Лекция тақырыптары Дінтанудағы деректеметану теориясы

 
 
 
 
1- модуль. Деректану теориясы 
 
Лекция тақырыптары 
 
Дінтанудағы деректеметану теориясы . 
Дінтанудағы деректанудың деңгейі мен құрылымы. Дінтанушылық жəне 
тарихи деректанудың өзара байланысы. Деректанудың теориялық жəне 
əдістемелік байланысы. Дінтанушылық ғылым тарихы жəне оның жеке 
салалары бойынша зерттеу.
Дінтанудағы деректану проблемалары: діни дерек пен тарихи 
нақтылықтың ара қатынасы, зерттелінетін діни құбылыстың объективті 
проблемасы, діни фактілерді өз байланысы ішінде жаңалау, таңдаудың 
ерекшеліктері, таңдалған тақырыпқа қатысты дінтанушылық деректерді 
талдау жəне зерттеу. «Дінтанушылық дерек» жайлы түсінік, «дінтанушылық 
дерек» түсінігінің көлемі, дінтанушылық дерек болмысын анықтау, «діни 
құбылыс», «дінтанушылық дерек», дінтанушы категорияларының ара 
қатынасы. Тарихи шындық, дұрыстық, нақтылықтың ара қатынасы. Деректің 
формасы мен мазмұнының өзара байланысы. Жалған жəне жасанды.
 
Діни деректердің типологиясы. 
Түрлі тарихи дəуірлер бойынша діни деректердің типологиясы. 
Деректердің түрлері мен типтері: сөздік деректер, мəтіндік деректер, заттай 
ескерткіштер, этнографиялық деректер, көркем сурет деректері, музыкалық 
шығармалар. Жеке діни деректердің сипаттамасы. Деректердің типтік 
комбинациялары. Діннің белгілік жүйелері: өнер тілі, музыка тілі, бейнелеу 
өнер тілі, сəулет өнер тілі, би тілі, архитектуралық стиль тілі жəне т.б. Діни 
культ. Əдеби ескерткіштер (уағыздар, діни шығармалар жəне т.б.). 
 
 
Дінтанудағы деректану əдістемесі. 
Діни деректерді зерттеудің методологиялық принциптері. Діни 
деректермен жұмыс істеудің əдістері. Деректердің авторлығы мен пайда 
болған орыны. Салыстырмалы деректану: əртүрлі типтегі деректерді 
зерттеудің жалпы тəсілдері, əртүрлі коммуникативті байланыс жүйесіндегі 
түрлі типтегі деректердің орыны, əр түрлі деректердегі діннің бейнелену 
ерекшеліктері. Салыстырмалы деректану элементтері. Таңдамалы əдіс. 
Деректерді синтездеу жəне анализдеу əдістері. Корреляциялық жəне 
регрессивтік анализ əдістері. Текстологялық əдіс. Жабаша деректердің 
тарихи-филологиялық анализі. Хронологиялық жүйелілікті анықтау. Белгілік 
жүйелерді оқу. Статистикалық анализ əдістері. Діни деректерді сынаудың 
проблемалары. Деректік ақпараттың қазіргі жинақтау жəне анализдеу 

əдістері. Тарихи деректерді сақтайтын қазіргі орталықтар жəне оларды 
ұйымдастыру принциптері. Діни деректерді жинақтауда жəне жүйелеуде 
компьютерлік техниканы ұйымдастырудың əдісі мен техникасы. Діни 
деректерді сарапшылық бағалау.