Жалпы химиядан тест тапсырмалары
Химиялық реакцияның жылдамдығы мына теңдеумен анықталады:
υ =Δt/Δc υ= c – t υ=c2 – c1 υ=Δс/Δt
Бейэлектролиттердің сұйытылған ерітінділерінің коллигативті қасиеті:
осмос диссоциация буға айналу ассоциация
Буферлік жүйе дегеніміз:
Сұйытылған кезде, күшті қышқылдың немесе сілтінің аз мөлшерін қосқанда рН-тың сақталу қасиеті
Сұйылтқанда, күшті қышқылдың немесе негіздің аз мөлшерін қосқандағы рН-тың жоғарлау қабілеті
Сұйылтқанда рН мәнін сақтау қасиеті
Тұз қосқандағы рН мәнін сақтау қасиеті
K2[Zn(OH)4] қосылысындағы комплекс түзушінің тотығу дәрежесі:
-2 +2 +4 +1
Реакция жылдамдығының температураға тәуелділігі сипатталады
Рауль заңымен Вант-Гофф ережесімен Аррениус теңдеуімен Релей теңдеуімен
Іріңді жараларды емдеу үшін қолданылатын 10℅ NaCI ерітіндісін:
Гипотонды Изотонды Гипертонды Ерітінді
Қанның рН реакциясы
7,0 7,36 6,72 8,36
Адсорциялық терапияда ауру адамның организмiнен зиянды заттарды сыртқа
шығару үшiн .... қолданады:
физиологиялық ерiтiндiнi адсорбенттердi уларды токсиндердi
Қанға қызыл түс беретін
гемоглобиндегі фосфор қышқылы қалдықтары гемоглобиндегі аминотоптары.
гемоглобиндегі ІІ валентті темір атомы бар гемдер гемоглобиндегі азотты негіздері
Негіздерге тән диссоциациялану теңдеуі:
Na+ + OH- 2Na+ + SO42- Mg2+ + SO42- Mg2+ + ОН- + Cl-
Жасыл жапырақта глюкозаның синтезі көмірқышқыл газ бен судан күн сәулесінің энергиясын сіңіре жүреді. Осы процестің катализаторы ....
гемоглобин амилаза каталаза хлорофилл
Жүйелік номенклатура бойынша қышқылдар қалай аталады:
құрамындағы көміртегі атомының санымен;
радикалдардың санына қарай
карбоксил тобынан бастап ең ұзын тармақталмаған тізбекті таңдап алып нөмірлейміз, радикалдардың нешінші көміртегінде орналасқанын көрсетіп, негізгі тізбекті атаймыз, атау «қышқылы» деп аяқталады.
алыну көзіне немесе алыну әдісіне қарай
Температураны 200С-қа көтергенде реакция жылдамдығы қанша есе артады (γ=2)?
4 өспейді 2 3
K2[Zn(OH)4]қосылысындағы комплекс түзушінің тотығу дәрежесі
-2 +2 +4 +1
Мына тізбектегі Х және У заттары:
CH4 → X → C6H6 → У → C6H5OH
бензол, толуол этанол, хлорэтан ацетилен, хлорбензол бензол, хлорбензол
Фенолдың формуласы:
C6H5OH. C6H5Cl. C6H5Br. C6H6.
Гомологтар болатын заттар:
Пропандиол және этандиол. Бутан қышқылы және бутаналь.
Пропанол-1 және пропанол-2. Глицерин және фенол.
Сахароза гидролизденгенде түзіледі:
глюкозаның 2 молекуласы глюкоза және фруктоза глюкоза және галактоза глюкоза және рибоза
x
С2 Н4 → C2H5OH → СН3 COH тізбегіндегі „ Х ” заты
H2 CH3OH H2O C2H6
Тірі ағзаның өлімінің термодинамикалық мағынасы
тепе-теңдік жағдай
зат ағымының реттілігінің болуы
энергия және зат ағымының реттілігінің болуы
энергия және зат ағымының тоқтауын сипаттайтын тепе-теңдік жағдай
Күрделі эфирдің гидролиздену теңдеуі
ROH + ROH → НCOOСН3 + НОН → ROH + Na → НCOOH + СН3OH →
ДНК-ның кеңістіктегі орама тәрізді моделін ұсынған ғалымдар
Ф.Мишер мен Л. Полинг Д.Уотсон және Ф.Крик
Л. Полинг мен Д. Уотсон М.Бертло мен Э.Шеврель
Химиялық кинетика зерттейді:
химиялық реакциялардың жылдамдығын химиялық реакциялардың жылу эффектісін
химиялық реакциялардың жүру мүмкіндігін химиялық реакцияның механизмін
Пропан (С3Н8) жанғанда түзілетін заттар
СО2, Н2О С, Н2О С, Н2 Н2О
Берілген тізбектегі Х және У заттары
C2H2 → Х → CH3COOH → CH3COOC3H7 →У → CO2
Х C2H4; У CH3COONa
Х C2H5COH; У CH3 O C2H5
Химиялық реакциялардың жылу эффектілерін зерттейді:
электродинамика кинетика термохимия Статистика
Температураны 200С –қа өсіргенде реакция жылдамдығы қанша есе артады(γ=2)?
