Лекция: 30 Лаборатория: 15 СӨЖ: 45 обсөЖ: 45 1-аралық бақылау: 30 балл 2-аралық бақылау: 30 балл
Осы кезеңдегі компьютерлер түрлері
жүктеу/скачать 1.26 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Стол бетінде жайласатын компьютерлер
Осы кезеңдегі компьютерлер түрлеріАқырғы жылдары компьютерлердің эволюциясы анық көзге көрінетін процесске айналып қалды: компьютер мәгезіндерінің прилавқалары түрлі бір біріне ұқсамаған компьютерлермен толып кетті. Олар бір бірінен тысқы көріністерімен де негізімен де ажыралып тұрады. Жанба жан алақанда жайласатын компьютермен үлкен десктопты салыстырып көріңдерші. Олар бір түр есептерді шешу үшін арналғанына сену қиын. Стол бетінде жайласатын компьютерлерСтол бетінде жайласатын компьютерлер (Desktop) – ең кең таралған және әммебап бүгінгі компьютер түрі. Компьютердің барлық ең негізгі құрылғыларын (процессор, жедел жад, қатты диск ж.б.) өз ішіне жайластырған жүйелі блокқа ие. Жүйелі блокқа қосымша тысқы құрылғылар қосылады – монитор, сканер, модем, принтер ж.б. Стол бтіндегі компьютер жеткілікті үлкен, жащигінің көп жері бос. Бірақ ол арзан және оңай модернизацияланады – керек болса қалаған құрылғысы басқасымен алмастырылады. Сонымен компьютерлер ішінде ең көп мүмкіндіктеріне ие. Сонымен егер сіздер ресурсталапшаң процесстермен – графикалық, дизайындық, немесе мультимедиалық жұмыстармен шүғылдансаңыз басқа таңдау мүмкіншілігі жоқ. Уй компьютерлері – барлығын аздап істей алатын универсалдар. Бұл жерде көңіл ойындарға сонымен мультимедиялық мүмкіншіліктерге көбірек көңіл бөлінеді. Уй компьютері дыбысты сапалы шығаруы, тола экранды бейнені жасауды, үш өлшемді графикамен жұмыс орындауды білуі шарт. Жұмыс станциялары - әдетте мекемелерге, фирмаларға және басқаларға арналған компьютерлердің аталуы. Бұл жерде талаптар тікелей қарама-қарсы: еш қандай ойындар! Әдетте жұмыс станциялары тар мәселелерді, мысалы текстерді, электрондық кестелерді - шешуге арналған болады. “Стол устіндегі баспаға шығарушылар” – аншама қымбат және құатты өз ішіне үлкен монитор, жоғары сапалы бейнекартаны және сканерлерді алған жүйе. Жүйе шығарудан алдын қағаздарды дайындау, немесе электрондық құжаттарды (интернет беттерін, электрондық энциклопедияларды ж.б.) жасау үшін арналған. Серверлер – басқарушы компьютерлер. Олар жұмысы жерлік желісін, немесе интернет туйінін қадағалау. Серверлерден өте көп информация көлемі өтеді, сондықтар оларғақұатты процессор, үлкен оперативтық жад және бір неше қатты дискілер. Көбінесе дискілер бірінің жұмысын бірі орындай береді. Ал сапалы бейнекарта, дыбыс карта және монитор серверге керек те емес. Лекция 3. Тақырып: Дербес компьютер құрылымы. Мақсат: Дербес компьютердің құрылғыларымен танысу. Жоспар
Әулеті. Процессор базарында бір - Intel корпорациясы болған кезде платформаны таңдау мәселесі жоқ еді. Бірақ бұл жағдай көпке созылмады. Бір неше жыл арасында конкуренттер пайда бола бастады. Алдымен “сателит” компаниялар (біріншіден AMD және Cyrix) клондарды жасап барып нығайып кетті. Егер 1999 жылы процессорлер базарында AMD фирмасы 20 проценттен аспаса бүгінгі күндерде 40 процентке жетіп тұр. Ақырғы екі жылдары AMD процессорлері “баға-сапа” қатнасында жоғары келіп тұр. Сонымен жылдамдақ жағынан да үтымды. Егер сіздер ойын және мультимедиа үшін компьютер алсаңыз AMD процессоры тұра келеді. Процессорлер буындары (ұрпақтары) бір бірінен жұмыс жылдамдығымен, архитектурасымен, орындалуымен, тысқы көрінісімен ажыралып тұрады. Мысалы, Pentium-нен Pentium II-ге кейіннен - Pentium III ке өткенде командалар жүйесі (инструкциялар) кеңейтірілді. Бір жиілікке ие екі процессор не себептен түрлі жылдамдықпен істейтінін түсіну үшін физикадан таныс болған мысалды келтірейік. Екі трубадан бір жылдамдықпен (такттық жиілікке сай) су ақсын. Бірақ кең трубадан (жаңа процессорға сай) ағып өткен су көлемі көп болады. Егер санақ басы етіп Intel корпорациясын алсақ 27-жылдық тарихында процессорлердің 8 ұрпағы ауысты: 8088, 286, 386, 486, Pentium, Pentium II, Pentium III, Pentium 4. Бір ұрпақ аралығында айқын: такттық жиілігі жоғары болса процессор жылдам істейді. Ал базарда түрлі ұрпаққа тиіс, бірақ бір жиілікке ие процессорлар болса? Мысалы, Pentium III және Pentium 4. Айқын екінші процессор 10-15 процентке жылдам істейді. Себебі жаңа процессорлерге жаңа командалар жүйесі - инструкциялар енгізілген. болады. Мысалы Pentium 4 мультимедиялық информацияны өңдейтін жаңа инструкцияларға – SSE2 ге ие. Үқсас инструкциялар жиынына алдынғы ұрпақтар да ие болған – Pentium-нен бастап моделдер ММХ инструкцияларын қолдап, Pentium III - SSE инструкцияларын қолдап келген. Жаңартуы (Модификация). Әр бір ұрпақтарда бір бірінен бағасымен және міндеттерімен ажыралып тұрған жаңартулары да болады. Мысалы, атақты Pentium 4 әулетінде үш “ағайын” – құатты серверлерде істейтін үлкені Хеоn, өнімді стол компьютерлерінде істейтін өртаншысы Pentium 4 өзі, ал уй компьютерлерінде қарапайым халыққа қызмет көрсететін кішісі Celeron. Intel мен конкуренциядағы AMD әулетінде жағдай басқаша – уй компьютерлеріне арналған Duron процессорының шығаруы 2002 жылдан тоқтатылған, енді алушыларға Athlon түрлі модельдерінің арасынан таңдауға түра келеді. Процессор разрядтылығы. Егер процессор такттық жиілігін өзендегі су жылдамдығына үқсастырсақ, разрядтылығын – оның еніне үқсастырса болады. Түсінікті екі есе үлкен разрядтылығына ие процессор екі есе көп деректерді бірлік уақытта өткізе алады. Бүгінде уй процессорларының көбі 32 разрядты. Бұл ескірген: көп компьютер құрылғылары, соның ішінде шина да, 64 және 128 разрядты Кэш-жадының көлемі. Бұл орнатылған жадқа (жедел жадпен адастырмаң – ол арнайы модульдер түрінде таратылады) процессор төмен жылдамдықпен істейтін жедел жадқа немесе қатты дискіге бара бермеу ушін жиі керек болған деректерді жайлстырады. Кэш-жад процессорде екі түрі болады. Ең жылдамы – бірінші деңгейдегі кэш-жад (32 кб Intel процессорлерінде, 128 кб – AMD процессорлерінің ақырғы модельдерінде). Жылдамдығы сәл төмен екінші деңгейдегі кэш жад болып, оның көлемімен процессор модификациялары айырылады. Intel әулетінде ең бай кэш жадқа құатты Хеоп ие (2 Мб). Pentium 4 және Athlon жаңа моделдерінде екінші деңгейдегі кэш жад 512 кб қа жетеді. Ең жаңа моделдерде жад көлемін 1 Мб қа жеткізу көзде түтілады. Ядро түрі және өндіріс технологиясы. Өндірушілерге әулеттердің стандарт ауысқаны кем болғандай – периодтық олар бір модификация ішінде сондай өзгерістерді енгізеді ки – қолданушылар өздерінің қалтасын қағыстыруға түра келеді. Көбінесе бұл жаңа технологияларға өтуімен байланыс. Технология процессор элементтерінің минимал қалындығымен байланыс. Қаншама технологий “жіңішкеленсе” соншама көп транзисторлар санын кристалға жайластыруға болады. Одан басқа жаңа технологияға өтуімен энергоқаражаты, сонымен жылудың ажыртылуы төмендейді. Лекция 4. Тақырып: Дербес компьютер құрылымы. Мақсат: Дербес компьютер ішкі құрылғыларын үйрену. Жоспар 1. Осы күнгі процессор. Ішкі құрылғылар (Жинақтаушылар - комплектующие) Мәгезінде компьютерді таңдау кезінде жүйелі блоктың негізгі характеристикаларын, мысалы, прайс-беттен білуге болады – онда баға қатарында мынадай жазу болады: Р4-2,8/512 DDR (PC3200)/50Gb/GeForceFX 128/Combo Бұл формула жүйелі блоктың конфигурациясын баяндайды: Р4-2,8 - процессор Intel Pentium 4 такттық жиілігі 2,8 гигагерц (ГГц); 512 DDR (PC3200) – көлемі 512 DDR SDRAM типындағы өткізу қабилеті 3200 Мб/с болған жедел жад; 50 Gb – қатты диск (винчестер), көлемі 50 Гб; GeForce FX 128 - бейнекарта, GeForce FX микросхемалар тобынан құрастырылған 128 Мб жад көлеміне ие; Combo - CD-ROM және DVD дискілерін оқитын және CD-R және CD-RW дискілерге жазаалатын дискжетек; Осы кезендегі процессор – бұл арнайы технологиямен өсірілген кремний кристаллы (бекерге жаргонда процессор “тас” «камнем» деп аталмайды). Бірақ бұл тас өте көп ерекше элементтерге – транзисторларға ие. Олар біргелікте компьютерді ойлау қабилетіне алып келеді. Анығрағы, сандарды белгілі матемтикалық амалдармен есептеуді орындайды. Барлық информация компьютерде сандармен өрнектеледі. Әлбетте бір транзистор есептеулерді орындай алмайды. Бірден бір транзистор орындайтын амал – электрондық қосқыш – сигналды өткізеді немесе өткізбейді. Сигналдың барлығы логикалық 1 (ия), жоқтығы логикалық 0 (жоқ) ті береді. Бірақ процессор – бұл транзисторлар жиынығана емес, өте көп керекті құрылғылардың жүйесі. Қалаған процессор кристалында төмендегілер жайласқан: • процессор өзі – транзисторлардан жасалған миллиондаған логикалық элементтерден құрастырылған бас есептеу құрылғысы.
• Бірінші деңгейдегі кэш-жад – бір неше килобайт көлеміндегі өте тез жад, аралық нәтижелерді сақтау үшін қолданады. • Екінші деңгейдегі кэш-жад – бұл жад жылдамдығы төмендеу, бірақ оның көлемі үлкен - 128 килобайттан 2 Мб қа дейін. Осынша құрылғылар 4-6 квадрат сантиметр ауданда жайласуына сену қиын. Микроскоп жәрдемінде микропроцессор кішкене элементтеін көруге болады. Элементтер бір бірімен металл (алюминий) жолақтармен байланған. Процессорды таңдағанда біріншіден үш көрсеткішке: әулетіне (семействосына), ұрпағына (буынына), модификациясына көңіл бөлеміз.
Ақырғы екі жылдары AMD процессорлері “баға-сапа” қатнасында жоғары келіп тұр. Сонымен жылдамдақ жағынан да үтымды. Егер сіздер ойын және мультимедиа үшін компьютер алсаңыз AMD процессоры тұра келеді. Процессорлер буындары (ұрпақтары) бір бірінен жұмыс жылдамдығымен, архитектурасымен, орындалуымен, тысқы көрінісімен ажыралып тұрады. Мысалы, Pentium-нен Pentium II-ге кейіннен - Pentium III ке өткенде командалар жүйесі (инструкциялар) кеңейтірілді. Бір жиілікке ие екі процессор не себептен түрлі жылдамдықпен істейтінін түсіну үшін физикадан таныс болған мысалды келтірейік. Екі трубадан бір жылдамдықпен (такттық жиілікке сай) су ақсын. Бірақ кең трубадан (жаңа процессорға сай) ағып өткен су көлемі көп болады. Егер санақ басы етіп Intel корпорациясын алсақ 27-жылдық тарихында процессорлердің 8 ұрпағы ауысты: 8088, 286, 386, 486, Pentium, Pentium II, Pentium III, Pentium 4. Бір ұрпақ аралығында айқын: такттық жиілігі жоғары болса процессор жылдам істейді. Ал базарда түрлі ұрпаққа тиіс, бірақ бір жиілікке ие процессорлар болса? Мысалы, Pentium III және Pentium 4. Айқын екінші процессор 10-15 процентке жылдам істейді. Себебі жаңа процессорлерге жаңа командалар жүйесі - инструкциялар енгізілген. болады. Мысалы Pentium 4 мультимедиялық информацияны өңдейтін жаңа инструкцияларға – SSE2 ге ие. Үқсас инструкциялар жиынына алдынғы ұрпақтар да ие болған – Pentium-нен бастап моделдер ММХ инструкцияларын қолдап, Pentium III - SSE инструкцияларын қолдап келген. Жаңартуы (Модификация). Әр бір ұрпақтарда бір бірінен бағасымен және міндеттерімен ажыралып тұрған жаңартулары да болады. Мысалы, атақты Pentium 4 әулетінде үш “ағайын” – құатты серверлерде істейтін үлкені Хеоn, өнімді стол компьютерлерінде істейтін өртаншысы Pentium 4 өзі, ал уй компьютерлерінде қарапайым халыққа қызмет көрсететін кішісі Celeron. Intel мен конкуренциядағы AMD әулетінде жағдай басқаша – уй компьютерлеріне арналған Duron процессорының шығаруы 2002 жылдан тоқтатылған, енді алушыларға Athlon түрлі модельдерінің арасынан таңдауға түра келеді. Лекция 5. Тақырып: Дербес компьютер құрылымы. Мақсат: Дербес компьютер ішкі құрылғыларын үйрену. Жоспар
Ішкі құрылғылар (Жинақтаушылар - комплектующие) Мәгезінде компьютерді таңдау кезінде жүйелі блоктың негізгі характеристикаларын, мысалы, прайс-беттен білуге болады – онда баға қатарында мынадай жазу болады: Р4-2,8/512 DDR (PC3200)/50Gb/GeForceFX 128/Combo Бұл формула жүйелі блоктың конфигурациясын баяндайды: Р4-2,8 - процессор Intel Pentium 4 такттық жиілігі 2,8 гигагерц (ГГц); 512 DDR (PC3200) – көлемі 512 DDR SDRAM типындағы өткізу қабилеті 3200 Мб/с болған жедел жад; 50 Gb – қатты диск (винчестер), көлемі 50 Гб; GeForce FX 128 - бейнекарта, GeForce FX микросхемалар тобынан құрастырылған 128 Мб жад көлеміне ие; Combo - CD-ROM және DVD дискілерін оқитын және CD-R және CD-RW дискілерге жазаалатын дискжетек; Осы кезендегі процессор – бұл арнайы технологиямен өсірілген кремний кристаллы (бекерге жаргонда процессор “тас” «камнем» деп аталмайды). Бірақ бұл тас өте көп ерекше элементтерге – транзисторларға ие. Олар біргелікте компьютерді ойлау қабилетіне алып келеді. Анығрағы, сандарды белгілі матемтикалық амалдармен есептеуді орындайды. Барлық информация компьютерде сандармен өрнектеледі. Әлбетте бір транзистор есептеулерді орындай алмайды. Бірден бір транзистор орындайтын амал – электрондық қосқыш – сигналды өткізеді немесе өткізбейді. Сигналдың барлығы логикалық 1 (ия), жоқтығы логикалық 0 (жоқ) ті береді. Бірақ процессор – бұл транзисторлар жиынығана емес, өте көп керекті құрылғылардың жүйесі. Қалаған процессор кристалында төмендегілер жайласқан: • процессор өзі – транзисторлардан жасалған миллиондаған логикалық элементтерден құрастырылған бас есептеу құрылғысы.
• Бірінші деңгейдегі кэш-жад – бір неше килобайт көлеміндегі өте тез жад, аралық нәтижелерді сақтау үшін қолданады. • Екінші деңгейдегі кэш-жад – бұл жад жылдамдығы төмендеу, бірақ оның көлемі үлкен - 128 килобайттан 2 Мб қа дейін. Осынша құрылғылар 4-6 квадрат сантиметр ауданда жайласуына сену қиын. Микроскоп жәрдемінде микропроцессор кішкене элементтеін көруге болады. Элементтер бір бірімен металл (алюминий) жолақтармен байланған. Процессорды таңдағанда біріншіден үш көрсеткішке: әулетіне (семействосына), ұрпағына (буынына), модификациясына көңіл бөлеміз.
Ақырғы екі жылдары AMD процессорлері “баға-сапа” қатнасында жоғары келіп тұр. Сонымен жылдамдақ жағынан да үтымды. Егер сіздер ойын және мультимедиа үшін компьютер алсаңыз AMD процессоры тұра келеді. Процессорлер буындары (ұрпақтары) бір бірінен жұмыс жылдамдығымен, архитектурасымен, орындалуымен, тысқы көрінісімен ажыралып тұрады. Мысалы, Pentium-нен Pentium II-ге кейіннен - Pentium III ке өткенде командалар жүйесі (инструкциялар) кеңейтірілді. Бір жиілікке ие екі процессор не себептен түрлі жылдамдықпен істейтінін түсіну үшін физикадан таныс болған мысалды келтірейік. Екі трубадан бір жылдамдықпен (такттық жиілікке сай) су ақсын. Бірақ кең трубадан (жаңа процессорға сай) ағып өткен су көлемі көп болады. Егер санақ басы етіп Intel корпорациясын алсақ 27-жылдық тарихында процессорлердің 8 ұрпағы ауысты: 8088, 286, 386, 486, Pentium, Pentium II, Pentium III, Pentium 4. Бір ұрпақ аралығында айқын: такттық жиілігі жоғары болса процессор жылдам істейді. Ал базарда түрлі ұрпаққа тиіс, бірақ бір жиілікке ие процессорлар болса? Мысалы, Pentium III және Pentium 4. Айқын екінші процессор 10-15 процентке жылдам істейді. Себебі жаңа процессорлерге жаңа командалар жүйесі - инструкциялар енгізілген. болады. Мысалы Pentium 4 мультимедиялық информацияны өңдейтін жаңа инструкцияларға – SSE2 ге ие. Үқсас инструкциялар жиынына алдынғы ұрпақтар да ие болған – Pentium-нен бастап моделдер ММХ инструкцияларын қолдап, Pentium III - SSE инструкцияларын қолдап келген. Жаңартуы (Модификация). Әр бір ұрпақтарда бір бірінен бағасымен және міндеттерімен ажыралып тұрған жаңартулары да болады. Мысалы, атақты Pentium 4 әулетінде үш “ағайын” – құатты серверлерде істейтін үлкені Хеоn, өнімді стол компьютерлерінде істейтін өртаншысы Pentium 4 өзі, ал уй компьютерлерінде қарапайым халыққа қызмет көрсететін кішісі Celeron. Intel мен конкуренциядағы AMD әулетінде жағдай басқаша – уй компьютерлеріне арналған Duron процессорының шығаруы 2002 жылдан тоқтатылған, енді алушыларға Athlon түрлі модельдерінің арасынан таңдауға түра келеді. Такттық жиілік – процессор жұмыс жылдамдығын белгілейтін ең маңызды көрсеткіш. Мегегерцтерде және гиггерцтерде өлшенетін такттылық жиілік бір секундта процессор орындайтын циклдер санын белгілейді. Осы күнде ең жоғары сүраныс 2 ден 3 ГГц ке ие процессорларға. Микропроцессорлерді ойлап шыққан осы күнде Intel корпорациясының басшысы болған ғалым атына қойылған Мур заңына сай әр бір жарым жылда процессорлер жиіліктері екі есе артады. Процессор жұмыс орындау жылдамдығы такттық жиілкке әлбетте байланыс, бірақ бір оған емес. Болмаса не себептен бір жиілікке ие Pentium 4 және Athlon процессорлері түрлі жылдамдықпен істейді? Демек, қандай дір бізге белгісіз параметрлер бар болуы керек. Соларды қарап шығуға әрекет жасайық. Шина жиілігі. Шина үғымымен біз кейінрек толасымен танысамыз. Шина – бұл барлық құрылғыларды – процессорды, жедел жадты, бейнеплатаны - жүйелі платаға қосатын арнайы информациялық магистраль деп қарастыруға болады. Бұл платаның процессорға үқсас өзінің өткізу қасиеті болып оны шина жиілігі белгілейді. Бұл көрсеткіш қаншама жоғары болса сонша жақсы. Мысалы, 2003 жыл басында Intel процессорлері 533 МГц жиіліктегі шинада істеген, бірақ жазға жақын корпорация әрекет етіп 800 МГц жиілікке жеткен. Амалда шинаның әдеттегі істеу жиілігі анша төмен: Pentium 4 процессорында ол 133 және 200 МГц ке жетеді. Процессор разрядтылығы. Егер процессор такттық жиілігін өзендегі су жылдамдығына үқсастырсақ, разрядтылығын – оның еніне үқсастырса болады. Түсінікті екі есе үлкен разрядтылығына ие процессор екі есе көп деректерді бірлік уақытта өткізе алады. Бүгінде уй процессорларының көбі 32 разрядты. Бұл ескірген: көп компьютер құрылғылары, соның ішінде шина да, 64 және 128 разрядты Кэш-жадының көлемі. Бұл орнатылған жадқа (жедел жадпен адастырмаң – ол арнайы модульдер түрінде таратылады) процессор төмен жылдамдықпен істейтін жедел жадқа немесе қатты дискіге бара бермеу ушін жиі керек болған деректерді жайлстырады. Кэш-жад процессорде екі түрі болады. Ең жылдамы – бірінші деңгейдегі кэш-жад (32 кб Intel процессорлерінде, 128 кб – AMD процессорлерінің ақырғы модельдерінде). Жылдамдығы сәл төмен екінші деңгейдегі кэш жад болып, оның көлемімен процессор модификациялары айырылады. Intel әулетінде ең бай кэш жадқа құатты Хеоп ие (2 Мб). Pentium 4 және Athlon жаңа моделдерінде екінші деңгейдегі кэш жад 512 кб қа жетеді. Ең жаңа моделдерде жад көлемін 1 Мб қа жеткізу көзде түтілады. Ядро түрі және өндіріс технологиясы. Өндірушілерге әулеттердің стандарт ауысқаны кем болғандай – периодтық олар бір модификация ішінде сондай өзгерістерді енгізеді ки – қолданушылар өздерінің қалтасын қағыстыруға түра келеді. Көбінесе бұл жаңа технологияларға өтуімен байланыс. Технология процессор элементтерінің минимал қалындығымен байланыс. Қаншама технологий “жіңішкеленсе” соншама көп транзисторлар санын кристалға жайластыруға болады. Одан басқа жаңа технологияға өтуімен энергоқаражаты, сонымен жылудың ажыртылуы төмендейді. Лекция 6. Тақырып: Дербес компьютер құрылымы. Мақсат: Дербес компьютер ішкі құрылғыларын үйрену. Жоспар
Ішкі құрылғылар (Жинақтаушылар - комплектующие) Мәгезінде компьютерді таңдау кезінде жүйелі блоктың негізгі характеристикаларын, мысалы, прайс-беттен білуге болады – онда баға қатарында мынадай жазу болады: Р4-2,8/512 DDR (PC3200)/50Gb/GeForceFX 128/Combo Бұл формула жүйелі блоктың конфигурациясын баяндайды: Р4-2,8 - процессор Intel Pentium 4 такттық жиілігі 2,8 гигагерц (ГГц); 512 DDR (PC3200) – көлемі 512 DDR SDRAM типындағы өткізу қабилеті 3200 Мб/с болған жедел жад; 50 Gb – қатты диск (винчестер), көлемі 50 Гб; GeForce FX 128 - бейнекарта, GeForce FX микросхемалар тобынан құрастырылған 128 Мб жад көлеміне ие; Combo - CD-ROM және DVD дискілерін оқитын және CD-R және CD-RW дискілерге жазаалатын дискжетек; Осы кезендегі процессор – бұл арнайы технологиямен өсірілген кремний кристаллы (бекерге жаргонда процессор “тас” «камнем» деп аталмайды). Бірақ бұл тас өте көп ерекше элементтерге – транзисторларға ие. Олар біргелікте компьютерді ойлау қабилетіне алып келеді. Анығрағы, сандарды белгілі матемтикалық амалдармен есептеуді орындайды. Барлық информация компьютерде сандармен өрнектеледі. Әлбетте бір транзистор есептеулерді орындай алмайды. Бірден бір транзистор орындайтын амал – электрондық қосқыш – сигналды өткізеді немесе өткізбейді. Сигналдың барлығы логикалық 1 (ия), жоқтығы логикалық 0 (жоқ) ті береді. Бірақ процессор – бұл транзисторлар жиынығана емес, өте көп керекті құрылғылардың жүйесі. Қалаған процессор кристалында төмендегілер жайласқан: • процессор өзі – транзисторлардан жасалған миллиондаған логикалық элементтерден құрастырылған бас есептеу құрылғысы.
• Бірінші деңгейдегі кэш-жад – бір неше килобайт көлеміндегі өте тез жад, аралық нәтижелерді сақтау үшін қолданады. • Екінші деңгейдегі кэш-жад – бұл жад жылдамдығы төмендеу, бірақ оның көлемі үлкен - 128 килобайттан 2 Мб қа дейін. Осынша құрылғылар 4-6 квадрат сантиметр ауданда жайласуына сену қиын. Микроскоп жәрдемінде микропроцессор кішкене элементтеін көруге болады. Элементтер бір бірімен металл (алюминий) жолақтармен байланған. Процессорды таңдағанда біріншіден үш көрсеткішке: әулетіне (семействосына), ұрпағына (буынына), модификациясына көңіл бөлеміз.
Ақырғы екі жылдары AMD процессорлері “баға-сапа” қатнасында жоғары келіп тұр. Сонымен жылдамдақ жағынан да үтымды. Егер сіздер ойын және мультимедиа үшін компьютер алсаңыз AMD процессоры тұра келеді. Процессорлер буындары (ұрпақтары) бір бірінен жұмыс жылдамдығымен, архитектурасымен, орындалуымен, тысқы көрінісімен ажыралып тұрады. Мысалы, Pentium-нен Pentium II-ге кейіннен - Pentium III ке өткенде командалар жүйесі (инструкциялар) кеңейтірілді. Бір жиілікке ие екі процессор не себептен түрлі жылдамдықпен істейтінін түсіну үшін физикадан таныс болған мысалды келтірейік. Екі трубадан бір жылдамдықпен (такттық жиілікке сай) су ақсын. Бірақ кең трубадан (жаңа процессорға сай) ағып өткен су көлемі көп болады. Егер санақ басы етіп Intel корпорациясын алсақ 27-жылдық тарихында процессорлердің 8 ұрпағы ауысты: 8088, 286, 386, 486, Pentium, Pentium II, Pentium III, Pentium 4. Бір ұрпақ аралығында айқын: такттық жиілігі жоғары болса процессор жылдам істейді. Ал базарда түрлі ұрпаққа тиіс, бірақ бір жиілікке ие процессорлар болса? Мысалы, Pentium III және Pentium 4. Айқын екінші процессор 10-15 процентке жылдам істейді. Себебі жаңа процессорлерге жаңа командалар жүйесі - инструкциялар енгізілген. болады. Мысалы Pentium 4 мультимедиялық информацияны өңдейтін жаңа инструкцияларға – SSE2 ге ие. Үқсас инструкциялар жиынына алдынғы ұрпақтар да ие болған – Pentium-нен бастап моделдер ММХ инструкцияларын қолдап, Pentium III - SSE инструкцияларын қолдап келген. жүктеу/скачать 1.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|