Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы

оправа өлшемдерінің рецептуралық белгілерін, ақау себептерін және оны алдын алу шараларын.

6. Пульпоэкстрактілерді дайындаушы

пульпоэкстрактілерді қолмен құрастыру;

берілген өлшемге дейін зімпара шеңберде иненің жұмыс бөлігінің соңын пышақпен кесу және қайрау;

арнайы аспапта инені тұтқаға бекіту және оны орау станогында дөңгелету.

56. Білуге тиіс:

пульпоэкстрактілерді құрастыру кезіндегі операциялардың жүйелілігін, пульпоэкстрактілердің міндеті мен қойылатын талаптарын, қолданылатын құралдар мен аспаптардың жұмыс істеу тәсілдерін;

зімпара шеңберде инелерді қайрау режимін, құрастыру кезіндегі ақаудың түрлері мен себептерін, оны алдын алу шараларын.

Параграф 2. Пульпоэкстрактілерді дайындаушы, 2-разряд

пульпоэкстрактілерді дайындау: түзету және автоматты диаметрі 0,8 мм сыммен толтыру;

пульпоэкстрактілердің жұмыс істейтін бөлігін абразивтік жиектермен автоматта ажарлау және арнаулы жартылай автоматтарда тістерді керту;

бақылау-өлшеу құралдарымен пульпоэкстрактілерді дайындау дұрыстығын тексеру.

58. Білуге тиіс:

пульпоэкстрактілерді автоматта ажарлау тәсілдерін;

пульпоэкстрактілердің жұмыс бөлігіндегі тістерді керту әдісін;

абразивтік шеңбердің сипаттамасын және оны күту ережесін, пульпоэкстрактілердің міндетін және жұмыс істейтін бөлігі мен кертілетін тістерді ажарлауға қойылатын талаптарды.

Параграф 3. Пульпоэкстрактілерді дайындаушы, 3-разряд
59. Жұмыс сипаттамасы:

диаметрі 0,8 мм дейін пульпоэкстрактілердің жұмыс бөлігін автоматта абразивтік шеңбермен ажарлау және жартылай автоматта арнайы жонғыштармен шиыршық тістерін керту;

ажарлау шеңберлерін орнату және түзеу;

жартылай автоматты баптау және кесетін құралды қайрау.

60. Білуге тиіс:

пульпоэкстрактілердің жұмыс бөлігін ажарлау және тістерді керту үшін қолданылатын жабдықтардың құрылғысын;

оны баптау және реттеу әдістерін, абразивтік шеңберлер орнату және түзеу тәсілдерін;

пульпоэкстрактілердің жұмыс бөлігіне және кертілетін тістерге қойылатын техникалық талаптар;

ақау себептері мен алдын алу шараларын.

7. Протез – ортопедиялық бұйымдарды сынаушы

белгіленген әдістеме бойынша түрлі жағдайларда протез-ортопедиялық бұйымдарды сынақтан өткізу;

сынаудағы бұйымдардың конструкцияларын зерттеу және оларды кигізу;

бұйымдарды сынақтан өткізуге дайындау: бөлшектеу, жинау және қажет болғанда протез-ортопедиялық заттардың тораптарын реттеу, әртүрлі тораптар мен механизмдердің функционалдығын және бір бірімен әрекеттесуін тексеру;

сынақтан өткізіліп жатқан бұйымдардағы ауытқулар мен кемшіліктерді анықтау;

белгіленген тәртіп бойынша сынақтан өткен бұйымдарды техникалық жағдайларға сәйкес тапсыру;

сынақтар хаттамасын рәсімдеуге қатысу.

62. Білуі тиіс:

протез-ортопедиялық бұйымдардың және олардың модульдерінің, бақылау-өлшегіш аппаратураның және сынақ құрал- жабдығының қызметі мен конструкциялық ерекшеліктерін;

бұйымдарды сынақтан өткізуге дайындау ережелерін және сынақ әдістемесін, сынақтан өткізілетін бұйымдардың барлық бөлшектерінің қызметі мен бір – бірімен әрекеттесуі;

бұйымдарды жинау сапасына қойылатын шарттар мен талаптарды, сынау барысында ауытқудың пайда себептерін және оларды жою тәсілдерін, адамның қозғалу анатомиясы мен биомеханикасының негіздерін.

Әдеттегі протездеудің сирақ, табан, қол, білек протездік- ортопедиялық бұйымдарын және өзге де бұйымдарды сынақтан өткізу кезінде – 3-разряд.

Әдеттен тыс протездеудің протездік - ортопедиялық бұйымдарын, содай-ақ сыртқы энергия көздері бар бұйымдарды сынақтан өткізу кезінде – 4-разряд

8. Медициналық жабдықтар мен бұыймдарды бақылаушы

көзбен шолып бақылау және пульпоэкстрактілерді жемірілуге қарсы ерітіндімен өңдеу;

бақылау-өлшеу құралдарымен өлшемдерді тексере отырып, бөлшектің сыртқы түрі бойынша жарамдылығын айқындау.

64. Білуге тиіс:

бөлшектерді тексеру ережесі мен әдістерін, қарапайым бақылау-өлшеу құралдардың міндеті мен қолдану шарттарын;

бөлшектерді дайындаудың технологиялық жүйелілігі мен оның міндетін, жемірілудің пайда болу себептерін және оны алдын алу шараларын.

Параграф 2. Медициналық жабдықтар мен бұыймдарды бақылаушы, 2-разряд
65. Жұмыс сипаттамасы:

пульпоэкстрактілерді, бөлшектердің дайындамаларын немесе медициналық құралдардың түйіндерін, бақылау-өлшеу құралдарын қолдана отырып, жабдықтар мен аспаптарды бақылау және қабылдау;

бақылап қабылдау құжаттамаларын ресімдеу;

дайындамалар мен бөлшектердің дұрыс тасымалдануын және салынуын бақылау.

66. Білуге тиіс:

қабылданатын дайындамалардың, түйіндер мен бөлшектердің техникалық шарттарын және мемлекеттік стандарттарын, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысын және қолдану ережелерін;

тексерілетін дайындамалар мен бөлшектерде кездесетін ақау түрлерін.

Параграф 3. Медициналық жабдықтар мен бұыймдарды бақылаушы, 3-разряд

күрделілігі қарапайым және орташа медициналық құралдар мен бұйымдарды бақылау және қабылдау;

бақылау-өлшеу пайдалана отырып, қарапайым электронды және наркозды-тынысалу аппараттарын, оптикалық аспаптарды, рентген және басқа да медициналық жабдықтарды бақылау және қабылдау;

зертхана анализдерінің деректері бойынша бөлшектердің жарамдылығын айқындау;

ақау түрлеріне сыныптама жүргізе отырып, жарамды және жарамсыз өнімдерге есеп жүргізу.

68. Білуге тиіс:

қолданылатын құралдардың, бұйымдардың, аппараттардың, жабдықтар мен аспаптардың техникалық шарттары мен мемлекеттік стандарттарын, жабдықтардың;

аппаратуралар мен аспаптардың паспорттық деректерін, қолданылатын жабдықтардың;

бақылау-өлшеу аспаптары мен аппаратуралардың жұмыс принципін, электротехника мен механиканың негіздерін;

бөлшектердің негізгі ақау түрлерін.

69. Жұмыс үлгілері

Бақылау және қабылдау

1) УВЧ-терапияға арналған аппараттар;

2) қолмен басқарылатын жасанды тынысалу аппараттары;

3) тасымалданатын рентген аппараттары;

4) электр қозғалтқышы бар бормашиналар;

5) сүмбілер;

6) қол бұрғылар, бұрғылар мен түбірі бар инелер – бақылау және ақаусыздандыру;

7) түтік сүңгілер;

8) тіс дәрігерінің, гинекология, отоларингология креслолары гидрожетегі мен электр жетегі бар;

9) көзілдірік линзалар;

10) бактерицидті сәулеге түсірушілер;

11) көзілдірік оправалары;

12) массалық міндеті бар көзілдіріктер;

13) пульсотахометрлер;

14) гидроэлектрлік құрылғысы бар операциялық үстелдер;

15) шприцтер.

Параграф 4. Медициналық жабдықтар мен бұыймдарды бақылаушы, 4-разряд

жұмыста әмбебап және арнаулы бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарын пайдалана отырып, сызбалар, техникалық шарттар немесе басқа да регламенттеуші құжаттар бойынша күрделі медициналық құралдар мен бұйымдарды бақылау және қабылдау;

аппаратқа есірткі заттарды құю кезінде герметикалығын тексеріп және оларды төккеннен кейін жүйені үрлеп тазалап, күрделілігі орташа оптикалық және электронды аспаптарды, рентген және басқа да медициналық жабдықтарды, наркозды-тынысалу аппараттарын бақылау және қабылдау;

ақау бойынша ведомость жасау және паспорттар мен аттестаттар толтыру.

71. Білуге тиіс:

күрделі құралдардың және күрделілігі орташа аспаптар;

аппараттар мен басқа да медициналық жабдықтардың техникалық шарттары мен мемлекеттік стандарттарын, бақыланатын бұйымдардың конструктивтік және пайдалану ерекшеліктерін, құрастыру, монтаждау;

баптау және техникалық қызмет көрсету кезіндегі ақаулар түрі, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысын және пайдалану ережесін;

аспаптарды, аппараттар мен басқа да медициналық жабдықтарды бақылау және дайындау әдістерін, рентген жабдықтарын бақылау үшін қажетті көлемде физика курсын;

техникалық құжаттаманы ресімдеу ережесін, есірткі заттармен қауіпсіз жұмыс ережесін.

72. Жұмыс үлгілері

Бақылау және қабылдау

1) анальгезия аппараттары;

2) жартылай жабық типтегі өкпелерді жасанды желдетуге арналған аппараттар;

3) электрмен ұйықтату арқылы емдеуге арналған аппараттар;

4) тігісерді тігуге және басуға арналған аппараттар;

5) трилонды-ауалы анальгезияға арналған аппараттар;

6) ультрақысқа толқынды диатермияға арналған аппараттар;

7) электрофорезге арналған аппараттар;

8) түктерді жұлуға арналған аппараттар;

9) ингаляциялық наркоз аппараттары;

10) пневможетек пен электржетектен шағын жасанды тынысалу аппараттары;

11) жасанды жөтел аппараттары;

12) бір жұмыс орны бар рентген-диагностикалық жылжымалы және стационарлы аппараттар;

13) турбиналық пневматикалық бормашиналар;

14) фотоэлектрлі гемоглобинометрлер;

15) жүрек, өкпеге арналған ректалды айналар;

16) есірткілерді буландырғыш;

17) фторотанды буландырғыш;

18) тіс дәрігерінің, гинекология, отоларингология креслолары автоматты;

19) оқу микроскоптары;

20) жеке тапсырыс бойынша жасалған көзілдіріктер;

21) жеке рецепт бойынша жасалған медициналық жиынтыққа арналған және ерекше күрделі астигматикалық, бифокальді көзілдірік линзалары;

22) офтальмометрлер;

23) жараны кеңейтушілер;

24) автоматты, булы және ауамен кептіретін зарарсыздандырғыштар;

25) пневмоэлектрлік құрылғысы бар операциялық үстелдер;

26) сүйек операцияларына арналған қысқыштар.

Параграф 5. Медициналық жабдықтар мен бұыймдарды бақылаушы, 5-разряд
73. Жұмыс сипаттамасы:

аппаратқа есірткі заттарын кезінде герметикалығын тексеріп және оларды төккеннен кейін жүйені үрлеп тазалап, күрделі және ерекше күрделі оптикалық, электрондық аспаптарды, рентген және басқа да медициналық жабдықтарды, наркаозды-тынысалу аппараттарын бақылау және қабылдау;

тексерумен байланысты есептерді орындалуын бақылау үшін аспаптарды теңшеу, техникалық шарт талаптарына сәйкес әмбебап стендтерде сынақтар жүргізу;

ақауларды анықтау және оның пайда болу себептерін жою;

техникалық құжаттаманы ресімдеу және сынақтар журналын толтыру.

74. Білуге тиіс:

бақылау кезінде пайдаланылатын техникалық шарттар мен мемлекеттік стандарттарды, бақыланатын аспаптардың;

аппараттар мен жабдықтардың конструктивтік және пайдалану ерекшеліктерін;

техникалық параметрлерді тексеруге қажетті есептеулердің әдістерін, бақылау және сынау әдістері;

техникалық құжаттаманы ресімдеу ережесін.

75. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

76. Жұмыс үлгілері

Бақылау және қабылдау

1) адаптометрлер.

2) анальгезияға арналған шағын аппараттар «АП-I».

3) ингаляциялық наркозға арналған тасымалданатын аппараттар «Наркон- II».

4) кішкене үстелде тұратын үзік-үзік ағынды ингаляциялық наркозға арналған аппараттар.

5) «Жасанды бүйрек» аппараттары

6) жабық типті өкпені жасанды желдетуге арналған аппараттар.

7) «Наркон-II» аппараттары.

8) электронды-оптикалық түрлендіргіші мен жүйелері бар рентген-диагностикалық стационарлы аппараттар.

9) екі жұмыс орны бар рентген-стационарлы аппараттар.

10) бронхоскоптар;

11) наркоз қоспаларының газ анализаторлары;

12) стоматологиялық гарнитуралар;

13) доуденоскоптар;

14) ми биотоктарының интеграторлары;

15) офтальмологиялық комбайндар;

16) монокулярлы саптамасы бар электронды микроскоптар;

17) периметрлер;

18) офтальмологиялық рефрактометрлер;

19) бағдарламалық басқаруы бар булы және ауамен кептірілетін зарарсыздандырғыштар;

20) стериоофтальмоскоптар;

21) фотостимуляторлар;

22) электрокардиоскоптар;

23) эндоскоптар.

9. Протездік – ортопедиялық бұыймдардың механигі
Параграф 1. Протездік – ортопедиялық бұыймдардың механигі, 4-разряд
77. Жұмыс сипаттамасы:

протездеудің кәдімгі жағдайлары үшін стандартты жартылай дайын өнімдерден білек пен білезіктердің косметикалық және жұмыс протездерін жасау, қиыстырып келтіру, өлшеу, өңдеу және жөндеу;

стандартты бөлшектер мен түйіндері белгілеу;

өлшегеннен кейін протездік-ортопедиялық бұйымдарды бөлшектеу және құрастыру;

құралдарды, аспаптарды және әмбебап метал өңдейтін станоктарды пайдалана отырып, қолмен металл бұйымдарының пішінді сұлбаларын үстіртін өңдеу және тазалау.

78. Білуге тиіс:

адам анатомиясының негіздерін, протерздік-ортопедиялық бұйымдардың, модульдер мен жартылай дайын өнімдердің, номенклатурасын;

оларды жасау үшін пайдаланатын материалдардың атауы мен қасиеттерін, протездік-ортопедиялық бұйымдардың құрылғысы мен конструктивтік негіздерін;

оларды жасау үшін өлшемдерін алу ережелерін, бөлшектеу, протездік-ортопедиялық бұйымдарды жөндеу тәсілдерің;

протездік-ортопедиялық бұйымдарды жасау әдістерін, жұмыс, бақылау-өлшеу құралдарының құрылғысын, міндетін, қолдану ережесін;

бұйымдарға қойылатын технологиялық талаптар.

79. Жұмыс үлгілері

Жасау, қиыстырып келтіру, өңдеу және жөндеу

1) қабатты пластиктен жасалған ортездер – металл шиналармен бекіту.

2) былғары, полиамидті қабылдағыш гильзасы бар сан протезі – бір жақты кәдімгі ампутация кезінде өлшегеннен кейін құрастыру.

3) протездердің барлық түрі, аяқ-қол ортездері – өлшегеннен кейін бөлшектеу;

4) былғары қабылдағыш гильзасы бар сирақ протездері – бір жақты кәдімгі ампутация кезінде өлшегеннен кейін құрастыру;

5) білезік протездері, косметикалық;

6) былғары және қабатты пластикадан жасалған қабылдағыш гильзалары бар білек протездері;

7) жұмыс істейтін білек протездері.

Параграф 2. Протездік – ортопедиялық бұыймдардың механигі, 5-разряд
80. Жұмыс сипаттамасы:

кәдімгі біржақты ампутация кезінде арнайы станоктар мен аспаптарды пайдалана отырып, протездеуде қолданылатын барлық материалдардан (ағаштан жасалғаннан басқасы) протездік-ортопедиялық бұйымдарды жасау, қиыстырып келтіру, өлшеу, өңдеу және жөндеу;

қабылдағыш гильзаларды қиыстырып келтіру.

81. Білуге тиіс:

адам анатомиясының негіздерін, протездік-ортопедиялық бұйымдар мен жартылай өнімдердің номенклатурасын, кәдімгі бір жақты ампутация кезінде аяқ-қол протездерін жасау үшін негатив пен позитивтерді жасау ережесін;

Мәскеу қаласының ЦНИИПП әзірлеген құрастыру сұлбасын қолдана отырып, барлық протездік-ортопедиялық бұйымдардың құрылғысы мен конструктивті ерекшеліктерін;

бұйымдарды жасауға қойылатын талаптар.

82. Жұмыс үлгілері

Жасау, қиыстырып келтіру, өңдеу және жөндеу

1) бір жақты ампутация кезінде былғардан, полиэтиленнен және қабатты пластикадан жасалған қабылдағыш гильзалары бар қол ортездері;

2) былғары, қабатты пластикадан, полиэтилен және басқа да материалдардан жасалған қабылдағыш гильзаларды пайдалана отырып, тізе-табан буындарына, сираққа, тізе буынына арналған ортездер;

3) бір жақты деформация кезінде білектартқыш басқару жүйесімен, былғарыдан, полиэтиленнен, қабатты пластикадан жасалған қабылдағыш гильзалармен иық және иықты мүшелеудің косметикалық, жұмыс протездері;

4) бір жақты ампутация кезінде тартқыш басқару жүйесі бар білек протездері;

5) табан протездері.

Өлшегенге дейін құрастыру:

6) бір жақты ампутация кезінде былғары, металл, полиамидті, полиэтиленді, ағаш қабылдағыш гильзалары бар сан протездері;

7) былғары, полиамидті, былғары-полиамидті қабылдағыш гильзасы бар сирақ протездері.

Өлшегеннен кейін құрастыру:

8) қолдардың протезіне арналған гипстік негативтер мен позитивтер, бір жақты ампутация кезінде табан мен сирақ протездері – дайындау;

9) протездік-ортопедиялық бұйымдардың барлық түріне арналған былғары бөлшектер – пішу және блоктау;

10) ағаш қабылдағыш гильзасы бар сан протездері.

Параграф 3. Протездік – ортопедиялық бұыймдардың механигі, 6-разряд

бір жақты ампутация және аяқтардың деформациялануы кезінде жабдықтарды пайдалана отырып, арнаулы станоктарда, аспаптарда стандартты жартылай өнімдерді қолданумен барлық қолданылатын материалдардан протездік-ортопедиялық бұйымдарды жасау, қиыстырып келтіру, өлшеу және өңдеу;

вакуумдық қалыптау әдісімен қабылдағыш гильзалар жасау.

84. Білуге тиіс:

өлшеу ережесін, вакуумдық қалыптау әдісімен бұйымдар, қабатты пластиктерден корсеттер жасау кезінде сирақ протездері мен қол протездері үшін негатив пен позитив дайындау;

вакуумдық қалыптаумен қабылдағыш гильзалар жасау әдісін, аяқ-қолдың модульдық протездерінің құрылғысы мен конструктивтік ерекшеліктерін;

бұйымдарды жасауға қойылатын технологиялық талаптарды.

85. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

86. Жұмыс үлгілері

Жасау, қиыстырып келтіру, өңдеу және жөндеу

1) тұтас аяққа және жамбас-сан буындарына арналған былғары, термопластикалық және қабатты пластикадан жасалған қабылдағыш гильзасы бар аппараттар;

2) сирақ пен сан протездерінің қолмен және фрезерлі-көшіргі станоктарда жасалған ағаш қабылдағыш гильзалары;

3) жарық белбеуіндегі жеке скротальді пелот;

4) қабатты пластикадан жасалған шина-былғары корсеттер;

5) вакуумдық қалыптау әдісімен, материалдардың барлық түрінен жасалған қабылдағыш гильзасы бар сирақ пен санның модульдық протездері;

6) вакуумдық қабылдау әдісімен, термопластикалық материалдардан жасалған сирақ пен сан протездерінің қабылдағыш гильзалары;

7) тұтас ағашты сан протездері;

8) вакуумдық қалыптау әдісімен жасалған қабылдағыш гильзасы, басқарудың тартқыш жүйесі бар білек, иық протездері, иықты мүшелеу, косметикалық

Параграф 4. Протездік – ортопедиялық бұыймдардың механигі, 7-разряд
87. Жұмыс сипаттамасы:

күрделі және қалыпты жағдайларда, қос ампутация кезінде протездік-ортопедиялық көмек көрсетуді қоса, барлық қолданылатын материалдардан протездік-ортопедиялық бұйымдарды, стандартты емес жартылай дайын өнімдерді пайдалана отырып, аяққа арналған ағаш протездерді жасау, өлшеу, қиыстырып келтіру, өңдеу және жөндеу;

жоғары білікті маманның басшылығымен эксперименталды және көптізбекті түйіндерді құрастыруға қатысу.

88. Білуге тиіс:

протездік-ортопедиялық көмек көрсету кезеңдерін, оларды орындау әдістері мен құралдарын;

оларды орындау әдістері мен тәсілдерін, аяқ -қолдардың туа біткен жетілмеуі кезіндегі протездеу әдістері мен протездерді жасаудың ерекше тәсілдерін қоса, стандартты және стандартты емес жартылай дайын өнімдер мен материалдарды пайдалана отырып;

балаларға арналған протездер жасауды, бұйымдарды жасауға қойылатын технологиялық талаптар.

89. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

90. Жұмыс үлгілері

Дайындау, қиыстырып келтіру, өңдеу және жөндеу

1) вакуумдық қалыптау әдісімен шайырдан жасалған қабылдағыш гильзасы бар сан протездерге арналған гипстік негативтер мен позитивтер;

2) пирогов бойынша дайындалған ағаш протездері;

3) аяқтардың туа біткен жетілмеуі кезінде ағашты қабылдағыш гильзасы бар сирақ пен сан протездері;

4) балаларға арналған протездер;

5) вакуумдық қалыптау әдісімен термопластикалық материалдар мен құйылған шайырдан жасалған жартылай корсеттері бар санды мүшелегеннен кейін салынатын протездер

Параграф 5. Протездік – ортопедиялық бұыймдардың механигі, 8-разряд

көкірек пен омыртқа жотасының қабысуы, қалыпты ампутация және деформация кезінде проетздік-ортопедиялық бұйымдарды дайындау, өлшеу, қиыстырып келтіру, өңдеу және жөндеу;

күрделі және қалыпты жағдайларда протездік-ортопедиялық көмек көрсету;

«Протез-адам» немесе «Ортез-адам» биотехникалық жүйелерін жасау тұрғысынан протездік-ортопедиялық көмек көрсету кезінде жүйелік жолды пайдалану;

сыртқы энергия көздерімен қол протездерін (биопротездер), эксперименталды және көптізбекті түйіндер жасау;

түйіндер мен жартылай дайын өнімдердің конструкциясындағы ақауларды анықтау, оларды жою бойынша ұсыныстар әзірлеу.

92. Білуге тиіс:

протездік-ортопедиялық көмек көрсету кезеңдерін, оларды орындау;

қол жеткен оңалту нәтижесін объективті бағалау әдістері мен құралдарын.

93. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

94. Жұмыс үлгілері

Дайындау, қиыстырып келтіру, өңдеу және жөндеу

1) петерс сырқаты кезінде тұтас аяққа арналған аппараттар;

2) омыртқа жотасы доғасының қисықтық бұрышын есептеумен гипстік негативтер, позитивтер және Шено корсетін жасау;

3) термопластикалық материалдардан жасалған түзетуші корсеттер;

4) энергия көздері бар қол протездері;

5) аяқ-қолдардың қабысқан және қалыпты протездері.

10. Медициналық бұыймдарды қаптаушы

полиэфирлік тоқымалармен жүректің жасанды қақпақшаларын қаптау;

полиэфирлік кенептен жүректің жасанды қақпақшалары үшін манжеттер дайындау;

ксеноартериялық жиынтықты қаптау;

полиэфирлік кенептен тірек шығыршықтарын жасау;

жасалатын бұйымдарды термостаттау;

жасалған бұйымдарға ілеспе құжаттамаларды ресімдеу.

96. Білуге тиіс:

жүректің жасанды қақпақшаларын қаптау технологиясын, бақылау-өлшеу аспаптары мен сынақ жабдықтарының құрылғысын;

қолданылатын шикізат пен дайын бұйымдарға қойылатын техникалық шарттарды;

медициналық бұйымдардың міндеті мен оларды термостаттау принципін.

Параграф 2. Медициналық бұыймдарды қаптаушы, 6-разряд

жүректің қаңқасын, биологиялық қақпақшаларын күрделі геометриялық пішіндерді тоқыма кенеппен, фторопластикалы пленкамен және биологиялық тінмен қаптау және оларды термостаттау;

қақпақшаның биологиялық бөлігін тігу үшін қаңқалардың өлшемі бойынша іріктеу;

биологиялық қақпақшаның сапасын көзбен және бақылау-өлшеу аспаптарымен тексеру, биологиялық қақпақшаларға бақылау сынақтарын жүргізу;

биоқақпақшаларды зарарсыздандыру;

жасалған бұйымдарға ілеспе құжаттамалар ресімдеу.

98. Білуге тиіс:

бейнелі пішудің технологиясын және биологиялық тінді өңдеуді, қолданылатын химиялық заттардың қасиетін және оның адам организміне әсері;

жүректің анатомиялық құрылысын және жүрек қақпақшаларының физиологиялық функцияларын, бақылау-өлшеу аспаптары мен сынақ жабдықтарының құрылғысын және оларды реттеу, дайындау ережесін;

жасалған биоқақпақшаларды сынау әдісі.

99. Жұмыс үлгілері

1) КСБ үлгідегі қаңқа қақпақшасы – қаптау;

2) биологиялық тін элементі – пішу және өлшем бойынша іріктеу;

3) жүректің биологиялық қақпақшасы – бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен тексеру және сынау;

4) жүректің биологиялық қақпақшасы – зарарсыздандыру.

11. Медициналық оптик

көздің көруінің күрделі түзетуге арналған көзілдірік оптикасын дайындау: екі фокусты және сфероцилиндрлі линзаларды желімдеп жабыстыру немесе жентектеу, оларды оправалардың пішіні бойынша кесу, дәрігердің нұсқамасына сәйкес көздің көруін түзету үшін әртүрлі конструкциялы бір-екі қисық жеке осесимметриялық мүйіз тәрізді жанаспалы линза дайындау;

дайындалатын оптиканы есептеу;

науқастың бет-әлпетінің анатомиялық ерекшеліктеріне сәйкес құрастырылған оптиканы түзету және жөндеу;

арнаулы жабдықтарда арнайы жарақтарды қолдана отырып, әртүрлі полимерлі материалдардан жасалған жанаспалы линзаларды қайрау, ажарлау және жылтырату;

жанаспалы линзалардың параметрлерін өлшеу және олардың үстіңгі бетінің сапасын арнаулы бақылау-өлшеу аспаптарымен және құралдарымен тексеру;

көздің көруін күрделі түзетуге арналған оправалары бар оптиканы жөндеу;

линзаларды, оларды өлшегеннен кейін дәрігердің тағайындауы бойынша түзеу.

101. Білуге тиіс:

анатомия туралы негізгі мәліметтерді, көру мүшесінің және клиникалық рефракцияның физиологиясын, көздің көруін күрделі түзету әдістерін, науқастың көруін түзету жөнінде дәрігер тағайындаған нұсқауларды оқу ережесін;

көру мүшесі рефракциясының ауытқуы және патогоиялық процестері кезінде жасалатын жанаспалы линзаларды іріктеу және бейімдеу принципін, жанаспалы линзаларды жасау үшін органикалық, силикат шыныны;

полимерлі және технологиялық материалдардың физикалық-химиялық қасиеттерін және оларға қойылатын технологиялық талаптарды, жанаспалы линзалардың үлгілері мен конструкцияларын, арнаулы токарлық, ажарлау-жылтырату және жетілдіру станоктарының құрылғысы мен оларды жөндеу әдістерін, линзаларды өңдеу режимдерін таңдау ережесін;

аспаптармен, құралдармен және жабдықтармен жұмыс істеу тәсілдерін, линзаларды тексеру әдістерін және оправа пішініне сәйкес оларды өңдеу тәсілдерін;

шектеу және орнықтыру жүйесін, квалитеттерді, кедір-бұдырлық параметрлерін.

Параграф 2. Медициналық оптик, 6-разряд
102. Жұмыс сипаттамасы:

әртүрлі конструкциялы үш және көп қисықты жеке мүйіз тәрізді осесиммитриялық жанаспалы линзалар дайындау;

көздің көруін түзету үшін дәрігердің нұсқамасына сәйкес склералық, «косметикалық», сфероторикалық, орталық, биторлық, кератоконустық және басқа линзалар дайындау;

изокондық немесе сферопризматикалық линзалары бар көзілдіріктер жасау;

полимерлі материалдардан жасалған жанаспалы линзаларды ыстықтай престеу үшін шыны матрицаларды және пуансондарды жасау;

арнаулы жабдықта арнайы жарақтарды қолдана отырып, әртүрлі полимерлі материалдардан жасалған жанаспалы линзаларды ыстықтай престеу, қайрау, ажарлау, жылтырату.

103. Білуге тиіс:

көру мүшесі рефракциясының ауытқуы және патогоиялық процестері кезінде жасалатын жанаспалы линзаларды іріктеу және бейімдеу принципін, арнаулы токарлық;

ажарлау-жылтырату және жетілдіру станоктарының кинематикалық тәсімдерін, қажетті көлемде оптикалық бұйымдарды жасау технологиясын.

104. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

12. Хирургиялық құралдар мен аспаптарды жылтыратушы 5-разряд
105. Жұмыс сипаттамасы:

бірнеше рет химиялық және термиялық зарарсыздандыру кезінде үстіңгі жағының төзімділігін қамтамасыз ететін айнадай жылтырағанға дейін өңдеудің тазалығымен хирургиялық құралдар мен хирургиялық аппарат бөлшектерінің қол жетпейтін жерлерін жылтырата отырып, күрделі кескінді сыртқы және ішкі бетін жылтырату және жалтырату;

техникалық шарттардың талаптарына сәйкес бетінің тазалығын тексеру.

106. Білуге тиіс:

хирургиялық құралдар мен аппараттардың міндетін, пайдалану кезінде жылтыратылған бетіне қойылатын талаптарға, ұсақ үлгі беттерін және қол жетпейтін жерлерді жылтырату әдістері мен тәсілдерін;

жүрдек жылтырату станоктарының конструкциясын және теңшеу, абразивтік материалдардың және жылтыратушы пасталардың сыныптамасын, ақау себептерін және оның алдын алу бойынша шараларды;

шектеу және орнықтыру жүйесін, квалитеттерді, бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану ережесін.

13. Инъекциялық инелерді құрастырушы

диаметрі 2 мм жоғары ине түтігі бар канюляларды қолмен құрастыру. Қол баспақтарында канюляға ине түтігін тығыздау;

медициналық түтікті инелерге арналған мандрен дайындауға көміртекті, жез және тотықпайтын сымдарды қайшымен кесу;

корборундты шеңберде дайындамалардың шетін тазалау;

ине ұзындығын үлгімен тексеру;

тасымалдайтын ыдыстарға салу.

108. Білуге тиіс:

таңбалауды, мандрен үшін сымдардың өлшемін, мандрендердің өлшемін және міндетін, сымдарды қайшымен кесу тәсілдерін, қол баспақтарының жұмыс принципін, қайшыларды қайрау;

ине түтігін канюляға тығыздау әдістерін, мандрен, канюля міндеттерін;

канюляға ине түтігін тығыздау арналған жұмыс нұсқаулығын және тығыздалған инелерді тексеру;

мандрендерге қойылатын техникалық талаптарды.

Параграф 2. Инъекциялық инелерді құрастырушы, 2-разряд

канюляларды және диаметрі 0,6-дан 0,2 мм жоғары ине түтіктерін қолмен құрастыру;

ине түтіктерін канюляға жартылай автоматтарда тығыздау;

арнайы станокта конустық калибрдің көмегімен канюляның конустық тесігін ұңғылаумен оны шприц ұшының сыртқы конусына келтіріп калибрлеу;

мандрендер дайындауға көміртекті, жез және тотықпайтын сымдарды түзете отырып, автоматта кесу;

мандрендерде арнайы инелер үшін қолмен шығыршықтар бүру;

әртүрлі ассортименті канюлялардың конустық тесіктерін калибрлеу кезінде таңдалған басу күшіне сәйкес калибрлеу станогын жөндеу;

мандрен сапасын, калибрлеудің дәлдігін және тығыздаудың дұрыстығын тексеру;

сымды кесуге арналған автоматты реттеу және ұсақ жөндеу.

110. Білуге тиіс:

канюляға ине түтіктерін құрастыру және тығыздау, сымды кесуге арналған автоматты жөндеу және реттеу тәсілдерін;

мандрендер үшін қолданылатын сымдардың маркаларын және өлшемдерін, сымдарды кесуге беру әдістерін, қолданылатын жабдықтардың құрылғысы мен жұмыс принципін, бақылау-өлшеу құралдарының міндетін, канюляның тесігін калибр-ұңғылағышпен өңдеу кезінде басудың қажетті күшін таңдау ережесін;

диаметрі әртүрлі ине түтігін канюляға тығыздау кезінде баспақтың жұмыс режимін және тығыздауға арналған жұмыс нұсқаулығын, мандрендерде арнайы инелер үшін шығыршықтар бүру және олардың міндетін.

Параграф 3. Инъекциялық инелерді құрастырушы, 3-разряд

диаметрі 0,6 мм дейін ине түтігі бар канюяляны қолмен құрастыру;

арнайы аспапта тығыздаудың беріктігін және өлшеу құралдарымен инелердің өлшемдік параметрлерін тексеру;

берілген жұмыс режиміне сәйкес жабдықтарды жөндеу және реттеу.

112. Білуге тиіс:

ине түтігі бар канюляны құрастыру ережесін, диаметрі әртүрлі ине түтіктерін тығыздау ережесін;

пайдаланылатын жабдықты жөндеу және реттеу әдістерін, арнайы аспапта тығыздау беріктігін тексеру әдістерін.

14. Көзілдіріктер құрастырушы

қарапайым пішінді оправаларға жаппай өндірілетін көзілдіріктер құрастыру;

линзалардың тазалығын тексеру, оправаларды қыздыру, оларға линзалар салу және көзілдіріктерді пішіні бойынша түзету.

114. Білуге тиіс:

линзалар тазалығын тексеру ережесін, көзілдіріктерді құрастыру кезінде қолданылатын құралдар мен аспаптарды пайдалану ережесін;

көзілдіріктерді құрастыру кезінде қойылатын техникалық талаптар. 115. Жұмыс үлгілері

1) қарапайым үлгідегі пластмассалы көзілдірік оправалары және шағын рефракциялы (± 4Д дейін) стигматикалық көзілдірік линзалары – көздің көруін қарапайым түзету үшін көзілдіріктерді құрастыру;

2) медициналық жиынтыққа арналған стигматикалық көзілдірік линзалары – оптикалық және геометриялық орталықтарды біріктіріп құрсауға тығыздау.

Параграф 2. Көзілдіріктер құрастырушы, 3-разряд
116. Жұмыс сипаттамасы:

әртүрлі оправаларға стигматикалық линзаларды орнатумен көрудің бірыңғай өткірлігін түзету үшін көзілдіріктерді құрастыру;

көзілдірік линзаларының рефракциясын тексеру;

көзілдірік оправаларының өлшемі мен пішініне сәйкес сфералық көзілдірік линзаларын кесу, фацеттеу және тесігін бұрғылау;

жеке рецепт бойынша құрастыру кезінде науқастың бет әлпетінің анатомиялық ерекшеліктеріне сәйкес көзілдіріктерді түзеу.

117. Білуге тиіс:

линзалар рефракцияларын тексеру тәсілдерін, көзілдіріктерді құрастыру кезінде қолданылатын диоптриметр және басқа да аспаптармен жұмыс істеу тәсілдерін;

көзілдірікті құрастыруға қойылатын талаптар;

көздің көруін қарапайым түзету үшін рецепт жазбаларын оқу ережесін.

118. Жұмыс үлгілері

1) медициналық жиынтықтарға арналған астигматикалық көзілдірік линзалары – аспапта ось бойынша бағдарланған құрсауларда тығыздау.

Параграф 3. Көзілдіріктер құрастырушы, 4-разряд

жеке тапсырыстар бойынша көзілдіріктерді құрастыру және жөндеу;

рецепт жазбаларымен танысу және тиісті жазбамен рефракциясы бар линзаларды іріктеу;

диоптриметрмен линзалардың рефракциясын тексеру;

линзаларды өлшеу және оларды пішін бойынша кесу, фацеттеу және тесікті бұрғылау;

рецепт жазбасында көзделген барлық параметрлерді сақтап, көзілдіріктерді монтаждау;

көзілдіріктердің жазба рецепттеріне және мемлекеттік стандарт талаптарына сәйкестігін тексеру;

көзілдірік оправаларын жөндеу.

120. Білуге тиіс:

әртүрлі оптикалық шынылар туралы негізгі мәліметтерді және көз рефракциясының ауытқушылық дәрежелерін, көздің көруін түзету әдістерін;

рецепт жазбаларын оқу ережесін әрі диоптриметрмен және орталықтандыру аппаратымен жұмыс істеу тәсілдерін;

жеке тапсырыстар бойынша көзілдіріктер құрастыруға қойылатын талаптарды, көзілдірік оправаларын жөндеу әдістерін;

мемлекеттік стандартармен және техникалық шарттармен бекітілген көзілдірік линзалары мен оправаларының техникалық сипаттамасын.

121. Жұмыс үлгілері

1) көзілдірік оправалары, астигматикалық линзалар – көру өткірлігі едәуір төмендеген және әр көздің рефракциясы әртүрлі дәрежеде ауытқушылық кезінде түзету үшін рецепт жазбасына сәйкес жеке тапсырыстар бойынша көзілдіріктерді құрастыру;

2) көзілдірік оправалары – жөндеу.

15. Хирургиялық құралдар мен аппараттарды құрастырушы
Параграф 1. Хирургиялық құралдар мен аппараттарды құрастырушы, 5-разряд
122. Жұмыс сипаттамасы:

офтальмологиялық, отоларингологиялық операциялар мен жалпы хирургиялық операцияларға арналған қарапайым және күрделілігі орташа хирургиялық құралдар мен аппараттарды құрастырушы;

термиялық өңделген тоттанбайтын болаттан жасалған бөлшектерді алдын ала және соңғы слесарлық жетілдіру;

прецизиондық микроскоптың көмегімен бөлшектерді жетілдірудің, арнаулы микрометрлердің, Йогансон тақталарын және басқа да арнайы аспаптар мен құралдардың дәлдігін бақылау;

техникалық шарттардың талаптарына сәйкес олардың функционалдық қасиеттерін тексеру нәтижесі бойынша құралдар мен аспаптарды құрастыру дұрыстығын айқындау;

табылған ақауларды жою.

123. Білуге тиіс:

күрделі хирургиялық құралдар мен аппараттардың міндетін және конструкциясын;

өңделетін металдардың негізгі қасиеттері мен таңбалауды бөлшектерді алдын ала және соңғы өңдеу әрі күрделі хирургиялық құралдар мен аппараттарды құрастырудың технологиясын;

өлшеу әдістерін, әртүрлі жұмыс және бақылау-өлшеу құралдарының, аспаптардың;

жабдықтардың міндетін және қолдану шарттарын, термоөңдеу кезінде металда пайда болатын деформация мен ішкі кернеуді алдын алу және жоюды;

жетілдіру және құрастыру кезіндегі ақау себептерін, оны жою және алдын алу бойынша шараларды, шектеу және орнықтыру жүйесін.

124. Жұмыс үлгілері

Хирургиялық құралдарды құрастыру, қиыстырып келтіру және жетілдіру

1) қашаулар, ине ұстағыштар, көз ішіндегі қан қысымын белгілеуге арналған индикаторлар, қасықтар, пинцеттер, көздің нұрлы қабығына арналған қайшылар, кеңейткіштер;

2) кеңірдекке түтік қоюға арналған жиынтықтар, аденотомалар, тістері бар бұрама кеңейткіштер;

3) жүректің тарылған жерлерін кеңейткіштер және т.б.

Параграф 2. Хирургиялық құралдар мен аппараттарды құрастырушы, 6-разряд

офтальмологиялық, отоларингологиялық операциялар мен жалпы хирургиялық операцияларға арналған күрделі хирургиялық құралдар мен аппараттарды құрастыру;

техникалық шарттардың талаптарына сәйкес сынақтар нәтижесі бойынша құрастырудың дұрыстығын: құрал мен аппараттың функционалдық қасиетін, барлық қозғалатын бөліктің жылжу жеңілдігі мен бір қалыптығын, барлық алынатын бөліктің беріктігін тексеру және медициналық ұйымның шарттарында талап етілетін қандай да бір құралды пайдаланусыз жеңіл әрі қолмен аппараттарды құрастыру және бөлшектеу.

126. Білуге тиіс:

ерекше күрделі хирургиялық құралдар мен аппараттардың міндетін және конструкциясын, жетілдіру және құрастыру кезінде табылған ақауларды түзету;

өңделетін металдардың негізгі қасиеттерін және таңбалануын, ерекше күрделі хирургиялық құралдар мен аппараттарды слесарлық өңдеу технологиясын, күрделі бөлшектерді белгілеу әдістерін;

түрлі-түрлі бақылау-өлшеу аспаптар мен жабдықтарды қолданудың міндетін және шарттарын;

металдардың механикалық және термиялық өңдеудің әртүрлі түріне қойылатын талаптарын, шектеу және орнықтыру жүйесін.

127. Жұмыс үлгілері

Хирургиялық құралдар мен аппараттарды құрастыру, қиыстырып келтіру және жетілдіру

1) қан жүретін тамырларды, тұқылдарды, асқазанды, өкпені, жүйке діңдерін, қабырғаларды тігуге, эпиневралдық тігістерді тануға арналған және тағы басқа аппараттар;

2) вальвуолотомдар, тістегіштер, қырнағыштар, конхотомалар, көмей пышақтары, офтальмологиялық пинцеттер, тонзилотомалар, цистотомалар, құлақ қысқыштары және тағы басқа.

16. Тұтастай металдан жасалған растрларды құрастырушы
Параграф 1. Тұтастай металдан жасалған растрларды құрастырушы, 1-разряд
128. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары білікті құрастырушының басшылығымен растрларды құрастыру бойынша қарапайым дайындық жұмыстарын орындау;

дайындама жақтарының перпендикулярлығын қамтамасыз ете отырып, растрлар блоктарының дайындамаларына алюминді орамдық таспаларды арнайы рычагты қайшылармен кесу, алюминді дайындамаларды үйкелеу және алдын ала майсыздандыру.

129. Білуге тиіс:

негізгі материалдарға және растр блоктарының дайындамаларына қойылатын техникалық талаптар;

арнайы рычагты қайшылармен жұмыс істеу тәсілдерін, жабдықтарды қолдану ережесін және қолданылатын кесу құралдарының міндетін.

Параграф 2. Тұтастай металдан жасалған растрларды құрастырушы, 2-разряд
130. Жұмыс сипаттамасы:

растр блоктарын құрастыру бойынша қарапайым дайындық жұмыстарын орындау. 0,005 мм дәлдікте қорғасын фольгасының қалыңдығын тексеру, оны тегістеу және үлгілер бойынша дайындамаларға кесу;

берілген температуралық режимді қамтамасыз етумен арнайы қысқыш аспаптарда алюминий дайындамаларды түзету;

алюминий және қорғасын дайындамаларды соңғы рет майсыздандыру, оларды желімдеп жапсыру, желімнің полимеризациялануының температуралық режимін сақтап, кептіргіш шкафта кептіру;

жапсырылған дайындамаларды арнайы қайшыларда кесу, қабыршақтарды алып тастау және түзету;

эпоксидті шайыр негізінде желім құрылымын дайындау және оны растр блоктарына құю.

131. Білуге тиіс:

растрдың міндетін, дайындамаларға және растрға қойылатын техникалық талаптар, арнайы рычагты қашылармен жұмыс істеу тәсілдерін;

кептіргіш шкафтарды және растрларды құрастырған кезде қолданылатын арнайы құралдар мен аспаптарды қолдану ережесін;

растр блоктарының дайындамаларын желімдеп жапсырудың технологиялық процесін және температуралық режимді.

132. Жұмыс үлгілері

1) 438 х 102 х 0,3 мм өлшемді алюминий дайындамалары, 438 х 102 х 0,03 мм өлшемді қорғасын дайындамалары – кептіргіш шкафта желімнің толық полимеризацияланғанына дейін 150 градус температурада ұстап, желімдеп жапсыру;

2) жапсырылған дайындамалар - ± 0,1 мм дейінгі дәлдікпен 50 х 438 х 0,33 мм өлшемге кесу;

3) эпоксидті желім құрылымы – дайындау және растр блогының бүйір жағының арнайы құрылғыларында құю.

Параграф 3. Тұтастай металдан жасалған растрларды құрастырушы, 3-разряд
133. Жұмыс сипаттамасы:

растр блоктарын құрастыру бойынша орташа күрделі және күрделі дайындық жұмыстарын орындау;

арнайы құрылғыларда дайындама кесіктерін кесу, дайындамаларға жағылатын қалыңдық бойынша 0,005 мм дейінгі дәлдікпен арнайы құрылғының көмегімен дайындамаларға нитробояуларды қалыңдатып жағу;

блоктың жиынтығы үшін эпоксидты шайыр негізінде гомогенді желімді құрылым дайындау және оны дайындамаларға жағуға арналған арнайы құрылғыларды құрастыру;

дайындамаларды құрылғылар арқылы тарту қарқынының есебінен қабат қалыңдығын реттей отырып, дайындамаға эпоксидты желімді жағу.

134. Білуге тиіс:

растрдың міндетін, дайындамаларға, блоктарға, растрға және желімді құрылымға қойылатын техникалық талаптар;

дайындамалардан жасалған блоктар жиынтығына арналған арнайы станок жұмысының принципі;

дайындама кесектерін кесуге арналған арнайы құрылғыларды жөндеу әдістерін және олармен жұмыс істеу, дайындамалардың бетіне желім жағу тәсілдерін;

эпоксидты шайырдың негізінде желімді құрылымды дайындау технологиясын, блокты құрастыру кезінде пайдаланылатын құрылғыларды эпоксидті желім қалдықтарынан тазарту.

135. Жұмыс үлгілері

1) растр блоктарын құрастыруға арналған дайындамалар – әр жағынан 8 градус бұрышта 434 + 0,05 мм өлшемді дайындама кесектерін кесу;

2) эпоксидті шайыр негізіндегі эпоксидті желімді құрылым – сүзгіден өткізу, компоненттерді мөлшерлеу, гомогенді массаны алғанға дейін араластыру.

Параграф 4. Тұтастай металдан жасалған растрларды құрастырушы, 4-разряд

берілген режим бойынша арнаулы станокта дайындамалардан жасалған растр блоктарын құрастыру;

құрастырылған блокты эпоксидті желімді құрылым құюға дайындау;

дюралды тыстарды дайындау және онымен блокты және растрларды жабыстыру;

алюминий мен қорғасын жабыстырылған блоктарды арнайы станоктарда аралау;

арнайы өлшейтін құралдармен және аспаптармен араларды орнату қашықтығын және параллелдігін, оларды тарту күшін және үстелдің базалық бетіне перпендикулярлығын тексере отырып, блок және жиынтық станогында арнайы араларды бекіту;

араладың жұмысын байқау және блокты аралау процесінде оларды жетілдіру: жырашықтардың бітелуін болдырмау үшін алдына шығып кеткен тістерді аралау, қайрауларды, тістерді, тартқыштарды және тағы басқа, түзету;

аралаудың дәлдігін арнайы өлшеу құралдарымен тексеру;

амперметрдің және басқа да тіркеуші аспаптардың көрсеткіші бойынша жұмыс күшінің шамасын және аралау процесінің қалған режимдік параметрлерін бақылау;

станокты майлау жүйесіне қызмет көрсету.

137. Білуге тиіс:

растр блоктарын құрастыруға арналған станоктың құрылғысын және кинематикалық тәсімін, дайындамаларға, блоктарға, растрлар мен араларға қойылатын техникалық талаптар;

станокқа блоктар мен араларды орнату әдістерін, станок жұмысындағы бұзушылықтарды жою әдістерін, оны жұмысқа дайындау және блокты жинағаннан кейін эпоксидті желім қалдықтарынан тазалау;

эпоксидты желімді құрылыммен жұмыс істеу ережесін және блокты құюға дайындау әдістерін, аралаудың дұрыстығын бақылау әдістерін, кесетін және бақылап өлшейтін құралдар мен аспаптардың құрылғысын және қолдану ережесін;

араларды қайрау мен тартудың әдістерін, станоктың жұмысы істеу процесінде араларды жетілдіру тәсілдерін.

17. Шприцтерді құрастырушы

медициналық шприцтер бөлшектерін құрастыру алдында сүрту, іріктеу, жинақтау: цилиндрге поршендерді қою, оларды тасымалдау ыдыстарын тиеу және қосымша өңдеуге беру.

139. Білуге тиіс:

шприц бөлшектерін тағайындауды, шприц бөлшектерін жинақтау әдістерін;

цилиндр мен поршеньдерді сүрту тәсілдеріне және шприц бөлшектерін жинақтауға қойылатын талаптарды.

Параграф 2. Шприцтерді құрастырушы, 2-разряд

сыйымдылығы әртүрлі және жаппай шығарылатын медициналық шприцтерді құрастыру;

құрастырылған шприцтердің ақпайтындығын тексеру;

құрастыру кезінде бөлшектердің ақаулығын жою.

141. Білуге тиіс:

құрастырудың технологиялық жүйелілігін, шприцтердің ақпайтындығын сынау әдістемесін және сынау аспаптарының құрылғысын;

шприцтерде қойылатын технологиялық талаптарды.

Параграф 3. Шприцтерді құрастырушы, 3-разряд

арнайы мақсаттағы медициналық шприцтерді құрастыру;

үздіксіз қолданыстағы шприцтерге үштіктер құрастыру;

шприцтерден ақпайтындығын тексеру.

143. Білуге тиіс:

арнайы және үздіксіз қолданыстағы шприцтердің міндеті, барлық түрдегі шприцтерді құрастырудың технологиялық жүйелілігін және құрастыруға қойылатын талаптар;

барлық типтегі шприцтердің ақпайтындығын сынау әдістемесін, сынау үшін қолданылатын аспаптардың құрылғысын, құрастыру кезінде туындайтын ақаудың себептерін және оның алдын алу шараларын.

18. Пластмассадан жасалған көзілдірік

оправаларын желімдеуші – бояушы
Параграф 1. Пластмассадан жасалған көзілдірік

оправаларын желімдеуші – бояушы, 1-разряд

пластмассадан, целлулоидтен жасалған табақтарды этролдардан, целлулоидтен және басқа пластмассадан жасалған көзілдірік оправалары бөлшектерінің дайындамасын желімдеу және бояу;

жұмыс орнынан бөлшектерді, ацетонды, бояйтын ерітінділерді жеткізу.

145. Білуге тиіс:

целлулоидтің, этролдардың негізгі қасиетін, бояу және желімдеу әдістерін, желімдеу және бояу үшін қолданылатын құрамдарды, целлулоидпен, этролдармен және ацетонмен жұмыс істеудің негізгі шарттарын.

Параграф 2. Пластмассадан жасалған көзілдірік

оправаларын желімдеуші – бояушы, 2-разряд
146. Жұмыс сипаттамасы:

пластмассадан жасалған көзілдірік оправаларын желімдеу, бояу және химиялық жылтырату, оларды және оправа бөлшектерін ацетонмен өңдеу;

ацетонның және басқа органикалық еріткіштердің негізінде берілген рецепт бойынша желімдейтін, жылтырататын және бояйтын құрамдарды дайындау;

өңдеуден кейін оправаларды кептіру;

өңделген оправаларды технологиялық ыдыстарға салу;

қолданылып болған ерітінділерді белгілі жерге төгу.

147. Білуге тиіс:

этролдарлдан, целлулоидтен, пластмассадан жасалған көзілдірік оправаларын желімдеудің, бояудың және химиялық жылтыратудың технологиялық жүйелілігін, желімдеуге, бояуға және химиялық өңдеуге арналған құрамдардың рецептурасын;

дайындау әдістерін және қасиетін, көзілдірік оправаларын желімдеу, бояу, жылтырату кезіндегі жұмыс тәсілдерін;

көзілдірік оправаларына қойылатын техникалық талаптарды, ацетонмен және басқа органикалық еріткіштермен жұмыс істеудің ерекше шарттарын.

19. Дәнекерді тығыздаушы
Параграф 1. Дәнекерді тығыздаушы, 2-разряд
148. Жұмыс сипаттамасы:

шприцтің металды бөлшектердің дәнекерленген жерін дәнекердің арнайы станоктарында тығыздау және тазалау;

өңдеуден кейін дәнекерлеген жерлерді тексеру;

магнитті электр жібергіштердің көмегімен станоктарды басқару.

149. Білуге тиіс:

шприцтердің металды бөлшектеріне қойылатын талаптар, шыны цилиндрлерді қолдану ережесін;

сүрту станогының конструкциясы туралы негізгі мәліметтерді және оны түзету;

жөндеу әдістерін;

дәнекерлерді тазалау және тығыздау тәсілдерін.

20. Протездік – ортопедиялық бұымдарды

жасау және өңдеу жөніндегі қайысшы
Параграф 1. Протездік – ортопедиялық

бұымдарды жасау және өңдеу жөніндегі қайысшы, 3-разряд

бұйымдар мен бөлшектердің шеттерін қолмен және қайрақша машиналарында төмен түсіру;

блокшалар астында тесіктер белгілеу және тесу, қуыс тойтармалар және оларды орнату;

машина әдісімен жалпақ былғары бөлшектерді тігу жөнінде операцияларды орындау;

сыртқы бөлшектерді бекіту;

былғары жартылай дайын өнімнің орналасуын белгілеу.

151. Білуге тиіс:

қайрақша машиналарын, қолданылатын құрылғылар мен құралдарды пайдалану ережелерін;

протездік-ортопедиялық, жартылай дайын өнімнің номенклатурасын және олардың нысаналы мақсаты;

протездік-ортопедиялық бұйымдарды өңдеу үшін қолданылатын материалдардың түрлері мен қасиеттерін;

бұйымның сапасына қойылатын технологиялық талаптарды.

Параграф 2. Протездік – ортопедиялық

бұымдарды жасау және өңдеу жөніндегі қайысшы, 4-разряд
152. Жұмыс сипаттамасы:

протездік-ортопедиялық бұйымдарға бекіткіштерді орнату;

қатты қабылдағыш гильзалары бар сирақ және сан протездерін, аяқ-қолдың туторларын, қабатты пластикадан жасалған корсеттерді, білезіктердің косметикалық протездерін қайыстық өңдеу;

протездік-ортопедиялық бұйымдарды жөндеу (былғары астары ауыстырылмай жүргізілетін қайыс жұмыстары).

153. Білуге тиіс:

тігу операцияларын орындау әдістері мен тәсілдерін, қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылғысын,

тігін инелер мен жіптердің нөмірлерін, қайысты өңдеудің технологиясын және протездік-ортопедиялық бұйымдардың стандартты бекіткіштерін жасау тәсілдерін.

Параграф 3. Протездік – ортопедиялық

бұымдарды жасау және өңдеу жөніндегі қайысшы, 5-разряд
154. Жұмыс сипаттамасы:

протездік-ортопедиялық бұйымдарды(тұтас аяққа арналған екі ізді шиналы-былғары аппарат пен табан протездерінен басқасын) қолмен және тігін жабдықтармен қайыстық өңдеу;

жеке протездік-ортопедиялық бұйымдарды, нымшалар мен бандаждарды дайындау;

тоқыма, қатырмалы маталардан, полимерлі материалдардан аяқ-қолдарға ортездер жасау;

стандартты және скротальді жарық бандаждарын жасау;

протездік-ортопедиялық бұйымдарды жөндеу (қайыс жұмыстары).

155. Білуге тиіс:

протездік-ортопедиялық бұйымдардың барлық түрлерін өңдеу әдістерін, стандартты емес бекіткіштерді жасау тәсілдерін;

машина және қол тігімін орындау ережесін;

оған қойылатын талаптарды, протездік-ортопедиялық бұйымдарды құрастыру және бөлшектеу әдістерін.

156. Жұмыс үлгілері

1) қолдардың активті протездері – қайыстық өңдеу (бекіткішті келтірусіз).

2) стандартты және скротальді жарық бандаждары – жасау;

3) аяқ-қолдарға арналған протездер – лекалолар дайындау және тігу;

4) былғары қабылдағыш гильзасы бар сирақ, сан және санды мүшелегеннен кейін салынатын протездер – қайыстық өңдеу (жеке бекіткіш жасау);

5) сирақ пен сан протездері – қалыптан тыс протездеу кезінде стандартты емес бекіткішті жасау және келтіру.

бұымдарды жасау және өңдеу жөніндегі қайысшы, 6-разряд

қиыстырып келтіруді қосқанда протездік-ортопедиялық бұйымдардың барлық түлерін қайыстық өңдеу, қолдардың белсенді активтеріне бекіткіштерді жасау және жөндеу;

қатырмалы маталар мен полимерлі материалдардан жасалған ортездердің барлық түрін жасау;

күрделі және қалыптан тыс жағдайларда тоқыма корсеттерді дайындау, өлшеу және қиыстырып келтіру;

«Адам-ортез» биотехникалық жүйені жасау тұрғысынан ортопедиялық көмек көрсету кезінде жүйелілік ыңғайды пайдалану.

158. Білуге тиіс:

протездік-ортопедиялық бұйымдардың барлық түрлерін қайысты өңдеуге қойылатын технологиялық талаптарды;

пациенттің анатомиялық ерекшеліктеріне сәйкес қолдардың активті протездеріне бекіткіштерді келтіру тәсілдерін, ішкі және сыртқы бөлшектерді пішуге қойылатын негізгі талаптарды;

тоқыма корсеттерді дайындау конструкциясы мен технологиясын.

159. Жұмыс үлгілері

1) қолдардың активті протездері – бекіткіштерді жасау және келтіру;

2) тұтас аяққа арналған былғары қабылдағыш гильзасы бар екі ізді аппараттар, Петерс ауруы кезіндегі аппараттар – қайыстық өңдеу;

3) ішкі және сыртқы былғары бөлшектер – пішу;

4) ортездердің барлық түрі – лекалолар әзірлеу және жасау;

5) жеке корсеттер мен бандаждар – пішу, өлшеу, тігу;

6) санды мүшелегеннен кейінгі протездер – қайыстық өңдеу;

7) шопар бойынша отау кезіндегі табан протездері – қайыстық өңдеу.

21. Медициналық оптикалық аспаптарды жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі электр механигі

жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі электр механигі, 2-разряд

жоғары білікті электромеханиктің басшылығымен қарапайым оптикалық және эндоскопиялық аспаптарды бөлшектеу, жөндеу, құрастыру, реттеу және тораптарын сынау;

қарапайым қосу жүйелерін монтаждау;

құрастыру алдында бөлшектерді тазалау және жуу.

161. Білуге тиіс:

жөнделетін оптикалық тораптар мен аспаптардың құрылғысын және міндетін, құрастыру алдында бөлшектерді тазалау және жуу тәртібі;

орындалатын жұмыс көлемінде электр техникасы мен механикасының негіздерін, бақылау-өлшеу аспаптарының;

құралдарының міндетін және қолдану ережесін.

жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі электр механигі, 3-разряд

қарапайым оптикалық және эндоскопиялық аспаптарды монтаждау, жөндеу, реттеу, түзету және техникалық қызмет көрсету;

орташа күрделі электрлік жүйелерді оқу, құрастыру және монтаждау;

оптикалық жүйелерді орталықтау;

бақылау-түзету аспаптары мен құрылғыларын қолданып, параллаксты және басқа да ақауларды жою.

163. Білуге тиіс:

жөнделетін және түзетілетін аспаптардың құрылғысын, міндетін, жекелеген аспаптарды сынауға және тапсыруға техникалық шарттарды;

телескопиялық объектілерді орталықтауды және оларды көрсету сапасына мұқият тексеруді;

бақылау-өлшеу құралдары мен бақылау-түзету аспаптарының құрылғысын;

оптикалық шынылардың қасиеті туралы негізгі мәліметтерді, ток өткізгіш және оқшаулағыш материалдардың электрлік қасиеттерін;

шектеу және орнықтыру туралы негізгі мәліметтерді.

164. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, жөндеу, техникалық қызмет көрсету, реттеу және түзету.

1) диплоскоптар;

2) саңылау лампалары;

3) офтальмоскоптар;

4) склеролампалар.

Параграф 3. Медициналық оптикалық аспаптарды

жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі электр механигі, 4-разряд
165. Жұмыс сипаттамасы:

жұмыс орындар мен медициналық мекемелерде орташа күрделі оптикалық және эндоскопиялық аспаптарды монтаждау, жөндеу, реттеу, сынау, түзету және техникалық қызмет көрсету;

тісті және иіртпе механизмдерді келтіру;

күрделі электрлік жүйелерді оқу, құру және монтаждау;

ақау аспаптардың ведомстволарын құрастыру және аспаптарға арналған паспорттар мен аттестаттарды толтыру;

аспаптарды тексеру және сынау кезінде болған қателіктерді анықтау.

166. Білуге тиіс:

техникалық қызмет көрсетудің құрылғысын, ережесін және жөнделетін және түзетілетін оптикалық және эндоскопиялық аспаптарды реттеу әдістерін, талшықты оптика туралы жалпы түсінік;

бақылау-өлшеу және бақылау-түзету аспаптарын қолдану ережесін, аспаптарды градуирлеу әдістерін және оларды сынау кезінде сипаттамаларды түсіру ережесін;

кедергіні есептеу ережесін;

шектеу және орнықтыру жүйесін, орындалатын жұмыс көлеміндегі механика мен электроника негіздерін.

167. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, реттеу және түзету

1) диоптриметрлер;

2) конвергестренерлер;

3) оқулық микроскоптар;

4) мускулотренерлер;

5) офтальмометрлер;

6) шағын поляриметрлер;

7) рефрактометрлер.

Параграф 4. Медициналық оптикалық аспаптарды

жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі электр механигі, 5-разряд

нұсқаулықта көрсетілген дәлдікке дейін жеткізіп, күрделі оптикалық және эндоскопиялық аспаптарды монтаждау, жөндеу, реттеу, техникалық қызмет көрсету, түзету.

169. Білуге тиіс:

жөнделетін аспаптардың конструктивтік және функционалдық ерекшеліктерін;

оптикалық және эндоскопиялық аспаптарды реттеу және түзету әдістерін, аспаптар жұмысында туындайтын ақаулықтардың себептерін;

алдын алу және оларды жою шараларын, эндоскопиялық аспаптарды жуу, зарарсыздандыру және техникалық күту әдістерін;

оптикалық аспаптар, қолданбалы оптика теориясы жөнінде негізгі мәліметтер, қосалқы материалдардың қасиеттерін және олардың өңдеу сапасына әсері.

170. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, реттеу және түзету

1) адаптометрлер;

2) аномалоскоптар;

3) доуденоскоптар;

4) колоноскоптар;

5) монокулярлық саптамасы бар микроскоптар;

6) проекциялық периметрлер;

7) талшықтың ірі ұяшық секілді құрылымы бар эндоскоптар.

Параграф 5. Медициналық оптикалық аспаптарды

жөндеу және қызмет көрсету жөніндегі электр механигі, 6-разряд

ерекше күрделі, сирек және тәжірибелі оптикалық және эндоскопиялық аспаптарды монтаждай, жөндеу, техникалық қызмет көрсету, сынау, реттеу және түзету;

аспаптарды тексеру;

оптикалық бөлшектерді ажарлау;

призмалар мен линзалардың бетін жылтырату, жетілдіру;

бөлшектер мен тораптардың тозу дәрежесін айқындау.

172. Білуге тиіс:

оптикалық және эндоскопиялық аспаптардың конструкциясын, міндетін және қолданылуын, шыны бұйымдарының жылтыратылған бетіне қойылатын техникалық талаптар;

кедір-бұдырлық квалитеттері және параметрлері, әртүрлі ілу бейіндері мен оптикалық жүйелерін есептеу теориясы жөніндегі негізгі мәліметтер.

173. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

174. Жұмыс үлгілері

Техникалық қызмет көрсету, жөндеу, реттеу және түзету

1) аномалоскоптар;

2) бронхоскоптар;

3) коллиматорлар;

4) офтальмологиялық комбайндар;

5) биологиялық инвертирленген және бинокулярлық саптамасы бар микроскоптар;

6) домалақ периметрлер;

7) офтальмологиялық рефрактометрлер;

8) синоптофорлар;

9) стериоофтальмоскоптар;

10) талшықтың ұсақ ұяшық секілді құрылымы бар эндоскоптар;

11) эхоофтальмографтар.

22. Медициналық жабдықтарды жөндеу және қызмет көрсету электр механигі

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 2-разряд

жоғары білікті электр механиктің басшылығымен тазалағыштардың тораптарын, креслоларды, кереуеттерді, түзету гимнастикасына арналған аппараттарды және басқа да медициналық жабдықтарды бөлшектеу, жөндеу, құрастыру;

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жалғама резеңкелі шлангтарының тығыздатқышын ауыстыру.

176. Білуге тиіс:

жөнделетін аппараттардың міндетін, оларды бөлшектеу;

жөндеу, құрастыру әдістерін, электр техникасы мен механика жөніндегі жалпы мәліметтерді;

бақылау-өлшеу аспаптарды, құралдарды және құрылғыларды қолдану ережесін.

Параграф 2. Медициналық жабдықтарды

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 3-разряд
177. Жұмыс сипаттамасы:

тазалағыштардың тораптарын, креслоларды, кереуеттерді, түзету гимнастикасына арналған аппараттарды және басқа да медициналық жабдықтарды бөлшектеу, жөндеу, құрастыру;

қарапайым стоматологиялық, зертханалық, дәріханалық, зарарсыздандырушы және операциялық жабдықтарды монтаждау, техникалық қызмет көрсету және реттеу;

тораптарды бөлшектеу, құрастыру және сумен жабдықтау жүйесі құрылғысын қосуды реттеуіш, гидравликалық және ауа жүйелерінің бөлшектерін бөлшектеу, құрастыру.

178. Білуге тиіс:

жөнделетін жабдықтардың міндетін, құрылғысын, бөлшектеу әдістерін, құрастыруды, жөндеуді және реттеуді, оны реттеуге және сынауға арналған медициналық-техникалық талаптарды;

бақылау-өлшеу аспаптары мен аппаратуралардың жұмыс принциптерін;

электр техника мен механиканың негіздерін, қарапайым электрлік жүйелерді құрастыру тәсілдері мен ережесін.

179. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, техникалық қызмет көрсету,жөндеу және реттеу

1) электрлік қозғалтқышы бар бормашиналар;

2) судың деңгейін автоматты бақылаусыз тазалағыштар;

3) су қайнатқыш;

4) мембраналық компрессорлар;

5) гидрожетек пен электр жетегі бар, тіс дәрігерінің, гинекологиялық, отоларингологиялық креслолар;

6) бактерицидті сәулелендіргіштер;

7) сорғыштар;

8) бутүзілткіштер;

9) рефлекторлық шырағыдандар;

10) гидроэлектрлік құрылғысы бар операциялық үстелдер;

11) медициналық центрифугалар.

Параграф 3. Медициналық жабдықтарды

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 4-разряд
180. Жұмыс сипаттамасы:

жұмыс орындарына және медициналық мекемелерге арналған орташа күрделі стоматологиялық, зертханалық, зарарсыздандыру, дәріханалық, операциялық, ингаляциялық және балшық-сумен емдеу жабдықтарын монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу. Қарапайым және орташа күрделі эскиздер мен электр тәсімдерді құрастыру және оқу.

181. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін аппараттардың құрылғысы мен қондырғысын, бөлшектеу;

құрастыру және монтаждау әдістерін, шектеулер мен орнықтырулардың кестесін, тәсімдер мен сызбаларды қолдану ережесін, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысын және оларды пайдалану ережесін;

орташа күрделі тәсімдерді құру әдістері мен ережесін.

182. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және реттеу

1) фаллопий құбырларын үрлеп тазартуға арналған аппараттар;

2) жасанды жөтел аппараттары;

3) турбиналық пневматикалық бормашиналар;

4) судың деңгейін автоматты бақылау тазалағыштар;

5) ауа ағынды аэрозольдық ингаляторлар;

6) тіс дәрігерінің, гинекологиялық, отоларингологиялық креслолар, автоматты;

7) бестенді шырағыдандар;

8) автоматты пар айдағыш және кептіргіш зарарсыздандырғыштар;

9) пневоэлектрлік құрылғысы бар операциялық үстелдер;

10) термостаттар;

11) бордың айналу жылдамдығы 30000 айналым/мин дейінгі стоматологиялық қондырғылар;

12) ультрацентрифуга;

13) кептіргіш шкафтар.

Параграф 4. Медициналық жабдықтарды

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 5-разряд
183. Жұмыс сипаттамасы:

күрделі стоматологиялық, зертханалық, дәріханалық, зарарсыздандырғыш және операциялық жабдықтарды монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және реттеу;

күрделі электрлік тәсімдерді құру және оқу.

184. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін аппараттар мен қондырғылардың конструктивтік және функционалдық ерекшеліктері, күрделі медициналық жабдықтарды реттеуге және сынауға қойылатын техникалық талаптарды, күрделі электрлік тәсімдерді құрау және қолдану ережелері;

жабдық жұмыстарының есебін, режимдерін тексеру әдістерін және пайдалану диаграммаларын және сипаттамаларын түсіру.

185. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

186. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және реттеу

1. Тіндерді гистологиялық өңдеуге арналған әмбебап автоматтар.

2. Спидометрлер.

3. Бір бағдарламаға арналған бағдарламалық басқаруы бар, пар айдағыш және кептіргіш зарарсыздандырғыштар.

4. Автоматты операциялық үстелдер.

5. Жоғары айналмалы центрифугалар.

6. Зарарсыздандырғыш қондырғылар.

7. Бордың айналу жылдамдығы 30000 айналым/мин жоғары стоматологиялық қондырғылар.

Параграф 5. Медициналық жабдықтарды

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 6-разряд

ерекше күрделі, сирек және тәжірибелі стоматологиялық, зертханалық, дәріханалық, зарарсыздандырғыш және операциялық жабдықтарды монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және реттеу.

188. Білуге тиіс:

сирек әрі тәжірибелі медициналық жабдықтардың конструктивтік және функционалдық ерекшеліктерін;

орындалатын жұмыс көлемінде электр және радиотехниканы, күрделі электр және радио тәсімдерді құрастыру ережесін, бақылау-өлшеу аппаратураларын қолдану ережелерін;

пайдалану диаграммаларды түсіру және анықталған ақаулардың сипаттамасын құру ережесін..

189. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

190. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және реттеу

1. «Жасанды бүйрек» аппараттары;

2. стоматологиялық гарнитуралар;

3. спироанализаторлар;

4) бір бағдарламадан жоғары бағдарламалық басқармасы бар пар айдағыш және ауа зарарсыздандырғыштары;

5) ара қашықтықта басқарылатын операциялық үстелдер;

6) рефрижераторлы центрифугалар;

7) сублимациялық қондырғылар.

23. Медициналық рентген жабдықтарын жөндеу және қызмет көрсету электр механигі
Параграф 1. Медициналық рентген жабдықтарын

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 3-разряд

жұмыс орнындағы ауыстырып қосқыш желісінің тораптарын, аппараттарын, коммутаторларын бөлшектеу, жөндеу, құрастыру, жоғары вольтты кабельді қайта зарядтау, қарапайым медициналық рентген жабдықтарын монтаждау, техникалық қызмет көрсету;

жоғары білікті электр механигінің басшылығымен жабдықтардың бақылау сынақтарын жүргізу;

жөнделген аппараттарды медициналық мекемелерде реттеу.

192. Білуге тиіс:

жөнделетін медициналық рентген жабдықтардың міндетін және функционалдық ерекшеліктерін;

оның бөлшектеу, жөндеу, құрастыру әдістерін, орындалатын жұмыс көлемінде рентгендік сәулелендіру физикасының және қолданылатын қорғаныс құралдарының негіздерін, бақылау сынақтарын жүргізу ережесін.

193. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, техникалық қызмет көрсету, бөлшектеу, жөндеу және құрастыру

1) тасымалданатын рентген аппараттары;

2) рентгенограммаларды өңдеуге арналған бактар-танкілер;

3) негатоскоптар;

4) рентген суреттерін кептіруге арналған электр шкафтары.
Параграф 2. Медициналық рентген жабдықтарын

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 4-разряд

жұмыс орындарында және медициналық мекемелердегі рентген кабинеттерінде қарапайым және орташа күрделі медициналық диагностикалық және терапевтік рентген жабдықтарын монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, реттеу және бақылау тексеру;

бақылау рентгенограммалар мен томограммаларды алу және оларды талдау;

жөнделген аппараттарды медициналық мекемелерде жоғары кернеуге қосқан кезде және ионды сәулелендіру кезінде сынау, реттеу;

медициналық персоналға рентген жабдықтарын пайдалану ережесі бойынша және рентгендік сәулелендірумен жұмыс істеген кезде талап етілетін сақтық шаралары туралы нұсқама беру.

195. Білуге тиіс:

жөнделетін рентген жабдықтарының құрылғысын, техникалық деректерін;

жұмыс режимін, орындалатын жұмыс көлемінде рентгендік сәулелендірудің электротехникасы мен физикасын;

нақтылық және монтаждау сұлбасын оқу ережесін;

электр вакуумды және жартылай сымды аспаптардың міндетін, құрылғысын және қолдану ережелерін.

196. Жұмыс үлгілері

Рентген аппараттарын монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, реттеу

1) жақын фокустық стационарлық;

2) диагностикалық қозғалмалы;

3) бір жұмыс орны бар стационарлық.

Параграф 3. Медициналық рентген жабдықтарын

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 5-разряд
197. Жұмыс сипаттамасы:

күрделі диагностикалық және терапвтік рентген жабдықтарын монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, реттеу және бақылау тексеру;

реттелген жабдықтарды электрондық вакуумметрлерді, миликулонометрлерді, милисекундометрлерді пайдалана отырып сынау.

198. Білуге тиіс:

жөнделетін рентген жабдықтарының конструктивтік ерекшеліктері және техникалық параметрлері, рентген техникасының негіздерін, рентген сәулелерінде суретке түсірудің теориясын және тәжірибелік тәсілдерін;

жөнделетін рентген жабдықтарының нақтылық, электрлік және монтаждау тәсімдерін, жабдықтарды теңшеу және реттеу кезінде есептеу кестелерін қолдану ережелерін;

пайдалану құралдары мен ережесін және рентгендік сәулеленуден қорғануды.

199. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

200. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, сынау және реттеу

1) диагностикалық стационарлық рентген аппараттар;

2) екі жұмыс көпірі бар стационарлық рентген аппараттар;

3) терапевтік стационарлық рентген аппараттары;

4) флюорографиялық рентген аппараттары;

5) рентгенографиялық аппараттар;

6) томографиялар;

7) флюорографияға арналған қозғалмалы қондырғылар;

8) электрондық-оптикалық күшейткіші бар теледидар қондырғыларсыз диагностикалық қозғалмалы рентген қондырғылар.

Параграф 4. Медициналық рентген жабдықтарын

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 6-разряд

ерекше күрделі және тәжірибелі жабдықтарды монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, реттеу және бақылау тексеру;

бақылау кипограммаларын және и антиографияларды алу және талдау;

рентген қондырғыларының электрлік қосылуының күрделі тәсімдерін, рентген жабдықтарының тораптарын сынау тәсімдерін және оларды қосу тәсімдерін;

көру каналдарының және кинокамералардың оптикасын түзету;

доңғалақ киловольтметрлерді, фантомаларды, генераторларды, күрделі нысанды импульстерді пайдалана отырып, рентген кабинеттерінде, рентген сәулелерінің аймағында жөнделген жабдықтарды сынау.

202. Білуге тиіс:

жөнделетін рентген жабдықтарының конструкциясымен техникалық параметрлерін, флюорография негіздерін, фотокинооптика негіздерін, уақыт электрондық релелерінің күрделі тәсімдерін және оларды тексеру әдістерін, ерекше күрделі рентген жабдықтарының нақтылық;

электрлік және монтаждау тәсімін, пайдалану құралдары мен ережесін және рентгендік сәулеленуден қорғануды.

203. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

204. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, сынау және реттеу

1) жақын фокусты рентгенотерапияға арналған автоматтар;

2) экспозициялық рентген автоматтары;

3) электрондық-оптикалық түрлендіргіші және жүйелері бар диагностикалық, стационарлық рентген аппараттары;

4) үш және одан көп жұмыс орны бар стационарлық рентген аппараты;

5) фотоэлектрометрі бар фотографиялық электрондық рентген аппараттары;

6) электрондық-оптикалық күшейткіші бар теледидар қондырғыларысыз диагностикалық қозғалмалы рентген қондырғылар;

7) микроэлектроника элементтері және микротәсімдерді басқаруы бар диагностикалық рентген қондырғылары.

24. Наркозды – тынысалу аппаратураларын жөндеу және қызмет көрсету электр механигі

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 2-разряд

жоғары білікті механиктің басшылығымен ингаляциялы наркоз және өкпелерді жасанды желдету аппаратураларының тораптарын бөлшектеу, жөндеу, құрастыру;

газ өткізгіш және қосу шлангтарын ауыстыру;

адсорбердың, соплоның, диффузордың, ниппелдің, дозиметрдің, эжектордың, көлем мөлшерлегіштің торын және дозиметр дизблогының тесігін тазалау.

206. Білуге тиіс:

газ өткізгіш қосу және арматуралау шлангтардың құрылғысы мен міндетін, аппаратты ашу тәртібі;

аппараттың тораптарын тазалау тәртібі, газдардың физикалық-химиялық қасиеттерін: жұмыс құралдарын қолдану ережесін.

Параграф 2. Наркозды – тынысалу аппаратураларын

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 3-разряд
207. Жұмыс сипаттамасы:

ингаляциялы наркоз және ашық және жартылай ашық контур өкпелерін жасанды желдету, мембраналық компрессорлар, есірткілерді буландырғыш аппараттарының тораптарын бөлшектеу, жөндеу, құрастыру және түзету;

қарапайым наркозды-тыныс алу аппаратураларын монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және реттеу;

аппараттарды жуу, және есірткілерді буландырғыштарды тазалау.

208. Білуге тиіс:

жөнделетін наркозды-тыныс алу аппаратуралардың құрылғысын, орындалатын жұмыс көлемінде электр механиканың негіздерін, наркозды-тыныс алу аппаратураларын пайдалану ережелерін;

жөнделетін аппараттарды бөлшектеу, құрастыру, жөндеу, монтаждау, реттеу ережесін, қолданыстағы бақылау-өлшеу аспаптары мен құрылғыларын пайдалану ережесін.

209. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және реттеу

1) тыныс алу аппараттары;

2) жасанды тыныс алу және қол аппараттары.

Параграф 3. Наркозды – тынысалу аппаратураларын

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 4-разряд
210. Жұмыс сипаттамасы:

жұмыс орындарында және медициналық мекемелерде наркаозды-тыныс алу аппараттарын монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және реттеу;

ауа үрлегіштерді, есірткілерді буландырғыштарды жөндеу;

техникалық құжаттар бойынша аппаратты герметикалығына, дозиметрлердің дұрыс көрсетуіне, ауа, дымқыл сорғыш, крандарды тексеру.

211. Білуге тиіс:

наркозды-тыныс алу аппаратураларының құрылғысын, міндетін, бөлшектеу және құрастыру әдістерін, жөндеу;

монтаждау және теңшеу, нақтылық, кинематикалық электр - газ тәсімдерін, газдың физикалық-химиялық қасиеттерін, қолданылатын майлау және жуу материалдарының қасиеттерін;

бақылау-өлшеу аспаптары мен құрылғыларының міндеті мен құрылғысын, аппаратураның жұмысы кезінде туындайтын ақаулардың себептерін және олардың алдын алу әдістерін.

212. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және реттеу

1) пнево - немесе электр жетектерден шағын тыныс алу аппараттары;

2) жартылай жабық типтегі өкпені жасанды желдетуге арналған аппараттар;

3) иингаляциялық және эфир-ауа наркозының аппараттары;

4) оттегі станциялары.

Параграф 4. Наркозды – тынысалу аппаратураларын

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 5-разряд

күрделі наркозды-тыныс алу аппаратураларын монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және реттеу;

аппарат жұмысының режимдерін автоматты реттеудің құрылғыларын жөндеу және түзеу;

жабдықтың жұмысындағы бұзушылықтарды жою;

техникалық құжаттама бойынша буландырғыштардың герметикалығын, буландырғыштардың нөлге кемуін, көлем көрсетудің дұрыстығын тексеру.

214. Білуге тиіс:

жөнделетін наркозды-тыныс алу аппаратураларының әртүрлі аппараттары мен аспаптарының конструктивтік және функционалдық ерекшеліктерін;

тексеру және теңшеу әдістерін, электр тәсімдерін құрау және пайдалану ережесін;

монтаждау өндірісінің және арнайы бақылау-өлше аспаптары мен құрылғыларын қолдану ережесін;

аппаратураларды өлшеудің және реттеудің негізгі әдістерін.

215. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және реттеу

1) пневмо- немесе электр жетектен стационарлық жасанды тыныс алу аппараттары;

2) жабық типтегі өкпені желдетуге арналған аппараттар;

3) наркоздық қоспалардың газ анализаторлары;

4) респираторлар.

Параграф 5. Наркозды – тынысалу аппаратураларын

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 6-разряд

наркозды-тыныс алу аппаратураларының ерекше күрделі, тәжірибелі сирек және эксперименталды аппараттарын монтаждау, жөндеу, реттеу;

қызмет көрсетілетін аппаратуралардың жұмысындағы бұзушылықтарды анықтау, жою.

217. Білуге тиіс:

наркозды-тыныс алу аппаратураларының конструкциясын, орындалатын жұмыс көлемінде электр және радио техниканы;

ерекші күрделі, сирек және эксперименталды аспаптары мен аппараттарының жұмыс тәсілдерін және монтаждау әрі жөндеу кезінде операциялардың жүйелілігін;

пайдалану диаграммаларын түсіру және сипаттама жазу ережесін;

есірткі заттарын ұстау және пайдалану тәртібін.

218. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

219. Жұмыс үлгілері

монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және реттеу

1) өкпені жасанды желдетуге арналған ингаляциялық наркозды енгізу блогы, тыныс алудың бұзылғанын автоматты сигналдандыру, қосалқы тыныс алудың электрондық блогы бар аппараттар.

25. Электрондық медициналық аппаратураларды жөндеу және қызмет көрсету электр механигі
Параграф 1. Электрондық медициналық аппаратураларды

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 3-разряд

медициналық электрондық аппаратураның тораптарын бөлшектеу, жөндеу және құрастыру;

қарапайым электрондық аппаратураларды монтаждау, жөндеу, техникалық қызмет көрсету және реттеу;

жоғары білікті электр механигінің басшылығымен бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен медициналық электрондық аппаратуралардың электрлік параметрлерін тексеру;

қарапайым және орташа күрделі сынап аспаптарын жөндеу, реттеу әрі сынау.

221. Білуге тиіс:

жөнделетін қарапайым электрондық жабдықтардың міндетін, құрылғысын;

жөнделетін электрондық медициналық аппаратураларды бөлшектеу, құрастыру, реттеу және тексеру әдістерін, қолданыстағы бақылау-өлшеу аспаптары мен құрылғыларын қолдану ережесін.

222. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және реттеу

1) гальванизация мен массажға арналған аппараттар;

2) УВЧ-терапия арналған аппараттар;

3) хирургиялық диатермияға арналған аппараттар;

4) сынаптық-кварцтық лампалар;

5) ультракүлгінді және инфрақызыл сәулелі лампалар;

6) сынаптық-кварцтық және ультракүлгінді сәулелендіргіштер;

7) люминесцентті диагностика жарықтандырғыштары;

8) парафин қыздырғыштар;

9) пульс-тахометрлер;

10) сфигма манометрлер;

11) электр термометрлер.

Параграф 2. Электрондық медициналық аппаратураларды

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 4-разряд
223. Жұмыс сипаттамасы:

жұмыс орындарында және медициналық мекемелерде орташа күрделі электрондық медициналық аппаратураларды монтаждай, жөндеу, техникалық қызмет көрсету және реттеу;

электрондық аппараттардың жұмыс істеу қабілетін тексеру;

орташа күрделі электрлік және монтаждық тәсімдерді жасау. осциллограммаларды, кардиограммаларды түсіру;

күрделі сынаптық аспаптарды жөндеу, реттеу және сынау;

бақылау-өлшеу аспаптарын қолдана отырып медициналық электрондық аппаратуралардың электрлік параметрлерін орнату.

224. Білуге тиіс:

медициналық электрондық аппараттардың, орташа күрделі аспаптардың құрылғысы мен міндетін, электрондық медициналық аппаратуралардың жұмыс режимін, теңшеу әдістерін, реттеу және сынау ережесін;

радио лампалардың, жартылай өткізгіштердің құрылғысын және қызметінің принциптерін, бақылау-өлшеу аспаптарының міндеті мен құрылғысын.

225. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және реттеу

1) индуктотермия аппараттары;

2) электрмен ұйықтатуға арналған аппараттар;

3) жергілікті дарсонвализацияға арналған аппараттар;

4) микро толқынды терапияға арналған аппараттар;

5) төмен жылдамдықты терапияға арналған аппараттар;

6) ультрақысқа толқынды диатермияға арналған аппараттар;

7) франклинизация аппараттары;

8) электрофорез аппараттары;

9) түктерді жұлуға арналған аппарат;

10) фотоэлектрлік гемоглобинометлер;

11) шала туған балаларға арналған инкубаторлар;

12) қанның формалық элементтерін есептегіш құрал;

13) физиографтар;

14) бір арналы электрокардиографтар.

Параграф 3. Электрондық медициналық аппаратураларды

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 5-разряд
226. Жұмыс сипаттамасы:

күрделі электрондық медициналық аппаратураларды монтаждау, жөндеу, техникалық қызмет көрсету және реттеу;

реограммаларды, кардиограммаларды түсіру және талдау;

реттелетін электр-радио аппаратуралардың күрделі қосылу иәсімін жасау.

227. Білуге тиіс:

жөнделетін медициналық электрондық жабдықтардың конструктивтік ерекшеліктері мен техникалық сипаттамасын;

электр-радио құрылғылар мен қоректендіру көздерінің тәсімдерін реттеу және есептеу әдістерін.

228. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

229. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және реттеу

1) қан қысымын автоматты өлшеу аппараттары;

2) ультрадыбысты терапевтік тасымалданатын аппараттар;

3) аудиометрлер;

4) газоанализатор;

5) оксигемографтар;

6) құрамды оксигемометрлер;

7) реографтар;

8) спирометаболографтар;

9) фотостимуляторлар;

10) электроимпульсаторлар;

11) екі арналы электрокардиографтар;

12) электрокардиоскоптар.

Параграф 4. Электрондық медициналық аппаратураларды

жөндеу және қызмет көрсету электр механигі, 6-разряд

ерекше күрделі, сирек және тәжірибелі медициналық электр-радио аппаратураларды монтаждау, жөндеу, техникалық қызмет көрсету және реттеу;

томограммалар мен энцефалограммаларды түсіру және талдау;

медициналық электрондық аспаптар мен аппараттарды жөндеу және реттеу кезінде негізгі электрлік шамаларды есептеу.

231. Білуге тиіс:

медициналық электрондық құрылғыларды монтаждау, жөндеу, теңшеу және реттеу ережесін;

ерекше күрделі медициналық электрондық аппараттардың, өлшеу аспаптарының конструкциясын және техникалық параметрлерін.

232. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

233. Жұмыс үлгілері

Монтаждау, техникалық қызмет көрсету, жөндеу және реттеу

1) ми биотогының интеграторы;

2) кардиомониторлар;

3) электрондық микроскоптар;

4) мингографтар;

5) полифизиографтар;

6) телеқозғалмалы қондырғысы бар хирургиялық шырағдандар;

7) жазудың барлық түрі, екеуден артық арналары бар электрокардиографтар;

8) электроэнцефалографтар;

9) эхоэнцефалографтар.

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің

бірыңғай тарифтік-біліктілік

анықтамалығының (16-шығарылым)