Орындаған: Әбдіқадырова А. Қабылдаған: Таусоғарова А.
Мәтін – коммуникативті әрекеттер жүйесәндегі элемент.
Мәтін –комминикативті сөйлеу әрекетінің нәтижесі.
Мәтін мәнін тиісті тілдік факторлармен астасып жатқан комминкативті, әлеуметтік мәдени, когнитивті факторларды есепке алу арқылы ғана түсіндіруге болады.
Дискурс - Көп мағыналы ұғым
- Дискурсивті талдау негізінде жатқан теориялық концепцияларды талдауда дискурстанудың ұлттық 3 мектептері бар:
- Англо-американдық
- Француздық
- Неміс австриялық
Англо-американдық мектеп - Дәстүр бойынша дискурс байланысты сөйлеу ретінде түсіндіріледі, яғни диалогпен сәйкестендіріледі.
- Дискурсты талдау ең алдымен ауызша қарым-қатынасқа, сөйлеуші мен тыңдаушының интерактивті әрекеттестігіне назар аударады.
Неміс лингв. Мектепке байланысты сөйлеуді талдау, дискурс термині басқа көзқараспен байланысты болады. - Неміс лингв. Мектепке байланысты сөйлеуді талдау, дискурс термині басқа көзқараспен байланысты болады.
- Францияда дискурсты дербес бағыт ретінде талдау 60 ж п.б. 20 ғасырда дискурс туралы тарихи-философиялық, марксистік, психоаналитикалық және лингв/қ идеяларды байланыстыратын интеграциялық ілім ретінде дамыды.
Дискурстың ерекше концепциясы 1970 ж. ортасынан бастап қалыптаса бастады.
Француз тарихшысы, әлеуметтанушы, лингвист Мишель Фуко. Дискурсты адам білімін әлеуметтік тарихи қалыптасқан жүйелерін белгілеу үшін қолданады дейді. “Білім археологиясы” атты еңбегінде айтып кеткен.
Фуко бойынша дискурсивті практика бөлігі ретінде адам білімінің әртүрлі сфераларының жиынтығы дейді.
Дискурсивті талдау- әрбір мәлімдеменің, мәтіннің, теорияның, әрбір жаңа иедяның, яғни әрбір дискурсивті оқиғаның тарихи орнын анықтау.
Дискурс күші- белгілі бір мәлімдеменің немесе әрекеттің пайда болуының барлық мүмкіндіктерін қамтитындығынан көрінеді.
Фуконың дискурсивті тәжірибесі вербалды да, вербалды емес әрекеттерді де қамтиды.
Дискурсивті формация- бұл білімнің п.б. азды көті қатысты барлық нәрселер арасындағы ұғымдар, теориялар, мәлімдемелер арасындағы когнитивті қатынастарының желісі.
У. Маас француз зерттеушілерінің қағидаларын жалғастыра отыра, “кез-келген мәтін, басқа да ықтимал мәтіндер тобын анықтайтын әлеуметтік тәжірибелер-ң бөлігі мен көрінісі б.т.”
У. Маас француз зерттеушілерінің қағидаларын жалғастыра отыра, “кез-келген мәтін, басқа да ықтимал мәтіндер тобын анықтайтын әлеуметтік тәжірибелер-ң бөлігі мен көрінісі б.т.”
Ю.С. Степанов “Алтернативті әлем, дискурс факт және себептілік принцип” атты аналитикалық шолуында: “Дискурс - тілдің ерекше қолданылуы, ерекше менталитетті білдіру, ерекше идеология, арнайы қолдану тілдің ерекше сайып келгенде арнайы грамматика мен сөздік ережелерін белсендіруді т.е. Ерекеше психикалық әлемді жасайды.
Достарыңызбен бөлісу: |