Жұмыс бағдарламасы мамандықтың Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру Қр мжмбс 08. 338-2006 негізінде әзірленді және С. Торайғыров атындағы пму-дың ғылыми кеңесінің отырысында 20 , № хаттамамен бекітілді

Қазақстан Республикасының білім және ғылым Министрлігі

«Электротехника және электроника негіздері» пәнінен

5В071300«Көлік, көлік техникасы және технологиялар»

мамандығының студенттеріне арналған

Павлодар

Мамандықтың мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартының және типтік бағдарламаның негізінде әзірленген жұмыс оқу бағдарламасын бекіту парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/34

Құрастырушы: _________ аға оқытушы Оразова Г.О.

Радиоэлектроника және телекоммуникациялар кафедрасы
«Электротехника және электроника негіздері» пәнінен

5В071300«Көлік, көлік техникасы және технологиялар»

мамандығының студенттеріне арналған

ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

Жұмыс бағдарламасы мамандықтың Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру ҚР МЖМБС 3.08.338-2006 негізінде әзірленді және С. Торайғыров атындағы ПМУ-дың ғылыми кеңесінің отырысында 20__ «___»_________, № __ хаттамамен бекітілді.

Кафедра отырысында ұсынылды 20__ж. « » _______, № __ хаттама
Кафедра меңгерушісі ____________ Тастенов А.Д. 20__ ж. «___» ________.

Энергетикалық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды 20__ж. «__»_______ №__ хаттама

Факультет деканы _________ Кислов А.П 20__ж. «_____»________

ОҮЖжӘҚБ бастығы ________ Жуманкулова Е.Н. 20__ж. «_____»________

20__ж. «___»______________ №____ хаттама

«Электротехника және электроника негіздері» пәнін зерделеудің мақсаты студенттерді электр техникалық дайындау болып табылады, ол технологиялық үрдістерді автоматтандыру мен бақылаудың электр жабдықтарымен және аппаратурасымен байланысты, арнайы пәндерді өту кезінде база болып табылады.

Пәннің мақсаты студенттердің электрлік және магниттік тізбектерді талдаудың негізгі теориялық ережелерін зерделеуі, студенттерге аналитикалық қатынастар мен әдебиеттерді пайдаланудың берік дағдыларын дарыту болып табылады.

Пәнді оқытудың міндеті

Пәннің негізгі міндеттері келесілерді оқыту:

- электрлік және магниттік тізбектерде орын алатын физикалық үрдістердің шығу тегін;

- электрлік және магниттік тізбектерді есептеудің негізгі заңдары мен әдістерін;

- электрлік өлшеу аспаптары жұмысының принциптерін.

Осы пәнді меңгеру нәтижесінде студенттердің:

- заманына сай электр жабдығының негізгі тораптарының тағайындалуы мен орындалатын функциялары жөніндегі түсініктері болуы;

- электр сұлбаларды оқу және талдау үшін есептеу әдістерін қолдануды жасай білуі;

- электр тізбектер сұлбаларын құрастыруға икемді болуы;

- электр техникасының негізгі заңдарын қолдану арқылы электрлік және магниттік тізбектерде, электр техникасы жабдықтарын пайдалану мәселелерінде практикалық машықтарды иемденуі қажет.

1. Жоғары математика.

2. Физика.

3. Ақпараттану.

Пәнді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және дағды - машықтар келесі пәндерді меңгеру үшін қажет:

1. 
   МРС электр жабдықтыры
   

4.2 Пәннің тақырыптарының мазмұны

Курс мазмұнының анықтамасы: тұрақты және синусоидалы токтың сызықты электр тізбектері; үш фазалы электр тізбектері, магниттік тізбектер; электр өлшеу аспаптары.

Электр энергиясы, оның ерекшеліктері: әр түрлі электр станцияларында орталықтандырылған және үнемді түрде алу мүмкіндігі; электр берілісі желілерінің көмегімен тұтынушыға үлкен ара қашықтықтарға қарапайым берілістер; энергияның басқа түрлеріне түрлендіру мүмкіндігі.

Электр техникасының ғылым ретінде даму тарихы: У. Гильберттің «Магнит, магниттік денелер және үлкен магнит – Жер туралы (16 ғ.)» трактаты; Б. Франклин әзірлеген, электрлік құбылыстар теориясы; Кулон, Ом, Кирхгоф заңдары (18 ғ.); Эрстедтің ашқан жаңалығы; Дж. Максвеллдің жұмыстары; заттың электрондық теориясының негіздері (19-20 ғ.); техникада электрлік және магниттік құбылыстарды кеңінен пайдалану (П.Л. шиллинг, С. Морзе, П.П. Яблочков, Б.С. Якоби, М.О. Доливо-Добровольский, А.С. Попов).

Тұрақты токты қолдану облысы. Электр тізбегінің құрылымы. Электр тізбегінің элементтері. Стандарттық графикалық белгілеулер. Қосылыстар түрлері. ЭҚК, токтар мен кернеулердің шартты оң бағыттары.

ЭҚК-нің бір көзі бар тұрақты ток тізбегінің электрлік күйін талдау. Ом заңы. Энергетикалық баланс. Кирхкоф заңдары. Потенциал диаграмманы салу. Қабылдағыштары тізбекті, параллель және аралас жалғанған тізбектер. ЭҚК-нің бірнеше көздері бар тұрақты ток тізбегінің электрлік күйін талдау.

Кирхгоф заңдары. Электр тізбегін есептеу үшін оларды тікелей қолдану. Контурлық токтар әдісі. Екі торап әдісі.

Синусоидалы ЭҚК, кернеулер, токтар. Синусоидалы ЭҚК генерациялау. Синусоидалы шамалардың негізгі параметрлері. Синусоидалы ЭҚК, кернеулердің, токтардың қолданылып жүрген мәндері.

Синусоидалы токтың электр тізбегінің элементтері: резистивтік элемент, идеал индуктивті орауыш, идеал конденсатор, нақты индуктивті орауыш.

Резисторды, индуктивтілік пен сыйымдылықты тізбекті қосу.

Қабылдағыштары параллель қосылған синусоидалы токтың электр тізбектері. Кешенді түрдегі Ом және Кирхгоф заңдары.
4 Тақырып - Айнымалы токтың үш фазалы тізбектері

Негізгі ұғымдар. Эқк үш фазалы симметриялы жүйесін алу. ЭҚК үш фазалы симметриялы жүйесін бейнелеу тәсілдері. Қоректендірудің үш фазалы көзінің фазаларын қосу тәсілдері. Шартты оң бағыттар және фазалық және сызықтық кернеулердің шамалары.

Электр тізбектерінде периодты синусоидалы емес токтардың пайда болу себептері. Синусоидалы емес ЭҚК, кернеулер мен токтар. Периодты синусоидлалы емес функциялардың гармониялық құраушыларға ыдырауы. Периодты синусоидалы емес ЭҚК, кернеулер мен токтардың максимум, қолданылып жүрген және орташа мәндері. Амплитудалы-жиіліктік спектрлер. Синусоидалы емес тізбектің қуаты.

Жалпы мәліметтер. Коммутация заңдары. Өтпелі үрдістерді есептеудің классикалық әдісі. R және L, R және C-элементтері бар тізбекті тұрақты кернеуге қосу. Кедергіге конденсатордың разряды.

Айнымалы ток тізбегінің сызықты емес элементтері. Сызықты емес элементтердің көмегімен жүзеге асырылатын негізгі түрлендірулер. Орауыштың ВАС кесекті-сызықты аппроксимациясы кезінде лездік мәндер үшін ВАС пайдалану арқылы айнымалы токтың сызықты емес тізбегін есептеу. Ток пен кернеудің қолданылып жүрген мәндері бойынша сызықтық емес тізбекті талдау.

Анықтамалары. Магниттік тізбек элементтері. Толық ток заңы. Электрмагниттік индукция құбылысы. Индуктивтілік және өзара индуктивтілік. Магниттің тізбекте орын алатын физикалық құбылысы.

Жалпы мәліметтер. Өлшеу аспаптары мен өлшеу әдістері. Өлшеу қателіктері және дәлдік класы. Шкалалардағы шартты белгілер. Көрсететін аспаптардың механикалық тораптары және жүйелері. Электрондық және цифрлық аспаптар.

«Электр техникасы негіздері» пәні бойынша тәжірибе сабақтар методикалық нұсқаулар бойынша жүргізіледі. Сабақтарды орындауда электр тізбектерін модельдеу бағдарламасы және Electronics Workbench 4.12 және 5.12 электр құрылғылары т.б. бағдарламалар қолданылады.

Тәжірибелік тапсырмалар көлемі берілгендер мен шарттардың түрлілігіне сай арта түседі. Өздік жұмыс барысында үй тапсырмасы ретінде және тәжірибелік сабақтарда орындауға арналған тапсырмалардың тақырыптары тәжірибелік тапсырмалар студенттердің өздік жұмыстарында оқытушы басшылығымен орындалады.

2 Тақырып - Тұрақты токтың сызықты электр тізбектері

ЭҚК бір көзі бар тұрақты ток тізбегінің электрлік күйін талдау.

ЭҚК бірнеше көздері бар тұрақты ток тізбегінің электрлік күйін талдау.

3 Тақырып - Бір фазалы синусоидалы токтың электр тізбектері

Синусоидалы токтың тармақталмаған және тармақталған электрлік тізбегін талдау

Симметриялы және симметриялы емес жүктемелермен жұлдызша және үшбұрыш сұлбасы бойынша қосылған үшфазалы электрлік тізбек

Қарапайым сызықты электрлік тізбектердегі өтпелі үрдістерді талдау

Периодтық синусоидалы емес сызықты электрлік тізбектер

Тұрақты магниттеуші күші бар магниттік тізбекті талдау

Тұрақты, айнымалы ток тізбектеріндегі электрлік өлшеу

Кирхгоф заңдарын тәжірибелік тексеру
3 Тақырып - Бір фазалы синусоидалы токтың электр тізбектері

Айнымалы ток тізбегінің элементтері

RLC-элементтерін тізбектеп қосу

RLC-элементтерін параллель қосу

Жүктемені үшбұрышқа қосу кезіндегі үш фазалы тізбектер

Жүктемені жұлдызшаға қосу кезіндегі үш фазалы тізбектер

4.5 Студенттің өздік жұмысының мазмұны
4.5.1 СӨЖ түрлерінің тізімі

ЖОБ негізінде күндізгі
№	СӨЖ түрі	Есеп берудің түрі	Бақылау түрі	Сағатқа шыққандағы көлемі
1	Дәрістік сабақтарға дайындалу	Дәріс конспектісі	Сабақтарда қатысу	8
2	Тәжірибелік сабақтарға дайындалу	Жұмыс дәптері	Сабақтарда қатысу	10
3	Зертханалық сабақтарға дайындалу	Есеп	ЗЖ қорғау	9
4	Үй жұмыстарын орындау	Есептерді шешу	Есептерді тексеру	8
5	Аудиториялық сабақтарға кіргізілмеген материалды оқып-тану	ОӘҚ, ОҚ оқулықтары	Межелік бақылау	10
6	Бақылау шараларына дайындалу		МБ1, МБ 2	7,5
Барлығы				52,5

4.5.2 Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі

Электр техникасының ғылым ретінде даму тарихы: У. Гильберттің «Магнит, магниттік денелер және үлкен магнит – Жер туралы (16 ғ.)» трактаты; Б. Франклин әзірлеген, электрлік құбылыстар теориясы; Кулон, Ом, Кирхгоф заңдары (18 ғ.); Эрстедтің ашқан жаңалығы; Дж. Максвеллдің жұмыстары; заттың электрондық теориясының негіздері (19-20 ғ.); техникада электрлік және магниттік құбылыстарды кеңінен пайдалану (П.Л. шиллинг, С. Морзе, П.П. Яблочков, Б.С. Якоби, М.О. Доливо-Добровольский, А.С. Попов).

Потенциал диаграмманы салу. Қабылдағыштары тізбекті, параллель және аралас жалғанған тізбектер. ЭҚК-нің бірнеше көздері бар тұрақты ток тізбегінің электрлік күйін талдау.

Қабылдағыштары параллель қосылған синусоидалы токтың электр тізбектері. Кешенді түрдегі Ом және Кирхгоф заңдары.

Шартты оң бағыттар және фазалық және сызықтық кернеулердің шамалары.

Амплитудалы-жиіліктік спектрлер. Синусоидалы емес тізбектің қуаты.

Кедергіге конденсатордың разряды.

Ток пен кернеудің қолданылып жүрген мәндері бойынша сызықтық емес тізбекті талдау.

Индуктивтілік және өзара индуктивтілік. Магниттің тізбекте орын алатын физикалық құбылысы.

Электрондық және цифрлық аспаптар.

1. 
   Мустафина Р.М., Амиров Ж.Х. Сызықты электр тізбектері. Оқу құралы. – Павлодар:Кереку, 2008. – 195 б.
   
2. 
   Ахметов А.КҚ, Ахметова Ә.А., Қабақова Т.А. Электротехника - Астана-Ақмола полиграфия, 2010. – 752 б.
   

1. 
   Инсебаев Т.А., Глухова Н.И. Электротехника: Электрлік емес мамндықтардың тәлімгерлеріне арналған нұсқаулар мен бақылау тапсырмалары Павлодар:Кереку, 2004.
   
2. 
   А.П. Кислов, В.П. Кислова, Н.И. Глухова, Л.И. Кривко, Г.О. Оразова Электротехника: Электрлік емес мамндықтардың тәлімгерлеріне арналған дәріс конспектісі Павлодар:Кереку, 2009.
   

Мамандықтың жұмыс оқу жоспарынан көшірме			ПМУ ҰС Н 7.18.3/32

Кафедра меңгерушісі ______ Тастенов А.Д. 20__ж. «___» ________