Өртке қарсы бөгеттердің сараптамасы

Өртке қарсы есіктер мен қақпа

1. 
   Типі, болу және орнату қажеттілігі.
   
2. 
   От төзімділік шегі:
   

есік (қақпа) қорабы.

3.От тарау шегі:

есік (қақпа) тақтасы бойынша;

есік (қақпа) қорабы бойынша.

4.Өртке қарсы есіктер мен қақпалардың саңылаусыздығы:

өздігінен жабу механизімінің болуы; есіктегі тығыздықтың болуы.

Нақты конструктивті жоспарлық шешімдердің өртке қарсы бөгеттері қабат жоспарының сызбасы бойынша, бөлек түйіндердің сызбасы, ғимараттың тік және көлденең қимасы бойынша және де ғимараттың фрагменттерімен түйіндері бойынша анықтайды. Сызбаларды оқу кезінде бөлшектердің және фрагменттердің дұрыстығына, соның нәтижесінде өртке қарсы бөгеттер және олардың қорғаныстарын анықтауға болады. Көптеген жағдайларда архитектуралық құрылыс жоба бөлімін қарау барысында МЕСТ және басқа каталогтарда сілтеме жасалады. Жобаланған өртке қарсы бөгеттердің суретін байқау үшін көрсетілген МЕСТ, каталогтар және басқа да жоба бөліктерін сараптамасын қолдану қажет.

Кесте 3

№ п/п	Не тексеріледі	Жобада қарастырылған	Норма бойынша талап етіледі	Нормаға сілтеме	қорытынды
1.	2.	3.	4.	5.	6.
1.	өртке қарсы аражабындардың инженерлік жабдықтар-мен подвал бөлмелерін бөлу қажеттілігі.	Жобада өртке қарсы аражабындардың инженерлік жабдықтар-мен подвал бөлмелерін бөлу қажеттілігі қарастырыл-маған.	Жертөле бөлмелерінде орналасқан өртке қарсы аражабындар-дың инженерлік жабдықтармен жертөле бөлмелерін бөлу қажеттілігі және коммуникация каптырмала-рын өртке қарсы бөгеттермен бөлу қажет .	ҚР ҚН және Е 2.02-05-2009 п.5.4	Сәйкес келмейді.
2.	өртке қарсы қабырғалар алаңының арақашықты-ғы.	Қабат ауданы1861.2 м² тең. нормаланбайды.	II дәрежелі от төзімділік ғимраттың 5-ші қабаттарын-дағы алаң мен өртке қарсы қабырғалары арақашықты-ғы 4000 м² құрайды.	ҚР ҚН және Е 3.02-02-2009 п.1.14 Кесте 1.	Сәйкес келеді

Қорытынды: өртке қарсы бөгеттерге сараптама жүргізу кезінде жертөле мен инженерлік жабдықтарының бөлмесі арақашықтығына өртке қарсы аражабындар орнату керек екендігі анықталды.

Әрбір нысан адамдарды ғимараттан қауіпті өрт факторларының мәні рұқсат етілгеннен асқанға дейін көшіру және көшіру кезіндегі нысандағы адамдардың қауіпсіздігі қамтамасыз етілетін көлемдік жоспарлық және техникалық орындауы болуы керек.Адамдарды көшіру үшін қажеттіліктер:

-көшіру жолдарымен шығулардың конструктивті орындалуы, өлшемі, саны сәйкес келу қажет;

-адамдардың көшіру жолдары бойынша кедергісіз қозғалысын қамтамасыз ету;

-көшіру жолдары бойынша адамдар қозғалысының бағытын басқаруды ұйымдастыру (жарықтық көрсеткіштер, дыбыс және сөйлеу хабарлағыштары және с.с.)

Көшіру жолдары мен шығуларының салалық және мамандандырылған нормалардың сәйкес кестелері мен пунктерінің сараптамасын жүргізуден кейін орындалады.

Сараптама кестесінен алдын ала өрт кезіндегі көшіру жолдарының сипаттамасын беру қажет. Егер ғимаратта бірнеше функционалды процестер болса, онда әрқайсысына сипаттама жүргізу қажет.

Көшіру жолдары мен шығулардың сараптамасының жеке әдісі келесі сұрақтардан тұрады:

1.Қабаттардан, жеке бөлмелерден және ғимараттан көшіру шығуларының саны.

2.Көшіру шығуларының орналасуы.

3.Көшіру жолдарының ұзақтығы:

көшірудің бірінші этапында (бөлмеде);

көшірудің екінші этапында (ең шеткі есіктің сыртқа шығатын жақын шығуға дейін )

4.Есіктің максималды және минималды өлшемдері (ені, биіктігі);

5.Көшіру жолдары мен шығуларының конструктивті орындалуы ;

есіктің ашылу бағыты;

есіктің өздігінен жабылу механизімінің болуы ;

есіктердің нығыздалуы;

шығу жолдарындағы тарылған бұрылыстардың болуы;

көшіру жолдарының жанғыш материалдарымен қаптау;

пандустарда бұрыштардың болуы;

коридорларда табиғи жарықтандырудың болуы;

коридорларда бөлінулердің болуы .

6.Баспалдақтардың конструктивті орындалуы:

көшіру баспалдақтарының саны мен болуы;

баспалдақ торы қабырғасының от төзімділігі;

баспалдақ алаңының отқа төзімділігі ;

баспалдақ марщтарының отқа төзімділігі ;

баспалдақтардың бұрышы;

баспалдақ маршындағы теппешек саны;

теппешек өлшемі;

кіру теппешегінің болуы;

бөліну алаңының болуы;

жергілікті кеңеюмен тарылудың болуы;

баспалдақ торының шығу бөлігінің деңгейі 2 м кем болу керек ;

тарпалы баспалдақтың болуы;

баспалдақ маршының тесіктерінің өлшемі және болуы;

ұстағыштар мен қоршаулардың болуы;

баспалдақ торына кіру және одан шығу есіктерінің ені.

Көшіру жолдары мен шығулардың шешімін қабат жоспары, қимасы, баспалдақ түрі, олардың элементтері мен түйіндері, жертөле және техникалық қабат жоспары, қасбеттер бойынша анықтаймыз. Қоғамдық ғимараттардағы бөлме шекарасының топтарының бір функционалды арналуымен анықтайды. Содан соң әрбір бөлменің көшіру шығуын қамтамасыз етілуін тексереді.Сызба масштабы бойынша сызғыш арқылы өлшей отырып көшіру жолдарының ұзындығын, және олардың өлшемін, шығулардың орналасуын тексереді.Қоғамдық ғимараттарда ашық баспалдақтар кең қолданылған.

Қабаттың жоспары бойынша баспалдақ торларын, табиғи жарықтандыруын, баспалдақ торларынан вестибюль арқылы сыртқа шығуын, және де теппешек санын, теппешек өлшемін, марштарын, алаңдарын және де өзгеде баспалдақ бөлшектерімен қималарын анықтайтын конструктивті шешімдерін табамыз.

Жобада қабылданған есік түрін анықтау үшін есік спецификация немесе жоба парағының кестесін қолдана отырып (ағаш бұйымын) анықтаймыз.

Адами тасқынның қозғалысының параметрінің есебі.

Қоныс аудару- арада айтылмыш уақиғада екі тасқынға(сырт және төменгі) еңсеріледі.

Сырттың тасқыны. Алғы телім № 1

;

; .

Аймақ № 2

;

; .

Аймақ № 3

;

; .

Аймақ № 4

;

; .

Аймақ № 5

;

; .

Аймақ № 6

;

; .

Аймақ № 7

;

; .

адамның қоныс аудару- есептік уақытын ара сырттың тасқынында сияқты адами тасқынның қозғалысының уақытының сомасын жолдың жеке телімдеріне анықтау

t_р.в. = t₁ + t₂ + t₃ + t₄+ t₅ +t₆ +t₇=0,05+0,1+0,112+0,12+0,14+0,28=0,836

t_эв= t_нач.эв. + t_р=0,5+0,836=1,336 мин.
Төменгі тасқын. Алғы аймақ № 1

;

; .

Аймақ № 2

;

; .

Аймақ № 3

;

; .

Аймақ № 4

;

; .

Аймақ № 5

;

; .

адамның қоныс аудару - есептік уақытын ара төменгі тасқында сияқты адами тасқынның қозғалысының уақытының сомасын жолдың жеке телімдеріне анықтау

t_р.н. = t₁ + t₂ + t₃ + t₄+ t₅ =0,24+0,14+0,11+0,12+0,17=0,78

t_эв= t_нач.эв. + t_р=0,5+0,78=1,28 мин.

Салыстыру сырт және төменгі тасқынның қоныс аудару- уақытының нәтижелерін сырттың тасқынының көрсеткіші болып табылады. Демек үшін қоныс аудару есептік уақытын сол мағынаны қабылдау боламыз

.t_р.в.  t_р.н. = t_р.= t_р.в.

Сараптама нәтижелері бойынша кесте 4 құраймыз.

Кесте 4

№ п/п	Не тексеріледі	Жобада қарастырылған	Норма бойынша талап етіледі	Нормаға сілтеме	Қоры-тынды
1.	2.	3.	4.	5.	6.
1.	Бір марштың көтеру саны.	Жобада алаңдар арасындағы көтерімдер 16-ға тең деп қарастырылған.	Бір марштағы көтерімдер саны алаңдар арасында 3-тен кем емес 16-дан көп болмау керек	ҚР ҚН және Е 3.02-02-2009 п.1.90.	Сәйкес келеді
2.	Баспалдақ алаңының және маршының қоршауы.	Баспалдақ-тар мен алаңдар қол ұстағыштармен қоршалған.	Баспалдақтар мен алаңдар қол ұстағыштармен қоршалуы тиіс.	ҚР ҚН және Е 3.02-02-2009 п.1.91.	Сәйкес келеді
3.	Баспалдақ-тың жер асты қабатына шығатын бөлігінің бұрышы	Марш бұрышы қабаттар боынша1: 2 қатынасты құрайды.	Марш бұрышы қабаттар боынша1: 2 қатынастан кем болмауы тиіс	ҚР ҚН және Е 3.02-02-2009 п.1.94.	Сәйкес келеді
4.	Баспалдақ-тың подвалға шығатын бөлігінің бұрышы.	Жертөле бөлмесінде-гі баспалдақ-тың бұрышы 1:2 қатынасты құрайды.	Жертөле бөлмесіндегі баспалдақтың бұрышы 1:2 қатынасты және адамдарды көшіруге арналмаған1: 1.5 қатынасы қабылданған	ҚР ҚН және Е 3.02-02-2009 п.1.94.	Сәйкес келеді
5.	Басплдақ ені.	Жоба бойынша баспалдақ-тың аяқ ені 1,35 м құрайды.	Қоғамдық ғимараттардағы баспалдақ ені 1,35 м болуы тиіс.	ҚР ҚН және Е 3.02-02-2009 п.1.96.	Сәйкес келеді
6.	Баспалдақ торындағышығудың ені.	Жоба бойынша баспалдақ торына шығудың ені 1,2м құрайды.	Баспалдақ торына шығу 1 м кем болмау керек .	СНиП 2.02-05-2009 п.4.29.	Сәйкес келеді
7.	Баспалдақ торларының жарықтан-дырылуы.	Саты торлары сыртқы қабырғалардағы ойықтар арқылы табиғи жарықтан-дыру қарасырыл-ған	Саты торлары сыртқы қабырғалардағы ойықтар арқылы табиғи жарықтандыру жоспарлану керек (жертөле қабырғаларынан басқа).	ҚР ҚН және Е 3.02-02-2009 п.1.101.	Сәйкес келеді
8.	Көшіру жолдары бойынша қашықтығы	Көшіру жолдары-ның арақашық-тығы бөлінген бөлмелер-дің есігінен 34,5 м құрайды.	Қоғамдық ғимараттардағы көшіру жолдарының есіктен арақашықтығы, ең шеткі бөлмеден стационарлы емдеу мекемелері үшін I-III ОТД қашықтығы 35 м адам ағынының тығыздығы 4 жоғары 5 адам./м² дейін.	ҚР ҚН жәнеЕ 3.02-02-2009 п.1.109.	Сәйкес келеді
9.	Ғимараттың екінші қабатында-ғы бөлмесінде минималды қашықтығы L ең шеткі және бір көшіру жолының екінші көшіру жолына дейінгі арақашық-тығы	Жоба бойынша көшіру шығуының арақашық-тығы 35 м құрайды.	Көшіру шығуларының бір бірінен ең шеткі бөлме арақашықтығынан минималды қашықтығы келесі формула бойынша анықталады: L  1.5	ҚР ҚН және Е 2.02-05-2009 п. 4.12	Сәйкес келеді
11.	Ғимараттың екінші қабатында-ғы бөлмесінде минималды қашықтығы L ең шеткі және бір көшіру жолының екінші көшіру жолына дейінгі арақашық-тығы	Жоба бойынша көшіру шығуларының арақашық-тығы 50м аспауы керек.	Көшіру шығуларының бір бірінен ең шеткі арақашықтығы-нан минималды қашықтығы келесі формула бойынша анықталады: L  1.5	ҚР ҚН және Е 2.02-05-2009 п. 4.3	Сәйкес келеді
12.	Көшіру жолдары-ның және өтулердің биіктігі	Көшіру жолдары-ның ені 1.94 м және өтулердің биіктігі 2.37 м құрайды.	Көшу жолдарының ені 0,8 м кем, емес өтулерінің биіктігі 2м кем болмау тиіс.	ҚР ҚН және Е 2.02-05-2009 п. 4.6	Сәйкес келеді
13.	Көшіру жолдарындағы есік шамдары-ның биіктігі .	Жоба бойынша көшіру жолдарындағы есік шамдары-ның биіктігі 2,3м деп қарастырылған	Көшіру жолдарындағы есік шамдарының биіктігі 2 м кем болмауы тиіс.	ҚР ҚН және Е 2.02-05-2009	Сәйкес келеді
14.	Баспалдақ-тардағы тесіктер.	Жоба бойынша баспалдақ тесіктерінің ені 65 мм қарастырылған	Баспалдақ тесігінің арақашықтығы 50 мм кем болмауы керек.	ҚР ҚН және Е 2.02-05-2009 п. 4.17	Сәйкес келеді

Қорытынды: көшіру жолдары мен шығулардың сараптамасы нәтижесінде

ҚР ҚН және Е 3.02-02-2009. негізіне сәйкес.

Ғимараттың түтінге қарсы қорғанысы температураның төмендеуіне, түтін баспауына және шығу жолдарында жану және ыдырау өнімдерінің адамдарды көшіру, қорғауды қамтамасыз ету қажет.

Өрт болған жерде ғимараттың түтінге қарсы қорғанысы термиялық ыдырауды және газ алмасуды реттеу, көрші бөлмелердің түтінденбеуін қамтамасыз ету қажет. Ғимараттың түтінге қарсы қорғанысы техникалық, арнайы шешімдермен жетеді. Түтін шығару құрылғылары ретінде терезелер, түтін люктары, желдету қондырғылары қолданылады.

Ғимараттың түтінге қарсы қорғанысын тексерудің негізгі нормативті құжаты ҚН және Е "жылыту, желдету және ауаны кондиционерлеу " болып табылады.

Бөлменің түтінге толу уақытын tзап есептейміз, белгілі бір деңгейге Y, м және бөлменің еденінен келесі тәуелділіктер бойынша жүргізілді:

tзап=6.39 (7.1)

Y – бөлме еденінен, түтіннің төменгі шекарасына дейінгі қашықтық 2,5 м. деп аламыз

Hн – бөлме биіктігі, м

Pf – өрт ошағының периметрі, м

төртбұрыш түріндегі өрт ошағын Pf анықтаймыз:
Pf=4 (7.2)

Fгор – төртбұрыш түріндегі өрт ошағының ауданын.

Pf=4=24 м

онда tзап=6.39=47,8604 с.

ғимараттың түтінге қарсы қорғанысының сараптамасын жүргізу үшін кестені құраймыз.

Кесте 5

№ п/п	Не тексеріле-ді	Жобада қарастырыл-ған	Норма бойынша талап етіледі	Нормаға сілтеме	Қоры-тынды
1.	2.	3.	4.	5.	6.
1.	Түтін шығару құрылғы-лардың болу.	Жоба бойынша жасанды қоздырғыш сору құрылғысы қарастырыл-ған.	Көп қабатты ғимараттарда ережеге сай жасанды оздырғыш сору құрылғысы қарастырылады	ҚР ҚН және Е 4.02-42-2006 п.5.10	Сәйкес келеді
2.	Шахталар мен ауа өткізгіш-тердің отқа төзімділік шегі.	Жоба бойынша ауа өткізгіштер және шахталардың отқа төзімділік дәрежесі бір сағатқа тең	Отқа төзімділік шегі 0,75 сағ кем емес жанбайтын материалдардан жасалған ауа өткізгіштермен шахталар бөлмеден және коридордан түтінді шығару уақыты 0,5 сағ.	ҚР ҚН және Е 4.02-42-2006 п.5.11	Сәйкес келеді
3.	Түтінді шығару	Түтінді шығару зонтсыз құбырлар арқлы іске асырылады	Жасанды қозғышты сору жүйесі түінді сору зонтсыз құбырлар арқылы іске асуды қарастырады.	ҚР ҚН және Е 4.02-42-2006 п.5.11	Сәйкес келеді
4.	Түтін шығара-тын вентиля-торлар-дың-орнала-суы.	Жоба бойынша 1-ші типті өртке қарсы аражабында-ры бөлмелерде жабдықтар-ды орналастыру қарастырма-ған	Түтінді шығаруға арналған вентиляторлар бірінші типті өртке қарсы аражабындарда орнату қарастырылған.	ҚР ҚН және Е 4.02-42-2006 п.5.12	Сәйкес келмейді

Қорытынды: түтінге қарсы қорғанысқа сараптама жүргізу барысында жертөле бөлмесінде инженерлік жабдықтар арасына өртке қарсы аражабындар орнатылған. (түтін шығаруға арналған желдеткіші бар).

Желдеткіш жүйесінің тапсырмасы жылуды және ылғалды шығару болып табылады. Ауаны шығару, өңдеу немесе беру, тасымалдау қондырғысы болып желдету жүйесі болып табылады.

Тағайындалуы бойынша желдету жүйесі келетін, соратын және циркуляциялы болып бөлінеді.

Келетін жүйе бөлмеге немесе оның жеке аймақтарына ауаны береді. Соратын жүйе бөлмеден және оның жеке аймақтарынан немесе жабдықтарынан ластанған ауаны тазартады. Рециркуляционды жүйе бөлмеде немесе жеке аймақтардан ауаны алмастырады және ауаны өңдеуге әсерін тигізеді.

Ауаны алмастыру және зиянды бөлінулерден тазарту тәсілі бойынша желдету жүйесі жалпы немесе жергілікті алмастыру болып табылады.

Ауаның желдету жүйесіндегі қозғалысының тәсілі бойынша табиғи және жасанды ауа қоздырғышы болып бөлінеді.

Табиғи қоздырғышты жүйе – ауа қозғалысы гравитациялық күштермен желдің қысымымен әсерлесе отырып іске асырылады. Табиғи желдету әдісі каналсыз жүйеде келетін және сору ойықтары көмегімен жүзеге асырылады, бұл құбылыс аэрация деп аталады.

Жасанды қоздырғышты жүйе – ауа вентилятор көмегімен алмасады, содықтан да мұндай жүйелерді механикалық желдеткіш деп атайды.

Желдету жүйесіндегі ауа каналдар арқылы немесе каналсыз алмасады, мысалы қоршаудың ойықтары арқылы.

Желдету жүйесінің дұрыс емес орнатуы немесе қолдану әсерінен өрт кезінде оттың тарауын күшейтеді.

Кесте 6

№	Не тексеріледі	Жобада қарастырыл-ған	Норма бойынша талап етіледі	Нормаға сілтеме	Қорытын-ды
1	Механикалық қоздырулы жалпы алмастыру желдету жүйесінің болуы	Жобамен қарастырыл-ған	Норма бойынша талап етіледі	ҚР ҚН және Е 4.02-42-2006п. 4.25	Сәйкес келеді
2	Желдету жабдықтарына арналған бөлмелер мен орындар	№ 4 бөлме	Норма бойынша талап етіледі	ҚР ҚН және Е 4.02-42-2006	Сәйкес келеді
3	Ауа өткізгіштермен коллекторлардың болуы	Ауа өткізгіштері болат торды	Норма бойынша талап етіледі	ҚР ҚН және Е 4.02-42-2006	Сәйкес келеді

Қорытынды: желдету жүйесінің сараптама нәтижесінде желдеткіш жүйесі нормаға сай келеді.

3.7. Жылыту желілерінің сараптамасы.

Жылу жүйесіне табысты еңбекпен тұрмыс шартына қолданылады. Бөлмедегі жасанды температураны ұстап тұруды жылу жүйесі деп атайды.

Жылу жүйесі деп конструктивті элементтерінің кешенін барлық жылытатын бөлмеге жылуын тарту және беру атайды.

Жылу жүйесінің конструктивті элементеріне мыналарды жатқызады:

• 
  жанар майды жағу кезіндегі жылуды алу үшін жылу алмасуды;
  
• 
  бөлмеге жылу беру үшін жылу құрылғысын ;
  
• 
  жылу алмасудан жылу құрылғысына беру үшін жылу өткізгішті .
  

• 
  сұйықтық фазалары (су);
  
• 
  газтүріндегі (бу,ауа, жану өнімдері);
  

Бу – төменгі тығыздықты, энергияны беруде аз шығындалатын температураны реттеуде септігін тигізеді (110-130С)

ауа – аз жылусыйымдылықты,жеңіл қозғалатын,температураны реттеуде және жылу тасымалдағыш сапасын жақсы реттеуді, өрт қатынасында қауіпсіз, бөлмеге оның берілу температурасы 70-40С құрайды..

жану өнімдері – аз жылу сыйымдылыққа және тығыздыққа ие. Үлкен көлемде жылу береді, сонымен қатар әр түрлі пеш бөліктерінде температурасы 200-ен 1000С-қа жетуі мүмкін

негізінен жылу жүйесі екі топқа бөлінеді.

1. 
   жергілікті
   
2. 
   орталықтандырылған
   

Жылу тасығыштар жылу алмасулардың орталығында орналасады, және жылу тасығыш бойымен жылыту құбырлары арқылы қайта келеді.

Мысалы: жеке қазандықты жылыту жүйесі.

Орталық жүйелері жылу тасығыш түрлері бойынша бөлінеді:

• 
  сулы: табиғи және жасанды церкуляциялы.
  
• 
  Булы;
  
• 
  Ауалы;
  
• 
  Комбинирленген.
  

Бумен жылыту жүйесі

• 
  Төменгі қысымды (будың артық қысымында 70кПа дейін)
  
• 
  Жоғары қысымды (будың артық қысымы 70кПа жоғары).
  

• 
  Табиғи церкуляция жүйесі
  
• 
  Механикалық қозғышты жүйе (вентиляторлы).
  

Кесте 7

№ п/п	Не тексеріледі	Жобада қарастырылған	Норма бойынша талап етіледі	Нормаға сілтеме	қорытынды
1	Жылыту	Ғимарат орталық су жылыту желісіне қосылған	Жылу тасығыш екі құбырлы 95С температурада конвекторларымен, радиаторлармен және панелдермен қарастырылған.	ҚР ҚН және Е 4.02.42-2006 п 3.3	Сәйкес келеді

Қорытынды: жылыту жүйесінің сараптамасын өткізу нәтижесінде ҚН және Е талаптарына қайшылықтар анықталған жоқ.

3.8. Сумен қамтамасыз ету жүйесінің сараптамасы

Өртке қарсы сумен қамтамасыз ету жүйелерінің жоба сараптамасын су қозғалысының су көзінен немесе су алу имаратынан су тұтынушыға дейнгі қозғалысы элементтері бойынша жүргізіледі.

Сараптаманы келесі тәртіппен жүргізген дұрыс:

1. 
   өртке қарсы сумен қамтамасыз ету жобасымен танысу ;
   
2. 
   түсіндірме қағаздарын білу ( анықтаманы қайта оралмау үшін жасау);
   
3. 
   құрылыстық,технологиялық және жобаның өзге де бөліктерімен танысу.;
   
4. 
   өртке қарсы су мен қамтамасыз ету жобасының сараптамасы.
   

Кесте 8

№ п/п.	Не тексеріледі	Жобада қарастырылған	Норма бойынша талап етіледі	Нормаға сілтеме	қорытынды
1	Сумен қамтамасыз ету	Ғимараттың ішінде біріккен шаруашылық-ауыз су, ауыз су-өртке қарсы сақиналы су өткізгіш желісі жобаланған	Ішкі өртке қарсы құбырын орнату кезінде өрт кезіндегі су шығыны 2,5 л/с-тан кем емес 2 ағыстан болу қажет	ҚН және Е 4.02.41-2006ж.	Сәйкес келеді

Қорытынды: ғимараттың өртке қарсы сумен қамтамасыз етілу сараптамасы бойынша жоба шешімі ҚН және Е 4.02.41-2006 ж.талаптарына сай келетіні анықталды.

4. Өрт сөндірушілердің сәтті жұмыс жасауын қамтамсыз ететін техникалық шешімдердің сараптамасы

Өртті сөндіру және құтқару жұмыстарын жүргізу көлемді – жоспарлы, конструктивті, инженерлі техникалық және ұйымдастыру шараларына байланысты.

Оларға жатады:

- өрт техникасының өту жолдарының жасау.

- сыртқы өрт сатыларының және басқа да өрт бөлімшелерінің шатырға көтерілуіне, соның ішінде лифтердің өрт бөлімшелерін тасымалдауға арналуы

- өртке қарсы су құбырларын соның ішінде шаруашылықты ауыз суымен өндірістің, ал кейбір жағдайда құбырларды және сыйымдылықтарды орнату;

-ғимарат ішіндегі өрт бөлішмшелерінің қозғалу жолындағы түтінге қарсы қорғанысы;

- адамдарды құтқарудың жеке құрылғылары;

-территория аумағында немесе нысанда өрт қызметнің бөлімшелерін қажетті құрам санында және өрт техникасымен қамтамасыз етілуі

негізгі және арнайы өрт машиналарынң кірулері ҚР ҚН және Е 3.01-01-2008, ҚН және Е II-89, ҚН және Е II-97.сәйкес жасалу керек

10 м биіктікті және одан да жоғары ғимараттар шатырына ішкі баспалдақ торларына шатырға немесе чердакқа өтулер қамтамасыз етілулер қажет.

шатырға шығулар санын олардың функционалды қаупі және ғимарат өлшемдері мен орналасуына байланысты кем дегенеде бір шығу қарастырылу қажет:

өртке қарсы шаралар бағытының бірі болып ғимарат жобасында қарастырылған өрт сөндірушілердің сәтті жұмысы болып табылады. Мұнда конструктивті жоспарлы және арнайы техникалық шешімдердің өртті сөндіруде табысты жұмысын қамтамасыз етеді. Мұндай шешулерге жатқызуға болады :

1. Сыртқы болатты тік сатылар (апаттық):

-сыртқы болаттық сатылардың орнату және бар болу қажеттілігі;

-саты типі (тік немесе бұрышты маршты 6:1);

-саты саны;

-саты ені;

-сатының төменгі биіктігінің орналасу;

-саты қоршауы;

-шатырға кірудегі алаңшалардың болуы;

-биіктігі 8 м аралық алаңшалардың болуы.

2. Цокол және жертөле қабаттарының қорғанысы:

- жертөленің ғимаратың жер қабаттарынң оқшаулануы;

- ғимараттың цокол және жертөле қабаттарына өзіндік кірулер орнату қажетігі;

-цокол қабаттағы өрт қауіпті бөлмелердің бір бірінен оқшаулануы;

-жертөленің инженерлі жабдықтарының орналастырылған бөлмелерді оқшаулау;

-цокол және жертөле қабаттарында өрт қауіпті бөлмелердің ауданы;

-жертөле және цокол қабаттарындағы өтулер ені;

-цокол және жертөле қабаттарындағы өрт қауіпті бөлмелерде минималды өлшемді терезе ойықтарының болуы мен саны;

-өртқауіпті бөлмелердегі терезе ойықтарының сомалық ауданы.

3. Чердактар қорғанысы:

-ғимарат бөлмелері мен қабаттарының чердактан оқшаулануы;

-чердакқа кірулердің оқшаулануы, болуы және саны;

-ғимарат чердактарында қорғау консрукцияларында люктердің болуы;

-өтулердің ені.

4.Ғимараттың жоғарғы қабатындағы, чердактағы төсемдердің өрттерді сөндірудің техникалық шешімдерін:

-шатырға кірулердің орнату қажеттілігі;

-шатырға кірулердің саны;

-чердакқа, шатырға немесе бачплдақ торларына шығатын терезелер есіктер, люктардың минималды өлшемдері;

-шатырдағы қоршауыштың биіктігі және болуы ;

-шатыр төбелерінің түсулеріндегі тік болат сатылардың болуы.

өрт сөндіруші бөлімшелердің сәтті жұмыс жасауына қажетті техникалық шешімдердің және мамандандырылған бас нормативті құжаттар көмегімен іске асады. Өрт сөндірушілердің сәтті жұмыс жасауына қажетті техникалық шешімдерде, жобаның архитектуралық құрылыс бөлімінде көрсетіледі.

Кесте 9

№	Не тексеріледі	Жобада қарастырыл-ған	Норма бойынша талап етіледі	Нормаға сілтеме	Қорытынды
1	Сыртқы тік болат сатылардың қажеттілігі мен болуы	Жобамен қарастырыл-ған	Қажетті сыртқы өрт сатылары	ҚР ҚН және Е 2.02-05-2009	Сәйкес келеді
2	Шатырға шығулардың қажеттілігі және саны.	Жоба бойынша 1 шығу	әр бір 1000 м2 бір шығу	ҚР ҚН және Е 2.02-05-2009	Сәйкес келеді

Қорытынды: өрт сөндірушілердің сәтті жұмыс қажетті техникалық шешімдердің техникалық сараптамасында өрт бөлімшелерінің сәтті жұмыс жасауына жағдай жасалатынына көз жеткізілді.

4.1. Нысаның бас жоспарының сараптамасы_

Нысанның бас жоспарының жеке сараптама әдісі (қала, аудан, елді мекен) келесі сұрақтарды қамту қажет

1.Қала аудан елді мекен өндіріс мекемесіне аймақ және функционалды территорияларға бөлінуі.

2. Рельеф орнын тіркеу.

3. Жолдар, өтпелердің және кірулердің болуы;

территорияларға кірулердің саны;

кірулер арақашықтығы;

автомобиль қақпасының ені;

қатты төсемді жолдардан территориядан ғимаратқа дейінгі қашықтық;

ғимараттар мен имараттардың кіру жолдарын, тұйықталуын, өлшемдерінің ескерілуі;

ұзын қашықтықты ғимараттарда өтулердің болуы;

тұйық көшелерде өрт автомобилдерінің бұрылу алаңшаларының болуы.

5.Кез-келген пәтер мен бөлмелерге автокөтергіштермен автосатылардың жету мүмкіндігі.

6.Тоннель, өткелдер және галереялар бойынша адамдардың темір жол немесе көлік жолдарының қилысуы.

7.Өртке қарсы сумен қамтамасыз ету:

өрт су қоймалары немесе гидранттардың блоуы;

өрт су қоймаларына кірулердің болуы;

өрт гидранттарыннан жолдар мен ғимараттар арақашықтығы.

8. өрт депосы:

болуы;

қызмет көрсету радиусы

9. Өртке қарсы қашықтықтар:

ғимараттармен;

қоймалармен;

ғимараттар мен қоймалар;

ғимараттар, түрлі имараттар және де технологиялық қондырғылар.

Нысанның немесе елді мекеннің бас жоспары негізінен жағдай жоспарының сызбасы бойынша, ал кейбір жағдайлар тік немесе көлденең жоспарланулары және альбом жоспары бойынша анықталады. Бұл жағдайда аса көп аударатыны, жоспарланған немесе бұзудағы ғимараттар, өртке қарсы қашықтықтар кірулер мен шығулар, жер рельефі өртке қарсы сумен қамтамасыз етілуіне назар аударылады. Ғимараттар мен имараттар қоймалар кірулер, жолдардың қажетті арақашықтығын өлшем сызғышын қолдану арқылы жүзеге асырады. Ғимараттардың, имараттардың, қоймалардың орналасу биіктігін көлденең сандық белгілері арқылы анықталады.

Бас жоспардың сараптамасының нәтижелері басқа да сараптамалар сияқты кестеге енгізіледі, содан соң өрт қауіпсіздігі жөнінде сәйкес қорытынды жасалады.

Ғимарат қаланың оңтүстік-батысында орналасқан. Территорияда ені бес метр бір кіру және қатты төсемнің ғимаратқа дейінгі қашықтығы 10 м. Ғимарат бойынша өтулер жоқ, өйткені ол дұрыс жоспарланған және автомобилінің бұрылысына ыңғайлы алаңы бар. Территорияда бір өрт гидранты бар, ғимаратқа дейінгі қашықтығы 15 м. Өрт бөлімі 1000 метр қашықтықта орналасқан.

Кесте 10

№	Не тексеріледі	Жобада қарастырылған	Норма бойынша талап етіледі	Нормаға сілтеме	қорытынды
1	Бас корпуспен автотұрақ-тың арақашық-тығы	Жобамен 40 м қарастырылған	Кем дегенде 6 м талап етіледі	кесте. 1 ҚР ҚН және Е 3.01-01-2008	Сәйкес келеді
2	Тұрғын үйлер мен нысанның арақашық-тығы	30 м қаратырылған	Кем дегенде 6 м талап етіледі	кесте. 1 ҚР ҚН және Е 3.01-01-2008	Сәйкес келеді
3	ӨСБ қызмет көрсету радиусы	Қызмет көрсету радиусы 6000 м жоғары.	Сауда орталығында қызмет көрсету радиусы кем дегенде 500 м.	ҚР ҚН және Е 3.01-01-2008 п 5.4 кесте. 5	Сәйкес келмейді

Қорытынды: ӨСБ-нің нысанға қызмет көрсету радиусы талапқа сай келмейді.
5. Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған іс - шаралар.

Адамдарды бөлмеден көшіру уақытын және бөлменің түтіндеу уақытын есептеу барысында анықталғандықтай түтіндеу процесі тұрғындарды және қызметкерлерді көшіру уақытына қарағанда бірнеше есе жылдамырақ жүретіні байқалды. Осыған байланысты жобадағы түтінді өрт дабылдағыштарды енгізу дұрыс деп табылады. Ерте анықталған жанулар қысқа мерзімде аз күштермен құралдарды пайдалана отырып өртті тез арада жоюға септігін тигізеді.

Ғимараттарда әр түрлі функционалды тағайындалуымен және өрт қауіптілігімен бөлмелер болады. Өрт кезінде жалынның таралуына шек қою үшін сондай бөлмелерді бір-бірінен өртке қарсы бөгеттермен бөлуге және ойықтарда өртке қарсы есіктерді орнатуға ұсынылады.

Көптеген жағдайларда өрттер мен апаттар кезінде адамдар ауыртпалықты таратқыш деп аталатын алаңдарға сыртқы есіктер арқылы шығады. Қозғалыс үшін тиімді және қажетті эвакуация кезінде белгілі адамдар санын орналастыру үшін керекті өлшемдерге ие бұл алаңдарды қауіпсіз аймақтар деп аталуы мүмкін. Ауыртпалықты таратқыш алаңдардың (қауіпсіз аймақтардың) өлшемдері объекттің бас жоспарын жобалаған кезде қалалық немесе өндірістік транспортты коммуникациялармен қауіпсіз және тиімді байланысты ұйымдастыруды, ғимаратқа өрт көліктерінің және басқа да транспорттың тиімді келуін ұйымдастыруды, автотранспорттың тұрағын орналастыруды, сонымен қатар архитектурлы-эстетикалық ойларды ескеріп анықталады. Қауіпсіз аймақтарды орналастыруға қандай да нормативты талаптар болмайды.

Адамдарды құтқару бойынша құтқару операцияларын және өрттерді талдау көрсеткендей, бірқатар жағдайларда, ғимараттан тыс орналасқан қауіпсіз аймақтармен қатар, осындай аймақтар өрт кезінде бірқатар себептерге байланысты сыртқа шыға алмаған адамдардың жиналу орны ретінде олар ғимараттың ішінде де болуы керек. Адамдарды құтқарудың алдын ала ойластырылған орындардың болмауы адамдар стихиялы түрде шатырға үстіне қарай бағытталады немесе қылтималарға шығады, ал олардың кейбіреулері осы мүмкіндікке де ие болмай, жерге үлкен биіктіктен секіреді. Осындай жағдайда келіп жатқан бөлімшелер үшін түтінденген ғимараттарда адамдарды құтқару мен іздеу бойынша белгілі қиыншылықтар пайда болады.

Соңғы уақыттарда көптеген елдердің мамандарды қауіпсіз аймақтарды орналастарудың дұрыстығы туралы пікірлер айтуда.

Тәжірибе көрсеткендей, жиі кездерде адамдар эвакуациялық жолдармен қолданыла алмайды, өйткені олар жану өнімдерімен толады және эвакуациялана алмаған адамдарды құтқару қиындығы пайда болады. Адамдарды автомеханикалық сатылар бойымен құтқару әрқашан да мақсатына жетпейді. Бұл келесі мысалдан көрінеді. Автосатының өрт орнына келуіне 10 – 11 мин., оны орнатуға, шығаруға және өрт сөндірушілердің көтерілуіне – 6 мин, іздеуге және алғашқы 10 адамдарды түсіруге – 11-ден 14 мин. дейін кетті. Сонымен, өрттің басталуынан құтқарушылардың жұмысты бастағанға дейін эвакуацияға қажетті уақыттан көп уақыт өтеді. Осыған байланысты эвакуациялық жолдармен қолданыла алмаған адамдардың жиналуы мен орналасуына қауіпсіз аймақтар және бөлмелер қарастырған тиімді.

Жоғарыда келтірілген мәліметтердің негізінде мән берілген объектіде қауіпсіз аймақтар мен бөлмелерді және қосымша құтқару шығуларды жасауды ұсынамын.

Өрт болған жағдайда саты торларын түтінденуден қорғау үшін ауалы бүркеуді қолдануға болады.

Ауалы бүркеу ойықтың ені мен биіктігіне бағытталған, арнайы аспапта жасалған кеңді ауа ағыны болып саналады.

Сурет 2. Ауалы бүркеудің қозғалу тізбегі.

Ойықтарды ауалы бүркеу арқылы қорғау келесіде қарастырылады. Ашық ойықтың алдында әрдайым жарықшақты ауа өткізгіш орналасады,ол арқылы бастапқы жылдамдықпен ағатын бұрышты ауа ағыны(ойықтың еніне қатысты а бұрышымен) өтеді. Гравитациялық күштерден құрылған ауа ағыны, ағыспен қақтығысып және оны есік ойығының еніне қарай итеруге ұмтылады, ол температура түрлігімен,желдің бағытымен анықталады. Жүгірмелі ағыстың қозғалуымен ағын майысады,және оның аэродинамикалық қисық сызбалы осі ойықтың енімен шектеседі. Егерде шектесу сызығы ойықтан жоғары жатса, онда түтіннің одан өтуі болмайды. Түтінге қарсы қорғау үшін ауа бүркеулер осы уақытқа дейін қолданған жоқ. Сонымен қатар оның қолданылуы түтінге қарсы қорғау аймағында көптеген сұрақтарды шешуге көмектеседі. Есіктің ойығы да кез келген уақытта эвакуациялық жол болып саналады, есік ашық болса да көршілес бөлмеге түтіннің кіруі болмайды. Эвакуациялық жолдарда тербелмелі есіктерді қолдануға болады. Тамбур-шлюз орнына ауа торларын қолданады.

Құрал ретінде В-Ц4-75-2,5 желдеткіші өнімділігі 1600м³/ч, толық қысымы 500Па 2740об/мин жиілігінде 0,77 ПӘК-мен. Көтерме үшін 4АА63В2 типті өлшемімен 2740 об/мин жиілігімен 0,37кВт жұмсалу қуаты бар электрқозғалтқыш қолданады.

Көрсетілген шаралар өрттің таралуын тоқтатуға және қауіпсіз эвакуацияға жәрдемдеседі.

1. адамдарды қабаттардан көшіру уақытын анықтау үшін келесілерге назар аудару қажет.

Бөлмедегі жану жабық терезелі бөлмеде, есік түібінен және коридордан келген ауа арқылы болады. Жану өнімдерінің температурасын Т_пг берілген интервал уақытында мына тәуелділіктерге негізделе аламыз.:

Т_пг=100+273, мұндағы  - жану ұзақтығы, мин.

Жану өнімдері ыдырайды және коридордың жоғарғы бөлігін алады, ал таза ауа төменгісін. Адам қозғалысы мүмкін болады, егер жану өнімдері есік ойықтарынан төмен емес және коридордағы температура 45⁰ С – тан аспайды.

Ойықтағы тең қысым жазықтығының жағдайы мына формуламен анықталады:

h_дв – есік ойығының биіктігі, м;

_пг – жану өнімдерінің тығыздығы, кг/м³;

_в - t_в=20⁰С, кг/м³ кезіндегі коридордағы ауа тығыздығы.

Коридордағы есіктің 1 мин. ашық жағдайындағы бөлінетін жану өнімдерінің q_пг көлемі мына формуламен анықталады.

мұндағы F_дв^в – есік ойығының сору ауданы, м²;

 - шығын коэффициенті;

g – ауырлық күшінің үдеуі, м/с².

Есептеу жолымен алынған _пг, h₂, Т_пг және g_пг, мәндері кестеде келтірілген :

, мин	1	2	3	4	5
tпг, 0С	100	200	300	400	500
пг, кг/м3	0,95	0,75	0,625	0,525	0,45
h2, м	0,52	0,54	0,555	0,57	0,58
qпг, м3/мин	59	94	123	146	172

Адамдарды көшіру уақыты (коридордың жану өнімдерінің толуына дейін) мына формуламен анықталады

мұндағы h_зап - коридордың жану өнімдермен толу биіктігі, м;

в_к, l_к – сәйкес коридордың ені мен ұзындығы, м.

ауамен жану өнімдерінің аралас температурасының шегінде адамдарды көшіру уақытын келесі формуламен:

келесі шарттар мен қабаттардан адамдарды көшіру уақытын анықтаймыз. Коридордың ұзындығы l_к=48 м; коридор биіктігі h_к=3 м; ені в=1,3 м, коридор бөлмесінен шығу есігінің биіктігі 2 м; ені 1,1 м.

1. көшіру уақытын _доп=1,6 мин деп аламыз. Бұл шарты анықтау үшін сызықтық интерполяция әдісі бойынша кестеден t_пг=160⁰С; q_пг=80 м³/мин аламыз.

Адамдардың көшіру уақыты (коридордың жану өнімдерімен толуы бойынша)мынаған тең болады:

шекті тепмератураның мәніне жету уақыты бойынша көшіру уақыты мынаған тең:

көшіру уақытының ең төменгі мәні 46,8 с аламыз.

2. қатты жанғыш материалдардың жану шартында жеке бөлмелерден (бутиктерден) көшіру уақытын анықтаймыз, келтірілген жылу баланының деңгейін шеңберлі өрттің тарау жағдайында мына формуламен анықтаймыз.:

мұндағы

с – өрттің бастапқы даму стадиясындағы ауаның жылу сыйымдылығы t_пр=60-100 ⁰С кезінде с=1,32 кДж/(м³×⁰С) ;

W – бөлме көлемі, м³;

- орта көлемдік температура ;

 -қоршаған заттарды қыздырудағы жылудың жоғалуын сипаттайтын коэффициент, 0,25 тең;

n – жану жылдамдығы, палаталар үшін 40 кг/(м²×ч);

 - жалын таралуының сызықтық жылдамдығы , м/мин;

Q – қатты заттар мен материалдардың жану жылуы 15000 кДж/кг;

к – II –ші ОТД ғимараттар үшін қауіпсіздік коэффициенті 0,7 ;

 - толық емес жану коэффициенті 0,9;

мұндағы

Н – бөлме биіктігі

Бөлмедегі орта көлемдік температураны анықтаймыз

⁰С

жеке бөлмеден көшіру уақытын анықтаймыз

қоғамдық ғимарат бөлмесіндегі “Температура-уақыт” өрт режимі кезіндегі өрттң температурасын есептейміз.

1. қоғамдық ғимарат бөлмелеріндегі өрт кезінде температура бойынша есептеулерді жүргізу үшін мына формулаларды қолднамыз:

(1)
(2)
мұндағы:

t _о.с. – қоғамдық ғимараттағы стандартты өрт кезіндегі бөлменің температурасы , (⁰С);

 - өрт ұзақтығының уақыты , мин (сағ).
Мысал 1: 90 минут өткен соң бөлмедегі өрттің дамуы стандартты режимде болған жағдайда температураны есептеу

шешуі:

1.1. (1) формула бойынша

1.2. (2) формула бойынша

2. мәндерді қойып есепті шығарамыз:

Қорытынды: өрт басталған соң 90 мин өткен соң бөлмедегі температура мынаны құрайды:

1. 985 ^о С; 2. 981 ^о С

есептеулер нәтижесінде t орта арифметикалық мән мынаны құрайды:

Құрылыс конструкцияларының бетінің есептік температурасын есептеу

Құрылыс конструкцияларының отқа төзімділігін бағалау үшін “Температура - уақыт” (2) стандартты қисығын қолданамыз. Өндіріс қоймаларында және ғимараттың өзге жертөле бөлмелерінің мәні нақты температура режимінен стандартты режимге қарағанда ерекшеленеді.

t, 0С 1100 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100	t = 345 lg (8 + 1)
			, мин t, 0С
				5 556
				10 659
				15 718
				30 821
				60 925
				90 986
				120 1029
				180 1090

1. 
   темірбетонды құрылыс крнструкцияларының бетіндегі температурасын анықтау үшін келесі формула қолданылады.:
   

мұндағы:  - құрылыс конструкцияларының беттерінің қызу уақыты, мин.

мысалы: егер қоғамдық ғимаратта өрт басталу уақытынан бастап құрылыс конструкцияларының қызу уақыты  = 120 мин кезінде темірбетонды конструкциясының температурасын анықтау:

Қорытынды: темірбетонды конструкциясын 20 мин. ішінде қыздырса бетінің температурасы 943⁰С құрайды.

Көп салалы ғимараттан адамдардың өрттен қауіпсіздігін анықтау деңгейі.

Адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету шартының есебі

қауіпсіздік деңгейінің көрсеткіші болып, бір жылда өрт кезінде(Q_B) өрттің қауіпті факторлерінің адамға әсері. [5] шарт орындалса, адамдардың қауіпсіздігі қамтамасыз етілді деп есептеледі.:

Q_B < 0,000001 (1.1)

Q_B адамдар үшін ғимарат бөлмелерінің барлығында, адам қауіпсіздігінің дәрежесімен орындалады.

Q_B мәні бір бөлменің ең қолайсыз есептік жағдайы кезінде анықталады. Егер бір қолайсыз жағдайды анықтау мүмкін емес болса онда 2,3 жағдай есептеулерін жүргіземіз. бұл жағдайда (1.1) теңсіздігіне Q_B мәнінің ең үлкен мәнін қоямыз.

Есептік жағдайлар өрт пайда болу орнымен (Q_B есептеулері жүргізіліп жатқан бөлмелері үшін) және ӨҚФ тарлу жолдарына байланысты.

Кесте 1.1 [1]:бойынша көрсетілген есептік жағдайлар болуы мүмкін

Кесте 1.1 – Есептік жағдайлар

Негізгі есептік тәуелдіктер:

Q_B мына формула бойынша анықталады [1]:

(1.2)

мұндағы Р_э – адамдарды көшіру сәттілігінің ықтималдығы;

R_i -ӨҚҚЖ i –ші элементің тиімді іске қосылу ықтималдығы

К_в - өрттің пайда болуы және даму ықтималдығы.

(1.2) теңсіздігіндегі ӨҚҚЖ элементтеріне жатады:

- автоматты өрт сөндіру қондырғылары;

- ғимараттің түтінге қарсы қорғанысының элементтері

- адамдарды көшіруді басқару және хабарлау жүйелері;

Автоматты өрт дабылдағыштары ТҚҚ және адамдарды көшіруді басқару және хабарлау жүйелерінің құрамасы болып саналады.

Басқада желілердің тиімділігі мен болуын рұқсат етіледі, егер олар өрт бастапқы стадиясында хабарлайды, адамдардың қауіпсіз қозғалысын қамтамасыз етілсе.

R_i қызмет көрсету жүйесімен қондырғылар түрінің сипатына байланысты (1.2) кесте бойынша анықталады.
Кесте 1.2 – тиімді іске қосылу ықтималдығы СПЗ [1]

Жүйе сипаттамасы	Жүйелер үшін Ri
	Авто-матты өрт сөндіру	1 типті баспалдақтарды түтіннен тазарту	2, 3 типті баспалдақ-тардан түтіннен тазарту	Адамдарға хабарлау
1. Жүйе шетел фирмасымен жобаланады және дайындалады. Қызмет көрсету – мамандармен (үнемі) жүргізіледі.	0,98	0,98	0,96	0,9
2. Жүйе шетел фирмасымен жобаланады және дайындалады. Қызмет көрсету – отандық мамандармен, шетел фирмалары (үнемі) оқытқан, қосалқы бөлшектерді үнемі әкелінеді.	0,95	0,95	0,9	0,9
3. Жүйе шетел фирмасымен жобаланады және дайындалады. Қызмет көрсету – отандық мамандармен, шетел фирмалары оқытқан және қосалқы бөлшектерді : 5 жылға дейін 5- дан 10 жылға дейін 10 жылдан жоғары әкелінді.	0,85 0,9 0,95	0,85 0,9 0,95	0,8 0,9 0,95	0,8 0,85 0,9

(Р_э) сәттілік ықтималдығын мына формула бойынша анықтаймыз:
(1.3)
мұндағы Р_э – көшіру жолдары мен көшіру ықтималдығы;

P_ДВ – басқа да бөлмелерден көшіру кезіндегі Р_эп көшіру ықтималдығын есепке алмаған кездегі немесе жеке қорғау құралдары арқылы қолдау көрсету кезіндегі шығару ықтималдығы.

Р_эп төменде қарастырлған есептік жағдайларға байланысты анықталады.

Егер өрт Q_B параметрі есептелген бөлмеде болса, онда Р_эп ықтималдығы мына формуламен анықталады, және көшу жолдарының параметрлері сәйкес келеді:
(1.4)
мұдағы _ин –КБХҚ инерциондылығы (өрт жайында адамдарға хабарлама беру және оларды көшіру қажеттілігі, мин.) сыйымдылығы 100 адамдардан кем бөлмелерде _ин < 0,5 мин деп аламыз. Ал сыйымдылығы 100 адамнан көп болған жағдайдарадио хабарлағыш құралымен хабардар ету уақытын _ин=1,5 мин тең деп аламыз. КБХҚ инерциондылығы п. 1.7.-ке сәйкес анықталады.

Егер жоспардағы көшіру жолдарының шешімі нормада қарастырылмаса онда көшіру уақытын t_p және көшіру жолдарының өрттермен шектелуі уақытын t_бл көшіру мына қатынас бойынша жүргізіледі: (1.5)

(1.5) шартының орындалуы кезінде (1.4) формуласын қолданамыз. (1.5) шартың орындалмаған жағдайда залдан адамдарды көшіру қауіпсіздігі қамтамасыз етілмеген деп есептеледі, онда көшіру жолдарының немесе басқа шешімдерді орындауға тура келеді.

Көшіру уақыты _р мен көшу жолдарының тосқауылының уақытын есептеу әдісімен, өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы басты ұйымдастырумен жүргізіледі.

Егер өрт бөлмеден тыс жерде пайда болса, Q_B ықтималдығын есептеуді жүргізу жоспарындағы бөлмеден, коридордан ( холл, вестибюль ), баспалдақ торларынан көшіру жолдары мен шығуларының параметрлерін нормалардың талаптарына сәйкес етіп аламыз, көшіру ықтималдығын мына формуламен анықтаймыз:

өрт пайда болған қабаттардағы адамдар үшін

(1.6)
өрт болған қабаттан жоғарғы қабаттардағы адамдар үшін

(1.7)

көшіру жолдарының жоспарлы және конструктивті шешімдері нормада қарастырылмаса, онда көшіру уақыты _ мен көшіру жолдарының тосқауылдану уақытын анықтауды тексеруге тура келеді, сонан соң көшіру ықтималдығын P_ЭП мына формуламен анықтаймыз:

(1.8)

P_ЭП – 0,999 тең деп аламыз

Р_эп ықтималдығы мынаған тең деп алынады:

• 
  0,05 – егер есептеулер жүргізілген бөлмеде 45 м жоғары емес бөлмелерде және бір немесе бірнеше ӨҚҚҚ элементтері болғанда:
  
• 
  сыртқы көшіру сатылары;
  
• 
  ғимараттың көрші секцияларына балкондар (лоджиялар) арқылы өту;
  
• 
  ішкі баспалдақтар көшіру жолдарына жатпаса, бірақ бөлмеге апарар жол болса ( ғимарат бөлігіне), онда ӨҚФ есептік жағдайларын есептеу қарастырылады;
  
• 
  адамдарды жеке құтқару құралдары және тыныс алу органдарын қорғау құралдары.
  
• 
  0,001 ӨҚҚҚ элементерінің болуы, бірақ қарастырылып отырған бөлме 16-шы қабаттан жоғары орналасса.
  

Жоғарыда атап өткен құралдар болмаса, ықтималдығы Р_дв мынаған тең деп аламыз:

0,005 – 45 м ден төмен орналасқан бөлмелер үшін.

0,001 - 45 м ден жоғары орналасқан бөлмелер үшін.

Р_дв –0,005 тең деп аламыз

КБХҚ инерциондылығы мына формуламенн анықталады [15]:

(1.9)

мұндағы t₁, t₂,…,t_m – КБХҚ функционалды құрылымының байланыс құрылғысының өрт жайында 1-ші, 2-ші, ,…,m-ші кететін уақыты.

жүктеу/скачать 1.44 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: