трансконтиненттік байланыс жүйелері. Жергілікті торлар. FTTH, DSL технологиялары мен HFC кабельдік модемдері.

Спутниктік байланыс жүйелер. Спутниктік технологиялар негіздері. Көп қатынаулы жүйелер:жиілік және уақыттың бөлінуімен, талаптар бойынша каналдарды ұсынуымен. Байланыстың персоналды қызмет көрсетуі. [1], 103 бет.

Протоколдар мен интерфейстер. Түсініктер мен айырмашылықтар. Протокол элементтері. TTW протоколы: дәлдікті бақылау әдістері, бақылау қосындылары. ХМОDEM протоколы, әр түрлілігі. KERMIT протоколы. Протоколды таңдау.

Жартылайдуплексті және дуплексті протоколдар. Жартылайдуплексті протоколдар: каналды типті, тарату және бақылау кодтары, кодтардың тізбегі, қателерді бақылау, хабарламалардың форматтары. Дуплексті протоколдар. Мәліметтер тарататын, синхронды каналдардың көмегімен ақпарат тарату мен желілерге бақылау үрдісі. [3], 74 бет.
9 тақырып - Коммуникационды бағдарламалық қамтамасыз ету

Коммуникационды бағдарламалардың функциялары: операционды орта мен модемнің тірегі. Интерфейс пен ағымға бақылау жасау, ақпарат тарату жылдамдығы мен телефонды нөмірлердің каталогының тірегі.

Алыс қатынаудың қызмет көрсетуі: драйверлердің инсталяциялау және модемдердің жасырлануы, Internet, HyperTerminal, ProcommPlus, ProcommPlus for Windows-қа қосылу. [3], 93 бет.
10 тақырып - Торлардың архитектурасы

Әлемдік торлар. Ашық жүйелердің өзараәрекеттік моделдері. OSI модельдердің деңгейлері. Протоколдардың көпдеңгейлік көрінісі. Пакетті торлар. Пакетті коммутациялар жүйе үшін стандарт. Х сериялы ұсынылған стандарттар. Х сериялы стандарттардың өзарабайланысы. Кадрлардың қайта өңдеулі тор(Frame Relay).

Жергілікті торлар. Жергілікті торлардағы ақпарат тарату. Идеалды жергілікті тор. OSI моделі. Жергілікті торлардың стандартары. OSI каналды моделінің деңгейлері: логикалық байланыспен басқару және ортаға қатынаумен басқару. Деңгейлердің қосымша бөлінулері. Ethernet. Ethernet торлардың жасылануы, топология ережелері. Ethernet тордың стандарттары. Gigabit Ethernet стандарты. Қосылған ресурсты, маркер тасымалдағышты жергілікті торлар. FDDI талшықты –оптикалық кабелдер арқылы ақпарат таратуға арналған торлар.

Тораралық айналым құрылғылары: көпірлер, маршрутизаторлар, шлюлзерлер, коммутаторлар. [3], 114 бет.

Анықтама. Internet құрылуының тарихы. . Internet протоколдары. Провайдерлер. IP –адрестеу. ТСР таратумен басқару протоколы. UDP мәліметтердің қолданушы протоколы. ІСРМ хабарламаларды басқару протоколы. РРР мәліметтерді тізбектей таратудың протоколы. FTR файлдарды таратудың протоколы. Telnet алыстатылған компьютермен қосылу протоколы. НТТР гипертекстті файлдарды тарату протоколы.

Web –навигация. . Internet қосымшасы. Сөйлеу ақпаратты тарату. Виртуалды жеке тор. [3], 123 бет.
12 тақырып - Сандық байланыс торы. АТМ желілік технология

ISDN комплексті қызмет көрсетулі сандық байланыс торы және құрылудың алғышарттары. ISDN-нің архитектурасы, қатынаудың әдістері. ISDN стандарттары, тордың сипаттамалары, құрылғылары мен интерфейстері. ISDN тордың дамуы, қызметі,стандарттары. ISDN қолданудың қосымша облыстары.

АТМ технологияның құрылу тарихы, дамудың алғышарттары мен қолданылуы. АТМ тордың архитектурасы. Қосылу әдістері. АТМ технологияның артықшылықтары. Маршрутизация. АТМ протоколдардың эталонды моделі, архитектура деңгейлері. АТМ-қызметтері. LANE протоколдары, клиенттері, серверлері. [3], 165 бет.
13 тақырып - Ақпарат таратудың сымсыз жүйесі

Мобильді сымсыз байланыс, дамуы, коммутацияның инфрақұрылымы. Ұялы байланыстың компоненттерінің өзараәрекеті. AMPS аналогтық мобильді телефонды жүйе.

TDMA уақыт бөлінулі көп қатынаулы әдіс. TDMA версиялары: сандық жаңартылған мобильді телефонды D-AMPS қызметі, PCS персональді коммуникационды жүйе, GSM сандық ұялы байланыс жүйесі.

CDMA каналдардың кодтық бөлінулі көпқатынаулы әдісі. Internet-ке қатынау. 3G-торлары. Сымсыз жергілікті торлар.

Дабыл тарату әдістері. Торлар түрлері. Сымсыз жергілікті торлар қызметі. Сымсыз жергілікті торларды қолдану. [3], 193 бет.
14 тақырып - Административтік торлар

Торларға талаптар. Мәліметтерді дәл және өз уақытта әкелу: тордың көлемі және ақпарат тарату жылдамдығы, жұмыс істеу қабілеттілігі. TRIB ақпарат биттердің тарату жылдамдығы.

Желілік құрылғылар. Модемге бір жерде қатынау құрылғылары. Аналогтық көпірлер. Протоколдардың конверторлары.Көпірлер. Жергілікті торлардың коммутаторлары. Маршрутизаторлар. Шлюзерлер.

Түзетпеушіліктің локалдануы: торды түзелудің түйіндік бақылануы, тордың тестілеу құрылғысы, торды бақылау жүйесі, тордың бағдарламалық анализаторлар.