Гигиенаның мақсаты: аурулардың диагностикасын жақсарту



бет1/2
Дата27.05.2024
өлшемі60.35 Kb.
#501962
  1   2
Жалпы гигиена (сессия)


Гигиенаның мақсаты:
аурулардың диагностикасын жақсарту
аурудың патогенезін зерттеу
аурудың себебін анықтау
*денсаулықты нығайту және аурудың алдын алу
ауруларды емдеу

Ауруды алдын алу пәндерге қандай пәндер жатады:


терапия
хирургия
*гигиена
санитария
бала емдеу ісі

Санитарияның міндеттері:


гигиеналық нормативтерді дайындау
адам денсаулығына әсер ететін табиғи және антропогенді факторларды зерттеу
*гигиеналық нормаларды, ережелерді және шараларды сақтауды қадағалау
улы заттардың әсер ету механизмін зерттеу
ауруды емдеу

Гигиена келесі мәселелерді зерттейді:


улы заттардың әсер ету механизмін
аурудың клиникалық ағымын
ауруларды емдеу жаңа әдістерін
әйелдің репродуктивті жағдайын
* қоршаған ортаның адам организміне әсер ету заңдылықтарын

Гигиенаның міндеттеріне жатады:


улы заттардың әсер ету механизмін
ағымдағы санитарлық бақылауды жүзеге асырудағы гигиеналық талаптардың сақталуын бақылау
*тұрғындар денсаулығына қоршаған орта факторларының әсерін зерттеу
аурулардың үшіншілік алдын алу
тазарту құрылымдарының жұмыс тиімділігін бақылау

Санитарияның міндеттері болып табылады:


гигиеналық нормативтерді өңдеу
әйелдің репродуктивті жағдайын
тұрғындар денсаулығына қоршаған орта факторларының әсерін зерттеу
аурулардың үшіншілік алдын алу
*тазарту құрылымдарының жұмыс тиімділігін бақылау

Санитарлық бейнелеу әдісінің кемшіліктері


обьектіге визуальды баға берілмейді
тек қана аспаптық зерттеу жүргізіледі
ортаның химиялық, физикалық, биологиялық қасиеттері бағаланады
*қосымша аспаптық зерттеулер қажет
тұрғындардан, жұмыс істейтіндерден сұрау деректері қолданылады

Тұрғындардың денсаулық жағдайын көлденең зерттеуде


зерттеуші аурудың нақты сәтінен бұрында өткен әсерлерді талдауға көшеді
зиянды әсерлерге ұшыраған және ұшырамаған адамдарға динамикалық бақылау жүргізіледі
*белгілі сәттегі тұрғындар денсаулығы жағдайы зерттелінеді
денсаулық жағдайының динамикасын зерттеу мүмкіндігі болады
уақыт бойынша тұрғындардың денсаулық жағдайындағы өзгерістерін бақылауға болады

Тұрғындар денсаулығы жағдайын ретроспективті зерттеуде жүргізіледі:


жалпы әсерлерді талдау
белгілі кезеңдегі денсаулық жағдайын бір сәттік бағалау
*бұрынғы болған әсерлерден аурулардың даму себептерін іздеу
динамикада қайта пайда болған ауруларды талдау
талданатын әсерге ұшыраған және ұшырамаған адамдардың денсаулық жағдайын динамикалық бақылау

Тұрғындар денсаулығы жағдайын проспективті зерттеуде:


зерттеуші аурудың нақты сәтінен бұрында өткен әсерлерді талдауға көшеді
*зиянды әсерлерге ұшыраған және ұшырамаған адамдарға динамикалық бақылау жүргізіледі
белгілі сәттегі тұрғындар денсаулығы жағдайы зерттелінеді
денсаулық дұрыс болған жағдайда динамиканы зерттеу мүмкіндігі болмайды
уақыт бойынша тұрғындар денсаулығы өзгерістерін бақылауға болмайды

Алдын ала мемлекеттік санитарлық бақылаудың міндеттері:


* обьектілерді жобалау барысындағы гигиеналық нормалар мен ережелердің сақталуын бақылау
өндіріске қайта енгізілген тағамдық заттарды бағалау
қолдану үрдісіндегі обьектілердің санитарлық жағдайын бақылау
өндірістердегі жұмыс аймағы ауасының сапасын бақылау
гигиеналық білімді насихаттауды бақылау

Ағымдағы мемлекеттік санитарлық бақылаудың міндеттері:


обьектілерді жобалау барысындағы гигиеналық нормалар мен ережелердің сақталуын бақылау
өндіріске қайта енгізілген тағамдық заттарды бақылау
қолдану үрдісіндегі обьектілердің санитарлық жағдайын бағалау
*өндірістердегі жұмыс аймағы ауасының сапасын бақылау
гигиеналық білімді насихаттауды бақылау

Ибн-Синаның (Авиценнаның) қандай еңбектерінде гигиена мәселелері қарастырылады:


*дәрігерлік ғылым заңдары
ресей халқының сақталуы және өсуі жөнінде
гигиенаға көмекші оқулық
жалпылама медициналық көмек көрсету жүйесі
денсаулықты сақтау жөнінде немесе гигиенаның қысқаша ережелері

М.В. Ломоносовтың қандай еңбектерінде гигиена мәселелері қарастырылады:


