Хөлчүӊ-кара, кап-ла кара Көдээзинде, аалында

Д
Карбай базар караланыӊ

Каш-ла чоруу дески-лейин.

Кап-ла кара кулугурнуӊ

Карак-кулаа менде-лейин.

Иде базар караланыӊ

Ийи чоруу дески-лейин.

Иштешкеним кулугурнуӊ

Ийи караа менде-лейин.

Кара бениӊ төруп-ле каан

Кара-хүреӊ кызыраамны.

Калга кадай төрүп берген

Каттырымзаан шырайлыымны.

Хүреӊ бениӊ төрүп-ле каан

Хүреӊ-кызыл кызыраамны.

Күжүр кадай төрүп берген

Хүлүмзүрээн шырайлыымны.

Саяк базар аъттыг болза,

Шары мунуп чору деп бе?

Шала хорлуг чемниг болза,

Шаар ижип олур деп бе?

Иде базар аъттыг болза,

Инек мунуп чору деп бе?

Ижер-чиири хорлуг болза,

Итпек ижип олур деп бе?

Чыраа бора аъдыӊар чок,

Чылгыӊарныӊ хевир чогун.

Чындыр кара урууӊар чок, Чыылганнарныӊ аян чогун.
Саяк бора аъдыӊар чок,

Чылгыӊарныӊ хевир чогун.

Чараш кара урууӊар чок, Чыылганнарныӊ аян чогун.
Чээрен өӊнүг бораӊарны

Челзип-халдып мунуптар мен.

Чечек чараш урууӊарны

Чедипкештиӊ ыӊай боор мен.

Кудай өӊнүг кунуӊарны Кушталдырып мунуптар мен.

Кудук-чайык урууӊарны Куспактапкаш, ыӊай боор мен.

ораланыӊ дуюглары

Токкуӊайнып келир-ле боор.

Дордум булгаар төлепчизи

Долдурткайнып келир-ле боор.

Караланыӊ дуюглары

Хаккыӊайнып келир-ле боор.

Кара булгаар төрепчизи

Калдырткайнып келир-ле боор.

Казак эзер бузулгуже,

Караланы эзертээр мен.

Кара баарым соовааже,

Карам сени утпас-ла мен.

Орус эзер бузулгуже,

Ояланы эзертээр мен.

Оттуг чурээм сокпастааже,

Ортун карам утпас-ла мен.

Хааладыр хадып турар

Хараалыгныӊ хады-лайнаан.

Казырадыр халып орар

Караланыӊ дуюу-лайнаан.

Шииледир хадып турар

Шивээлигниӊ халы-лайнаан.

Шилиредир халып орар

Шилги дайныӊ дуюу-лайнаан.

Чиргилчинниг ховуларга

Чиндиӊнедир челер оюм.

Чиӊге карам сай-ла чажын

Сеглеӊнедир челер оюм.

Хараганныг ховуларга

Караӊнадыр челер оюм.

Кап-ла карам сай-ла чажын

Хадымнадыр челер оюм.

Дораланыӊ дорзуун какса,

Доора-Хемге чеде-ле бээр.

Доора-Хемге чеде бээрге,

Дозур кара ында орар.

Сараланыӊ саарын какса,

Салдамынга чеде-ле бээр.

Салдамынга чеде бээрге,

Сарыым уруг ында орар.

Ө

Челер ойну тудуп мунар

Чеди кулаш сыдымыӊ кай?

Аалымга четкеш келийн,

Ала дайыӊ берем, акый.

Ала дайны тудуп мунар

Алды кулаш сыдымыӊ кай?

Аргар мойнаа, хүлбүс мойнаа

Аргамчымныӊ үзүлбезин.

Авамайныӊ төруп берген

Адыжымныӊ оюлбазын.

Сыын мойнаа, элик мойнаа

Сыдымымныӊ үзүлбезин.

Иемейниӊ төрүп берген

Ийи холум оюлбазын.

Чаӊгыларныӊ көвей аъдын

Чараш оюм черле эртер.

Чаӊгыларныӊ мөгелерин

Чаӊгыс бодум черле шыдаар.

Хүндүлерниӊ көвей аъдын

Хүреӊ дайым черле эртер.

Хүндүлерниӊ мөгелерин

Күжүр бодум черле шыдаар.

Аъттар салбас узун дынным,

Ажыр кастаар муӊгаш дыным.

Башка сугар чугенимни,

Маскай баглаан чуларымны.

Дөрттеп өрээн киженимни,

Төш-ле чартыы кымчымайны.

Сооттунган аъдымайны,

Содагланган бодумайны.

Кудуп бээриӊ чок-ла болза,

Кудук-чайык чаӊнап олур.

Кула бениӊ кудуруу дег,

Куспак чажыӊ дырап олур.

Салып бээриӊ чок-ла болза,

Чайык-кудук чаӊнап олур.

Сарыг бениӊ кудуруу дег,

Сай-ла чажыӊ дырап олур.

Чавагазын салбактаӊар,

Чаваа доруун эзертеӊер.

Боошкунун борбактаӊар.

Богба доруун эзертеӊер.

скүзүнүӊ, чаӊгызыныӊ

Өзүн суйбаар, баарын суйбаар.

Өле дайныӊ, чараш ойнуӊ

Конун тыртар, шывыьш тыртар.

Чаӊгызыныӊ, өскүзүнүӊ

Чаагын суйбаар, чажын суйбаар.

Чараш ойнуӊ, өле дайныӊ

Шавыын тыртар, конун тыртар.

Алаак-шыктыӊ оъдун оъттаан

Ала-дайныӊ семирээнин.

Аалынга чурттап чораан

Амыраамныӊ дорукканын.

Өлеӊ-шыктыӊ оъдун оъттаан

Өле дайныӊ семирээнин.

Өөнейге чурттап чораан

Өнеримниӊ дорукканын.

Кырган эртип, кыссыын але

Кыйгак бажын дырагылаан.

Арган эртип, аътсыын але

Аӊгак бажын савагылаан.

Кадай эртип, кыссыын але

Карак базып, каттыраӊнаан.

Кулун эртип, аътсыын але

Куу бажын савагылаан.

Челер оюм челип орда,

Черде туман арый-ла бээр.

Чечен уруг чаӊнап орда,

Четчир сылдыс четчи-ле бээр.

Базар оюм базып орда,

Башкы туман арый-ла бээр.

Баштак уруг чаӊнап орда,

Башкы сылдыс четчи-ле бээр.

Көшке-даштан хараар болза,

Көсту бербейн канчаар чувел?

Челзип орза, халдып орза,

Чеде бербейн канчаар чувел?

Хая-даштан хараар болза,

Көсту бербейн канчаар чүвел?

Халдып орза, челзип орза,

Чеде бербейн канчаар чүвел?

Черимейге четкеш келийн,

Челер оюӊ берем, акый.

К
Карам уруг каар болза,

Калбак Тестиӊ сайы боор мен.

Узун оюм ужар болза,

Улуг дуюун дагалаар мен.

Уруг эжим уттур болза,

Узун Тестиӊ сайы боор мен.

Кудуруунда уялыгныӊ

Кулун көргеш, киштегенин.

Кулаанайда сыргалыгныӊ

Куду көруп, сарыкканын.

Саарында демдектигниӊ

Сарбаа көргеш, киштегенин.

Салаазында билзектигниӊ

Сагыш саргып, сарыкканын.

Ыӊай кагам, бээр кагам —

Ыдык бораӊ мунган сен бе?

Ыӊай көрем, бээр көрем —

Ынак эжим сен-не сен бе?

Катай кагам, улай кагам —

Кара-бораӊ мунган сен бе?

Хая көрем, бээр көрем —

Ханы ынаам сен-не сен бе?

Магаданчыг челер кулун,

Башкы конуӊ быжыг-дыр бе?

Магаданчыг чаӊнаар уруг,

Баштак хөрээӊ хөлзеп тур бе?

Муӊгаранчыг челер кулун,

Муӊгаш-дыныӊ быжыг-дыр бе?

Муӊгаранчыг чаӊнаар уруг,

Муӊгаш хөрээӊ хөлзеп тур бе?

Делегейниц ужун-кыдыын

Тевер карыш дээр кулун.

Дендеп турган тостуӊ соогун

Девээ-сериин дээр уруг.

Сылдыстарлыг октаргайны

Сыдым дурту дээр кулун.

Чыккылама тостуӊ соогун

Чылыг-сериин дээр уруг.

Чыраа бора аъдымайныӊ

Чылгы өөру кайда ирги?

Чындыр кара кулугурнуӊ

Шын-на эжи кым-на ирги?

ежегезин хенчелеӊер,

Хенче доруун эзертеӊер.

Баштаӊгызын чинчилеӊер,

Маӊган оюн эзертеӊер.

Кара-Доруг дерлиг турар,

Кандыг оран тепкеш келди?

Кара кадак хадып турар,

Кандыг хейниӊ белээ келди?

Көк-ле доруг дерлиг турар,

Кандыг оран тепкеш келди?

Көк-ле кадак хадып турар

Кандыг хейниӊ белээ келди?

Кудургайны куду челер,

Кудургазын үзе челер.

Кудургазын үзе челгеш,

Кудазынга көктедип аар.

Эӊгимекти эрттир челер,

Эзеӊгизин үзе челер.

Эзеӊгизин үзе челгеш,

Эжинейге көктедип аар.

Шатта тейни ажыр челер,

Шавылыырын үзе челер.

Шавылыырын үзе челгеш,

Шанызынга көктедип аар.

Дөвүнчүктү өрү челер,

Төрепчизин үзе челер.

Төрепчизин үзе челгеш,

Төрелинге көктедип аар.

Боошкуннап дүгдээн эвес,

Чүү-ле дүгдээм дээр чүвел?

Богба соккаш, дойлаан эвес,

Чүү-ле доюм дээр чүвел?

Чавагалап дүгдээн эвес,

Кандыг дүгдээм дээр чувел?

Чаваа соккаш, дойлаан эвес,

Кандыг доюм дээр чүвел?

Катай базар караланы

Демир кижен кергетти бе?

Кады өскен карам эшти

Калчаа тенек көгүттү бе?

Кара-борам тайгактаза,

Калбак дуюун дагалаар мен.

Ак-ла бора аъдымайныӊ

Аъттар өөру кайда ирги?

Анай кара кулугурнуӊ

Алыс эжи кым-на ирги?

Чазаг баарын оъттуг-ла дээр,

Чараш-Оюм оъткарбаан мен.

Чарбып орар дижир чорду

Сагыш хандыр ойнаваан мен.

Күзег чанын оъттуг-ла дээр,

Хүреӊ-Дайым оъткарбаан мен.

Хүннеп орар дижир чорду,

Күзел хандыр ойнаваан мен.