ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ЖОҒАРЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.ЖҰБАНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТӨБЕ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ
ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ФАКУЛЬТЕТІ
БИОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Пәні: “ Ғылыми зерттеу негіздері ”
Тақырыбы: “ Майда еритін витаминдер ”
Орындаған: 6В05102- Биотехнология ББ
студенті
Қалмырзаева Б.Н.
Қабылдаған: Бисалыева Р.Н.
Қорғауға жіберілген
«_» ___________2024ж.
Жұмысты өткізу күні: «_»_______2024ж.
Қорғау күні: «_»_________2024ж.
Бағасы:______________________
Ақтөбе 2024 ж.
Мазмұны
Кіріспе.......................................................................................................................3
1. Микроэлементтердің үйлесімділігі....................................................................5
2. Пайдалы қасиеттері.............................................................................................6
3. А дәрумені жалпы ..............................................................................................7
4. D дәрумені............................................................................................................9
5. Е дәрумені..........................................................................................................11
6. К дәрумені.........................................................................................................14
7. Майда еритін микроэлементтердің сіңуіне әсер ететін факторлар..............17
Қорытынды............................................................................................................18
Қолданылған әдебиеттер......................................................................................19
Кіріспе
Майда еритін витаминдер - бұл майлы ортада ери алатын пайдалы заттар тобы. Олар зат алмасу процестеріне қатысады және адам ағзасының мүшелері мен жүйелерінің денсаулығына жауап береді. Майда еритін витаминдерге А, D, Е және К дәрумендері жатады.Олардың басты ерекшелігі – дене тіндерінде, негізінен бауырда жиналу қабілеті.
Витамин А-ретинол қамтамасыз етеді:
өсу процестері;
тері эпителийі мен сүйек тінінің жұмысы;
иммунологиялық статусты сақтау;
тордың жарықты қабылдауы.
Жануарлардан алынатын өнімдерде ретинол түрінде (балық майы, бауыр, әсіресе сиыр еті, уылдырық, сүт, май, қаймақ, сүзбе, ірімшік, жұмыртқаның сарысы) және өсімдік тағамдарында (жасыл және сары көкөністер) провитамин каротин түрінде болады (сәбіз, бұршақ дақылдары, шабдалы , өрік, итмұрын, теңіз шырғанағы, шие).
D витамині - кальциферол - жаңа туған нәресте үшін өте маңызды, бұл витаминсіз қаңқаның қалыпты қалыптасуы мүмкін емес. Күн сәулесінің әсерінен теріде кальциферол түзілуі мүмкін. Ағзадағы кальций мен фосфор алмасуын және сүйек тінінің беріктігін қамтамасыз етеді. Балықтың бауырында, аз дәрежеде құс жұмыртқасында болады.
Е дәрумені - токоферол - біздің денеміздегі негізгі антиоксиданттардың бірі, бос радикалдарды белсендірмейді және жасушалардың жойылуын болдырмайды. Өсімдік майларында бар: күнбағыс, мақта, жүгері, сондай-ақ бадам, жержаңғақ, жасыл жапырақты көкөністер, жарма, бұршақ, жұмыртқаның сарысы, бауыр, сүт.
К витамині бауырдағы кейбір қан ұю факторларының синтезін қамтамасыз етеді және сүйек тінінің түзілуіне қатысады. Шпинат, гүлді қырыққабат және ақ қырыққабат, қалақай жапырақтары, қызанақ, бауырда бар.
Майда еритін витаминдерді жұмыртқа немесе өсімдік майы сияқты майдың аз мөлшерімен қабылдау керек. Сонымен қатар, «оны асыра алмау» маңызды, өйткені майдың шамадан тыс мөлшері асқазан-ішек жолынан суда еритін витаминдердің сіңуіне кедергі келтіреді. Көптеген витаминдер мен минералдарды қабылдаудың ең жақсы уақыты - таңертең, дәлірек айтқанда, таңғы ас. Майда еритін витаминдер жануарлардан алынатын тағамдарда да кездеседі. Олар сыртқы әсерлерге, соның ішінде термиялық өңдеуге жеткілікті төзімді. Олардан тұратын өнімдерді қауіпсіз қайнатуға, қуыруға, пісіруге немесе буға пісіруге болады.
Витаминдік кешендерді таңдағанда, мерзімі өткен өнімді сатып алмау үшін жарамдылық мерзіміне назар аударыңыз. Қаптамада полиқанықпаған май қышқылдарының пайызы көрсетілуі керек. Витаминдер өте маңызды, бірақ денеге нақты пайда әкелу үшін оларды қабылдау дұрыс және негізделген болуы керек.
Достарыңызбен бөлісу: |