Көмейдің Бұлшықеттері

Көмейдің Бұлшықеттері
3 топқа бөлінеді
1)Констрикторлар, дауыс саңылауын кеңейтетін
2)Дилататор, дауыс саңылауын тарылтатын.
3)Дауыс байламының кернеуін өзгертуші
Бұлшықеттері
3 топқа бөлінеді
1)Констрикторлар, дауыс саңылауын кеңейтетін
2)Дилататор, дауыс саңылауын тарылтатын.
3)Дауыс байламының кернеуін өзгертуші
1) Бірінші топ
1-Артқы-ожау тәрізді бұлшық еті
Musculus cricoarytenoideus posterior
•Бұлшыкет жүзік тәрізді шеміршек табакшасының артынае басталып,, ожау тәрізді шеміршектiң бұлшыкетті өсіндісіне бекиді.
~Қызметі: жиырылган кезде ожау тәрізді шеміршектің бұлшыкеттiк өсiндi артка және медиалды бұрылып, дауыс есінді латералды бұрылып, дауыс саңылауын кеңейтеді.
2-Қалқанша-көмей қақпашығы бұлшықеті
Musculus thyroepiglotticus
•қалқанша-көмей қакпашығы байла- мының, lig thyroepiglotticum, бүйірінде орналасқан. Қалқанша шеміршектің ішінен басталып, көмей қакпашығының бүйіріне бекиді.
~Қызметі: көмейдің кіретін тесігін кенейтіп ашу.
2)Екінші топ
1-Латералды жүзік ожау тәрізді бұлшық еті-musculus cricoarytenoidalis lateralis
•жүзік тәрізді шеміршектін доғасынан басталады, ожау тәрізді шеміршектің бұлшыкеттік өсіндісіне (processus muscularis) бекиді.
~Қызметі: бұлшыкеттiк өсiндiнi алға, төмен тартып, дауысты өсіндіні ішке карай бұрып, дауыс санылауын тарылтады.

2-Қалқанша-ожау тәрізді бұлшық ет-musculus thyroarytenoideus

•калканша шеміршектің ішкі бетінен басталады, жоғары және артка карай бағыт алып, кіреберіс катпарыны (plica vestibularis) аркылы ожау тәрізді шеміршектің бұлшыкеттік өсіндісіне барып бекиді.
~Қызметі: ожау тәрізді шеміршектің бұлшықеттік өсіндісін (processus muscularis) алга карай жылжытуынан дауыстық өсінділер бір-біріне жақындап, дауыс санылауының жарғақтық бөлігі тарылады.
3-Қиғаш ожау тәрізді бұлшық ет-musculus arytenidues obliquus
•ожау-көмей қақпашығы қатпарының (plica aryepiglottica) терең кабатымен өтіп, ожау-көмей какпашығы бұлшыкетіне (musculus aryepiglotticus) жалғасады.
~Қызметі: дауыс санылауын тарылтып, көмей кірісін (aditus laryngis) тарылтып, көмей какпашығын төмен тартады.

4-Көлденең ожау тәрізді бұлшық ет-musculus arytenoideus transversus, тақ санды.

•Бұлшықкет оң/сол жақ ожау тәрізді шеміршектің артында көлденең орн.
~Қызметі: дауыс санылауынын шеміршектік бөлігін тарылту.
55-Ожау-көмей қақпашығы бөлігі pars plica aryepiglottica
•ожау тәрізді шеміршектен басталыа, ожау-көмей қақпашығы калындығымен жоғары және алга карай өтіп, көмей қашпашасынына латералды жатады
~Қызметі: көмейге кіреберісті тарылту, көмей какпашығын төмен түсіру.
3) Үшінші топ
1-Дауыс бұлшық ет-musculus vocalis
•көмейд дауыс катпарының тереңіндк орналаскан. Қалканша шеміршек бұрышының төменгі бөлігінің ішкі бетінен басталып, горизонталды артка карай өтіп, ожау тәрізді шеміршектің дауыстық өсіндінің латералды капталына және дауыс байламына бекиді.
~Қызметі: дауыс байламын керу.

2-жүзік қалқанша бұлшық ет-musculus cricothyroideus

•жүзік сияқты шеміршек доғасынан басталады, тік бөлігі (pars recta) калканша шеміршектің табашасының төменіне бекісе, қиғаш бөлiгi (pars obligua) шеміршектің төменгі мүйiзiне барып бекиді.
~Қызметі: жиырылған кезде калканша шеміршекті алға карай тартып, дауыс байламын керіп, ожау тәрізді шеміршектің дауыстыҚ өсiндiсi мен калканша шеміршектің аралығын алшақтайды.
Тіл бұлшыкеттері.
Тіл бұлшықеттері, musculi linguae, көлденең-жолақты ерікті бұлшықеттерден тұрады.
Топографиялық орналасуына қарай тіл бұлшыкеттері скелеттік және меншікті бұлшықеттерге бөлінеді.
1. Иек—тіласты бүлшықеті, m. genioglossus, ол төменгі жақсүйектің иектік кылканынан, spina mentalis, басталып, тілдің меншікті вертикалді бұлшыкетіне жалғасады.Тілді төмен және алға карай тарту қызметін атқарады.
2. Біз-тіласты бұлшықеті, m. styloglossus, самай сүйектің бізтәрізді өсіндісінен басталады. тТілдің меншікті жоғарғы және төменгі бойлық бұлшыкеттеріне жалғасады. Қызметі: тілді жоғары және артка тартады.
3. Тіласты-тіл бұлшықеті, m. hyoglossus, тіласты сүйегінің денесінен және үлкен, кіші мүйіздерінен басталып, тілдің көлденең бұлшықетіне жалғасады. Қызметі: тілді төмен және артқа қарай тартады.
4.Тандай тілдік бұлшықеті
m.palatoglossus
Таідай апоневрозынан басталып,тілдің көлденең бұлшық етіне жалғасады.Қызметі:тіл түбірін жоғарғыға тарату,жұмсақ таңдайды түсіріп және аранды тарылтады.
Тілдін меншікті бұлшықеттері:
1. Тілдің жоғарғы бойлык бұлшықеті, m. longitudinalis superior, тіл түбінің маңынан басталып, бойлай алға қарай жүріп, тіл ұшындағы фасциялдык кабыққа барып бекиді. Қызметі: тіл ұшын жоғары көтереді.
2. Тілдің төменгі бойлық бұлшықеті, m. longitudinalis inferior, Ол тіл түбінің маңындағы фасциялдық қабықтан басталып, тіл ұшына өтіп, тіл ұшындағы фасциялдық қабыққа барып бекиді. Қызметі: тілді қысқартып, аркашығын жоғары көтеріп, тіл ұшын төмен түсіру. Біржакты жиырылғанда тілді бүйір жағына тартады.
3. Тілдің көлденең бүлшықеті, m. transversus linguae, ол тілдің тіласты — тіл бұлшықетінің бүйір қапталында орналасады, фасциялдык тінге барып бекиді.: тілдің көлденең енін кішірейту қызметін атқарады.
4. Тілдін вертикалді бұлшықеті, m. verticalis linguae, тілдің бүйір бөлігінде орналасып, тілді жалпайтуға қатысады.