Жұмыс бағдарламасы 05. 08. 2010 жылы Қр дсм бекіткен типтік оқу бағдарламасына сәйкес құрастырылды. Жұмыс бағдарламасы кафедра мәжілісінде талқыланды Хаттама №

	ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК Техникалық және кәсіби білім беру факультеті Морфологиялық пәндер кафедрасы	044 -42/15-(14) 11- беттің -беті
	«Анатомия» пәні бойынша жұмыс бағдарламасы

ТжКББФ деканы

Отыншиев М.А._______ «____»__________2013 ж.


ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

Пән: «Анатомия»

Мамандығы: 0302000 «Медбикелік іс»

Біліктілігі: 0302033 «Жалпы практикадағы медбике»

Курс: 2

Семестр: III-IV

Сағат көлемі: 90


Шымкент – 2013 ж

Жұмыс бағдарламасы 05.08.2010 жылы ҚР ДСМ бекіткен типтік оқу бағдарламасына сәйкес құрастырылды.

Жұмыс бағдарламасы кафедра

мәжілісінде талқыланды

Хаттама № ____

«_____» ________________2013ж

Әдістемелік кеңес мәжілісінде бекітілді.

Хаттама № ____

«_____» ________________2013ж

Дайындаған оқытушы ___________________

Адам анатомиясы – адам денесінің құрылысы мен тұлмысын және оның жастық, жыныстық, жекелеген ерекшелігіне байланысты дамуын зерттейтін ғылым. Анатомия тәжірибелік дәрігер, фельдшер мамандықтарына өте қажет болып саналатын қосымша клиникалық пәндердің медициналық білімінің негізгі болып саналады. Анатомия-адам денесінің, мүшелер мен тіндердің құрылысын химия, физика, биология және қазіргі заманғы медицинаның жетістіктерін қолдана отырып оқытады. Анатомия – философия мен онтогенездің жалпы ағымын, мүшелердің анатомиялық – топографиялық өзара орналасуын, өзгергіштігін, адам денесінің құрылысының өзгеруіне қоршаған ортаның, әлеуметтік ықпалдардың және спортпен айналысудың әсерін оқиды. Оқу барысында ағзаның жастық, жыныстық және жеке ерекшелігін қарастыру қажет.

• 
  клиникалық ұғымның дамуына бағытталған мүшелер мен жүйелердің құрылысы мен топографиясын білу негізін құрастыру;
  
• 
  адам мүшелері құрылымының өзара байланысы мен өзара қатынасы және қызметі жөнінде, адам ағзасының қоршаған орта жағдайларына, еңбек пен әлеуметтік факторларға байланысты біртұтастығы жөнінде ғылыми көзқарасын жетілдіру;
  
• 
  Физикалық бақылау және алғашқы жедел медициналық көмек көрсету әрекеттерін игеру мақсатында ағзалар мен олардың бөліктерінің орналасуы проекциясын анықтай білуді игеру;
  
• 
  адам ағзасы мен мәйітті биологиялық материал ретінде ұқыпты және аса құрметпен қарау;
  

• 
  ^{анатомиялық препараттармен және басқа да оқу әдістемелерімен жұмыс жасаудың негізгі тәсілдерін;}
  
• 
  ^{қаңқа сүйектерінің ерекше белгілерін;}
  
• 
  ^{сүйектер байланысының түрлерін, жіктелуі және буындардың биомеханикасын;}
  
• 
  ^{бұлшықеттердің анатомиясын, жіктелуін, қызметін;}
  
• 
  ^{бас, мойын, қол мен аяқтың, кеуде, құрсақ пен жамбас ағзаларының топографиясын;}
  
• 
  ^{асқорыту, тыныс алу, жүрек – қантамырлар және зәр шығару жүйесі ағзаларының анатомиясын, топографиясын және олардың құрылыс ерекшеліктерін;}
  
• 
  ^{жұлын мен бас миының құрылысын;}
  
• 
  ^{сезім мүшелерінің анатомиясын;}
  
• 
  ^{жұлын және бас миы нервтерінің түзілуі мен қызметін, олардың нервтендіруін;}
  
• 
  ^{қан тамыр және лимфа жүйелерінің анатомиясы мен топографиясын;}
  
• 
  ^{эндокринді бездер құрылысы мен қызметін;}
  
• 
  ^{бас пен мойынның, дененің және аяқ – қолдың тері жамылғыларының морфофункционалдық сипаттамасын;}
  
• 
  ^{халықаралық анатомиялық номенклатураны латын тілінде.}
  

• 
  ^{бас сүйектері, дене және аяқ-қол сүйектеріне тән ерекшеліктерін анықтау;}
  
• 
  ^{анатомиялық препараттарда сүйек байланыстарының құрылымдық элементтерін тауып алу;}
  
• 
  ^{мәйіттен бастың, дененің және қолмен аяқтың бұлшықеттерін көрсету;}
  
• 
  ^{бас пен мойын, кеуде, құрсақ және жамбас қуыстарындағы ағзаларды табу;}
  
• 
  ^{жұлын мен бас миы бөлімдерін көрсету;}
  
• 
  ^{жұлын мен бас миы нервтерін көрсету;}
  
• 
  ^{мәйіттен бас пен мойын, кеуде, құрсақ қуысы, кіші жамбас және қол мен аяқтың қан тамырларын көрсету;}
  
• 
  ^{адам денесінің бетінен ағзалар мен қан тамырлар, нервтер проекциясын анықтап көрсету.}
  

• 
  Негізгі:
  

2. Рақышев А.Р. Адам анатомиясының атласы, І,ІІ,ІІІ том. Алматы: «Кітап», 2006.

3. Жұмабаев У., Әубәкіров Ә.Б., Досаев Т.М. ж.т.б. Адам анатомиясы, атлас. І,ІІ,ІІІ,ІV том. Астана: «Фолиант», 2005.

• 
  Қосымша:
  

2. Нұрмұхамбетова Б.Н. Лимфа жүйесінің функционалдық анатомиясы. Оқу құралы. Алматы, 2007.

• 
  Көрнекі және техникалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кестелер, муляждар, планшеттер, плакаттар, торс, тест тапсырмалары, жағдайлық есептер, сөзжұмбақ, компьютерлер, интерактивті тақта, мультимедиялық құрылғы және т.б.
  

• 
  Емтихан
  

Тест: 720 сұрақ.

Остеология бойынша – 75, краниология бойынша – 23, артросиндесмология бойынша- 36, миология бойынша – 79, ас қорыту жүйесі бойынша – 63, тыныс алу жүйесі бойынша -36, несеп жүйесі бойынша – 46, жыныс жүйесі бойынша – 36, жүрек қантамыр жүйесі бойынша – 217, нерв жүйесі бойынша – 61, эндокриндік және иммундық жүйе бойынша – 23, сезім ағзалары бойынша – 25.

3.Мазмұны.

І. Тарау Кіріспе.

1.1 . Анатомия - адам ағзасының құрылысы жөніндегі ғылым. Анатомияның міндеттері мен зерттеу әдістері. Даму тарихы.

1.2. Адам денесі құрылысының негізгі қағидалары. Қалып туралы түсінік және қалыптың нұсқаулары.

2.Тарау Остеология. Артрология

2.1 Остеология. Тірек-қимыл аппаратының жалпы анатомиясы. Сүйек ағза ретінде. Сүйектің құрылысы және дамуы. Сүйектің жіктелуі. Қаңқаның дамуы мен құрылысындағы әлеуметтік және биологиялық факторлардың орны. Иық белдеуі, қолдың еркін бөлігінің құрылысы.

2.2 Краниология. Бассүйектің жалпы анатомиясы және топографиясы. Адам бассүйегінің дамуы. Адам бассүйегі құрылысының жастық, жыныстық, типтік ерекшеліктері. Бет сүйектерi: жоғарғы және төменгi жақсүйектер, әлпетсүйегi, мұрын, таңдай, төменгi мұрын астаушасы, кеңсiрiк, тiласты және көз жасы сүйектерi

2.3. Артросиндесмология Сүйектердің қосылыстары туралы түсінік. Қосылыстардың дамуы. Сүйек қосылыстарының жіктелуі

2.4 Тұлға сүйектер мен қол қосылыстары. Қосылыстардың жасқа, жынысқа байланысты ерекшіліктері. Сүйек қосылыстарының жіктелуі.

2.5 Жамбас белдеуі, аяқ сүйек қосылыстары. Қорытынды сабақ

3.Тарау Миология

3.1. Миология. Бұлшықет ағза ретінде. Бұлшықеттің онтогенезде дамуы. Бұлшықеттердің жіктелуі. Бұлшықеттердің қосалқы аппараттары. Бұлшықет биомеханикасы. Бұлшықеттер мен буындарға әсер ететін сыртқы және ішкі күштер. Көлденең жолақты, бiрыңғай салалы бұлшықеттер, құрылыстары және қызметтiк ерекшелiктерi. Iрлеу элементтерi. Бас бұлшқеттер: ымдау және шайнау бұлшықеттерi, шандырлары. Мойын бұлшықеттерi мен шандырлары. Мойын топографиясы.

3.2 Кеуде бұлшықеттерiмен шандырлары. Кеуде топографиясы. Көкет, оның құрылысы және қызметi. Іш бұлшықеттерi мен шандырлары. Тiк бұлшықеттiң қынабы. Iштiң ақ сызығы.

Кiндiк сақинасы. Iш прессi. Шап өзегi, құрылымы.

Iшастар туралы түсiнiк. Iшастардың iш қуысындағы бөлiктерге сай жолы /жүрiсi/ мен топографиясы. Жастық, жыныстық ерекшіліктері. Қорытынды сабақ.

Жүректің дамуы мен морфофункционалдық анатомиясы. Аорта оның бөлімлері, тармақтары. Аорта доғасы. Иық-бас сабауы.

Көздің қосалқы мүшелері Көз жастық аппараты. Көру анализаторының өткізгіш жолдары мен орталықтары.

Тепе-теңдік. Құрылысы. Өткізгіш жолдары. Дәм және иiс сезу мүшелерi. өткiзгiш жолдары мен орталықтары. Терi және оның туындылары. Қорытынды сабақ.

Жұмыс бағдарламасы қайта қаралды және енгізілген өзгертулер кафедра мәжілісінде бекітілді. «____»________20 ж. №____ хаттама

____________________________ Отыншиев М.А.

«____»________20 ж.

Әдістемелік кеңес төрайымы:

____________________________ Джуманкулова Н.Р.

«____»________20 ж.