дәрігерлік ғылым заңдары
*ресей халқының сақталуы және өсуі жөнінде
гигиенаға көмекші оқулық
жалпылама медициналық көмек көрсету жүйесі
денсаулықты сақтау жөнінде немесе гигиенаның қысқаша ережелері

Гигиенаның негізгі әдістеріне жатады:


*санитарлық тексеру
анкеталық сұрастыру
клиникалық
радиометрлік
математикалық анализ

Аурудың алдын алуға арналған іс шараларды жоспарлауды шешетін гигиенаның міндеті:


гигиеналық нормативтерді, ережелер мен іс шараларды өңдеужәне ғылымғы негіздеу
*келешектегі санитарлық жағдайды болжау
ҚО факторларының ағзаға әсер ету заңдылықтарын зерттеу
ҚО факторларының популяцияға әсер ету заңдылықтарын зерттеу
адам денсаулығына әсер ететін табиғи және антропогендік фак торлар

Өнеркәсіп уларының қауіптілік дәрежесі бойынша химиялық заттар қауіптілігінің 1-нші сыныбына қандай заттар жатқызылады:


қауіпсіз заттар
аз қауіпті заттар
орташа қауіпті заттар
қауіпті заттар
*аса қауіпті заттар

Өнеркәсіп уларының қауіптілік дәрежесі бойынша химиялық заттар қауіптілігінің 2-нші сыныбына қандай заттар жатқызылады:


қауіпсіз заттар
аз қауіпті заттар
орташа қауіпті заттар
*қауіпті заттар
аса қауіпті заттар

Факторлар әсеріне ағзаның қандай биологиялық жауаптары ең төмен болып табылады:


өлім жітім
аурушаңдық
аурудың физиологиялық белгілері
табиғаты белгісіз ауытқулар
*ағзада заттардың жиналуы

Факторлар әсеріне ағзаның қандай биологиялық жауаптары ең күшті болып табылады:


*өлім жітім
аурушаңдық
аурудың физиологиялық белгілері
табиғаты белгісіз ауытқулар
ағзада заттардың жиналуы

Атмосфералық ауадағы факторлар зияндылықтың қандай көрсеткіші бойынша нормаланады:


*санитарлық тұрмыстық
жалпы санитарлық
транслокациялық
миграциялық -ауалы
экологиялық

Топырақ факторлары зияңдылықтың қандай көрсеткіштері бойынша нормаланады


санитарлық- тұрмыстық
миграциялық
*транслокациялық
экологиялық
рефлекторлық

Кез келген химиялық зат белгілі бір жағдайларда улы болуы мүмкін деген БДҰ сарапшыларының пікірі қандай гигиеналық нормалау принципінің негізіне қойылған:


доза- уақыт- тиімділік принципінің
барлық қолайсыз әсерлерді ескеру принципінің
қоршаған орта обьектілерін бөлу принципінің
*табалдырықтық принципінің
биологиялық жауаптарды дифференциялау принципінің

Бір заттың әртүрлі ортадағы обьектілерде адам денсаулығына біркелкі емес қауіптілігі гигиеналық нормалаудың қандай принципі негізінде жасалған:


доза- уақыт- тиімділік принципі
барлық қолайсыз әсерлерді ескеру принципі
*қоршаған орта обьектілерін бөлу принципі
табалдырықтық принципі
биологиялық жауаптарды дифференциялау принципі

Топырақтың ластануындағы өсімдіктерде заттардың жиналуы зияндылықтың қандай көрсеткіштеріне жатады


жалпы санитарлық
санитарлық- тұрмыстық
санитарлық- токсикологиялық
арнайы
*транслокациялық

Жергілікті жердің климаттық, тұрмыстық жағдайының өзгеруі зияндылықтың қандай көрсеткіштеріне жатады


органолептикалық
жалпы санитарлық
*санитарлық- тұрмыстық
рефлекторлық
арнайы

Жоғарғы тыныс жолдарының және көздің кілегейлі қабатына тітркендіргіш әсері болса, зияндылықтың қандай көрсеткішіне жатады


органолептикалық
жалпы санитарлық
санитарлық- тұрмыстық
*рефлекторлық
арнайы

Норматив ағзаның қандай биологиялық жауаптарын болдырмауы қажет:


*өлім жітімді, аурушаңдықты
ағзада заттардың жиналуын
ағзадағы табиғаты белгілі өзгерістерді
организмге зиянды химиялық заттың түсуін
тұрғындардың ішінде өте жиі кездесетін, биологиялық жауаптың ең аз күшін

Гигиеналық нормалаудың принциптерін көрсетіңіз:


*ағзаның биологиялық жауабын ескеру
ағзада заттардың жиналуын
қоршаған ортада заттардың трансформациясы
қимыл белсенділігінің жіктелуі
энергия шығын оның орнын толтыру

Санитарлық тексеру әдісімен не зерттеледі:


ҚО факторларының жеке әсер ету механизмі
ҚО химиялық факторларынан уланудың клиникасы
аурулардың құрылымы және таралуы
*адам денсаулығына және тіршілік ету жағдайларына әсер ететін орта факторлары
орта факторларының адамның тіршілік жағдайларына әсері

Мәселе жағдайын көлденеңнен кесіп зерттеу түріне жатады:


*осы уақыттағы мәселенің жағдайын бір сәттік зерттеу
ұзақ динамикалық бақылау
өткен жылдың статистикалық материалдарын жинау
жобаларға санитарлық сараптама жүргізу
ШРЕД, ШРЕК орнату

Физикалық факторларға арналған гигиеналық норматив қалай аталады:


ШРЕК
*ШРЕД
ЗШАҚД
ШРК
ШРД

Химиялық факторларға арналған гигиеналық норматив қалай аталады:


*ШРЕК
ШРЕД
ГОСТ
ҚНмЕ (СНиП)
СанЕмН

Химиялық заттардың зиянды әсерінің табалдырығы:


тәжірибеге алынған жануарлардың 100%ін өлімге әкелетін заттың концентрациясы
жануарларды өлімге әкеліп соқтырмайтын заттың концентрациясы
орташа өлімге әкелетін концентрация
*әсер ететін минималды концентрация
әсер ететін максималды концентрация
Жарық коэффициенті - түсінігіне анықтама беріңіз:
бөлме ішіндегі жарықтандырудың бөлме сыртындағы жарықтандыруға қатынасы
терезе ауданының бөлме еденінің ұзындығына қатынасы
терезенің жоғарғы нүктесінен еденге дейінгі қашықтық
*терезенің әйнектелген ауданының еден ауданына қатынасы
терезе биіктігінің бөлме ауданына қатынасы

Ауаның қозғалу жылдамдығын анықтайтын аспап:


барограф
гигрограф
флюгер
*анемометр
термометр

Ауаның физикалық факторларына жататындар:


*температура
көміртегі
улы газдар
микроорганизмдер
күкірт

Ауаның физикалық факторларына жататындар:


оттегі
улы газдардың ерітіндісі
микроорганизмдер
*ылғалдылық
сынап

Ауаның физикалық факторларына жататындар:


СО2
О2
улы газдар
*ауаның қозғалу жылдамдығы
микроорганизмдер

Салыстырмалы ауа ылғалдылығының өлшем бірлігі:


г%
*%
мл/м3 ауа
мл/л ауа
ккал/м

Анемометр нені анықтайды?


сүттің майлылығын
*ауаның қозғалу жылдамдығын
судың мөлдірлілігін
ауа қысымын
ауа ылғалдылығын

Ауа ылғалдылығын анықтау үшін қандай аспап қолданылады:


барометр
анемометр
*психрометр
калориметр
Кротов аспабы

Ауаның максималды ылғалдылығы дегеніміз не:


берілген температурада сумен жартылай қаныққан аудағы су буларының мөлшері
*берілген температурада сумен толық қаныққан аудағы су буларының мөлшері
су буларымен қанығу пайызы
максимальды ылғалдықтың абсолюттік ылғалдыққа қатынасы
абсолюттік ылғалдылықтың максимальды ылғалдылыққа қатынасы

Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы дегеніміз не (2 жауап):


берілген температурада сумен жартылай қаныққан аудағы су буларының мөлшері
берілген температурада сумен толық қаныққан аудағы су буларының мөлшері
*су буларымен қанығу пайызы
максимальды ылғалдықтың абсолюттік ылғалдыққа қатынасы
салыстырмалы ылғалдылықтың максимальды ылғалдылыққа қатынасы

Орталықтан жылытылатын бөлмелердегі ауа температурасының көлденеңінен ауытқуы қандай болу тиіс:


4 град.
5 град.
*2 град.
3 град.
6 град.

Орталықтан жылытылатын бөлмелердегі ауа температурасының тігінен (әрбір метр биіктікке ) ауытқуы қандай болу тиіс:


*2,5 град.
5 град.
2 град.
3 град.
6 град.

Қандай жағдайларда барометрлік қысымының айқын жоғарылауы байқалады:


*теңіз және мұхит астында жұмыс істегенде
кеңдалалы жерде
орманды далада
таулы жерлерде
сай жерлерде

Қандай жағдайларда барометрлік қысымының айқын төмендеуі байқалады


теңіз және мұхит астында жұмыс істегенде
кеңдалалы жерде
орманды далада
*таулы жерлерде
сай жерлерде

Шағын климаттың адам ағзасына әсерін қандай көрсеткіш бойынша анықтайды:


СО2 мөлшері бойынша
О2 мөлшері бойынша
улы газдардың мөлшері бойынша
*тері температурасы бойынша
бөлмедегі ауа температурасының тігінен ауытқуы бойынша

Бөлмедегі ауа температурасы 18-20 град. болған кезде, салыстырмалы ылғалдылығы қалыпты жағдайда қандай болу керек?


30 %
40 %
*40-60%
90%
10%

Ауа температурасы жоғары немесе төмен болса , салыстырмалы ылғалдылығының қандай шамасы қолайлы болып саналады?


60%
90%
*30-40%
20%
70%

Палаталардағы ауаның қозғалу жылдамдығы:


0,3 м/сек
*0,1-0,15 м/сек
0,4 м/сек
1,0 м/сек
0,5 м/сек

Қыздыратын дискомфортты микроклиматтың жылу реттеу үрдістеріне әсері:


бұзылмайды
жылу түзу процесі бұзылады
жылу беру процессі төмендейді
*химиялық және физикалық жылу реттеу бұзылады
организм суынады

Ауа ылғалдылығын анықтау үшін қолданады


барометр
анемометр
*психрометр Ассмана
катотермометр
термометр

Шық нүктесі - бұл ;


* максимальды ылғалдылықтың абсолютті ылғалдылыққа тең болған кезіндегі температура
берілген ауа температурасындағы макс. ылғалдықпен абсолюттік ылғалдықтың айырмашылығы
берілген температурада сумен толық қаныққан аудағы су буларының мөлшері
су буларымен қанығу пайызы
салыстырмалы ылғалдықтың 50%-ға тең болған кездегі ауаның температурасы

Қандай параметрлік микроклимат комфортты деп аталады?


t – 2,50 , ылғалдылық 70%, ауаның қозғалу жылдамдығы 0,4 м/сек, ауа қысымы 760 мм.сн.бғ.
*t – 180 , ылғалдылық 40%, ауаның қозғалу жылдамдығы 0,15 м/сек, ауа қысымы 755 мм.сн.бғ.
t – 150 , ылғалдылық 50%, ауаның қозғалу жылдамдығы 0,2 м/сек, ауа қысымы 710 мм.сн.бғ.
t – 2,50 , ылғалдылық 70%, ауаның қозғалу жылдамдығы 0,4 м/сек, ауа қысымы 760 мм.сн.бғ.
t – 220 , ылғалдылық 80%, ауаның қозғалу жылдамдығы 0,1 м/сек, ауа қысымы 680 мм.сн.бғ.

Емдеу, алдын алу мекемелеріндегі ең жиі қолданылатын жылыту жүйесінің түрі:


*сумен жылыту
бумен жылыту
ауамен жылыту
радиациялы жергілікті
қайнату

Кротов апараты не үшін қолданылады


ауаның қозғалу жылдамдығын анықтау үшін
сүттін майлылығын анықтау үшін
*ауаның бактериалды ластануын анықтау үшін
судың мөлдірлігін анықтау үшін
атмосфералық қысымды анықтау үшін

Жарық сәулесінің саңылау бұрышы - бұл:


*табиғи жарықтандырудың көрсеткіші
жасанды жарықтандырудың көрсеткіші
күн нұры үнемділігінің көрсеткіші
жарықтың біркелкі болатының сипаттайтын көрсеткіші
люминесцентік шамның қуаттылығы

Жарық сәулесінің түсу бұрышы - бұл:


*табиғи жарықтандырудың көрсеткіші
жасанды жарықтандырудың көрсеткіші
күн нұры үнемділігінің көрсеткіші
жарықтың біркелкі болатының сипаттайтын көрсеткіші
люминесцентік шамның қуаттылығы

Жел розасы деген не?


жел бағыты
жел бағытының графикалық суреті
желдің басым соғатын бағыты
* берілген жергілікті жердегі әр түрлі бағыттар бойынша жыл бойы желдің тұру жиілігінің графигі
жарық бағыты

Конвекциялық жылу беру жолына анықтама беріңіз?


*адам денесінің қоршаған ауаға жылу беруі
адам денесінің қоршаған заттарға жылу беруі
кілегей қабаттардан жылудың булануы
адам денесінен жылу радиациялық сәулеленуі
тыныс алу кезінде жылу жоғалту

Төменде көрсетілген көмір қышқыл газының қандай мөлшері естен тануға және ауыр салдарларға әкеп соғады?


1 %
1,5 – 2 %
*10 – 12 %
4 – 4,5 %
5 – 6 %

Ауа температурасын қандай аспаппен анықтайды?


барометр
*психрометр, термометр, термограф
катотермометр, анероид
люксметр
анемометр

Шағын климат бұл:


шектелген аймақтағы метеофакторлар мен күн радиациясының деңгейі
табиғи жарықтану және атмосфераның мөлдірлігі
*жабық немесе шектелген аумақтағы температура, ылғалдылық, ауаның қозғалу жылдамдығы және атмосфералық қысым жиынтығы
метеофактрлар мен ауаның химиялық құрамының жиынтығы
барлық жауап дұрыс

Табиғи жарық коэффициенті – бұл:


жарықтандырылатын бетке жарықтың түсу бұрышы
жарықтың ауаны қыздыратын қабілеті
*бөлме ішіндегі жарық деңгейінің бір уақыттағы бөлме сыртындағы жарық деңгейіне пайыздық қатынасы
жарықтын бактериалдык ластануды жоятын көрсеткіші
терезелердің әйнектелген ауданының еден ауданына қатынасы

Оңтүстік аймақтардағы ғимараттардың терезелерінің оптимальды бағытталуы:


солтүстікке
шығысқа
батысқа
солтүстік-шығысқа
*оңтүстік-шығысқа

Салқын климатта ғимараттар терезелерінің бағытталуы:


солтүстікке
шығысқа
батысқа
*оңтүстікке
солтүстік-шығысқа

Ыстық климаттық аймақтарда ғимарат терезелерінің қандай бағытталуы қолайсыз болады:


*батысқа
шығысқа
солтүстік-шығысқа
солтүстікке
оңтүстік-шығысқа

Қандай көрсеткіш табиғи жарықтандыруды бағалауда қолданылмайды:


жарық коэффициенті
түсу бұрышы
*шамның сиымдылық қуаты
түсу тесігі
табиғи жарықтанғандық коэффициенті

Табиғи жарықтандыруда сәулелер түсетін саңылау бұрышы неше градус болуы тиіс:


10 град. төмен
*5 град. төмен емес
15 град. төмен емес
27 град. төмен емес
барлық жауап дұрыс

