Негізгі рецептуралық қысқартулар
Қысқартылған түрі
|
Толық түрі
|
Қазақша мағынасы
|
Орысша мағынасы
|
āā
|
Ana
|
тең мөлшерде, теңдей
|
поровну
|
ac., acid.
|
Acidum
|
қышқыл
|
кислота
|
amp
|
ampulla
|
ампула
|
ампула
|
aq. purif.
|
aqua purificata
|
тазартылған су
|
Вода очищенная
|
but.
|
вutyrum
|
май (қатты)
|
|
D.
|
Da. Detur. Dentur.
|
Бер. Берілетін болсын. Осылар берілетін болсын
|
Выдай. Пусть будет выдано
|
D.S.
|
Da, Signa;
Detur, Signetur
|
Бер, белгіле. Берілетін, белгіленетін болсын. Берілсін, белгіленсін
|
Выдай. Обозначь
|
D.t.d.
|
Da tales doses
|
Осындай мөлшерлерді бер (берілетін болсын)
|
Выдай в такой дозе
|
dil.
|
dilutus, a, um
|
ерітілген
|
растворенный
|
f.
|
fiat (fiant)
|
түзілетін болсын (түзілсін)
|
Пусть образуется
|
fl.
|
fluidus, a, um
|
сұйық
|
жидкий
|
gtt., gtts.
|
guttam. guttas
|
тамшы
|
капля
|
in amp.
|
in ampullis
|
ампулаларда
|
В ампулах
|
in tab.
|
in tabulettis
|
таблеткаларда
|
В таблетках
|
lig.
|
Liquor
|
сұйықтық
|
Жидкость
|
M. pil.
|
massa pilularum
|
пилюльдік салмақ
|
Пилюльная масса
|
M.
|
Misce (Misceatur)
|
Араластырылатын болсын. Араластыр. Араластырылсын
|
Смешай
|
N.
|
Numero
|
санмен
|
Числом
|
Ol.
|
Oleum
|
май (сұйық)
|
Масло
|
q.s
|
quantum satis
|
қанша қажет, қанша керек
|
Сколько требуется
|
Rp.
|
Recipe
|
Ал
|
Возьми
|
rep.
|
repete (repetatur)
|
Қайтала. Қайталанатын болсын
|
Повтори
|
S.
|
Signa (Signetur)
|
Белгіле. Белгіленетін болсын
|
Обозначь
|
simpl.
|
simplex
|
қарапайым
|
Простой
|
Steril.
|
Sterilisa (sterilisetur)
|
Залалсыздандыр
|
Простерилизуй
|
vitr.
|
vitrum
|
шыны ыдыс
|
Стекляная банка
|
Дәрілік түрлер - Лекарственные формы
|
Қатты дәрілік түрлер- твердые лекарственные формы
|
Tab.
|
Tabuletta, ae, f
|
Таблетка
|
Таблетка
|
Dragee
|
Dragee
|
Домалақ
|
Драже
|
Granulum
|
Granulum, i, n
|
Гранула
|
Гранула
|
Caps
|
Capsula, ае, f
|
Қабық
|
Капсула
|
Extr.
|
Extractum, i, n
|
Сығынды
|
Экстракт
|
Pulv.
|
Pulvis
|
ұнтақ
|
порошок
|
Жұмсақ дәрілік түрлер- мягкие лекарственные формы
|
Ung.
|
Unguentum, i, n
|
Жақпа май
|
Мазь
|
Past.
|
Pasta, ае, f
|
Паста
|
Паста
|
Supp.
|
Suppositorium, i. n
|
Балауыз
|
Свечи
|
Linim.
|
Linimentum, i. n
|
Линимент
|
Линимент
|
Pil.
|
Pilula, ае, f
|
Пилюля
|
Пилюля
|
Сұйық дәрілік түрлер- жидкие лекарственные формы
|
emuls.em.
|
Emulsum, i, n
|
Эмульсия
|
Эмульсия
|
Sol.
|
Solutio, onis,
|
Ерітінді
|
Раствор
|
Sir.
|
Sirupus
|
Шырын
|
Сироп
|
Inf.
|
Іnfusum, i, n
|
Тұнба
|
Настой
|
Dec.
|
decoctum, i, n
|
Қайнатпа
|
Отвар
|
Tinc.
|
Tinctura, ae, f
|
Тұндырма
|
Настойка
|
Mucilago
|
Mucilago,inis
|
Шырыш
|
Слизь
|
Дәрілік өсімдік шикізаты- лекарственное растительное сырье
|
Cort.
|
Cortex (corticіs)
|
Қабық
|
Кора
|
Flor.
|
Flos, (floris)
|
Гүл
|
Цветок
|
Fol.
|
Folium, (folii)
|
Жапырақ
|
Лист
|
Hb.
|
Herba, (herbae)
|
Шөп
|
Трава
|
r., rad.
|
radix (radicіs)
|
Тамыр
|
Корень
|
Rhiz.
|
rhizomа (rhizomatis)
|
Тамыр сабағы
|
Корневище
|
Rhiz. cum radicibus
|
Rhizomа cum radicibus
|
Тамыр сабағы тамырымен
|
Корневище с корнями
|
Fruct.
|
fructus (fructі)
|
Жеміс
|
Плод
|
Sem.
|
semen (semіnіs)
|
Тұқым, ұрық
|
Семья
|
Рецептің құрылымы.
Рецепте
1.емдеу- алдын алу мекемесінің штампы.
2.рецептің жазылған күні (күні, айы, жылы);
3. балаға немесе ересекке екені,
4.науқастың тегі, аты-жөні, жасы,
5.дәрігердің тегі, аты-жөні көрсетіледі.
Латын бөлімінде:
1. дәрігердің фармацевтке жазған үндеуі латын тілінде Recipe: (Rp.:), яғни «Ал»: сөзімен басталып, дәрілік түрдің атауы, дәрілік заттың атауы мен оның мөлшері ілік септігінің жекеше түрінде (кейде табыс септігінде) жазылады.
2. Егер науқастың жағдайы ауыр болса және тез арада дәрілік көмек көрсету қажет болса, онда дәрігер рецептің жоғарғы оң бұрышына «Cito!», “Statim!”, «Citissime!» (тез!, өте тез!, жылдам!) белгісін қояды..
Соңынан D.S. (Босат. Белгіле.) сөзімен латын бөлімі аяқталып, сигнатурасы мемлекеттік немесе ұлтаралық қатынас тілінде (науқастың түсінікті тілінде) жазылады: 1) мөлшерін (1 ұнтақтан, 1 таблеткадан, т.с.с.) 2) дәрі-дәрмектерді қабылдау уақытын (күніне неше рет, тамақтан бұрын, тамақтан соң және т.с.с.), 3) препараттың қабылдау тәсілі (күре тамырға, тері астына және т.с.с.)
Дәрігердің қолы мен мөрі қойылуы тиіс.
Дәрілік заттардың мөлшері ондық өлшеу жүйесіндегі цифрлармен граммда көрсетіледі:
рецепте
|
оқылуы
|
1,0
|
1 грамм немесе 1000 мг
|
0,1
|
1 дециграмм немесе 100 мг
|
0,01
|
1 сантиграмм немесе 10 мг
|
0,001
|
1 милиграмм
|
0,0001
|
1 децимиллиграмм немесе 0,1 мг
|
0,00001
|
1 сантимиллиграмм немесе 0,01 мг
|
0,000001
|
1 микрограмм немесе 0,001 мг
|
Рецепте грамм сөзі жазылмайды.
Сұйық дәрілік заттар миллилитрде, граммда немесе тамшыда көрсетіледі. Тамшыларды рим санымен (gtts.) мысалы gtts.V (бес тамшы) деп белгіленеді. Әсері бірлікпен мөлшерленетін дәрілік заттардың көлемі (мөлшерін) ӘБ деп белгіленеді.
Егер рецепте негіздің мөлшері көрсетілмесе, онда қажетті мөлшерге дейін (quantum satis) деп жазылады, яғни индиферентті (қосымша) заттарды қажетті мөлшерге дейін қосыңыз дегенді білдіреді.
Егер дәрілік заттардың мөлшері бірдей болса, онда санын бір рет бірдей (аā немесе ana) етіп алыңыз деп соңғы атаудан соң көрсетеді.
Формат А6
А6 форматы
Достарыңызбен бөлісу: |