«геодезия» пәні ОҚУ-Әдістемелік кешені

- СТУ 042-ГУ-4-2013 Университет стандарты «Пәннің оқу-әдістемелік кешенін құрастыруға қойылатын жалпы талаптар»;

3.1. Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы.

«Геодезия» пәні 5В071100 Геодезия және картография мамандығында оқитын студенттерге базалық міндетті пән түрінде оқытылады. Пән Жердің пішінін, оның бетінде жүргізілетін барлық өлшемдерді, жергілікті жерде өлшемдер алуды оқыады.
3.2. «Геодезия» пәнін оқытудың мақсатына:

- Жердің пішіндері мен көлемін өлшеу;

- Жер бетінің физикалық бетінің құрылымын зерттеу;

- Жер бетін шағын көлемде алу мақсатында геодезиялық өлшемдердің әдіс-тәсілдерін жетілдіру және т.б. жатады.

Бұл курсты оқу осы мамандықтың оқу жоспарында қарастырылған.

«Геодезия» пәнін студенттер жақсы түсіну үшін мына пәндерден хабардар болуы керек (пререквизиттер):

• 
  математика;
  

- геодезиялық өлшемдер жүргізуді;

- жергілікті жердің топо планын, абристі салуды;

- геодезиялық аспап-құралдармен жұмыс жасай білуді.

1 - кесте – Жұмыс оқу жоспарынан үзінді

Курс	Семестрі	Кредиті	ЛД (сағ)	ТС (сағ)	ЗС (сағ)	ОСӨЖ (сағ)	СӨЖ (сағ)	Барлығы (сағ)	Қорытынды бақылау формасы
1	2	4	30	-	30	30	90	180	Емтихан

4 ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС ОҚУ ЖОСПАРЫНЫҢ МАЗМҰНЫ
2 - кесте – Пәннің мазмұны. Сабақ түріне қарай сағаттардың бөлінуі.

Тақырыптардың аты мен қысқаша мазмұны	Сағат саны
	Лекциялық дәріс
Кіріспе. Геодезия пәні мен оның мәні. Жер туралы негізгі түсініктер. Жердің физикалық беті, дейгейлік бет, геоид, жер элипсоиды, Красовский элипсоиды, оның мөлшері.	3
Геодезияда қолданылатын координата жүйелері, биіктік жүйесі. Жер бетіндегі нүктелердің орнын анықтау, ол үшін қолданылатын координата жүйесі. Географиялық координат жүйесі. Гаусс-Крюгердің тік бұрышты координат жүйесі туралы түсінігі.	4
Бағытты бағдарлау. Географиялық және магниттік азимуттар. Дирекциялық бұрыштар. Меридиандардың жақындасуы. Магниттік бұрылу. Азимут пен дирекциялық бұрыш арасындағы байланыс. Румбтар. Дирекциялық бұрыш пен румб арасындағы байланыс.	4
Топографиялық план және карталар. Карта, план, профиль туралы түсініктер. Масштабтардың түрлері, план масштабын анықтау. Карта мен планда жағдайды бейнелеу. Шартты белгілер. Жер бетінің бедері, оларды карталар мен планда бейнелеу. Бедерді горизонтальдармен кескіндеу. Қима биіктігі. Салынды. Еңкіш. Топокарталар арқылы шешілетін жұмыстар.	4
Геодезиялық өлшемдер. Өлшем туралы мәліметтер. Өлшем бірлігі. Өлшемдердің тура және жанама әдістері. Өлшемдердің дәлдіктері туралы негізгі түсініктер. Өзіндік өлшемдер. Өлшеу аспаптары: жер өлшеу ленталары, өлшеу рулеткалары, оптикалық, лазерлі ұзындық өлшеуіштер. Өлшеу асапатарын компарирлеу. Ұзындық өлшеу аспаптарына әсер ететін қателік көздері.	3
Бұрыштық өлшеулер. Жер бетінде бұрыш өлшеу принципі. Теодолиттер, олардың негізгі бөлшектері. Теодолит түрлері. Теодолиттік тексеріс. Горизонталь және вертикаль бұрыштарды өлшеу тәсілдері. Бұрыштарды өлшеу дәлдігіне әсер ететін қателік көздері.	4
Түсіру түрлері мен олардың жіктелуі. Мемлекеттік торлар, геодезиялық толықтыру торлары мен түсірістік-геодезиялық негіздеме, оларды құру әдістері. Топографиялық түсіру түрлері, олардың жіктелуі. Фотографиялық түсірулер туралы түсініктер.	3
Горизонтальдық түсіру немесе контурлық (теодолиттік) түсіру. Түсірудің маңызы. Далалық жұмыстарды жүргізудің реті мен құрамы. Контурларды түсіру тәсілдері. Абрис. Далалық материалдардың есептік және графикалық өңдеу.	4
Тахеометрлік түсіру. Тахеометрлік түсіру кезіндегі қоданылатын аспаптар. Станциядағы жұмыс реті, далалық журнал мен абрис жүргізу.	1
Барлығы	30

5 ӨЗДІК ЖҰМЫСҚА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАР

№	СӨЖ	Сағат саны	ОСӨЖ	Сағат саны
1	Масштаб дәлдігі, планның масштабын таңдау.	4	Тапсырманы өңдеу.	4
2	Планда және картадағы шартты белгілер. Бедердің негізгі түрлері.	3	Тапсырманы өңдеу.	3
3	Алаңдарды өлшеу тәсілдері мен өлшем бірлігі.	2	Карталарды классификациясына байланысты талдау	2
4	Түсіру түрлері және аэрофототүсіру туралы жалпы түсініктер.	2	Тапсырманы өңдеу.	2
5	Теодолиттің негізгі бөліктері. Бұрыштық ұзындық өлшеулердің дәлдігіне әсер ететін қателік көздері.	2	Тапсырманы өңдеу.	2

6 ПӘНГЕ АРНАЛҒАН ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
3 - кесте – Пәнге арналған оқу-әдістемелік картасы

Тақырыптары			Көрнекі құрал, плакат	Өздік жұмысқа тапсырмалар	Бақылау түрі
Лекциялық дәрістер	Тәжір. (семинар) сабақтары	Зертханалық сабақтар
1	2	3	4	5	6
1. Кіріспе. Геодезия пәні мен оның мәні. Жер туралы негізгі түсініктер. Жердің физикалық беті, дейгейлік бет, геоид, жер элипсоиды, Красовский элипсоиды, оның мөлшері.
2. Геодезияда қолданылатын координата жүйелері, биіктік жүйесі. Жер бетіндегі нүктелердің орнын анықтау, ол үшін қолданылатын координата жүйесі. Географиялық координат жүйесі. Гаусс-Крюгердің тік бұрышты координат жүйесі туралы түсінігі.		Координата жүйелері. Карта мен планда нүктенің тік бұрыштық, географиялық координаталарын анықтау.			Ауызша сұрақ-жауап
3. Бағытты бағдарлау. Географиялық және магниттік азимуттар. Дирекциялық бұрыштар. Меридиандардың жақындасуы. Магниттік бұрылу. Азимут пен дирекциялық бұрыш арасындағы байланыс. Румбтар. Дирекциялық бұрыш пен румб арасындағы байланыс.		Бағдарлау. Карта мен планда дирекциондық бұрышты өлшеу, магниттік азимут пен румбты есептеу.
4. Топографиялық план және карталар. Карта, план, профиль туралы түсініктер. Масштабтардың түрлері, план масштабын анықтау. Карта мен планда жағдайды бейнелеу. Шартты белгілер. Жер бетінің бедері, оларды карталар мен планда бейнелеу. Бедерді горизонтальдармен кескіндеу. Қима биіктігі. Салынды. Еңкіш. Топокарталар арқылы шешілетін жұмыстар.		Масштабтар. Сандық, сызықтық және көлденең масштабтар. Масштаб дәлдігі. Карта мен планда ұзындықты өлшеу. Бедер. Карта мен планда бедерді горизонтальдармен тексеру. Бедер қимасы. Нүктенің биіктігін анықтау.		Масштаб дәлдігі, планның масштабын таңдау. Планда және картадағы шартты белгілер. Бедердің негізгі түрлері.	Ауызша сұрақ-жауап
5. Геодезиялық өлшемдер. Өлшем туралы мәліметтер. Өлшем бірлігі. Өлшемдердің тура және жанама әдістері. Өлшемдердің дәлдіктері туралы негізгі түсініктер. Өзіндік өлшемдер. Өлшеу аспаптары: жер өлшеу ленталары, өлшеу рулеткалары, оптикалық, лазерлі ұзындық өлшеуіштер. Өлшеу асапатарын компарирлеу. Ұзындық өлшеу аспаптарына әсер ететін қателік көздері.		Еңістік. Еңістіктер, өлшем бірліктері, салынды графигі туралы түсінік, сызық еңкіштігін анықтау.		Алаңдарды өлшеу тәсілдері мен өлшем бірлігі	Ауызша сұрақ-жауап
6. Бұрыштық өлшеулер. Жер бетінде бұрыш өлшеу принципі. Теодолиттер, олардың негізгі бөлшектері. Теодолит түрлері. Теодолиттік тексеріс. Горизонталь және вертикаль бұрыштарды өлшеу тәсілдері. Бұрыштарды өлшеу дәлдігіне әсер ететін қателік көздері.		Карта бойынша профиль салу. Карта бойынша берілген сызық профильінің еңкіштігін есептеу арқылы салу.			Ауызша сұрақ-жауап
7. Түсіру түрлері мен олардың жіктелуі. Мемлекеттік торлар, геодезиялық толықтыру торлары мен түсірістік-геодезиялық негіздеме, оларды құру әдістері. Топографиялық түсіру түрлері, олардың жіктелуі. Фотографиялық түсірулер туралы түсініктер.		Түсіру түрлері және аэрофототүсіру туралы жалпы түсініктер.		Түсіру түрлері және аэрофототүсіру туралы жалпы түсініктер.
8. Горизонтальдық түсіру немесе контурлық (теодолиттік) түсіру. Түсірудің маңызы. Далалық жұмыстарды жүргізудің реті мен құрамы. Контурларды түсіру тәсілдері. Абрис. Далалық материалдардың есептік және графикалық өңдеу.		Теодолитті оқып үйрену. Теодолиттің құрылысы, оны станцияға орналастыру, горизонталь бұрыштарды өлшеу.		Теодолиттің негізгі бөліктері. Бұрыштық ұзындық өлшеулердің дәлдігіне әсер ететін қателік көздері.	Ауызша сұрақ-жауап
9. Тахеометрлік түсіру. Тахеометрлік түсіру кезіндегі қоданылатын аспаптар. Станциядағы жұмыс реті, далалық журнал мен абрис жүргізу.		Координаттық ведомості есептеу. Бастапқы нүктенің дирекциялық бұрышымен координатлары арқылы, өлшемдерге сәйкес, теодолиттік жүріс координатларын есептеу.			Ауызша сұрақ-жауап

7 Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз ету картасы

№	Оқу-әдістемелік әдебиеттердің авторы, атауы	Саны	Қамтамасыз етілуі %
1	Пентаев Т., Атымтаев Б. Инженерлік геодезия. Алматы, 2002ж.	10	85
2	Сытник В.С. Основы расчета и анализа точности геодезических измерений в строительстве. – М.: Стройиздат, 1987.	1	11,1
3	Справочное руководство по инженерно-геодезическим работам. Под редакцией. В.Д.Большакова и Г.П.Левчука. – М.: Недра, 1980.	1	11,1
4	Инструкция по построению государственной геодезической сети СССР. – М.: Недра, 1966.	1	11,1

8 ӘДЕБИЕТТЕР
8.1 Негізгі:

8.1.1 Пентаев Т., Атымтаев Б. Инженерлік геодезия. Алматы, 2002ж.
8.2 Қосымша:

8.2.1 Сытник В.С. Основы расчета и анализа точности геодезических измерений в строительстве. – М.: Стройиздат, 1987.

8.2.2 Инструкция по построению государственной геодезической сети СССР. – М.: Недра, 1966.

8.2.3 Справочное руководство по инженерно-геодезическим работам. Под редакцией. В.Д. Большакова и Г.П. Левчука. – М.: Недра, 1980.

жүктеу/скачать 136.92 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: