История изучения кипчакских племен в России (XVIII хх вв.) 07. 00. 09 Историография, источниковедение и методы исторического исследования

жүктеу/скачать 222.5 Kb.

бет	2/2
Дата	05.03.2016
өлшемі	222.5 Kb.
	#43459
түрі	Автореферат

1 2

СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННЫХ ИСТОЧНИКОВ

Радлов В.В. О языке куманов по поводу издания куманского словаря. Приложение к XLVIII тому Записок Императ. Акад. наук. – СПб., 1884. – № 4. – 53 с.
Сборник материалов, относящихся к истории Золотой Орды. Том 1. Извлечения из арабских сочинений, собранные В.Г. Тизенгаузеном. Подготовка к новому изданию, введение, дополнения и комментарии Б.Е. Кумекова, А.К. Муминова. – Алматы: Дайк-Пресс, 2005. – 711 с.
Голубовский П.В. Печенеги, торки и половцы до нашествия татар // Университетские известия. – 1884. – Год 23. – № 1.
Бартольд В.В. Извлечение из Гардизи «Зайн ал-ахбар». Приложение к «Отчету о поездке в Среднюю Азию с научною целью. 1893–1894 гг.» // Сочинения. – М., 1973. – Т. VIII. – С. 23-63; Бартольд В.В. Очерки истории Семиречья // Труды академика В.В. Бартольда по истории Центральной Азии. Очерки истории Семиречья. Лекции по истории Туркестана / Под ред. А.Е. Абишева. – Астана: Казахстанский Институт «Свободное Общество», 2005. – С. 21-168; Бартольд В.В. Сочинения. – М., 1963. – Т. I. – 760 с.
Потапов Л.П. Очерки по истории алтайцев. – М.-Л.: АН СССР, 1953. – 444 с.
Кононов А.Н. К этимологии этнонимов кыпчак, куман, кумык // Ural-Altaisch Jahrbucher (Fortsetzung der «Ungarischen Jahrbucher»). Band 48. – Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 1976. – S. 159-166.
Плетнева С.А. Половецкие каменные изваяния // Свод археологических источников. – 1974. – Вып. Е 4-2. – 200 с.
Федоров-Давыдов Г.А. Кочевники Восточной Европы под властью золотоордынских ханов. Археологические памятники. – М.: МГУ, 1966. – 274 с.
Кузеев Р.Г. Историческая этнография башкирского народа. – Уфа: Башкирское книжное издательство, 1978. – 264 с.
Менгес К.Г. Восточные элементы в Слове о полку Игореве. – Л.: Наука, 1979. – 248 с.
Гумилев Л.Н. Древняя Русь и Кыпчакская Степь в 945–1225 гг. // Гумилев Л.Н. Ритмы Цивилизации / Предислов. С.Б. Лаврова. – М.: Экопрос, 1993. – С. 518-542.
Кляшторный С.Г. Кипчаки в рунических памятниках // Turcologica. 1986. К восьмидесятилетию академика А.Н. Кононова. – Л.: Наука. Ленинградское отделение, 1986. – С. 153-164.
Кадырбаев А.Ш. Китайские источники монгольской эпохи о внешнеполитических связях тюркских кочевников Казахстана – кыпчаков и канглы с народами Центральной Азии и Дальнего Востока (XII – начало XIII в.) // Тринадцатая научная конференция «Общество и государство в Китае». Тезисы и доклады. Часть 2 / Отв. ред. А.Н. Хохлов. М.: Наука Гл. ред. вост. лит-ры, 1982. – С. 132-136; Кадырбаев А.Ш. Тюрки и иранцы в Китае и Центральной Азии XIII–XIV вв. – Алма-Ата: Гылым, 1990. – 160 с.
Мавродина Р.М. Киевская Русь и кочевники (печенеги, торки, половцы). Историографический очерк. – Л.: Наука. Ленинградское отделение, 1983. – 86 с.
Кумеков Б.Е. Государство кимаков IX–XI вв. по арабским источникам. – Алма-Ата: Наука, 1972. – 156 с.
Ахинжанов С.М. Кипчаки в X–XIII вв. Историографический обзор // Историко-культурное наследие кимаков и кипчаков / Сост. Н.Е. Кузембаев. – Павлодар: ТОО НПФ «ЭКО», 2006. – С. 48-56; Ахинжанов С.М. Кыпчаки в истории средневекового Казахстана. Издание исправленное. – Алматы: Гылым, 1999. – 296 с.
Есмагамбетов К.Л. Что писали о нас на западе. – Алма-Ата: Қазақ университеті, 1992. – 152 с.; Есмагамбетов К.Л. Этнополитические процессы на территории Казахстана в древности и средние века: обзор зарубежной литературы // Есмағамбетов К. Тарих таңдақтары. Бірінші кітап. – Алматы: Арыс, 2008. – Б. 245-270; Лаумулин М.Т., Бейсембиев Т.К. Зарубежные исслдеователи Средней Азии и Казахстана. – Алматы: КЕНЖЕ-Пресс – Казахстан, 1994. – 100 с.
Шаниязов К.Ш. К этнической истории узбекского народа (Историко-этнографическое исследование на материалах кипчакского компонента). – Ташкент: ФАН УзбССР, 1974. – 342 с.
Плетнева С.А. Закономерности развития кочевнических обществ в эпоху Средневековья // Вопросы истории. – 1981. – № 6. – С. 50-63.
Бартольд В.В. Двенадцать лекций по истории турецких народов Средней Азии // Сочинения. Работы по истории и филологии тюркских и монгольских народов. – М., 1968. – Т. V. – С. 19-192.
Кычанов Е.И. Кочевые государства от гуннов до маньчжуров. – М.: Издательская фирма «Восточная литература» РАН, 1997. – 319 с.

СПИСОК ОПУБЛИКОВАННЫХ РАБОТ ПО ТЕМЕ ДИССЕРТАЦИИ

Р.Г. Кузеев как кипчаковед // Материалы международной научной конференции молодых ученых, студентов и школьников «VII Сатпаевские чтения». Том 15. – Павлодар: ПГУ им. С. Торайгырова, 2007. – С. 52-56.
Вопросы исторической географии кипчакских племен в историографии России (XVIII – начало XX вв.) // Материалы международной научной конференции молодых ученых, студентов и школьников «VIII Сатпаевские чтения». Том 15. – Павлодар: ПГУ им. С. Торайгырова, 2008. – С. 225-233.
Историография изучения кипчакских племен в России в 1917–1991 гг. // Материалы международной научной конференции молодых ученых, студентов и школьников «VIII Сатпаевские чтения». Том 15. – Павлодар: ПГУ им. С. Торайгырова, 2008. – С. 234-244.
История изучения кипчакских племен в России в XVIII – начале XX вв.: историография проблемы // Вестник КазНУ им. аль-Фараби. – Серия историческая. – 2008. – № 1 (48). – С. 44-53.
История изучения кипчакских племен в России в 1917–1960 гг.: историография проблемы // Вестник КазНУ им. аль-Фараби. – Серия историческая. – 2008. – № 1 (48). – С. 57-65.
Историография изучения кипчакских племен в России в 1917–1991 гг. // Вестник Карагандинского университета. – Серия «История. Философия. Право». – 2008. – № 2 (50). – С. 40-47.
История изучения этногенеза и политической истории кипчакских племен в России в 1917–1960 гг. // Материалы международной научно-практической конференции «Проблемы сохранения и изучения культурного и природного наследия Прииртышья». Том 1. – Павлодар: ПГПИ, 2008. – С. 116-122.
Историография изучения кипчакских племен в России в 1960-е – 1991 гг. // Қазақстанның ғылыми әлемі – Научный мир Казахстана. – 2008. – № 3 (19). – С. 155-163.

ТҮЙІН
Нүркен Ерболұлы Күзембаев
Ресейде қыпшақ тайпаларын зерттеу тарихы (XVIII–ХХ ғғ.)

07.00.09 – Тарихнама, деректану және тарихи зерттеу әдістері

Тарих ғалымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты
Диссертациялық зерттеудің объектісі XVIII–ХХ ғ. 80-ші жж. соңы кезеңіндегі Ресейде қыпшақтанудың тарихнамасы болып табылады.

Зерттеу тақырыбының өзектілігі ғылыми тұрғыда зерттелу дәрежесімен негізделеді. Отандық және Ресей тарихнамасында қыпшақ тақырыбының жекелеген мәселелерінің қарастырылу тәжірибесі барлығына қарамастан, XVIII–ХХ ғ. 80-ші ж. соңы кезеңіндегі Ресейде қыпшақтанудың тарихнамасы жөнінде арнайы монографиялық және диссертациялық зерттеулер әлі де жүргізілмеген.

Зерттеудің мақсаты XVIII ғ. – ХХ ғ. 80-ші ж. соңы кезеңіндегі Ресейде қыпшақтанудың зерттеу тарихын қарастыру.

Алға қойылған мақсатқа жету үшін нақты ғылыми-зерттеу міндеттерін шешу қажет:

- XVIII ғ. – ХХ ғ. 80-ші ж. соңындағы Ресейде қыпшақтану дамуының сатыларын тарихнамалық тұрғыда сараптау мен белгілеу;

- Қимақтар мен қыпшақтарды зерттеу тарихында орыс тарихи ғылымының маңызын бағалау;

- Революцияға дейінгі және кеңестік тарих ғылымының мәліметтері негізінде қыпшақ тайпаларының этносаяси тарихы мен саяси дамуын зерттеу сатыларының салыстырмалы сараптамасын жүргізу;

- Орыс және кеңестік қыпшақтануында қыпшақтардың тарихи географиясының ерекшеліктері мен зерттелу барысын айқындау;

- Қыпшақ тайпаларының мәдени мұрасын зерттеуінде революцияға дейінгі және кеңес ғалымдарының үлесін қарастыру.

Зерттеудің теориялық-әдістемелік негізін нәсілі, діни сенімі және шаруашылық қызмет тәсілдеріне қарамастан барлық мәдениеттердің теңдігі туралы басты ойымен тарихқа өркениеттік көзқарасы құрайды. Бұл қыпшақтану мәселесін зерттеуінде мүлдем жаңа деңгейге шығуға, атап айтқанда тарих ғылымының тарихнамалық кезеңдерін, ғылыми-зерттеу мәселелерін объективті түрде қарастыруға жағдай туғызады. Тарихнамалық сараптамада мәселелік-хронологиялық әдіс қолданылды, бұл тақырыпты зерттегенде бір уақытта ғылыми зерттеулердің мәселелерін қарастыру мен кезеңдерін анықтауға мүмкіндік береді. Жалпы ғылыми әдістерден анализ бен синтез әдіс-тәсілдері қолданылды. Арнайы тарихи әдістердің ішінде тарихи салыстырмалы және тарихи-генетикалық әдіс-тәсілдері қолданылды.

Диссертацияның хронологиялық шеңбері XVIII ғ. – 1980-ші жж. аяғы кезеңін қамтиды. Яғни, Ресейдің тарих ғылымында осы уақыт революцияға дейінгі және кеңестік кезеңді қамтиды.

Диссертациялық зерттеудің территориялық шеңбері қазіргі замандағы Ресейдің шекарасындағы территориясын қамтиды.

Жұмыстың ғылыми жаңалығы XVIII ғ. – ХХ ғ. 80-ші ж. соңы кезеңіндегі Ресейде қыпшақ тайпаларын зерттеу тарихының мәселесі отандық және әлемдік тарих ғылымында алғашқы рет көтеріліп қарастырылуы болып табылады. Тарихнамалық сараптама өркениеттік көзқарас негізінде жүргізілгені де, аталмыш диссертацияның тарихи жаңалығын құрайды. Диссертацияда Ресейде қыпшақтану ғылыми бағыт ретінде қарастырылуы мен бөліп шығаруын негізделу талпынысы алғаш рет жасалды. Кең топтағы ғылыми әдебиеттерді сараптау негізінде Ресейдегі қыпшақ тайпаларын зерттеу тарихы кезеңдерге бөлінді. Этносаяси тарихы, тарихи география, заттай және рухани мәдениеті, шаруашылығы мәселелер шеңберіндегі Ресей тарихи ғылымындағы қыпшақ тайпаларын зерттеуінде бір топ мәселелер анықталды. Ресей тарихындағы қыпшақ тайпаларының рөлі мен маңызы жөніндегі революцияға дейінгі және кеңес авторларының түсінігінің эволюциясы анықталды. Ресей тарихнамасындағы қыпшақ тайпаларның зерттелу аясындағы одан арғы келешек көрінісі белгіленді.

Диссертациялық зерттеудің ғылыми-тәжірибелік маңыздылығы жұмыста ресей тарихи ғылымының мәліметтері бойынша қыпшақтану аумағында алғашқы рет жалпы тарихнамалық шолу және еңбектердің сараптамасы жасалуынан құралады. Диссертацияның негізгі ойлары қыпшақтану тарихнамасы зерттемесінің негізі бола алады. Диссертация мәліметтері тарихшылар, археологтар, этнографтар мен филологтар мамандығы бойынша оқитын студенттері, магистрантары мен аспиранттары үшін оқу құралдарын, оқулықтар мен арнайы курстарды құрастыруда қолдануы мүмкін.

Жұмыстың апробациясы. Зерттеудің негізгі нәтижелері 8 басылымда, оның ішінде 4 халықаралық ғылыми конференциялардың мәліметтерінде көрініс тауып, сонымен қатар 4 мақала ҚР БҒМ ұсынылған ғылыми журналдарда басылды. Зерттеудің жекелеген желілері халықаралық дәрежедегі түрлі ғылыми және ғылыми-тәжірибелік конференциялардың баяндамаларында баяндалды.

Диссертацияның құрылымы кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, белгілеулер мен қысқартулардан, қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

SUMMARY
Кuzembayev Nurken Erbolovich
Studying of the History of Kipchak Tribes in Russia (XVIII–ХХ Centuries)

07.00.09 – Historiography, Source Study and Methods of Historical Research

Dissertation Abstract for the Competition of the Scientific Degree of the Doctor of Historical Sciences
The Object of the dissertational research is the historiography of kipchak study in Russia from the XVIII century – unhide end of 80th of the ХХ century.

The Relevance of this theme of research depends mainly of the degree of its scientific analysis. In spite of the fact that domestic and Russian historiography experienced separate questions of history in studying of Kipchak subjects, un till now has there been no special monographic and dissertational researches on the historiography of Kipchak study to Russia from the XVIII century – unhide end of 80th of the ХХ century.

The Research objective is to analyze Kipchak study in Russia the XVIII century – end of 80th the ХХ century.

In order to Joss on this topic several concrete on this research problems should be solved:

- To allocate and give the historiography analysis of stages of development of the Kipchak study in Russia from the XVIII century – unhide end of 80th of the ХХ century;

- To estimate the value of Russian historical science in studying the history of Kipchaks and Kimeks;

- To carry out a comparative analysis of stages of studying ethno-political history and political genesis of Kipchak tribes on materials of a pre-revolutionary and Soviet historical science;

- To reveal features and a way of studying historical geography of Kipchaks in Russian and Soviet Kipchak study;

- To consider the contribution of pre-revolutionary and Soviet scientists to cultural heritage in studying Kipchak tribes.

The Theoretic-methodological basis of research in based on a civilizational approach to history with predominating idea of an equivalence of all cultures in independence of races, religious beliefs and economic activities. It allows to develop on absolutely new level the study of problems of Kipchak issue, namely objectively to consider historiography stages, research problems of a historical science. At the level of historiography analysis the problem-chronological method was used, that allows to consider simultaneously a problematic of scientific researches which was applied to define stages in studying. General scientific methods analysis and synthesis methods have been used, as have been comparative historical and historic-genetic way.

Chronological frameworks of the dissertation cover the period of XVIII century – the end of 1980s. Actually this time covers the pre-revolutionary and Soviet periods in the historical science of Russia.

Territorial frameworks of dissertational research cover territory in merges of modern Russia.

The Scientific novelty of work is that this issue of studying Kipchak tribes in Russia XVIII – the end of 80th ХХ rises is studied here for the first time in a domestic and world historical science. The historiography analysis has been spent on civilization approach, that also makes the scientific novelty of the present dissertation. For the first time in the dissertation, attempt of consideration and definition of Kipchak study in Russia as a scientific direction has been formulated. On the basis of the analysis of a wide range of scientific literature the per iodization of history of Kipchak tribes in Russia has been proposed. The defined circle of problems and ethno-political history, historical geography, material and spiritual culture, an economy, in frameworks which there is a studying Kipchak tribes in the Russian historical science. Evolution of representations of pre-revolutionary and Soviet authors about a role and value of Kipchak in history of Russia is analyzed. Prospects for further researches in the field of studying Kipchak tribes in the Russian historiography are designated.

The scientifically-practical importance of dissertational research consists than for the first time is undertaken a general historiography review and an analysis of works in area of Kipchak study on materials of the Russian historical science. Dissertation substantive assumptions can form a basis for new historiography work on Kipchak study. The dissertational material can be used joy manuals, textbooks and educational special courses for students, masters and post-graduate students in history, archeology, ethnography.

Work approbation. The basic results of research have found reflex ion in 8 publications among which 4 in proceedings of international scientific conferences, and also 4 articles have been published in the scientific journals recommended by the Committee for Control in Education and Science of the Republic of Kazakhstan. Separate positions of research have been stated in reports at scientific and scientifically-practical conferences an the international level.

The dissertation structure consists in the introduction, three sections, the conclusion, designations and acronyms, the bibliography.

1 Поскольку тема диссертационного исследования носит историографический характер, в примечаниях автореферата отражена только часть использованных историографических источников, в развернутом виде источниковая база представлена в списке использованных источников диссертационного исследования.

жүктеу/скачать 222.5 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2