Комплементарлық: әртүрлі аллельді гендерінің комплементарлық өзара әрекеттесуі кезіндегі ажырау сипаты; мысалдар.
Комплементарлық дегеніміз-гендердің өзара әрекеттесуінің түрі, онда екі ген бірге ата-аналық нұсқалардан өзгеше жаңа белгінің дамуын анықтайды. Комплементарлықтың кем дегенде үш түрі бар:
* * доминантты гендер фенотиптік көрінісінде ерекшеленеді;
* доминантты гендердің фенотиптік көрінісі ұқсас;
* доминантты да, рецессивті гендердің де тәуелсіз фенотиптік көрінісі бар.
Егер екі геннің доминантты аллельдері әртүрлі фенотипті анықтаса, онда F2-де 9:3:3:1 бөлінуі байқалады. Гендердің өзара әрекеттесуінің осы түріне мысал ретінде тауықтардағы тарақ пішінін мұрагерлеуге болады.
Комплементарлықтың тағы бір нұсқасында өзара әрекеттесетін екі геннің доминантты аллельдерінің өзіндік фенотиптік көрінісі болмайды: будандардағы жаңа фенотип генотипте екі аллельді емес доминантты гендердің бір уақытта болуымен анықталады.
Адам мен жануарлардың жынысын анықтаудың хромосомдық механизмі және оның цитологиялық негіздері.
Жынысты ұрпақтардың көбею тәсілін және тұқым қуалайтын ақпараттың берілуін қамтамасыз ететін белгілер мен құрылымдардың жиынтығы ретінде қарастыруға болады. Жыныс көбінесе ұрықтандыру кезінде анықталады, яғни жынысты анықтауда зигота кариотипі басты рөл атқарады. Әр ағзаның кариотипінде екі жыныста бірдей хромосомалар бар — аутосомалар, ал әйел мен еркек жынысы бір — бірінен ерекшеленетін хромосомалар-жыныстық хромосомалар. Адамдарда "әйел" жыныстық хромосомалары екі Х хромосома болып табылады. Гаметалар пайда болған кезде әр жұмыртқа Х хромосомаларының бірін алады. Х хромосомасын алып жүретін бір типтегі гаметалар пайда болатын жыныс біртекті деп аталады. Адамдарда әйел жынысы біртекті. Адамдағы "еркек" жыныстық хромосомалар-Х хромосома және Y хромосома. Гаметалар пайда болған кезде сперматозоидтардың жартысы х хромосомасын, екінші жартысы Y хромосомасын алады. Әр түрлі типтегі гаметалар пайда болатын жыныс гетерогаметикалық деп аталады. Адамдарда еркек жынысы гетерогаметикалық.
Достарыңызбен бөлісу: |
