Г. К. Искакова 4 алғаш рет енгізілген

Мазмұны

- Білім берудің тиісті деңгейлерінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Бұйрығымен енгізілген және бекітілген, № 1080, «23» 08 2012 ж.

- 5В072100 – «Органикалық заттардың химиялық технологиясы» мамандығы үшін «Элективті пәндер каталогы», 12.09.2013 ж. Семей қаласының Шәкәрім атындағы МУ Ғылыми кенесінің отырысында бекітілген

- СТУ 042-ГУ-4-2014 Университет стандарты «Пәндердің оқу әдістемелік кешендерін әзірлеу және рәсімдеу жалпы талаптары»;

- ДП 042-1.01-2014 Құжатталған рәсімдеме «Пәндерің оқу әдістемелік кешендерінің құрылымы және мазмұны»
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:

«Органикалық химия ІІ» - бұл тұйық тізбекті көмірсутектер және олардың оттекті-, азот- және күкіртті туындыларының химиясы. Пән циклдық қатардағы қосылыстардың химиялық және физикалық қасиеттерін, өндірісте және зертханаларда алу жолдарын, халық шаруашылығының әртүрлі салаларындағы қолдану мүмкіндіктерін қарастырады. 

3.2 Пәнді оқыту мақсаты: білімалушыларды органикалық химияның, оның ішінде тұйық тізбекті қосылыстар химиясының фундаменталды негіздерімен таныстыру.

3.3 Пәнді оқудың негізгі міндеттері: нақты практикалық міндеттерді шешу мақсатында білімалушылардың теориялық дайындықтарының негізін жасау; білім алушылардың ғылыми түйсіктерін қалыптастыру, айталық, органикалық қосылыстардың құрылымы мен реакция жүру қабілеттілігінің ортасындағы логикалық байланысты, сол қосылыстар және оларды алу жолдарын негіздеу; қосылыстарды алғанда және идентификацияланғанда білімалушыларды практикалық машықтануға баулу; алған білімін күнделікті өмірде, өндірісте, табиғатты қорғау мәселерін шешкенде қолдана білуге үйрету.

3.4 Білім алу нәтижесі:

Пәнді оқу нәтижесінде білімалушы міндетті:

• 
  Циклді қосылыстардың классификациясы мен номенклатурасын білу
  
• 
  Циклді қосылыстырдың құрылысын білу
  
• 
  Органикалық молекулалардың барлық изомерия түрлерінің (құрылымдық, геометриялық, оптикалық, таутомерия) табиғатын білу
  
• 
  Циклді қосылыстардың алу жолдарын және химиялық қасиеттерін білу
  
• 
  Органикалық қосылыстардың жалпы формуласын көрсету алу
  
• 
  Органикалық қосылыстың аталымы бойынша құрылымдық формуласын құрастырып алу
  
• 
  Химиялық, электрондық және кеністік құрылысы негізінде органикалық қосылыстың қасиеттерін алдын ала болжау
  
• 
  Органикалық қосылыстардың қасиеттеріне және алу жолдарына есептерді шығару
  
• 
  Берілген әдістеме бойынша органикалық қосылыстың синтезін жүргізу
  

3.5.1. Органикалық химия І

3.6 Пән постреквизиттері:

3.6.1. Полимерлер химиясы

3.6.2 Гетероциклді қосылыстар

3.6.3 Фармацевтикалық химия І

3.6.4 Фармацевтикалық химия ІІ

3.7 Жұмыс оқу жоспарынан үзінді:

1 кесте

Курс	Семестр	Кредит	Дәріс сағ.	Практ сағ.	Зертх. сағ.	БОӨЖ сағ.	БӨЖ сағ.	Жалпы сағат	Қортынды бақылау түрі
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
4	7	3	30	-	15	22,5	67,5	135	емтихан

4 ОҚУ ПӘНІНІҢ (МОДУЛЬДІҢ) МАЗМҰНЫ

2 кесте

Тақырыптардың аталуы және мазмұны	Сағат саны
1	2
Микромодуль 1 – Циклді қосылыстар химиясына кіріспе
Дәріс сабақтары
Кіріспе. Көмірсутекті қанқасының түрлері, ациклді, циклді және гетероциклді қосылыстар. Моноциклдер. Изомерия. Гомология.	2
Алициклді қосылыстар. Алу әдістері. Циклоқосылу реакциялар. Химиялық қасиеттері. Циклоалкендер, циклоалкадиендер, алу әдістері, қасиеттері, қолданылуы. Декалин, геометриялық изомерия, конформация.	2
Зертханалық сабақтар
Кіріспе. Көмірсутекті қанқасының түрлері, ациклді, циклді және гетероциклді қосылыстар. Моноциклдер. Изомерия. Гомология. Есеп шығару	1
Терпендер. α-пиненнің (скипидардың) қасиеттері	1
Микромодуль 2 – Ароматты көмірсутектер және олардың туындылары
Дәріс сабақтары
Ароматты қосылыстар. Ароматтылық. Кекуле формуласы. Бензол құрылысы туралы замануи электрондық және кванттық-химиялық көзқарастар.	2
Бензол және оның гомологтары. Бензолдың гомологтық қатары. Изомерия. Номенклатура. Ароматты қосылыстардың көзі. Синтетикалық алу әдістері. Химиялық қасиеттері. Орынбасу реакцияларының механизмі. Орынбасарлардың бағыттаушы әсердің механизмі.	2
Ароматты қосылыстардың галоген туындылары. Гомологтық катар. Номенклатура. Изомерия. Синтез әдістері. Химиялық қасиеттері. Нуклеофильді орын басу реакциялары. Металорганикалық қосылыстардың түзілуі, олардың органикалық синтезде қолданылуы. Хлорбензол, бензилхлорид, бензилиденхлорид. Бензотрихлорид, алынуы, қасиеттері, қолданылуы.	2
Сульфоқышқылдар. Номенклатура. Изомерия. Алу әдістері. Сульфирлеуші агенттер. Химиялық қасиеттері. Сульфоқышқылдардың функционалды туындылары: тұздар, галогенангидридтер, амидтер, эфирлер. Оларды алу, қасиеттері, қолданылуы.	2
Нитроқосылыстар. Номенклатура. Изомерия. Алу әдістері. Химиялық қасиеттері. Ароматты қатардың полинитроқосылыстары.	2
Ароматты аминдер. Номенклатура. Изомерия. Алу әдістері. Химиялық қасиеттері. Анилин, п-толуидин, N-метиланилин, N, N –диметиланилин, алу әдістері, қолданылуы	2
Диазо- және азоқосылыстар. Диазотирлеу реакциялары, механизм. Құрылысы. Химиялық қасиеттері. Азобірігу реакциялары. Азоқосылыстардың маңызы. Азобояғыштар туралы түсінік.	2
Фенолдар және хинондар. Бір-, екі-, көпатомды фенолдар. Алу әдістері. Химиялық қасиеттері. Хинондар. п-бензохинон. Қасиеттері. Таутомерия. Диен синтезіндегі хинондар.	2
Ароматты альдегидтер және кетондар. Номенклатура. Изомерия. Алу әдістері. Химиялық қасиеттері. Бекман қайта топтасуы, оның механизмі және практикалық маңызы.	2
Ароматты карбон қышқылдары және олардың туындылары. Номенклатура. Изомерия. Алу әдістері. Химиялық қасиеттері. Дикарбон қышқылдары. Оксиқышқылдар. Аминқышқылдары: антранил, п-аминобензой. Алу әдістері, құрылысы, қасиеттері, қолданылуы	2
Полиядролық ароматты қосылыстар	2
Бес мүшелі гетероциклді қосылыстар	2
Алты мүшелі гетероциклді қосылыстар	2
Зертханалық сабақтар
Бензол синтезі	1
Орын басу реакцияларының механизмі. Орынбасарлардың бағыттау әсерінің механизмі. Есеп шығару	1
Ароматты қосылыстарда галогеннің қозғалғыштығың салыстыру	1
Ароматты көмірсутектерді сульфирлеу	1
Қорытынды сабақ	1
Ароматты амин тұздардың түзілуі. Анилиннің ароматты альдегидтермен конденсациялануы. Анилиннің тотығуы	1
Анилинді диазотирлеу. Метилоранж синтезі (азобірігу)	1
Фенолдың темір хлоридімен (ІІІ), азотты қышқылымен реакциясы. Пикрин қышқылын алу және оның қасиеттерін зерттеу.	1
Ароматты альдегидтердің тотығуы. Ароматты альдегидтердің сілтілермен әрекеттесуі (Канницаро реакциясы).	1
Бензой қышқылын бензальдегидтің тотығуымен алу. Бензой қышқылының туындыларын алу.	1
Полиядролық ароматты қосылыстар. Есеп шығару	1
Фурфуролдың түзілуі және оның қасиеттері	1
Қорытынды сабақ	1

5 БІЛІМАЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАР ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ
5.1 Циклоалкендер, циклоалкадиендер, алу әдістері, қасиеттері, қолданылуы. Декалин, геометриялық изомерия, конформация

5.2 Хлорбензол, бензилхлорид, бензилиденхлорид. Бензотрихлорид, алынуы, қасиеттері, қолданылуы

5.3 Ароматты қатардың полинитроқосылыстары

5.4 Азоқосылыстардың маңызы. Азобояғыштар туралы түсінік

5.5 Диен синтезіндегі хинондар

5.6 Аминқышқылдары: антранил, п-аминобензой. Алу әдістері, құрылысы, қасиеттері, қолданылуы

5.7 Пластмассалар. Синтетикалық талшықтар.

5.8 Синтетикалық талшықтар

3 кесте

Әдебиеттер және оқу әдістемелік құжаттар	Экземплярлар саны	Білімалушылардың саны	Қамтамасыздық пайызы
1	2	2	4
Бруис, П.Ю. Органикалық химия негіздері. 1-бөлім: оқулық /П.Ю. Бруис; [қазақ тіліне ауд. Бажықова К.Б.] – Алматы: Полиграфкомбинат, 2013. – 420 б.	30	5	100%
В.Ф. Травень. Органическая химия. – М.: Академкнига, 2008. Т.1. 727с.	5	5	100%
.Ф. Травень. Органическая химия. – М.: Академкнига, 2008. Т.2. 582с.	5	5	100%
В.Л. Белобородов, С.Э. Зурабян, А.П. Лузин, Н.А. Тюкавкина. Органическая химия. – М.: Дрофа, 2008. –Кн.1: 638 с.	5	5	100%
В.Л. Белобородов, С.Э. Зурабян, А.П. Лузин, Н.А. Тюкавкина. Органическая химия. – М.: Дрофа, 2009. –Кн.2: 592 с.	5	5	100%
Сейітжанов,Ә.Ф. Органикалық химия: оқулық / Ә.Ф. Сейітжанов.- Алматы: Print-S, 2005.- 446 б.	10	5	100%
Дж. Джоулб, К.Миллс. Химия гетероциклических соединений. –М.: Мир, 2009. -728 с.	5	5	100%

7 ӘДЕБИЕТ:
7.1 Негізгі әдебиеттер
7.1.1 Бруис, П.Ю. Органикалық химия негіздері. 1-бөлім: оқулық /П.Ю. Бруис; [қазақ тіліне ауд. Бажықова К.Б.] – Алматы: Полиграфкомбинат, 2013. – 420 б.

7.1.2 Сейітжанов,Ә.Ф. Органикалық химия: оқулық / Ә.Ф. Сейітжанов.- Алматы: Print-S, 2005.- 446 б. 

7.1.3 В.Ф. Травень. Органическая химия. – М.: Академкнига, 2008. Т.1. 727с.

7.1.4 В.Ф. Травень. Органическая химия. – М.: Академкнига, 2008. Т.2. 582с.

7.1.5 В.Л. Белобородов, С.Э. Зурабян, А.П. Лузин, Н.А. Тюкавкина. Органическая химия. – М.: Дрофа, 2008. –Кн.1: 638 с.

7.1.6 В.Л. Белобородов, С.Э. Зурабян, А.П. Лузин, Н.А. Тюкавкина. Органическая химия. – М.: Дрофа, 2009. –Кн.2: 592 с.
7.2 Қосымша әдебиеттер

7.2.1 В.А.Смит, А.Д.Дильман. основы современного органического синтеза. –М.: Бином. Лаборатория знаний, 2009. – 750с.