Ыстық шағын климат жағдайында ағзаның жылу берілуі қандай жолмен басым іске асырылады:


*булану
конвекция
кондукция
радиация
барлығы дұрыс

Адамның жылулық жағдайын бағалаудың субъективті көрсеткіштері:


дене мен тері температурасы
тер бөліну
жылу алмасы
*жылуды сезу
тыныс және пульс жиілігі

Жабық бөлмелердегі ауаның бактериалды ластануын зерттеу әдістері:


суреттеу
физикалық
санитарлы-статистикалық
*седиментациялық
химиялық

Инфрақызыл сәулелердің әсері:


фотохимиялық үрдістерді баяулайды
бактериоцидтік
*жылулық
эритемды- күнге күю
рахитке қарсы

Қандай бөлме үшін 1 : 6, 1 : 7 жарық коэффициенті жеткілікті:


*палаталарға
операция бөлмесіне
оқу бөлмесіне
босану бөлмесіне
аудиторияларға

Қандай бөлмелерде жарық коэффициенті 1 : 4, 1 : 5 болу тиіс:


палаталарда
*операция бөлмесінде
дәрігенлер бөлмесінде
тұрғын үйлерде
дәліздерде

1%-ға тең табиғи жарықтанғандық коэффициенті қандай бөлмелерде жеткілікті деп саналады:


оқу аудиторияларда
сыныптарда
операция бөлмелерінде
босану бөлмелерінде
*босанудан кейінгі бөлмелерде

Люминисцентті шамның, қыздыру шамына қарағанда, тиімділігі:


*жарықтың таралуы біркелкі
көлеңке болуы
табиғи жарық спектірінен алыс
жылу шығару
күндізгі жарықтан ерекше

Люминисцентті шамның, қыздыру шамына қарағанда, тиімділігі:


жарықтың таралуының ерекшелігі жоқ
көлеңке болуы
*табиғи жарық спектіріне жақын
жылу шығару
күндізгі жарықтан ерекше

Люминисцентті шамның кемшіліктері:


*стробоскопиялық әсері
жарықтың тең жайылуы
әлсіз жарықтану
ыстық шығару
күндізгі жарыққа жеткіліксіз

Ультра күлгін сәулелерді ауруларды алдын алу мақсатында қандай жағдайда қолданбайды:


рахиттің алдын алуда
баланың физикалық жетілуінде
*қатерлі ісік ауруларында
ыстыққа шынықтыруда
барлық жауап дұрыс

Жабық бөлмелердегі көмір қышқыл газының шекті рұқсат етілген концентрациясы:


0,07 %
*0,1%
0,04%
0,01%
1,5%

Ыстық цех жұмысшыларында ыстық өтуінің себептері


иондаушы сәулелердің әсері
*инфрақызыл сәулелердің әсері
ультра күлгін сәулелердің әсері
шу мен дірілдің әсері
табиғи және жасанды жарықтандырудың жеткіліксіздігі

Атмосфералық ауадағы азоттың мөлшері:


70 %
19%
*78-79%
90%
54%

Атмосфералық ауадағы оттегінің мөлшері


*20-21%
15%
10-13%
29%
18%

Химиялық терморегуляция - бұл:


конвекция
сәулелену
кондукция
көмір қышқыл газының бөлінуі
*тотығу процестері нәтижесінде жылудың түзілуі

Ауаның жоғары ылғалдылығы мен төмен температурасы бірлесіп әсер етуі қандай өзгерістерге себеп болады:


жылу берілуінің төмендеуіне
жылу өндірілуінің төмендеуіне
сіңір тартылатын ауруының пайда болуына
*ағзаның салқындауына, қарсы тұру қабілетінің төмендеуіне
тер бөліну жоғарылауына

Тек адам метаболиттерімен ластанатын жабық бөлмелердегі ауа тазалығын сипаттайтын әмбебап жанама көрсеткіш:


азот оксиді
*көмір қышқыл газы
күкірт оксиді
сынап
аммиак

Ауаның температурасы 18 – 20 град. болған жағдайда, салыстырмалы ылғалдылығының қолайлы шамасы қандай болу керек:


40 %
30%
*40-60%
65 - 70%
90%

Ультра күлгін сәулесінің бактерицидтік әсері неге байланысты:


терең жылыту әсеріне
*фотохимиялық әсеріне
үстіртін жылыту әсеріне
әлсіз механикалық әсеріне
механикалық деструктивті әсеріне

Қандай шамның спектрі күндізгі жарық спектріне жақын:


шашыранды жарық шамның
шағылысатын жарық шамның
*люминисцентті шамның
тікелей жарық шамы
қыздыру шамның

Түсті дұрыс ажырату үшін қандай шам түрі қолданылуы керек:


сүтті шар
шашыранды жарық шамы
*спектрі күндізгі жарық спектріне жақын шам
шағылысатын жарық шамы
барлығы дұрыс

Қоршаған ортаның ақпараттық нысандары – бұл:


топырақ
балықтың сүйек ұлпасы
жемістер
ағаштардың тамыры
*сөз

Жасанды ультра күлгін сәулесін не үшін пайдаланады:


ауа алмасуын жақсарту үшін
температураны қалыпты ұстау үшін
ауаның ылғалдылығын жоғарлату үшін
*рахиттің алдын алу үшін
ауаның ылғалдылығын төмендету үшін

Төменде аталған түстердің қайсысының шағылыстыру коэффициенті аз:


ақшыл-сары
жасыл
сұр
қызыл
*қара

Төмен барометрлік қысымның ағзаға теріс әсері неге байланысты:


тыныс алатын ауада азот мөлшерінің жоғары болуына
*оттегінің төмен парциалды қысымына
оттегінің мөлшерінің жоғары болуына
СО2 мөлшерінің жоғары болуымен
СО2 мөлшерінің төмен болуымен

Климат бұл:


берілген уақыттағы метеофакторлар
берілген аймақтағы қысқа мерзімнің аралығында физикалық қасиеттерінің жиынтығы
*берілген аймақтағы көп жыл бойынша қайталанатын метеофакторлардың жағдайы
берілген аймақтағы ауауның химиялық қасиеттерінің жиынтығы
барлық жауап дұрыс

Ірі қалалардағы атмосфералық ауаның негізгі ластану себептері:


өндірістік мекемелердің тастандылары
*автокөліктің газдары
тұрмыстық қалдықтар
химиялық өндірістер қалдықтары
барлығы дұрыс емес.

Жарықтануды анықтайтын аспапты атаңыз:


актинометр
батометр
дозиметр
*люксметр
анемометр

(22,6 х n) / ( 1 – 0,4) х V формуласымен анықтаймыз:


ауа t
ауаның бактериалды ластануын
СО2 құрамын
*желдендірудің қажетті көлемін
ауаның ылғалдылығын

БУВ-15 шамымен анықтаймыз:


ауаның тазалығын
ауаның ылғалдылығын реттеу
барометрлік қысымын оптимизациялау
*ауаны санациялау
азық-түлікті залалсыздандыру

Жер бетіндегі су көздеріне тән ерекшеліктердің бірі


*техногенді ластану мүмкіндігі
жоғары минералдану
қалқыған заттардың аз болуы
еріген оттегінің болмауы
климаттық жағдайға қарамастан су көлемінің тұрақтылығы

Ересек адамның организміндегі су мөлшері:


*63-65%
90-95%
50-55%
40-45%
25-30%

Су қандай физиологиялық процестерге қатысады:


ассимиляция
диссмиляция
тағамдық заттардың және организмнен қалдық заттардың шығуына
термореттеуге
*барлық процестерге

Адамға суды неше күн бермесе қауіпті:


10 күн
*3-5 күн
1 ай
2 апта
20 күн

Гидросфераға жатады:


тек жер беті сулары
*барлық жер асты, жер беті, мұздықтар, жасанды су қоймалары, болоталар
тек жер асты сулары
мұздықтар, грунт сулары
мұхиттар, артезиан сулары

Судың мөлдірлігі қандай болу керек:


30см. кем емес
15 см.кем емес
30 см
*25 см
дұрыс жауап жоқ

Судың органикалық заттармен ластануын қандай көрсеткіштер бойынша бағалайды:


судың кермектілігі
судағы йод
судың құрғақ қалдығы
судың рН
*судың тотыққыштығы, БПК

Суық климат жағдайларында ауыз судағы фтордың нормасы


*0,7-1,5 мг/л
1,8 мг/л
0,3-0,7 мг/л
1,8 мг/л
2,2 – 2,5мг/л

Қандай жағдайда флюороз дамиды:


судағы иодтың мөлшері жоғары болған кезде
*су құрамында фтордың көп болған кезде
судың минералдануы жоғары болған кезде
судың кермектілігі жоғары болғанда
судағы фтордың мөлшері аз болған жағдайда

Ауыз суының эпидемиологиялық тұрғыдан қауіпсіздігінің жанама көрсеткіші:


тек сапрофиттер
ішек таяқшалары
вирустар
*сапрофиттер мен ішек таяқшалары
микроскопиялық саңырауқұлақтар

Тұтынуға жарамды ауыз судың иісі мен дәмі қандай болуы керек


*2 балдан жоғары емес
3 балдан жоғары емес
3 – 5 балл
5 балл
0 балл

0,002 мг/л асатын судағы нитриттердің мөлшері нені білдіреді:


*органикалық заттармен ластанғанына белгілі бір уақыт өткенін
жақында ластанғандығын
минералдану процестерінің аяқталғанын
ұдайы ластанып жатқанын
органикалық заттарменлстанғанына көп уақыт өткенің

Судың тотыққыштығы не үшін зерттеледі:


*судың органикалық заттармен ластануын анықтау үшін
судың кермектілігін анықтау үшін
судағы нитраттардың мөлшерін бағалау үшін
судың рН анықтау үшін
судың ауыр металдармен ластануын анықтау үшін

Судағы сульфаттардың мөлшері жоғары болған кезде:


қан тамыр жүйесінің қызметі бұзылады
эндокринді патология пайда болады
зәр шығару жолдарының қызметі бұзылады5
*асқазан ішек жолдарының секрециясы мен моторикасы бұзылады
қатер ісіктер пайда болуы мүмкін

Микроб саны - бұл судың қандай микроағзалармен ластануының санитарлық көрсеткіші:


*сапрофиттермен
ішек таяқшаларымен
вирустармен
патогенді микрофлорамен
барлық жоғарыда аталған қоздырғыштар

Эндемиялық зоб ауруының пайда болу себебі:


судағы йодтың мөлшері аз болуы
судағы йодтың мөлшері көп болуы
*тағамда йодтың мөлшері аз болуы
тағамда йодтың мөлшері көп болуы
судағы фтордың мөлшері көп болуы

Судың керемктілігі дегеніміз не?


суда еріген барлық тұздар жиынтығы
*суда кальций мен магний тұздарының болуы
судың құрамындағы темір тұздарының болуы
судың құрамындағы аммиак пен нитриттердің мөлшері
судың құрғақ қалдығы

Флюороз судағы фтордың мөлшері қай деңгейден асқанда пайда болуы мүмкін:


0,5-0,7 мг/л
1,0-1,2 мг/л
*1,5мг/л
3,5-4,0 мг/л
4,5-5,0 мг/л

Суға ащы дәм беретiн:


темiр тұздары
*магнидiң хлоридтерi мен сульфаттары
улы металдар тұздары
органикалық заттар ертiндiсi
микрофлоралар

Су құрамындағы қандай заттардың күштi канцерогендi әсерi бар


аминдер
*нитриттер
карбонаттар
сульфаттар
хлоридтер

Судың органикалық заттармен ластану көрсеткiштерi


темiр тұзы, марганец
кальций, натрий
*аммиак, нитриттер, нитраттар
магний тұзы
фторлы қосылыстар

СанЕ мен Н- ға сәйкес ауыз судағы хлоридтердiң шектiк концентрациясы (ПДК)


*350 мг/л
500 мг/л
100 мг/л
20 мг/л
0,05 мг/л

Судағы стронцийдiң жоғары концентрациясының салдары


көру органдарының қызметi бұзылуы
метгемоглобинемияның дамуы
*хондро- және остеодистрофия пайда болуы
ас қорыту органдарының аурулары
анемия

Жер асты суларының жер бетiнен бастағандағы орналасуы:


грунт суы, үстiлiк су, пластаралық қысымсыз
грунт суы, пластаралық қысымды
*үстiлiк су, грунт суы, артезиан суы
пластаралық қысымды, пластаралық қысымсыз
жер бетi суы және қысымсыз грунт суы

Су сапасын жақсартудың негізгі әдiстерiне жатады:


тек мөлдiрлендiру
тек түссiздендiру
тек зарарсыздандыру
тущыландыру
*мөлдірлендіру; түссіздендіру, зарарсыздандыру

Коагуляция қандай мақсатпен жүргiзiледi


патогендi бактериялар мен вирустарды зиянсыздандыру
химиялық қосылыстарды жою
*мөлдiрлеу мен түссiздендiру
судағы тұздардың мөлшерін азайту
судың кермектiлiгiн төмендету

Метгемоглобинемияның дамуы ауыз судағы қандай заттың артық болғанда кездеседi:


фтор
*нитраттар
сульфаттар
хлоридтер
аммиак

Микроэлементтердің қоршаған ортада артық немесе аз болғанына байланысты халықтың көпшілігінде пайда болатын ауруларды қалай атайды:


жұқпалы
паразитарлық
эпидемиялық
*эндемиялық
соматикалық

Санитарлық тұрғыдан сенiмдiлiгi ең жоғары суларға жататыны:


*пластаралық сулар
грунт суы
үстiлiк су
мұхиттар, теңiздер
өзендер

Суды мөлдiрлендiру әдiсiнiң бiрi


*коагуляция
хлорлау
темiрсiздендiру
фторсыздандыру
залалсыздандыру

СанЕ мен Н бойынша қалдық хлордың суда мөлшері қандай болуы керек


1-2 мг/л
*0,3-0,5 мг/л
0,5-1мг/л
0,8-1мг/л
2-3 мг/л

Санитарлыіқ тұрғыдан сенiмділігі төмен су көздерi


пластаралық қысымсыз
* грунт суы, үстiлiк су
барлық пластаралық
пластаралық қысымды
грунт суы

Пластаралық суға тән ерекшелiгi


ерiген оттегiнiң көп мөлшерi
ерiген оттегiнің болмауы
әлсiз минералдануы
орташа бактериялық ластануы
*әлсiз бактериялық ластануы

Су сапасын жақсартудың негізгі әдістерінің бірі:


темірсіздендіру
*залалсыздандыру
дегазация
дезактивация
барлық жауаптар дұрыс

Қандай су көздерін бірінші кезекте ауыз суы үшін қолданады:


өзендер
грунт сулары
көлдер
*артезиан сулары
су қоймаларының сулары

Судың физикалық және органолептикалық көрсеткіштеріне жатпайды:


температурасы
иісі
дәмі
мөлдірлігі
*микробтар саны

Ауыз судың қолайлы температурасы:


*7 – 12 град.
5 град.төмен
15 град.
25 град.
36 град.

Судың өздігінен тазару процесінің аяқталғанын сипаттайтын көрсеткіштер:


аммиак, кермектілігі, рН
*нитраттар, хлоридтер, сульфаттар, тотыққыштығы 4 мг/л төмен, БПК 3 мг/л төмен
полиакриламид, нитраттар, полифосфаттар
тотыққыштығы 4 мг/л жоғары, иісі - 2 баллдан жоғары емес, мөлдірлігі – 1,5 мг/л
түстілігі 20О, мөлдірлігі – 30см, тотыққыштығы 8 мг/л, БПК 5 мг/л

Судың минералдануы қандай деңгейден аспау керек:


2500 мг/л
*1000 мг/л
50000 мг/л
1500 мг/л
барлық жауап дұрыс

Коагулянт ретінде не қолданылады:


хлорлы әк
хлорлы натрий
сутегінің асқын тотығы
калий перманганаты
*күкірт қышқылды алюминий

Суға көгілдір түс береді:


өсімдік тектес гуминді коллоидты заттар
судың гүлденуі (көк-жасыл балдырлардың дамуы)
*судың жоғары минерализациясы
саздың болуы
темірдің коллоидты қосылыстары

Оттекке биохимиялық қажеттілігін қандай мақсатта анықтайды


судың неорганикалық заттармен ластануын бағалау үшін
еріген оттегінің мөлшерін анықтау үшін
судың минералдану деңгейін анықтау үшін
*судың органикалық заттармен ластануын және өздігінен тазару процесінің жағдайын бағалау үшін
органикалық заттардың тотығу үрдістеріне микроағзалардың қатысуын бағалау үшін

Суды тазарту кезеңдерін атаңыз:


қайнату
залалсыздандыру
фильтрация
*коагуляция
озондау

Құдықтардың түрлерін атаңыз:


*түтікшелі
құбырлық
орталықтандырылған
жерасты
тізбектік

Суды залалсыздандырудың негізгі әдістеріне жатады:


*озондау
тұндыру
қайнату
темірсіздендіру
дегазация

Судың сапасын жақсартудың арнайы әдістеріне жатпайды:


*хлорлау, озондау
дезодарация,
темірсіздендіру
жұмсарту, тұщыландыру, фторсыздандыру
дегазация, дезактивация

Суды мөлдірлендіру әдістеріне жатады:


йодтау
күмістену
хлорлау
қайнату
*сүзгіден өткізу

Суда артық немесе жеткіліксіз мөлшерде болғанда эндемиялық аурулар туғызатын химиялық элементтерді көрсетіңіз:


сутегі
кальций
*фтор
хлор
азот

Жылы аймақтарда ауыз судағы фтордың рұқсат етілген концентрациясы:


*0,7-1,2 мг/л
0,3-0,5 мг/л
1,8-2,0 мг/л
2,0-2,5 мг/л
3 мг

Суға хлор қажеттілігі бұл - :


судың хлор сіңіруі
қалдық хлор
белсенді хлор
хлоры бар препараттар
*суды зарарсыздандыруға хлордың қажетті мөлшері

Суды хлорлы препараттармен хлорлау әдістерін көрсетіңіз:


төмен мөлшерде хлорлау
газ тәрізді хлормен хлорлау
хлорсыздандыру
*алдымен аммиак қосып барып хлорлау
хлорлау

Тұтынушыларға беруге дейін міндетті түрде залалсыздуды қажет ететін су көздерінің сулары:


пластаралық қысымсыз
пластаралық қысымды
*ашық су қоймалары
артезиянды
құбырлық

Егер су көзінен 30 метр қашықтықта жуынды төгетін шұңқыр орналасса, суда аммиактар жоқ болып, нитриттер мен нитраттардың концентрациясы жоғары болса, нені көрсетеді:


судың органикалық заттармен ластануының тоқтағанын
*судың өздігінен тазару процесінің аяқталғаны туралы
жаңадан ластанғаны туралы
тұрақты түрде ластанып жатқаны туралы
тұрақты ластаушы көздердің жақында пайда болғаны туралы

Судың тұз құрамы қандай аурулардың қауіп -қатер факторы болып табылады:


іш сүзегі
диабет
гастрит
*гипертониялық ауру
гепатит А

Су арқылы таралатын ауруларға не тән:


бір мезгілде халықтың көп бөлігінің зақымдануы
аурудың ауыр өтуі
аурудың тез емделуі
*аурудың диагнозының қарапайымдылығы
дұрыс жауабы жоқ

Минамат ауруының пайда болу себебі:


судағы фтордың жоғары деңгейі
*судағы сынаптың жоғары деңгейі
судағы фтордың төмен деңгейі
судағы темірдің жоғары деңгейі
судағы темірдің төмен деңгейі

Суды зарарсыздандырудың физикалық әдістері:


коагуляция
күміс иондарымен өңдеу
мөлдірлеу
фторлау
*ультракүлгін сәулесімен әсер ету

Суды зарарсыздандырудың химиялық әдістерін көрсетіңіз:


коагуляция
*күміс иондарымен өңдеу
мөлдірлеу
фторлау
ультракүлгін сәулесімен әсер ету

Судың жалпы кермектілігінің қандай мәндерінде гигиеналық қасиеті қолайсыз болып табылады:


7 мг-экв/л
*10 мг-экв/л
5 мг-экв/л
6 мг-экв/л
4 мг-экв/л

Суда нитраттар көп болғанда, қандай эндемиялық ауру пайда болады:


зоб
катаракта
*метгемоглобинемия
кариес
бронхит

Суда фтор аз болғанда пайда болатын эндемиялық ауру:


зоб
катаракта
метгемоглобинемия
*кариес
бронхит

Суды мөлдірлеу әдістеріне жататындары:


фторлау
*коагуляция
хлорлау
қайнату
озондау

Суды зарарсыздандыру әдістеріне жататындары:


фторлау
коагуляция
*хлорлау
сүзгіден өткізу
фильтрация

Суда фтордың жеткіліксіздігі кезіндегі дамитын ауруларды атаңыз:


*кариес
зоб


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет