Курстық ЖҰмыс

1. 
   Білім беру процесінде көрнекілік принципін зерттеудің психологиялық- педагогикалық мәні 6
   
   1. 
      Көрнекі оқыту әдістерінің жіктелуі 8
      
   2. 
      Көрнекі құралдардың түрлері және олардың оқыту
      

2. 
   Бастауыш сынып оқушыларын оқытуда көрнекілік
   

1. 
   Оқыту әдісі ретінде оқу процесінде көрнекілікті қолдана отырып ойнау 14
   
2. 
   Бастауыш сынып оқушыларын оқытуда көрнекі құралдарды
   

3. 
   Оқушыларға жасалынған көрнекілік эксперименттік зерттеу. 19
   

1. 
   Оқытудағы көрнекілік принципінің психологиялық-педагогикалық негіздемесін зерттеу;
   
2. 
   Оқушыларды оқытуда көрнекілік принципін іске асырудың тәсілдері мен формаларын анықтау және сипаттау;
   
3. 
   Қарастырылып отырған мәселе тұрғысынан бастауыш сыныптардың бағдарламалары мен оқулықтарын зерттеу;
   
4. 
   Оқыту әдістері ұғымының мәнін ашыңыз, оларды жіктеудің әртүрлі тәсілдерін және оларды пайдалану шарттарын қарастыру;
   
5. 
   Оларды дұрыс қолдануға және белсенді қолдануға ықпал ететін ситуациялық жаттығулардың оңтайлы жүйесін ұсыну;.
   

1. 
   Иллюстрация әдісі
   
2. 
   Демонстрация әдісі.
   

1. 
   Білім беру процесінде көрнекілік принципін зерттеудің психологиялық-педагогикалық мәні
   

Педагогика ғылымында педагогикалық процесте көрнекілік пен визуализацияны қолдану мәселесіне арналған көптеген зерттеулер бар. Бұл мәселені отандық және шетелдік мамандар зерттеді. Педагогтар мен психологтар (Л.В.Занков, В.И.Евдокимов, А.В.Славин, Л.М.Фридман, А.В. Хуторская және т.б.), әдіскерлер (М.И.Башмаков, В.Г.Болтянский, М.Б. Волович, В.А.Далингер, А.Л. Карасик, Г.Е.Сенкина және т.б.) айналысқан, әлі де айналысып жатыр.

• 
  оқушылардың оқу және шығармашылық қызметін жандандыру;
  
• 
  педагогикалық процестің тиімділігі мен қарқындылығын арттыру;
  
• 
  оқушылардың білімі мен дағдыларының сапасын арттыру;
  
• 
  оқушылардың шығармашылығын дамыту;
  
• 
  оқу-танымдық қызметті басқару;
  
• 
  көрнекі ойлауды қалыптастыру құралы;
  
• 
  сабақтастық, ізгілендіру, жеке тұлғаны әлеуметтендіру;
  
• 
  оқушылармен фронтальды және жеке жұмысты қамтамасыз ету.
  

1. 
   Көрнекі оқыту әдістерінің жіктелуі
   

Оқыту әдістерін жіктеу мәселесі және «оқыту әдісі» ұғымы төңірегіндегі пікірталастар әлі де тоқтаған жоқ. М.Н.Скаткин мен И.Я.Лернер оқыту әдістерінің өнімді (шығармашылық) қызметке қосылу деңгейі бойынша (немесе оқушылардың танымдық белсенділігінің сипаты бойынша) жіктелуін ұсынды.

• 
  Түсіндірме-иллюстрациялық немесе ақпараттық -рецептивті (рецептивті-қабылдау) әдістің мәні- мұғалім дайын ақпаратты әртүрлі тәсілдермен жеткізеді, ал оқушылар оны қабылдайды, түсінеді, есте сақтайды. Бұған әңгіме, дәріс, түсініктеме, демонстрация, оқулықпен жұмыс сияқты әдістер кіреді.
  
• 
  Репродуктивті. Бұл оқушының алдын-ала анықталған алгоритм бойынша оқу әрекеттерін қайталауынан тұрады. Оқушылардың дағдыларын игеру үшін қолданылады.
  
• 
  Ақпараттардың мәселелерін баяндау. Осы әдіспен жұмыс істеген кезде мұғалім оқушыларға қиындық туғызады және туындаған қайшылықтарды ашып, оны шешудің жолдарын көрсетеді. Бұл әдістің мақсаты- ғылыми таным процесінің үлгісін көрсету. Оқушылар мәселені шешудің логикасын қадағалайды, ғылыми ойлаудың тәсілдері мен әдістерімен танысады.
  
• 
  Ішінара-іздеу (эвристикалық) мәні- мұғалім оқудың проблемалық міндетін ішкі мәселелерге бөледі, ал оқушылар оның шешімін табудың жеке қадамдарын жүзеге асырады. Әр қадам шығармашылық белсенділікті қамтиды, бірақ проблеманың біртұтас шешімі әлі жоқ. Басқаша айтқанда, бұл эвристикалық әңгіме түрінде жүзеге асырылатын проблемалық мәселелерді кезең-кезеңімен шешу әдісі. Ол өзара байланысты мәселелер сериясынан тұрады, олардың әрқайсысы мәселені шешу жолындағы қадам ретінде қызмет етеді.
  
• 
  Зерттеу. Бұл жағдайда оқушыларға танымдық міндет қойылады, оны өздері шешеді, бұл үшін ең алдымен өздері әдісді таңдайды. Бұл әдіс оқушылардың білімді шығармашылық қолдану қабілеттерін дамытуды қамтамасыз етуге арналған.
  

2. 
   Көрнекі құралдардың түрлері және олардың оқыту тиімділігіндегі
   

Оқу процесінде көрнекілік құралдарын пайдалану тиімділігі белгілі бір жағдайларда қол жеткізіледі. Көп нәрсе көрнекі құралдардың сипатына байланысты. Мұғалімнің сабақта оқытудың белгілі бір құралдарына қандай рөл беретіні бірдей маңызды.

1. 
   Объективті бейнелеу құралдары;
   
2. 
   Белгілерді көрнектеу.
   

1. 
   Бағдарлама тақырыбы бойынша кіріспе сабақта оқу фильмін көрсету.
   
2. 
   Тақырыптың жеке сұрақтарын диапозитивтерді, кестелерді, диафильмдерді қолдана отырып өңдеу. Фильмді жалпылау сабағында көрсету.
   
3. 
   Сабақта мұғалімнің ілеспе түсіндірмесі техникалық құралдарды көрсету және сабақтың соңында көрсету.
   
4. 
   Оқу материалын өңдеу және экрандық құралдарды қолдана отырып білімді бекіту.
   

2. 
   Бастауыш сынып оқушыларын оқытуда көрнекілік әдістерін қолдану
   

Көрнекілікті қолдану әдістерін шартты түрде екі үлкен топқа бөлуге болады:

1. 
   Иллюстрация әдісі
   
2. 
   Демонстрация әдісі.
   

Дидактикалық функцияларға байланысты келесі көріну түрлерімен ерекшеленеді:

1. 
   Табиғи көріну (өсімдіктер, жануарлар, пайдалы қазбалар); оның қызметі - оқушыларды табиғаттың нақты объектілерімен таныстыру;
   
2. 
   Эксперименттік көріну (булану құбылыстары, мұздың еруі); функция- тәжірибелер, бақылаулар барысында құбылыстар мен процестермен танысу;
   
3. 
   Сурет және сурет-динамикалық көріну (суреттер, суреттер, фотосуреттер, диапозитивтер, Фильмдер); функциясы - оларды көрсету арқылы кейбір фактілермен, заттармен, құбылыстармен таныстыру;
   
4. 
   Көлемді көрнекілік (макеттер, муляждар, геометриялық фигуралар); функция - қабылдауда көлемді емес, көлемді кескін рөл атқаратын объектілермен танысу. . Дыбыстық көріну (грамматикалық жазбалар, магнитофондық жазбалар, радио); функциясы-дыбыстық бейнелерді ойнату;
   
5. 
   Символдық және графикалық көріну (сызбалар, диаграммалар, карталар, кестелер); функция-абстрактілі ойлауды дамыту, нақты әлемнің шартты жалпыланған, символдық көрінісімен танысу;
   
6. 
   Аралас көрнекілік- оқу дыбыстық кинофильмі; функциясы-шындықтың ең толық тірі көрінісін қайта құру.
   

1. 
   Оқыту әдісі ретінде оқу процесінде көрнекілікті қолдана отырып
   

Балалармен жұмыс істей бастағанда, мұғалім олардың ерекшелігі неде екенін нақты түсінуі керек. Психологтардың зерттеулері көрсеткендей, бастауыш сынып оқушылары жоғары танымдық белсенділікпен ерекшеленеді. Оларда визуалды-тиімді ойлау алу басым болады. Сансыз сұрақтарға жауап іздей отырып, бала өзін қызықтыратын заттармен практикалық әрекеттерді орындау арқылы түсінеді.

2. 
   Бастауыш сынып оқушыларын оқытуда көрнекі құралдарды қолдану ерекшелігі
   

1. 
   Үйренген дауысты дыбыстарды тікелей немесе кері ретпен оқу;
   
2. 
   Зерттелген дауыссыз дыбыстарды жоғарыдан төменге, төменнен жоғарыға оқу, бала сөйлеуі керек ол қандай дыбысты білдіре алатығын білу үшін;
   

1. 
   Үйренген әріптерді тура және кері ретпен оқу. Бұл жағдайда сіз «Кім жақсы ?».
   

• 
  Әріптердің жартысы бойынша әріптерді болжау;
  
• 
  Берілген әріппен белгіленген дыбыстың сипаттамасы;
  
• 
  Дыбыстарды әріптермен белгілеу.
  

2. 
   Сөздердің басында, ортасында немесе соңында болатындай етіп берілген әріппен белгіленген дыбыстармен сөздерді (ауызша) құрастыру. Ойын түрінде өткізуге болады «кім көп?».
   
3. 
   Белгілі дауысты және дауыссыз дыбыстарды қосу арқылы «әліппе» көрсетілген әріппен екі және үш әріптен тұратын буындарды құрастыру және оларды оқу.
   

• 
  Дидактикалық материал сабақта жұмыс түрлерін әртараптандыруға мүмкіндік береді және балалардың қызығушылығын дамытуға ықпал етеді;
  
• 
  Дидактикалық материал сыныптағы жеке және ұжымдық жұмыстардың үйлесуіне көмектеседі;
  
• 
  Дидактикалық материалмен жұмыс оқу процесін жақсы басқаруға көмектеседі, балалардың белсенділігін арттырады, бұл күшті білімді дамытуға тиімді әсер етеді.
  

3. 
   Оқушыларға жасалынған көрнекілік эксперименттік зерттеу
   

Бұл курстық жұмыстың экспериментінің мақсаты- көрнекілікті қолдана отырып, зерттелетін пәнге танымдық қызығушылықты арттыру, бастауыш сынып оқушыларының оқу процесін табиғи жағдайда мақсатты түрде қабылдау қабілетін қалыптастыру.

• 
  Көрнекілікті пайдалану әдістемесі бойынша экспериментке дейін және одан кейін бақылау, эксперименттік сыныптар сабағына оқушылардың танымдық қызығушылығының деңгейін талдау және бағалау;
  
• 
  Нәтижелерді салыстыру;
  
• 
  Көрнекі материалды қолдана отырып, ауызша және жазбаша сөйлеу дағдыларын қалыптастыру;
  
• 
  Оқушы тұлғасының интеллектуалдық, шығармашылық, эстетикалық қасиеттерін дамыту;
  
• 
  Көрнекілікті қолданудағы типтік қателіктерді анықтау және олардың пайда болу себебін анықтау дағдыларын қалыптастыру.
  
• 
  Көрнекілікті қолдану бойынша экспериментті жүзеге асыру кезінде қолданылды:
  
• 
  Көрнекілік элементтері бар жаттығулар;
  
• 
  Суреттерді қолдана отырып, сөздік сөздерді үйренуге бағытталған тапсырмалар;