2 3 4 Өспейді
Изобаралық процеске тән:
V = const T = const P = const T = const, V = const
K3[Fe(CN)6] қосылысындағы комплекс түзушінің тотығу дәрежесі:
+2 +3 +4 +1
Дихлородиаквакадмий (ІІ) дигидраты:
[Cd(H2O)CI2]2H2O [Cd(H2O)3CI]2H2O [Cd(H2O)2CI2]2H2O [Cd(H2O)4]CI2
Күлгін түсті тұз ерітіндісі-
натрий нитраты аммоний дихроматы калий перманганаты калий фосфаты.
Бейтарап ерітіндінің рН-ы нешеге тең:
рН›7 рН‹7 рН=7 рН‹14
Буферлі ерітінді –
Сұйылтқан кезде немесе қышқыл және сілтінің аз мөлшерін қосқан кезде сутек иондарының концентарциясын өзгертпей сақтайтын ерітінділер
Белгілі уақыт ішінде [ОН-]иондарының концентрациясын өзгертпей сақтайтын ерітінділер
Ерітіндідегі [Н+]иондарының концентрациясының төмендеуіне жағдай жасайтын ерітінділер
Ерітіндідегі [Н+]иондарының концентрациясының өсуіне жағдай жасайтын ерітінділер
РНҚ құрамына кіретін көмірсу:
рибоза фруктоза дезоксирибоза мальтоза
СН4 → Х → У → С6Н5СІ
бензол және хлор ацетилен және бензол бензол және хлорсутек хлорметан және гексан
Екіншілік спирттің атауы:
2-метилпентанон-2 пропанол-2 пропанол-1 2,4-диметилпентанол-2
Мына реакция қалай аталады: СН2 = СН2 + Н2 → СН3 ― СН3
гидролиздену жану гидрлену галогендеу
Этиленді бром суы арқылы өткізгенде:
ерітінді түссізденеді ерітінді қызарады газ бөлінеді тұнба түседі
Мына реакция қалай аталады: СН4 + 2О2 → СО2 + Н2О +Q
гидролиздену жану гидрлену галогендеу
Заттар ... арасында этерификация реакциясы жүреді:
альдегид және карбон қышқылы спирт және альдегид
спирт және карбон қышқылы фенол және карбон қышқылы
Пентанол немесе пентил спиртін көрсет:
СН3ОН С3 Н7ОН С5 Н11ОН С4Н9ОН
30 - 40%-тік метанальдің сулы ерітіндісінің тұрмыстық атауы:
алкоголят ацетат фенолят формалин
Өзгеріс схемасында А және В қосылыстарын анықтаңыз:
CH4 → A → B → C6H5Cl
Хлорметан, ацетилен Этилен, бензол. Ацетилен, бензол. Этан, ацетилен.
Аминқышқылдарының қолданылуы
бояу алуда дәрі- дәрмек алуда, қоректік зат ретінде
еріткіш суды дезинфекциялауда
РНК-да болмайтын азотты негіз
гуанин урацил цитозин тимин
Крахмал молекуласының құрылымы:
тек сызықты тек тармақталған сызықты және тармақталған кристалдық
Аминнің формуласы:
C6H5NH2 C6H5NO2 C6H5OH C6H5NH3
Карбон қышқылдары спирттермен әрекеттескенде түзілетін қосылыстар:
алкоголяттар күрделі эфирлер ангидридтер формиаттар
Алғаш рет синтезделген белоктардың бірі:
Глицин инсулин рибоксин метионин
Дипептидті мына заттардың жұбы түзеді:
этанол - глицин метанол –анилин сірке қышқылы - аланин глицин – цистеин
Термодинамиканың бірінші заңының математикалық өрнегі:
Q=ΔU+A Q=ΔU – A Q= A ·ΔU Q= A – ΔU
Біратомды фенолдың химиялық формуласы:
CH3OH; C6H5OH C6H13OH; C6H11OH
Термодинамиканың бірінші заңына сәйкес тұжырымдама:
энергия бір күйден екінші күйге тек эквивалентті түрде ауысып отырады
энергия бір күйден екінші күйге бей-берекетті түрде ауысып отырады
оқшауланған жүйеде энергияның жалпы қоры өзгеріссіз қалады
оқшауланған жүйеде энергияның жалпы қоры көбейеді
Индикаторлар -
қышқыл ерітінділерде түсін өзгертпейтін заттар қышқыл ерітінділерде түсін өзгертетін заттар
қышқыл ерітінділерде еритін заттар қышқыл ерітінділерде ерімейтін заттар
Ағзада қандай витаминнің жетіпеуі анемия ауруын туғызады:
А6 С В6 В12
Қаныққан ерітінділер деп –
1г-моль зат еріген ерітінді
2г-моль зат еріген ерітінді
Берілген температурада одан әрі ерімейтін ерітінді
Еріген заттың концентрациясы берілген температурадағы ерігіштігінен жоғары болатын ерітінді
Төменде көрсетілген электролиттердің қайсысы амфотерлік қасиет көрсетеді:
С2Н6 НСІ AI(OH)3 NaOH
Организмде химиялық реакциялардың жүрісін жылдамдататын белоктар
бактериялар гормондар ферментер Гемоглобиндер
Екіншілік спирттерді тотықтырғанда түзілетін қосылыс:
альдегид эфир карбон қышқылы кетон
Формалин дегеніміз қандай зат, не үшін қолданылады:
ол таза зат емес, 40% СН2О, 52% Н2О, 8% СН3ОН тұратын ерітінді, анатомиялық препараттарды сақтауда
формальдегидтің судағы ерітіндісі
ацетонның судағы ерітіндісі
метанолдың судағы ерітіндісі
Спирт молекуласынан су бөлініп шыққанда қандай заттар түзіледі?
алкандар алкендер алкиндер алкадиендер
Қандағы спирттің мөлшері 0,001%. Егер оның шамасы 0,2%-ға жетсе адам масаяды, ал 0,3%-ға жетсе уланады. Оның себебі неде:
адамның денесі спирттің артық мөлшерін көтере алмайды
спирт мөлшері артқан сайын оның улылығы артады
спирт көбейген сайын адамның ойлау қабілеті нашарлайды
адамның ағзасында спирт әрі қарай тотығып ацетальдегидке айналады, ал бұл қосылыс адам үшін улы зат
Формуласы С2Н5 – СООС3Н7 күрделі эфирдің атауы:
сірке қышқылының этил эфирі пропион қышқылының пропил эфирі
сірке қышқылының пропил эфирі пропион қышқылының этил эфирі
Қанға қызыл түс беретін
гемоглобиндегі фосфор қышқылы қалдықтары гемоглобиндегі ІІ валентті темір атомы бар гемдер
гемоглобиндегі аминотоптары. гемоглобиндегі азотты негіздері
РНҚ құрамына кіретін көмірсулар?
Дезоксирибоза Рибоза Сахароза Лактоза
Мына реакция қалай аталады: СН4 + 2О2 → СО2 + Н2О +Q
гидролиздену жану гидрлену галогендеу
Заттар ... арасында этерификация реакциясы жүреді:
альдегид және карбон қышқылы спирт және альдегид
спирт және карбон қышқылы фенол және карбон қышқылы
Метанолды ішсе адамға қалай әсер етеді:
мас етеді бас айналдырады
аз мөлшері соқыр етіп, көп мөлшері өлімге соқтырады қан қысымын көтереді
Бір атомды қаныққан спирттердің жалпы формуласы-
СnН2n-1ОН СnН2n СnН2n+1ОН СnН2n+1
«Дәнекерленген шыны түтіктегі (ампуладағы) NaCI 0,9%» ерітіндісі – бұл жүйе .... болып табылады:
гомогенді гетерогенді оқшауланған жабық
S – электрон бұлтының пішіні:
тетраэдр сызықтық гантель тәрізді шар
Негіздерге тән диссоциациялану теңдеуі
Na+ + OH- 2Na+ + SO42- Mg2+ + SO42- Mg2+ + ОН- + Cl-
Организмде химиялық реакциялардың жүрісін жылдамдататын белоктар:
вирустар гормондар ферменттер гемоглобиндер
Комплементарлық жұп -
аминқышқылдары мен нуклеин қышқылдарының арасында түзіледі ДНҚ мен РНҚ арасында түзіледі
пурин мен пиримидин негіздері арасында түзіледі тимин мен урацил арасында түзіледі
Жүйедегі тәртіпсіздік мөлшерін сипаттайтын термодинамикалық функцияның аталуы
энтропия энтальпия Гиббс энергиясы Ішкі энергия
Латынша «solиtion» қандай мағына береді:
еріткіш ерітінді еритін зат ыдырау
Температураны 300С –қа өсіргенде реакция жылдамдығы қанша есе артады(γ=2)?
10 6 8 өспейді
Адам қанының рН –ы нешеге тең:
рН=7 рН=7,35 рН =8,2 рН =6,9
Организмде биогендiк элементтердiң орналасуының атауы:
элементтердiң географиясы элементтердiң тарихы
элементтердiң биологиясы элементтердiң топографиясы
Амфотерлі гидроксид
Ca(OH)2 AI(OH)3 Fe(OH)3 Ba(OH)2
Мольдік концентрациясының өлшемі
моль/л моль • см3 моль моль/кг
«Осмос» ұғымының анықтамасын көрсетіңіз:
Еріткіштің мембрана арқылы өздігінен таза еріткіштен ерітіндіге ауысуы
Молекулалардың ерітіндідегі броундық қозғалысы
Молекуланың изотермиялық жағдайы
Жартылай өткізгіштік мембраналар арқылы өтетін еріген зат молекулаларының екі жақты диффузия құбылысы
Фенол ерітіндісіне бром суымен әсер еткенде қандай зат түзіледі:
сары түсті тұнба; ақ түсті тұнба (трибромфенолдың);
катализаторсыз реакция жүрмейді; реакция қыздырғанда жүреді және сары түсті зат;
Тотығу-тотықсыздану реакциялары –
тотығу дәрежелерін өзгертпей жүретін реакциялар электрондарын беріп жіберетін реакциялар
электрондарын қосып алатын реакциялар тотығу дәрежелері өзгере жүретін рекциялар
Электролиттік диссоциациялану процессі
гидроксид ионының түзілуі электр тогын өткізбеуі
электролиттердің иондарға ыдырауы электр тогын өткізу
Халықаралық атау жүйесі бойынша сірке қышқылының атауы:
метан қышқылы пропан қышқылы бутан қышқылы этан қышқылы
Спирттер бір-бірімен әрекеттескенде түзілетін қосылыс:
алкоголят жай эфир күрделі эфир май
Қалақай мен шырша жапырақтарында болатын, тиген жерін дуылдатып күйдіретін зат:
май қышқылы лимон қышқылы сірке қышқылы құмырсқа қышқылы
Мына реакция қалай аталады: СН2 = СН2 + Н2 → СН3 ― СН3
гидролиздену жану гидрлену галогендеу
Метан жататын көмірсутектер класы
Алкин Алкадиен Алкан Альдегид
Екіншілік спирттерді тотықтырғанда түзілетін қосылыс:
альдегид эфир карбон қышқылы кетон
Фенолдың 1%-тік ерітіндісін...
фенил карбол қышқылы алкан альдегидоспирт
Дәрумендер – органикалық қосылыс:
Ағзада түзілетін ағзаға тамақпен бірге түседі майлар класының қосылысы Жоғары май қышқылдары
Мына реакция қалай аталады: СН4 + 2О2 → СО2 + Н2О +Q
гидролиздену жану гидрлену галогендеу
Заттар ... арасында этерификация реакциясы жүреді:
альдегид және карбон қышқылы спирт және альдегид
спирт және карбон қышқылы фенол және карбон қышқылы
Метанолды ішсе адамға қалай әсер етеді:
мас етеді бас айналдырады
аз мөлшері соқыр етіп, көп мөлшері өлімге соқтырады қан қысымын көтереді
Биогеохимияның негiзiн қалаушы:
М.В.Ломоносов Д.И.Менделеев В.И.Вернадский Ю.А.Овчинников
Альдегидтердің жалпы формуласы
CnH2n+1OH CnH2n+1COH CnH2n CnH2n+1COOH
Этилацетаттың формуласы
CH3COOC2H5 C2H5COOC2H5 CH3COOC3H7 C3H7COOCH3
Реакция жылдамдығын төмендететін заттар:
Ингибиторлар катализаторлар ферментер полимерлер
Биополимерлерге жататын полимер:
Полиэтилен полипропилен лавсан крахмал
Қосылыстардың қышқылдық, негіздік, бейтарап қасиеттері ортаның реакциясына байланысты. Бейтарап ортада болатын рН мәні:
7 кіш 7 үлкен 7 ге тең 14тең
ЖМҚ шығу тегіне байланысты табиғи, жасанды және синтетикалық ЖМҚ болып жіктеледі. Хлорофилл қандай қосылысқа жатады:
ЖМҚ-ға биокомплекстерге коллойдты ерітіндіге қышқылдарға
В12 витамині .... қосылысқа жатады:
ЖМҚ-ға биокомплекстерге коллойдты ерітіндіге қышқылдарға
Биополимерлерге қандай полимерлер жатады:
Полиэтилен полипропилен лавсан белоктар
Ерітіндінің құрамын концентрациямен бейнелейді. Еріген зат массасының ерітінді массасына қатынасы .... деп аталады:
массалық үлес мольдік үлес мольдік концентрация эквиваленттік мольдік концентрация
Осмос қысымдары бірдей ерітінділер изотоникалық ерітінділер деп аталады. 0,85 %-тік NaCI ерітіндісі қандай ерітіндіге жатады:
Гипотоникалық гипертоникалық изотоникалық сүйытылған
Ерітіндінің құрамын концентрациямен бейнелейді. Массалық үлестің өлшем бірлігі:
% моль/кг моль/л г/л
Осмос қысымдары бірдей ерітінділер изотоникалық ерітінділер деп аталады. Физиологиялық ерітінді - натрий хлоридінің концентрациясы қандай болады?
0,85 % 4,5 % 8,5 % 0,45 %
Еріткіштің жартылай өткізгіш мембрана арқылы концентрациясы аз ерітіндіден концентрациясы көп ерітіндіге қарай ауысуы:
Тотығу тотықсыздану осмос диализ
Осмос қысымына байланысты ерітінділер изотоникалық, гипотоникалық және гипертоникалық болады. Гипертоникалық ерітіндіні көрсетіңіз.
8,5 % тік NaCI 0,85 %-тік NaCI 1 % тік NaCI 10 % тік NaCI
Сабындалмайтын липидтер бір ғана компоненттен құралған, сондықтан гидролизденбейді. Еркек және әйел жыныстық гормондары липидтердің ..... тобына жатады:
жай сабындалатын терпендер стероидтар сабындалмайтын
Альдегидтер тривиальды және жүйелік номенклатура бойынша аталады. Олардың құрамында карбонил тобы міндетті түрде сутегі атомымен байланысады. СН3СОН қосылысты атаңыз:
Метаналь этаналь пропаналь пропанон
СН3СН2СОН қосылысты атаңыз:
Метаналь этаналь пропаналь пропанон
Альдегидтердің сапалық реакцияларының бірі күміс-айна реакциясы. Осы реакцияның нәтижесінде альдегидтер тотығып, түзілетін заттар:
біріншілік спирттер екіншілік спирттер карбон қышқылдары кетондар
Альдегидтерде функциональдық топ альдегидтік топ деп аталады. Оларға тотығу және тотықсыздану реакциялары тән. Тотықсыздану нәтижесінде түзілетін заттар:
біріншілік спирттер екіншілік спирттер үшіншілік спирттер карбон қышқылдары
Кетондарда функциональдық топ карбонил тобы. Оларға тотығу және тотықсыздану реакциялары тән. Тотықсыздану нәтижесінде түзілетін заттар:
біріншілік спирттер екіншілік спирттер үшіншілік спирттер карбон қышқылдары
Спирттердің химиялық қасиеттері құрамындағы гидроксил тобына байланысты болады. C2H5OH + HBr → C2H5Br + H2O реакциясы қандай реакция?
Тотықсыздану бөлініп шығу орынбасу дегидратация
Органикалық қосылыстардың ішінде гетерофункционалдық қосылыстардың биологиялық-медициналық маңыздары зор. Солардың бірі мына қосылыстың атаңыз:
СН2-СН -СООН
׀ ׀
ОН NН2
3-гидроксоаминобутан қышқылы амид-1-гидроксопропан қышқылы
2-амино-3-гидроксипропан қышқылы 1-амино-2-гидроксипропан қышқылы
Органикалық қосылыстар құрамындағы функционалды топтардың саны мен табиғатына байланысты жіктеледі. Құрамында әртүрлі функционалды топтары бар органикалық қосылыстарды ... деп аталады:
Полимерлер гетерофункционалды полифункционалды поликонденсаттар
Гетерофункционалды қосылыстардың өкілін көрсетіңіз.
май қышқылы акрил қышқылы пропанди қышқылы ацетосірке қышқылы
Амин қышқылдарының маңызды қасиеті белоктардың құрамына кіріп, организмде алуан түрлі қызмет атқаруы болып табылады.
Н-СН-СООН қосылысты атаңыз:
׀
NН2
Глицин метиламин аланин лизин
Органикалық қосылыстарды бір жақты атау үшін жүйелік номенклатура қолданылады. Мына қосылыс қалай ата:
СН3-CН-CH2 -CH3
׀
CH3
Изобутан 2-метилпентан- 1,3 метилацетилен 2- метилбутан
Кетондар мен альдегидтердің функционалдық тобы .... деп аталады:
Карбоксил карбонил гидроксил карбонид
Органикалық қосылыстарды бір жақты атау үшін бірнеше номенклатура қолданылады. СН3-CH2-CH2- СОН қосылысты халықаралық номенклатура бойынша ата:.
Пропаналь бутин бутанол бутаналь
[Ni(NH3)6] CI2 қалай аталады?
гексааммин никель (2) хлориді никель хлориді никель аминді хлориді никель дихлориді
Біріншілік аминдерге жататын қосылыс:
СН3- NН- СН3 СН3- NН2 (СН3)3- N С2Н5- NН- СН3
Гетерофункционалды қосылыстардың өкілін көрсетіңіз.
май қышқылы пропанди қышқылы сүт қышқылы сірке қышқылы
Альдегидтердің сапалық реакцияларының бірі күміс-айна реакциясы. Осы реакцияның нәтижесінде альдегидтер тотығып, түзілетін заттар:
біріншілік спирттер екіншілік спирттер үшіншілік спирттер карбон қышқылдары
Біратомды фенолдың химиялық формуласы:
CH3OH; C6H5OH C6H13OH; C6H11OH;
Ағзаға CH3OH фозиологиялық әсері:
улы; наркотик; көруді жақсартады; қысымды төмендетеді;
«Күміс айна» реакциясын көрсетіңіз.
CH3COH + Ag2O → CH3COOH + 2Ag↓ CH4 + CI2 → CH3CI + HCI
C2H4 + H2O → C2H5OH C2H5OH + HCI → C2H5CI + H2O
Қандай бірдей ерітінді арқылы пробиркадағы құмырсқа қышқылын және глюкозаны анықтауға болады (сулы ерітіндісі)?
бром суы; мыс гидроксиді (II);
күміс оксидінің (I) аммиактағы ерітіндісі; калий гидрокарбонаты;
Биогендiк элементтердiң химиясын зерттейтiн ғылым бөлiмi:
бейорганикалық химия физикалық химия аналитикалық химия геологиялық химия
Стероидтар жануар ағзасында болатын липидтер. Сабындалмайтын липидтерге - стероидтарға жататын қосылыстарды көрсетіңіз:
Майлар гликолипидтер каротиноидтар жыныс гормондары
СООН- тобы қандай топтардан құралған
альдегидті және гидроксил карбонил және альдегидті
гидроксил және амино-топ карбонил және гидроксил
Ароматты карбон қышқылы
Құмырсқа бензой сірке стеарин
Формальдегид ерітіндісін күміс оксидінің аммиактағы ерітіндісінің артық мөлшерімен әрекеттестіргенде қандай зат түзіледі:
құмырсқа қышқылы; көмірқышқыл газы және су; сірке қышқылы; этил спирті;
Формалин дегеніміз:
20% сірке альдегидінің спирттік ерітіндісі; 2% валериан альдегидінің сулы ерітіндісі;
40% құмырсқа альдегидінің сулы ерітіндісі; 30% құмырсқа альдегидінің сулы ерітіндісі.
O
Формуласы келесідей CH3 – CH – CH2 – C зат қалай аталады
|
CH3 H
2-метилбутаналь; 3-метилпентаналь; 3-метилбутаналь; 2-метилбутанол-1.
Бір уақытта тура және кері бағытта жүретін реакциялардың аталуы
Тізбекті параллельді қайтымды қайтымсыз
Гомологтар - дегеніміз:
құрамы және құрылысы ұқсас, бірақ бір немесе бірнеше СН2 –тобында айырмашылығы бар заттар.
бірнеше буындардан түзілетін макромолекулалар
құрамы бірдеі, бірақ құрылысы әртүрлі заттар
жалғыз электроннан тұратын бөлшектер
Біратомды спирттердің жалпы формуласы:
R – COH; R – O – R1; R – OH; Cn H2n (OH)2 ;
Органикалық химия дегеніміз-
оттегі қосылыстарының химиясы көміртегі қосылыстарының химиясы
хлор қосылыстарының химиясы бром қосылыстарының химиясы
Этиленнің молекулалық формуласы
C2H6 C2H4 C2H5 C2H2
Сутегін бөліп алу реакциясы қалай аталады
Дегидрлеу гидрлеу галогендеу тотығу
Бутадиен-1,3-тің құрылымдық формуласы
CH2 = CH – CH = CH2 CH2 = CH – CH - CH2
CH2 = CH – CH = CH3 CH2 = CH = CH – CH3
Этиленнің полимерленуінен қандай зат түзіледі
полиэтилен полипропилен полибутилен полипентилен
Метанның кеңістіктегі пішіні
Куб сфера тетраэдр октаэдр
Барлық органикалық қосылыстардағы көміртегінің валенттілігі нешеге тең
4 2 3 2 және 4
Изомерлер дегеніміз
құрамы бірдей құрылысы әртүрлі заттар қаныққан көмірсутектер
органикалық заттар бейорганикалық заттар
Ацетиленнің құрылымдық формуласы
H2C = CH2 HC ≡ CH H3C – CH3 HC ≡ C – CH3
Ацетиленнді алудың карбидтік әдісін көрсететін реакция:
СаС2 + 2Н2О → С2Н2 + Са (ОН)2; СаО + 3С → Са С2 + СО;
С2Н4 → С2Н2 + Н2 ; 2СН4 → С2Н2 + 3Н2.
Күкірт қышқылының қатысында метанолды пропион қышқылымен қыздырғанда қандай эфир түзіледі:
Пропилформиат метилацетат метилпропионат метилформинат
Фенол ерітіндісіне бром суымен әсер еткенде қандай зат түзіледі:
сары түсті тұнба;
ақ түсті тұнба (трибромфенолдың);
катализаторсыз реакция жүрмейді;
реакция қыздырғанда жүреді және сары түсті зат;
Метанолды өндірістік синтездеу теңдеуі:
C + 2H2 → CH4; CH3OH + O2 → CO2 + H2O;
C2H4 + H2O → C2H5OH CO + 2H2 → CH3 OH;
Күкірт қышқылының қатысында этанолды ұзақ қыздырса қандай зат түзіледі:
диэтил эфирі; этин; этен; этан;
Ацетиленнің тримерленуінен бензолдың алынуы қагдай теңдеу арқылы көрсетіледі
С6Н6 + HNO3 → С6Н5 ─ NO2 + Н2О; 3С2Н2 → С6Н6;
С6Н6 + Cl2 → С6Н5Cl + НCl; C + 2Н2 → СН4;
Ауа бойынша салыстырмалы тығыздығы 2 тең, құрамында 82,75 % көміртегі және 17,25 % сутегі болатын заттың формуласын анықтаңыз.
C5H12 C4H10 C6H12 C5H11
Сутегі бойынша салыстырмалы тығыздығы 22 тең, құрамында 81,8 % көміртегі және 18,2 % сутегі болатын заттың формуласын анықтаңыз.
C5H12 C4H10 C3H8 C5H11
Массалық бөліктері келесідей: күкірт- 40%, оттегі – 60% заттың формуласын анықтаңыз.
CO2 SO2 SO3 CO
Сутек бойынша тығыздығы 28, көміртегінің 85,7 % және сутегінің 14,3 % массалық бөліктері бойынша көмірсутектің молекулалық формуласын анықтаңыз.
С4Н8 С4Н10; С3Н8; С5 Н10
Ацетилендегі гибридтенудің түрі:
sp3 ; sp2 ; sp ; гибридтенуге ұшырамайды;
Бензол молекуласындағы атомдардың гибридтену күйі
sp; sp2 ; sp3; sp; sp2 ;
Анилиннің формуласы:
C2H5ONO2 ; C 6H5 – CH2NH4; C 6H5 – CH2NH2; C 6H5 – NH2.
Тәттіні көп жейтін адамдардың тістері тез бүлінетіндігін қалай түсіндіруге болады:
Ауыз қуысындағы микроорганизмдердің әсерінен сахарозадан түзілген глюкоза сүт қышқылына айналады. Ол тістердің арасындағы немесе тістің эмаль қабатының сызаттарымен жарықшақтарына кіріп, тістің дентиніне әсер етеді.
Ауыз қуысында қанттар тез қорытылып, зиянды заттар көптеп бөлінеді.
Ауыз қуысында микроорганизмдердің өмір сүруіне өте қолайлы жағдай жасалған
Көмірсулар тістің эмаль қабатымен әрекеттеседі
Химиялық реакцияның температуралық коэффициенті γ =4. Температураны 300С-тан 500С-ге көтергенде химиялық реакцияның жылдамдығы неше есе артады.
4 16 12 10
Тамақ өнеркәсібінде сүттен айран, қаймақ, сүзбе алған кездегі глюкозаның ашуы:
спирттік сүт қышқылды май қышқылды лимон қышқылды
Zn2+ + 2OH- → Zn(OH)2↓қысқартылған иондық теңдеуіне сәйкес келетін молекулалық теңдеу:
ZNCl2 + K2S = ZnS + 2KCl Zn(NO3)2 + 2KOH = Zn(OH)2 + 2KNO3
ZnO + 2HNO3 = Zn(NO3)2 + H2O ZnO + H2SO4 = ZnSO4+ H2O
Энергиясы, пішіні әр түрлі электрон бұрыштарынан, энергиясы мен пішіні бірдей жаңа гибридтелген орбитальдардың түзілуі –
Гибридтену Орбиталь Электрондану Электрон бұлты
Халықаралық атау жүйесі бойынша сірке қышқылының атауы:
метан қышқылы пропан қышқылы бутан қышқылы этан қышқылы
Күкірт қышқылы мен барий гидроксидінің арасындағы қысқартылған иондық реакция теңдеуі:
Ba2+ + SO2-4 → BaSO4 2H+ + SO2-3 → H2O + SO2 H+ + OH- → H2O 2H+ + S2- → H2S
Өзгерісін жүзеге асыруға болатын әдіс:
Альдегид пен хлор арасындағы реакцияны Тотықсыздандыру
Альдегидті тотықтыру Сутекпен әрекеттестіру.
Екіншілік спирттің атауы:
2-метилпентанон-2 пропанол-1 пропанол-2 2,4-диметилпентанол-2
Ақуыз денатурациясы -
ақуыздың екінші, үшінші, төртінші реттік құрылымының бұзылуы
ақуыздар құрамына кіретін аминқышқылдарының тотығуы
Аминқышқылдарының полимерленуі
ақуыз молекулаларының аминқышқылдарын дейін ыдырауы
С6Н5 – NH - С6Н5 – заттың аталуы:
дифениламин аминодибензол аминобензол екінші ретті ароматты амин
Жоғары молекулалы қосылыс -
қайнау температурасы төмен заттар
массасы өте үлкен зат
молекуласы қайталанып отыратын атомдар тобынан тұратын молекулалық массасы өте үлкен заттар
тек тірі организмде кездесетін зат
ДНҚ құрамында болатын көмірсу
фруктоза дезоксирибоза лактоза целлюлоза
Ақуыздарға жатпайтын зат:
дезоксирибонуклеаза пенициллин инсулин гемоглобин
Теріні күйдіретін, ерітіндісі антисептик ретінде қолданылатын 430С-та балқитын, түссіз кристалдық, улы зат:
спирттер фенолдар көмірсулар ароматты көмірсулар
Өзгерістер схемасындағы Х және У заттары:
С2Н5СІ → Х → С2Н5ОН → У → С2Н5ОNa
Х – КОН, У - Na СІ Х – НОН, У - Na Х – НОН, У - NaОН Х – КОН, У - Na
Ауыр жұмыс істегенде адам тез шаршайтыны неліктен:
Ол кезде қандағы глюкоза тез тотығып, бұлшықеттерде сүт қышқылы жинақталғандықтан;
Адамның энергиясы көп жұмсалғандықтан, ол тез әлсірейді
Адам ауыр жұмыс істегенде көп терлейді, сондықтан суды тез жоғалтады, тез шаршайды.
Ауыр жұмыспен үнемі айналыспайтын адамдар ғана жұмыс істегенде тез шаршайды.
Тұйық тізбекті парафиндерге жататын көмірсутектер:
Алкендер алкиндер; циклоалкандар; арендер; алкандар
Органикалық заттың құрамына міндетті түрде кіретін элемент:
Кремний азот сутек көміртек
Фотосинтезге қатысатын оксид:
СО SiO2 SO2 CO2
CaO, MgO, BaO – қосылыстардағы металдардың валенттігі
1 2 3 4
Ва → Х → Ва(ОН)2→ВаСІ2 өзгерістер тізбегіндегі Х заты
ВаО Ва3(РО4)2 Ва2О2 ВаS
Бірнегізді қышқыл
HNO3 H2SO4 H2CO3 H3PO4
Негіздік оксид
магний оксиді алюминий оксиді иіс газы күкіртті газ
s - деңгейшедегі электрондардың максималды саны
2 6 10 14
FeCl3 диссоциацияланғанда түзіледі
Fe2+ + 3Cl- 2Fe3+ + 3Cl3- Fe3+ + 3Cl- Fe3+ +3Cl+
Өзгерістегі Х затының формуласы
O2 H2O HNO3
Сa → CaO → Ca(OH)2 → Х
Ca(OH)2 CaCl2 Ca Ca (NO3)2
Өзгірістегі Х және Y заттарының формуласы
х y
Na → NaOH → Na2SO4
Х- Cr(OH)2, Y-SO2 X- H2O, Y-H2SO4 X- H2O, Y-SO2 X- KOH, Y-H2S
Реакция кезінде тұнба түзе жүреді
CaCl2 + Na2CO3→ CaO + HNO3→ CaCl2 + NaNO3→ Ca(OH)2 + HCL→
Қосылу реакциясының теңдеуі
СaCO3 → CaO + CO2 2H2 + O2 → 2H2O Ca + HCl → CaCl2 + H2 2KClO3 → 2KCl + 3O2
Өзгерістегі Х формуласы
HCl NaOH t0
Fe → FeCl2 → X → FeO
Fe(OH)3 FeCl3 Fe Fe(OH)2
Қышқылдардың негіздермен әрекеттесуі қандай реакция деп аталады:
термохимиялық айырылу тотықсыздану нейтралдану
Қышқылдық оксидтпен суды әрекеттестіру арқылы қандай зат алуға болады:
кез келген қышқыл сұйық және газ тәрізді қышқыл оттексіз қышқыл оттекті қышқыл
Қышқылдар металлдармен, негіздермен және қышқылдармен әрекеттескенде үнемі түзілетін зат:
тұз су сутегі негіз
Қышқылдардың негіздік оксидтермен әрекеттесуі қандай реакцияға жатады:
Орынбасу қосылу алмасу айырылу тотығу
Достарыңызбен бөлісу: |