Күрделі деңгей: Социолингвистикадағы үш ағымды талдаңыз

Тілдер дамуында болатын дифференциациялық процесс те, интеграциялық процесс те қоғамға байланысты болды. Біртұтас тілде сөйлейтін белгілі бір қауымның әр түрлі тарихи себептермен ыдырауы, бір - бірімен байланысы, қарым-қатынасы жоқ жеке – жеке топтарға бөлшектенуі ол бастағы біртұтас тілдің де ыдырауын, бөлшектенуін туғызады. Осының керісінше, әр түрлі диалектілерде, тілдерде сөйлейтін қауымдардың белгілі бір тарихи себептермен бірігулері, қосылулары олардың тілдерінің де өзара жақындасуын, бірігуін туғызады. Сөйтіп, қоғам мүшелерінің ыдырауы тілдің ыдырауына олардың бірігуі тілдік ерекшеліктердің жойылуына, тілдердің бірігуіне себеп болады. Тілдердің ыдырап бөлшектенуі немесе бірігіп күрделенуі қоғам дамуының барлық дәуірінде бірдей дәрежеде болып отырмайды. Қоғам дамуының белгілі бір тарихи кезеңінде тілдің бөлшектенуіне, бір–біріне жақын, туыстас диалектілердің, тілдердің пайда болуына қолайлы жағдай жасалса, екінші бір дәуір, оған қарама–қарсы, тілдердің бірігуіне, диалектілік ерекшеліктердің бірте – бірте жойылуына қолайлы жағдай жасайды. Тіл дамуында болатын дифференциациялық процесс басқа қоғамдардан гөрі ру қоғамында молырақ болады. Өйткені адамдардың жеке–жеке ұсақ қауым болып өмір сүруі–алғашқы қауымдық бірліктің негізгі белгілерінің бірі. К.Маркс бөлінуге, жекеленуге үздіксіз ұмтылу рулық қоғамның бүкіл негізіне орныққан әрекет деп көрсетеді. Ф.Энгельс өзінің «Семьяның, жеке меншіктің және мемлекеттің шығуы» деген еңбегінде Америка тайпаларындағы адамдардың орта саны екі мыңнан кем болғанын айтады. Оның себебі ол дәуірдегі қоғамдық тіршіліктің өзі адамдардың бір жерге көп шоғырлануын қажет етпейді. Рулар өсіп, ұлғая, адам саны молая келе, кең қонысқа бытырап кетеді. Олардың кейбір топтары басқалармен байланысын үзіп, өз бетінше өмір сүретін болады. Ондай топтар қоныс ыңғайына қарай бірте–бірте өз алдына жеке руға, тайпаға айналады. Сөйтіп, ру ішінен ру, тайпа ішінен тайпа бөлініп шығады, яғни туыстас рулар, тайпалар пайда болады. Мұндай тайпаларды Ф.Энгельс «қандас, бауырлас тайпалар» деп атайды.