Х. С. Омарова, Н. Ж. Майтина, А. К. Аипова



бет2/10
Дата08.06.2016
өлшемі0.7 Mb.
#122226
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
    Бұл бет үшін навигация:
  • Реті

Uncountable nouns


Санауға келмейтін (саналмайтын) зат есімдер
Санауға келмейтін зат есімдер тек жекеше түрде қолданылады. Санауға келмейтін зат есімдерге төмендегідей зат есімдердің категориялары жатады.


Реті





Санауға келмейтін зат есімдердің категориялары


Examples

Мысалдар

1


2

3


1


Белгілі бір формасы жоқ заттар:

а) сұйық заттардың атаулары;

b) газ тектес заттардың атаулары;

с)өздігінен табиғи бөлшектенбейін кесек материалдардың атаулары;

d) кішкентай бөлшекті заттардың атаулары.

milk, tea, coffee, water

steam, air, fog, smoke

gold, wool, leather, wood, cotton


sand, ice, sugar, snow



2

Абстракті ойлар мен ұғымдарды білдіретін зат есімдер


freedom, honesty, knowledge, peace, love, mind, happiness


3

а) Ғылыми зерттеу

салаларының, пән атаулары;


b) Белсенділік іс-қимылды

білдіретін зат есімдер



mathematics, economics, music, computer, chemistry, science

travelling, running, swimming, dancing

4

Белгілі бір категорияға жатпайтын, санауға келмейтін зат есімдер

news, traffic, money, furniture, homework, goods, hair



Көңіл аударыңыз!

Attention!
Көптеген зат есімдер санауға келетін және санауға келмейтін зат есімдер түрінде колданыла береді, бірақ олар әртүрлі ұғымды білдіреді.


Санауға келетін

зат есім ретінде

Санауға келмейетін

зат есім ретінде

1

2

a brick – кірпіш (бір кірпіш)

a wood – орман

an iron – үтік

a play – қойылым

a hair – бір тал шаш

a grammar–грамматика(оқулық)





brick – кірпіш

wood – ағаш

iron – темір

play – ойын

hair – шаш

grammar – грамматика (ғылым)





Countable nouns

Санауға келетін (саналатын) зат есімдер
Санауға келетін зат есімдер жекеше және көпше түрде де колданылады. Олардың алдына “а / an, the” артикльдері қойылады.
Plural of countable nouns

Санауға келетін зат есімдердің көпше түрінің жасалуы
Зат есімдердің көпше түрі көбінесе жекеше түрдегі зат есімге -s, -es жалғауларын жалғау арқылы жасалады. Зат есімге -s жалғауы жалғанғанда, оның оқылуы әртүрлі болады.


Ұяң дауыссыздардан кейін және дауыстылардан кейін



Қатаң дауыссыздардан кейін



-ge, -ce, -ze, -se

кейін


1

2

3

[ z ]

onions

boys

dogs



[ s ]

apricots

stamps

books

cats


[ iz ]

cabbages

places

prizes

houses

Зат есімдер: -ch, -s, -ss, -sh, -tch, -x тіркестеріне аяқталса –es жалғауы жалғанып [iz] болып оқылады, ал о- әрпіне аяқталса -es жалғанып, [z] болып оқылады.

benches fishes potatoes

buses watches tomatoes

dresses boxes Negroes

Зат есім “у”-әрпіне аяқталып, оның алдында дауыссыз тұрса - “у” әрпі - “i” әрпіне өзгереді

a baby - babies

a lady - ladies

a fly - flies

-f (- fe ) аяқталса, әдетте - ves болып өзгереді.

a wife - wives

a leaf - leaves

a calf - calves

a wolf - wolves



Бірақ: a roof – roofs a сliff – cliffs a kerchief – kerchiefs a chief – chiefs a belief – beliefs a safe – safes a hoof – hoofs
Irregular plurals

Жалпы ережеге бағынбайтын зат есімдердің көпше түрінің жасалуы
a man – men

a woman – women

a foot – feet

a mouse – mice

a tooth – teeth

a goose – geese

a child – children

an ox – oxen


Латын, грек және француз тілінен енген зат есімдер өз түпнұсқаларындағы көпше түрінің формасын сақтайды:

a bureau – bureaux

a criterion – criteria

a radius – radii

a crisis – crises

a formula- formulae

an index – indices

a datum - data

a phenomenon - phenomena

Кейбір күрделі зат есімдердің көпше түрінің жасалуы:

a mother - in - law – mothers - in law

a man - of - war – men- of - war

a passer - by - passers - by

a forget- me-not – forget- me - nots


Special cases

Ерекше жасалуы


Тек жекеше түрде қолданылады

Тек көпше түрде қолданылады

1

2


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет