Метрополитендерді пайдалану кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптары 1-тарау. Жалпы талаптар

10-параграф. Дыбыстық дабылдар

138. Пойыздар қозғалысы және маневрлік жұмыс кезінде дыбыстық белгілерді электр пойыздарының, локомотивтердің ысқырықтарымен, қол ысқырықтарымен, түтіктерімен, қоңыраулармен пойыз машинисі, пойыз машинисінің көмекшілері береді.

139. Хабарландыру белгісі-электр пойызының (локомотивтің) бір ұзақ ысқырығы:

1) станцияға тоқтамастан өткен кезде;

2) шектеу сызығынан тысқары платформалардың шетінде жолаушылар болған кезде;

3) туннельде адамдар болған жағдайда;

4) туннельде жарық беру қосылған кезде шаруашылық пойызының, бірінші электр пойызының, әрбір электр пойызының «С» дыбыстық белгісіне жақындаған кезінде;

5) шаруашылық пойызының жолдағы адамдарға, алынатын жылжымалы бірліктерге жақындаған кезінде;

6) шектелген көріну (мерзімімен қайталанады) жағдайларында келе жатқан кезде;

7) технологиялық регламенттерде көрсетілген басқа жағдайларда беріледі.

140. Қырағылық белгісі-электр пойызының (локомотивтің) бір қысқа және бір ұзақ ысқырығы, мынадай:

1) тыйым салатын көрсеткіші бар бағдаршамнан жүріп өткен кезде;

2) шақыру белгісінен жүріп өткен кезде;

3) аралыққа дұрыс емес бағытта бара жатқан кезде;

4) мөлдір ақ отты фонары бар адамдар тобына жақындаға кезде беріледі.

141. Жолдан немесе пойыздан (құрамнан) берілетін тоқтату немесе жылдамдықты азайту белгілері олардың орындауды қабылдағанын растайтын пойыздың (құрамның) ысқырықтарымен қайталанады.

142. Ұласқан рельске кернеудің берілетіні туралы туннельде жұмыс істейтін тұлғаларды ескерту үшін станция бойынша кезекші мына белгілерді береді:

1) уақыт белгісі-бірінші ескерту белгісі берілгенге дейін 10 минуттың ішінде ұзақтығы 5 секунд, туннельдің жұмыстық жарық беруін бір рет сөндіру жолымен және жұмысты тоқтату талабын білдіреді;

2) бірінші ескерту белгісі-барлық жұмысты тоқтатуды және туннельден адамдардың шығуын талап етуді білдіретін интервалы 5 секунд болатын туннельдің жұмыстық жарық беруін екі рет сөндіру және қосу жолымен;

3) екінші ескерту белгісі-интервалы 5 секунд болатын туннельдің жұмыстық жарық беруін үш рет сөндіру және қосу жолымен.

Екінші ескерту белгісінен кейін ұласқан рельс кернеуде болып саналады.

Жұмыстық жарық беру бұзылған кезде кернеуді беретіндігі туралы белгілер сол тәртіпте авариялық жарықпен беріледі.

143. Жер үстіндегі учаскелерде ұласқан рельске кернеуді беретіндігі туралы белгілерді станция бойынша кезекші қатты соғудағы электрлік белгілермен береді:

1) уақыт белгісі-бірінші ескерту белгісі берілгенге дейін 10 минут ішінде берілетін ұзақтығы 5 секунд болатын белгілерді бір рет қосу жолымен;

2) бірінші ескерту белгісі-интервалы 5 секунд болатын белгілерді екі рет қосу және сөндіру жолымен;

3) екінші ескерту белгісі-интервалы 5 секунд болатын белгілерді үш рет қосу және сөндіру жолымен.

144. Ұласқан рельстен кернеуді алып тастау туралы белгіні қол ысқырығының (түтіктің) екі ұзақ дыбыстық белгілерімен немесе дауыс зорайтқыш хабарлағыштың желісі бойынша хабарлаумен станция бойынша кезекші береді.

145. Электр депосында ұласқан рельске кернеудің берілетіні туралы хабарландыруды электр депосы бойынша кезекші жүргізеді:

1) дауыс зорайтқыш хабарлағыштардың желісі бойынша: «№. депо жолына кернеуді беремін» сөздерімен;

2) депо жолындағы дыбыстық дабылқаққышты 10 секунд ішінде қоса отырып.

146. Тиісті депо жолында кернеу болған кезде жолдың астындағы, ордағы (ол болған жағдайда) және ажыратқыштың белгілік пультінде белгі шамдарының қызыл жыпықтайтын оттары қосылады.

11-параграф. Дабыл белгілері

147. Ұласқан рельске кернеудің берілетіні туралы туннельде жұмыс істеп жатқан тұлғаларды ескерту үшін станция бойынша кезекші мынадай белгілерді береді:

1) уақыт белгісі-бірінші ескерту белгісі берілгенге дейін 10 минуттың ішінде ұзақтығы 5 секунд туннельдің жұмыстық жарық беруін бір рет сөндіру жолымен және жұмысты тоқтату талабын білдіреді;

2) бірінші ескерту белгісі-барлық жұмысты тоқтатуды және туннельден адамдардың шығуын талап етуді білдіретін интервалы 5 секунд болатын туннельдің жұмыстық жарық беруін екі рет сөндіру және қосу жолымен;

3) екінші ескерту белгісі-интервалы 5 секунд болатын туннельдің жұмыстық жарық беруін үш рет сөндіру және қосу жолымен.

Екінші ескерту белгісінен кейін ұласқан рельс кернеуде болып саналады.

Жұмыстық жарық беру бұзылған кезде кернеуді беретіндігі туралы белгілер сол тәртіпте авариялық жарықпен беріледі.

148. Жер үстіндегі учаскелерде ұласқан рельске кернеуді беретіндігі туралы белгілерді станция бойынша кезекші қатты соғудағы электрлік белгілермен береді:

1) уақыт белгісі-бірінші ескерту белгісі берілгенге дейін 10 минут ішінде берілетін ұзақтығы 5 секунд болатын белгілерді бір рет қосу жолымен;

2) бірінші ескерту белгісі-интервалы 5 секунд болатын белгілерді екі рет қосу және сөндіру жолымен;

3) екінші ескерту белгісі-интервалы 5 секунд болатын белгілерді үш рет қосу және сөндіру жолымен.

149. Ұласқан рельстен кернеуді алып тастау туралы белгіні қол ысқырығының (түтіктің) екі ұзақ дыбыстық белгілерімен немесе дауыс зорайтқыш хабарлағыштың желісі бойынша хабарлаумен станция бойынша кезекші береді.

150. Электр депосында ұласқан рельске кернеудің берілетіні туралы хабарландыруды электр депосы бойынша кезекші жүргізеді:

1) дауыс зорайтқыш хабарлағыштың желісі бойынша: «№. депо жолына кернеуді беремін» сөздерімен;

2) депо жолындағы дыбыстық дабылқаққышты 10 секунд ішінде қоса отырып.

151. Тиісті депо жолында кернеу болған кезде жолдың астындағы, ордағы (ол болған жағдайда) және ажыратқыштың белгілік пультінде белгі шамдарының қызыл жыпықтайтын оттары қосылады.

153. Электр жабдықтау қондырғылары пойыздардың қауіпсіз қозғалысын, метрополитеннің барлық тұтынушыларын және қажетті резервтерді үздіксіз электрмен қуаттандыру үшін сенімді электрмен жабдықтауды қамтамасыз етеді.

154. Электр энергиясымен сенімді қамтамасыз ету бойынша Метрополитен объектілеріне келесі санаттарға жатады:

1) I санат-ерекше топ-электрмен жабдықтау, пойыздар қозғалысының автоматика және телемеханика жүйелерін теле басқаруды, электр механикалық қондырғылар мен эскалаторларды орнату; байланыс құралдары, станция жұмысын басқару жүйелері қондырғысы, авариялық жарықтандыру және жер асты құрылыстарынан жолаушылар мен персоналдарды эвакуациялау жолдарын жарықтандыру қодырғылары;

2) I санат-тартылыс желісі, эскалаторлар, тоннельдерді жұмыстық жарықтандыру, өрт сөндіру, өрт дабылқаққышы және түтіннен қорғау қондырғылары, сорғылық сутөкпе қондырғылары, жолда жүру ақысын төлеудің автоматтандырылған жүйесі;

3) II санат-станцияны жұмыстық жарықтандыру қондырғысы:

4) III санат-басқа барлық электр күшін тұтыныушылар.

І санаттағы электр қабылдаудың резервтік қоректендіргішін автоматты қосу қондырғысы және электр күші тұтынушыларға орнатылады.

155. І санаттағы электр қабылдаудың ерекше тобы үшін үшінші тәуелсіз қоректендіру көзі ретінде 1 сағат ішінде есептік жүктемені қоректендіруді қамтамасыз ететін үздіксіз қоректендіру көздері қарастырылады.

Үздіксіз қоректендіру көздері қосалқы тартылыс станцияларынан (бұдан әрі-ҚТС) және төмендететін қосалқы стандиялардан (бұдан әрі-ТҚС) бөлек, тәуелсіз кіретін және желдеткіш жүйелері бар үй-жайларға орнатылады.

Үшінші көз ретінде автономдық электр станциялары аккумуляторлық батареяларын пайдалануға болады.

156. Метрополитен желілері тұтынушыларын электр көзімен жабдықтау ҚТС, біріктірілген тартылыс-төмендетілген қосалқы станциялардан (бұдан әрі-ТТҚС) және ТҚС жүзеге асырылады.

ҚТС станцияларға, ТҚС-станциялар мен аралықтарға, жинақталған жүктеме орындарында орнатылады.

157. Электр энергиясын қабылдағыштарды электрмен жабдықтау үшін келесі кернеулер қолданылады:

тұрақты ток желілерінде:

1) тартылыс желісінде, ҚТС-825 В дөңгелектерінде;

2) номиналдыққа, рекуперативтік тежеу кезінде ең аз рұқсат етілетін және ең көп рұқсат етілетін жылжымалы құрамның ток қабылдағыштарында-750, 550 және 975 В;

3) қосалқы станциялардағы басқару және дабылқаққыш тізбектерінде-220 В;

қабылдау тогының желілерінде;

1) эскалаторларда, желдету және сору қондырғыларында, жарықтандыру желілерінде, байланыс және жолда жүру ақысын төлеудің автоматтандырылған жүйесі қондырғыларында-380/220 В;

2) сәулелендіру және жылыту аспаптарында-220 В;

3) жылжымалы және жергілікті жарықтандыруда-12 В.

158. Электр қондырғыларының жергілікті, қашықтық және телебасқару дабылқаққыштары болады.

159. Сәулелендіру желілерін, станциялардағы және аралық жапсарлас туннельдердегі электр механикалық қондырғыларды қашықтықтан басқару станцияның диспетчерлік бекетінен, ал байланыстыру желісін ажыратқыштармен-ҚТС-тан жүзеге асырылады.

160. Адамдарды электр тогынан зақымдануынан қорғау қорғайтын жерге қосуларды, ал жер асты электр қондырғыларында-зақымдалған желіні автоматты сөндіру токтың шығуынан қорғау аппараттарын қолдана отырып жүзеге асырылады.

161. Электрмен жабдықтау және электрлік диспетчерлік учаскенің қашықтығы метрополитен тұтынушыларын электрмен жабдықтау сызбасы болады. Қосымша жүктемені қоса отырып, тұтынушылардың қоректендіру электрлік сызбасына барлық өзгерістер электр шаруашылығына жауап беретін тұлғамен келісіледі, дереу сызбаға енгізіледі. Токты кемуден қорғаудың іске қосылу уақыты 0,02 секундтан аспайды.

Қорғау белгілері қондырғыларының іске қосылуын тексеруді жедел персоналдар ауысым басталар алдында тәулігіне бір рет жүзеге асырады.

162. Электр желілері мен қондырғыларды монтаждау және пайдалану кезінде:

1) өзара резервтелетін тізбектерді, сондай-ақ жұмыстық және авариялық жарықтандыруды бір құбырда, қорапта немесе қайықта бірге төсеуге;

2) салқын дәнекерлеуді (электр құбырларын бұрау) қолдануға және электр желілері учаскелерін оқшауламай қалдыруға;

3) жанатын негіздерде люминесцентті лампалар мен арматураларды жөндеуге;

4) жанбайтын орауда сақталатын авариялық-технологиялық запастан басқа әртүрлі материалдар мен заттарды қалқандарда, электр жинақтарда, релелік, кроссалық, бос трансформаторлық жәшіктерде жинауға;

5) құрылыс және уақытша жөндеу-монтаждау жұмыстары өндірілетін орындарында қоректендіретін электр сымдарынан басқа қуатты және сәулеліндіру электр сымдарын уақытша қолдануға;

6) киімді, плакаттар мен басқа заттарды ілу үшін электр сымдарын, кабельдерді, сөндіргіштерді, штепсельдік розеткаларды және сол сияқтыларды қолдануға;

7) бұзылған электр желілерін, сөндіргіштерді, розеткаларды, штепсельді айырларды, рубильниктерді, сақтандырғыштарды пайдалануға;

8) метрополитен өрт күзетінің арнайы рұқсатынсыз электрлік жылыту аспаптарын тұрмыстық қажеттілік үшін қолдануға;

9) қоймаларға, кладовкаларға және шешінетін орындарға розеткаларды орнатуға;

10) жанғыш материалдар мен заттарды электр аспаптарына, шамдарға, электр кабельдеріне тікелей жақын жерлерде, электр қалқандарының және сол сияқты астында сақтауға;

11) ескі қолданыстағы емес электр желілерін жөнделмеген күйде қалдыруға болмайды.

163. Электр желілеріндегі ұшқынды, қысқа тұйықталуды, сымдардың қызып кетуін және тағы басқа тудыруы мүмкін ақаулықтар дереу жойылады. Ақаулықтарды жойғанға дейін электр желісі сөндіріледі.

165. Қосалқы станция автоматика, телебасқару, телеөлшеу және теледабылқаққыш, 825 В дөңгелектерді жерге қоса ажырататын телебасқарылатын қондырғылармен жабдықталады.

Телемеханика қондырғыларының үш тәуелсіз қоректендіру көзі болады және қосалқы станцияның өзінен жергілікті басқаруға ауысуға мүмкіндік береді.

Қосалқы станцияның автоматты қондырғысы берілген жұмыс режимін ұстауды, резервтік жабдықтың тез және сенімді қосылуын қамтамасыз етеді.

166. Қосалқы станция қондырғысын артық желіден және байланыс желісінің белгілі учаскесі қоректенетін әрбір фидердегі қысқа тұйықталу токтарынан қорғау үшін тез әсер ететін автоматты (тұрақты ток), сондай-ақ майлы, электр магнитті немесе вакуумдық (ауыспалы ток 10 кВ, 6 кВ кернеуімен) қосқыштар орнатылады.

167. Төмендетілген қосалқы станция әртүрлі қосалқы станциялардан және электрмен жабдықтаудың сыртқы көздерінен екі желі бойынша электр энергиясымен қоректенеді.

Электр депосының қосалқы станциясы электрмен жабдықтаудың екі ішкі көздерінен қоректенеді. Метрополитеннің осы станциясының түрлі секцияларының екі желісі бойынша қоректенуге болады.

168. Жер асты қосалқы станцияларында маймен толтырылған электр жабдығын қолдануға болмайды.

169. Қосалқы станциялардағы жабдық оны ауыстыру мүмкіндігін және көтеру-тасымалдау операцияларын механикаландыру үшін стационарлық құрылғыларды пайдалана отырып, тасымалдауды қамтамасыз ететін есеппен орнатылады.

170. Қосалқы станцияның үй-жайы арқылы транзиттік коммуникацияларды төсеуге (кабельдерді, құбырларды, ауа кіргізгіштерді) болмайды.

171. Транзитті кабельдерді, құбырларды және желдеткіш қораптарды оларды жанбайтын материалдармен қосымша қорғамастан трансформаторлар, сөндіргіштер және тарату қондырғылары орнатылған үй-жай арқылы ашық төсеуге болмайды.

172. Қосалқы станцияның үй-жайынан кемінде екі шығатын есік қарастырылады: негізгісі-кез келген уақытта жоғарыға еркін шығуды қамтамасыз ететін аймаққа, екіншісі-тікелей аралық туннельдерге немесе басқа аймаққа.

Қосалқы станция аралық туннельдер арасына орналасқан кезде екі жолға да жүк шығаратын есіктер қарастырылады.

173. Трансформаторлық үй-жайлар есіктері жанбайтын немесе қиын жанатын материалдардан жасалады, үй-жайдан шығатын жаққа ашылады және үнемі құлыпқа жабылады.

174. Желдеткіш қораптар, шахталар мен ойылған тесіктер құрылымдары олар арқылы жоғарғы вольтты трансформаторлық жәшіктер жабдықтарына немесе тарату қондырғыларына ылғалдың немесе конденсаттың түсуін болдырмауды қарастырады.

175. Трансформаторлық үй-жайларды, майлы сөндіргіштерді және тарту-созу желдеткіш каналдары бар немесе авариялық желдеткіш тарату қондырғыларын жалғайтын ойылған тесіктер жалюзилермен немесе өлшемі 2 х 2 мм аспайтын жәшіктермен жабылады.

176. ТТҚС және төмендететін қосалқы станциялардың жер асты үй-жайларында:

бос трансформаторлық үй-жайларды ауыспалы және тұрақты ток тарату қондырғыларының үй-жайларына, желдеткіш камералары мен желдеткіш каналдарды қоймалық үй-жайларға айналдыруға;

бөгде материалдарды, заттарды, жанатын қалдықтарды сақтауға;

трансформаторларды жөндеген кезде корпустарды тез тұтанатын сұйықтықтармен жууға болмайды.

177. Өрт сөндірудің автоматты құралдары орнатылған ТТҚС трансформаторлық жәшіктерінің қабырғалары оларды өрт сөндірудің автоматты құралдары қосылып кеткен жағдайда бұзылудан қорғау үшін артық қысымның автоматты қақпақшаларымен жарақталуы қажет.

3-параграф. Электр механикалық қондырғылар
178. Электр механикалық және басқа қондырғыларды электрмен жабдықтау қосалқы станциядан тікелей немесе қоректендірудің сенімділігі, олардың орналасуы және қуаттылығының белгіленген санатынан шыға отырып, жалпы магистралдық қоректендіру желілерінен қарастырылады.

179. Сутөкпе және желдеткіш қондырғылардың, эскалатор электр тартқыштарының, автоматты бақылау бекеттерінің, телемеханика қондырғыларының және өрт сөндіру автоматикасының электр қозғалтқыштарын қоректендіру ауыспалы токтың екі тәуелсіз өзара резервтелетін көздерінен жүзеге асырылады.

180. Эскалаторларды электрмен жабдықтау тікелей ҚТС немесе ТҚС-тен қарастырылады.

181. Негізгі және транзитті сутөкпе қондырғыларын электрмен жабдықтау бір қоректендіру желісінен тікелей ҚТС немесе ТҚС-тен қарастырылады. Екінші желіні жалпы магистралдық желіге қосуға болады.

182. Жергілікті сутөкпе қондырғыларын және өртке қарсы арттырғыш сорғы қондырғыларын электрмен жабдықтау жалпы магистралдық желілерден қамтамасыз етіледі.

183. Екі және одан да көп сорғысы бар сутөкпе қондырғылары үшін қоректендіру бір уақытта қосылған екі қоректендіру желілері бойынша қарастырылады.

Орнатылған бір стационарлық сорғысы бар жергілікті сутөкпе қондырғылары үшін және өртке қарсы қондырғылар үшін бірі жұмыс, екіншісі резервтік қоректендіру желілері қарастырылады.

184. Екі желдеткіші бар туннельдік желдеткіш қондырғыларын электрмен жабдықтау екі жұмыс желісі бойынша тікелей ҚТС немесе ТҚС-тен қарастырылады.

Туннельдік желдеткіш қондырғысының әрбір қоректендіру желісі қалыпты режимде бір желдеткіштен, авариялық режимде-екі желдеткіштен жұмыс істеуі есептелінеді. авариялық режим бойынша есеп өртке қарсы қызмет жүйесінде туннельдік желдеткіштің осы қондырғысын пайдаланған кезде орындалады.

185. Стационарлық электр қабылдағыштарды жалғау үшін автоматты сөндіргіштер, жылжымалы жөндеу және жинау механизмдері үшін-қорғайтын контактілері бар штепсельдік ажыратқыштар қолданылады.

186. Эскалаторлардың машиналық және тартатын үй-жайларында, өндірістік үй-жайларда, станцияның жолаушылар үй-жайларында 25 м сайын штепсельдік ажыратқыштар қарастырылады. Штепсельдік ажыратқыштар полюстарының саны қосылатын жабдықтың түріне қарай жобалау құжаттамасымен анықталады.

4-параграф. Тартылыс желісі
187. Жолдың байланыс желісі ҚТС орнату аймақтарындағы басты жолдарда, басты жолдар арасындағы съездерде және басты жолдар мен басқа мақсаттағы жолдарды бөлу орындарында ұласқан рельстің әуе аралықтарымен жабылмайтын секцияларына бөлінеді.

Станциялық және біріктіру жолдарының басты жолдарының әрбір байланыс желісін қоректендіру ҚТС-тен бөлек қарастырылады.

188. Басты жолдың байланыс желісінің әрбір секциясы негізгі және резервтік қоректендіру желілері бойынша екі ҚТС қуат көзін алады.

189. Метрополитеннің қосалқы станциясының дөңгелектеріндегі тұрақты токтың кернеуі 975 В аспайды, электр жылжымалы құрамның ток қабылдағышында-кемінде 550 В.

190. Ұласқан рельске кернеуді беру және алып тастаудың тәртібі технологиялық регламентте белгіленеді.

191. Ұласқан рельстен кернеуді шұғыл алып тастау ұласқан рельсте немесе оған тікелей жақын жерлерде шұғыл жұмыстарды жүргізу үшін электр пойыздарының қозғалысы кезеңінде адамдардың өміріне немесе пойыз қозғалысының қауіпсіздігіне қауіп төндірмейтін жағдайларда жүргізіледі.

192. Туннельде жұмыс жүргізудің қажеттілігіне қарай кернеу берілуі мүмкін барлық жақтан ұласқан рельстің жұмыс жүргізілетін, ұласқан рельстің жерге қосуларын немесе жылжымалы бөліктерін орнататын барлық учаскелерінде ұласқан рельсте кернеудің жоқтығы тексерілгеннен кейін ғана жұмысқа кірісуге болады.

193. Метрополитенде 10 кВ (6 кВ), сондай-ақ 825 В желілердің барлық сөндіргіштерін басқаруды-телемеханика қондырғыларының көмегімен энергетикалық диспетчерлер орындайды.

194. Байланыс желісіне және рельс тізбектеріне ДОБ және байланыс қондырғыларының қалыпты жұмыс істеуін бұзатын токтардың енуінен қорғау өзгерткішті оның фазаларының бірі бұзылған жағдайда сөндіретін кемінде екі түзеткіш және арнайы қорғайтын қатар жұмыс істеуі қарастырылады.

195. Біріктіретін жолдардың жол рельстері парк жолдарының жол рельстерінен оқшауландырылады. Оларды біріктіру ұласқан рельсті резервтік қоректендірудің ажыратқыштарымен ортақ қол жетектері бар ажыратқыштармен қарастырылады.

196. Қарайтын орны бар станциялық жол учаскесінің жол рельстері съездердің жол рельстерінен басты жолдарға оқшауланады. Ұласқан рельске кернеу берген кезде жол рельстерінің оқшаулағыш жапсарлары автоматты шунттеледі.

197. Жол рельстеріне, рельс бекітпелерінің элементтеріне, металл құрылымдары бар бағыт көрсеткіштеріне жабдықтармен, құбыр сымдарымен, кабель қабықшаларымен, жол бетондарымен және ұсақ тас балласттарымен жанасуға болмайды. Олардың арасындағы саңылау-кемінде 30 мм.

Темір бетонды шпалдарды қолданған кезде шпалдар мен рельс арасына оқшаулағыш төсемдер қойылады.

198. Электр жылжымалы құрамның айналыс жасауы және тоқтауына арналған жолдарда электр депосына байланыс желісінің ажыратқыштарын, қашықтықтан басқарылатын ажыратқыштарды қайта қосудың, сондай-ақ қысқа тұйықтауларды қосу және сөндіудің тәртібі технологиялық регламентте белгіленеді.

200. Әрбір қуатты, бақылау, жоғарғы және төменгі кернеудегі кабель сызбалары метрополитен басшыларымен бекітілетін жоба бойынша төселеді. Кабельдердің орналасқан жері, олардың габариттік орналасуы және көршілес кабельдерге, жылжымалы құрамның жабдығына жақындауы жобада анықталады.

201. Метрополитенде электр энергиясын беру және тарату үшін қабықшасы, қорғаныш жамылғылары немесе жану кезінде таралмайтын мастикалық жабындылары бар кабельдер қолданылады.

202. Кабельдер кернеулігіне және мақсатына қарай кронштейндерде келесі кезектілікпен (үстінен астына) орналасады:

1) қатты ток жағы: 10 кВ; 825 В; 380/220 В; бақылау; магистралдық кабельдер;

2) әлсіз ток жағы: кабельдері және байланыс сымдары; дыбыстық-блоктау, бақылау кабельдері және байланыс кабельдері.

203. Кабель желілерін кабель желілері сымдарының бөлшектенуін, кабельдің бірнеше желілерінің бір қысқышқа қосылуын болдырмайтын ұштықтарының, арнайы шайбалары мен құрылғыларының іске қосу аппаратураларының қысқыштарына қосуға болмайды.

204. Өзара резервтелетін кабельдерді төсеу әртүрлі аралықтағы туннельдерде жүзеге асырылады.

Станция бойынша және үй-жайларда өзара резервтелетін кабельдерді төсеу әртүрлі трассалар бойынша жүзеге асырылады. Ортақ трасса бойынша осындай кабельдерді төсеу қажет болған жағдайда асбест цементті қалқалармен бөледі.

205. Туннельдерде, туннель жанындағы құрылыстарда, желдеткіш-кабельдік каналдарда, бөліктер мен станцияның кабельдік туннельдері магистралды желілерінде, сондай-ақ туннель жанындағы құрылыстардың тарату желілерінде брондалған кабельдер қолданылады.

206. Кронштейннің бір түтігінде қуатты кабельді, байланыс немесе дыбыстық-блоктау кабелін бірге төсеуге болмайды.

207. Туннель қабырғаларындағы тесілген ойықтардан кабельдерді айналдырып өту және кабельдерді туннельдің бір жағынан екіншісіне ауыстыру кабельдерді қапсырма шегелермен бекіте отырып, 1 м сайын орналасқан құрылымдарда немесе кронштейндерде жүзеге асырылады. Желі жолдарының астынан кабельдерді төсеуге болмайды.

208. Кабельдерді қабырғалар және құрылыстарды жабу арқылы төсеу жанбайтын материалдармен тығыздалған құбырларда жүзеге асырылады.

209. Станцияның әрбір бөренесінде кабельдік коллекторлардың люктері жабық күйде болады. Құлыптардың құрылымы люктің коллектор жағынан қолмен, ал платформа жағынан кілтпен ашылуын қамтамасыз етеді. Құлыптардың кілттері станцияның диспетчерлік бекетінің авариялық тақтасында сақталады.

210. Кабельдік коллекторлар тазалықта ұсталады, дұрысталған жарығы, өрт сөндіру құралдары болады. Кабельдерге, электр жабдықтарына жер асты суларының тиюіне кепілдік бермейтін орындар жанбайтын материалдардан жасалған су бұратын шатырлармен жабдықталады.

211. Туннельдердегі кабельдік желілерді бояу метрополитеннің өрт күзетімен келісіле отырып, рұқсат беру наряды бойынша тек түнгі уақытта жүзеге асырылады.

212. Өрт туындаған жағдайда туннельдер мен коллекторлардағы электр кабельдерін жедел тоќсыздандыру үшін технологиялық регламентте барлық электр кабельдерін тоќсыздандырудың тәртібі белгіленеді. Электрмен жабдықтаудың сызбасы кезекші электр диспетчерінде болады. Өзгерістер мен толықтырулар енгізілген кезде сызбамен қызметтің барлық персоналдары таныстырылады.

6-параграф. ДОБ-ны электрмен жабдықтау
213. ДОБ қондырғыларының үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету үшін ауыспалы токты қоректендірудің үш тәуелсіз көзі қарастырылады.

Бір көзден ДОБ және байланыс қондырғыларын қоректендіру тоқтатылған жағдайда осы қондырғылардың орнатылған орындарынан қоректендірудің басқа көзіне автоматты ауысуы қарастырылады. Бір қосалқы станциядан ДОБ қондырғыларын қоректендіру тоқтатылған жағдайда басқа қосалқы станциядан қоректендіруге автоматты ауысуы қарастырылады.

214. ДОБ қондырғыларын қоректендіруді әлдеқайда сенімді резервтеу үшін негізгі қоректендіретін қосалқы станцияға кірместен, кабелі релелік ДОБ тікелей келетін көршілес қосалқы станциялардың бірінен қоректендірудің үшінші көзінің болуы қарастырылады.

215. ДОБ қондырғыларындағы ауыспалы токтың номиналды кернеуі 127 В, 220 В немесе 380 В болуы мүмкін. Осы кезде көрсетілген шамадан номиналды кернеудің ауытқуы кему жағында 10 % аспайды, арттыру жағына- 5 % аспайды.

216. ДОБ қондырғыларын қоректендіруді бір трансформатордан басқасына, сол сияқты бір қоректендіру желісінен басқасына ауыстыру тікелей қосалқы станциялардың релелік үй-жайларына орнатылған байланыстырғыштарды ауыстыру арқылы автоматты орындалады.

7-параграф. Электр қондырғыларын,

трансформаторлар мен электр желілерін қорғау
217. Қосалқы станция қондырғыларында, байланыс және кабельдік желілерде белгіленген нормалардан тыс қысқа тұйықталу токтарынан, ток кернеуінің ұлғаюынан және шамадан асырылуынан қорғау жүйелері қарастырылады.

218. Электр желілерінің белгіленген нормалардан тыс қысқа тұйықталу токтарынан және шамадан асырылуынан қорғанышы, ал тартылыс желісінің элементтері (өзгергіш агрегаттар, тарату қондырғылары 825 В, кабельдер мен байланыс желісінің жабдықтары), содан басқа-тұйықталудан «жерге» қорғанышы болады.

219. 380, 220, 127 В электр тізбектерінің қосылуын қорғау үшін тиісті кернеу мен токқа есептелген, зақымдалған учаскені сөндіретін автоматты сөндіршіштер мен сақтандырғыштар орантылады.

220. Вагондардың электр жабдықтарын қорғау дифференциалдық қондырғының, артық жүк релесінің, балқығыш ендірмесі бар сақтандырғыштардың автоматты сөндірштерінің көмегімен жүзеге асырылады.

221. Барық топтық сөндіретін қондырғылар мен сәулелендіру желісінің сақтандырғыштарының жалғастырғышының және ілгіш ендірмесі мен балқығыш ендірмесінің токтың максималды берілетін мәнінің атаулары бар жазуы болады. Сақтандырғыштардың барлық түрлерінде ток бойынша калибрленбеген және тым арттырылған балқығыш ендірмелерді қолдануға болмайды.

222. Жылжымалы құрамның электр жабдығының белгіленген үлгідегі қорғанышы болады, сақтандырғыш құралдарының барлық түрлері оларда номиналды токтың және тексеру уақыты көрсетіле отырып, таңбаланады.

223. Жолдардың құбырлармен қиылысатын жерлеріне қиылыстың екі жағынан оқшаулағыш фланцтар орнатылады.

Көрсетілген жағдайда кабельдерге оқшаулағыш муфтілер қойылады.

225. Станцияның барлық жолаушылар үй-жайларында төменгі және жоғарғы қысымдағы газ разрядындағы жарық көздері бар жарық аспаптарымен орындалатын ортақ біркелкі немесе оқшауландырылған жұмыстық жарық қолданылады. Қызу лампаларын қолдану жарықтандыру көркем-сәулет талаптарынан аспай орындалған кезде болады.

226. Станцияларды, туннельдерді, өндірістік, әкімшілік, медициналық, тұрмыстық және басқа үй-жайларды жарықтандыру жобалау құжаттамасында белгіленген нормативтерге сәйкес орындалады.

227. Станцияның платформалық және орташа залдарын жарықтандыру күмбез карниздерінде, төбе кессондарында орналасқан, пойыз машинистерінің көрмей қалуын болдырмайтын шашыратқыштарды қолдана отырып, ашық шамдармен қарастырылады.

228. Шамдар қызмет көрсету үшін қолжетімді орындарға онатылады.

Шамдарды эскалаторлар мен саты баспалдақтарының астына, жол рельстерінің астына және 5 м аспайтын биіктікте орнатуға болмайды.

229. Бекітетін бір түйіншегі бар аспалы шамдардың (люстралардың) сақтандыратын және түсіретін қондырғылары болады.

230. Аралық, біріктіретін және тұйық туннельдерді жұмыстық және авариялық жарықтандыру үшін люминесценцияға негізделген лампалары бар шамдар қолданылады.

231. Қоректендірудің жұмыстық және авариялық режиміндегі шамдардағы кернеу номиналдықтан 90 % кем емес және 105 % аспайды.

232. Станциялар мен аралық туннельдерді жұмыстық жарықтандыру белгілік оттардың көрінуін нашарлатпайды.

233. Пайдалану жолдарындағы сәулелік көрсеткіштер авариялық жарықтандыру желісіне қосылады.

234. Біріктіру түйіспелеріне кірер кезде «1 (2) жолға авариялық шығар есік», ал түйіспеден шығар кезде-олардың атаулары және оларға дейінгі қашықтығы бар қозғалысты станцияға бағыттау.

Сәлелік белгілер «1 (2) жолға авариялық шығар есік» авариялық жолдың 2 (1) жарықтандыру желісіне қосылады.

235. Бағыт көрсеткіштерінің ұштарын жарықтандару үшін авариялық жарықтандырудың жеке тобы қарастырылады.

236. Алмастыру тогымен қоректендіру тоқтатылған жағдайда станцияның, қызметтік үй-жайлардың, туннельдердің, жабық жер үсті учаскелері мен негізгі инженерлік-техникалық қондырғылардың үй-жайларын жарықтандырудың бөлігі автоматты түрде аккумуляторлық батареялардан қоректенуге ауысады.

Аккумуляторлық батареялардың сыйымдылығы бір сағат ішінде осы объектілерді авариялық жарықтандырумен қоректендіруге есептелінеді.

237. Үй-жайларда жұмыстық және авариялық жарықтандыру кабельдерін төсеу бөлек трассалар бойынша қарастырылады.

238. Жылжымалы құрамды тексеру кезінде жарықтандыру үшін қолданылатын тасымалданатын электр лампаларының кернеуі 42 В аспайды. Лампалар механикалық зақымданудан қорғалған.

Электр қондырғыларының желілерін жерге қосу жүйесінде жерге қосқыштар ретінде туннельдердің шойын қаптамасын, темір бетонды құрылымдарды, қазан шұңқырларды бекіту құрылымдарын, арнайы қағылған құбырларды металл оқшаулауды пайдалануға болады.

Жерге қосу өткізгіштері ретінде аралық туннельдерде жалғыз кабельдерді төсеуге арналған болат жолақтарды пайдалануға болады.

240. Жерге қосудың ортақ желісі оларды басты және жергілікті жерге жалғай отырып, кернеудің шамасына қарамастан, барлық металл қабыршықтары мен кабельдердің жерге қосу желілерін өзара тоқтаусыз электрлік біріктіру жолымен жүзеге асырылады.

Тартылыс қосалқы станциясында жерге қосудың ортақ желісіне байланыс желісін кері өткізгіш ретінде қолданылатын рельстер жалғанады.

241. Жерге қосу қондырғысының ортақ ауыспалы қарсылығы 4 Ом аспайды.

242. Жерге қосу өткізгіштеріне қондырғылардың бірнеше жерге қосу бөліктерін тізбектеп қосуға болмайды.

243. Рельстерге тікелей жақын жердегі тұрақты токтың электр қондырғыларын жерге қосу кері өткізгіш ретінде пайдаланылатын рельстерге жерге қосу құрылымдарын жалғау жолымен жүзеге асырылады.

244. Аралық туннельдерде және бетонды немесе темір бетонды қаптамалы басқа құрылыстарда әрбір кабельдік кронштейнді жерге қосу жүзеге асырылады.

6-тарау. Эскалаторлар
245. Эскалаторларды пайдалану, жөндеу және модернизациялау эскалаторларды орнату және қауіпсіз пайдалану талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

246. Эскалаторлар жолаушыларды қауіпсіз тасымалдауды қамтамасыз етеді.

247. Әрбір эскалатордың паспорты болады.

Эскалатордың паспортын эскалатордың жеке түйіндері мен детельдарын дайындайтын кәсіпорын құжаттамасымен бірге жеткізуші зауыт береді.

Пайдалануда тұрған эскалаторлардың паспорттық сипаттамасын өзгертетін өзгерістер енгізу өзгертуге арналған жобалау құжаттамасы болған кезде рұқсат етіледі.

248. Эскалатордың мейлінше көп жүк болған кезде эскалатордың жоғарыға іске қосылуын қамтамасыз ететін басты жетегі және жөндеу-тексеру жұмыстарын орындаған кезде жылдамдығы 0,04 м/с аспайтын баспалдақ төсемдерін қозғауға арналған қосымша жетектері болады.

Эскалаторлар жолаушылардың баспалдақ төсемдеріндегі қалпын бақылайтын автоматты қондырғылармен жабдықталады.

249. Эскалаторлар екі (немесе одан көп) жұмыстық тежегіштер жүйесімен және кемінде бір авариялық автоматты әсер ететін тежеуіштермен жабдықталады.

250. Қалыпты тұйықталған түрдегі жұмыстық тежеуіш (тежеуіштер) редуктордың кірер біліктеріне орнатылады және басты және қосымша жетекті әрбір сөндірген кезде, басқару тізбектерін токсыздандырған кезде іске қосылады және баспалдақ төсемін барынша жолаушылар жүгімен ұстау кезінде тежеу сәтінің кемінде екі мәрте запасын қамтамасыз етеді.

251. Авариялық тежеуіш басты білікке орнатылады және баспалдақ төсемінің жылдамдығы 30 % артыққа арттырылған жағдайда және жоғары жұмыс істеп тұрған эскалатор баспалдақ төсемі қозғалысының бағыты өздігінен өзгерген кезде пайдалану жылдамдығанан және жұмыстық тежеуіш істен шыққанда төменге қарай жұмыс істейтін эскалаторды тоқтатады.

Авариялық тежеуішті электрмен қоректендіру автоматты түрде бірін бірі алмастыратын екі тәуелсіз көзден жүзеге асарылады.

252. Жетекте алшақ тұрған механикалық байланыста, тежеуіш жұмыс істемеген кезде эскалаторда жұмыс жүргізген кезде эскалатордың баспалдақ төсемі тоқтап қалады.

253. Баспалдақ төсеміне қауіпсіз мінуді және одан түсуді қамтамасыз ету үшін иілген тарақтары бар алаңдар жасалады. Кірер алаңдардың беті кедір-бұдыр.

254. Кірер алаңның құрылымы оған бөгде заттар түскен жағдайда эскалаторды тоқтатуды қамтамасыз етеді.

255. Эскалатор мынадай кездерде баспалдақ төсемдерін тоқтата отырып, электр қозғалтқыштарды сөндіретін блоктау қондырғыларымен жабдықталады:

1) үзілгенде, жүктеме шамадан тыс созылғанда немесе тоқтағанда;

2) созу станциясы кареткасының бір немесе екі жұлдызшалары жетек жаққа немесе кері қарай 30 мм аспай орналасқанда;

3) авариялық тежеуіш гайкасы өздігінен бұралып шыққанда;

4) жұмыстық немесе авариялық тежеуіштер іске қосылғанда;

5) кірер алаң көтерілгенде;

6) эскалатор арасындағы кез келген өтер жерге немесе балюстрада қалқандарынан тыс, сондай-ақ «тоқта» сөндіргішінде «тоқта» қондырғысына ықпал еткенде;

7) кірер алаңдардың алдында баспалдақтарды көтергенде немесе түсіргенде;

8) төменгі қисық желілерді бағыттайтын учаскеде кепілдік жиналып қалғанда;

9) кеплідік тоқтағанда;

10) жұмыс істеп тұрған эскалаторды электрмен қоректендіруді рубильникпен тоқтатқанда;

11) жетек тізбектері үзілгенде немесе шамадан тыс созылғанда.

Жолаушылар тасымалдаудың қауіпсіздігін арттыратын басқа блоктауды орнатуға болады.

Блоктау қондырғылары олардың кез келгені (жұмыстық және авариялық тежеуден басқа, кірер алаңдарды блоктау) іске қосылған кезде эскалаторды жұмысқа қосу блоктау қондырғысын бастапқы жағдайға күштеп келтіргеннен кейін ғана мүмкін болатындай етіп орындалады.

256. Жоғарғы және төменгі кірер алаңдарда эскалаторды жүктеп қосу және тоқтату үшін тек қызмет көрсететін персоналдарға арналған басқару пульттері болады.

257. Эскалатордың құрылымы басты және қосалқы жетектердің бір уақытта жұмыс істеуін болдырмауды қарастырады.

258. Эскалаторларда кері бағытта кез келген басқару пультінен жолаушылары бар эскалаторды қателесіп қосуды болдырмайтын қондырғылар қарастырылады.

259. Баспалдақ төсемінің жұмыс тармақтары мен жетектері механизмнен және эскалатордың металл құрылымы мықты, қатты, жұмсақ және қиын жанатын балюстрада қаптаулармен бөлектенеді.

260. Балюстраданың жоғарғы және төменгі бастарында эскалаторды тоқтату үшін төменгі тарақтар кабинасында және бақылау бекетінде «Тоқта» деген жазу бар өздігінен қайтпайтын сөндіргіштер орнатылады. Сызбалық блоктауы бар «Тоқта» өздігінен сөнетін қосымша сөндіргіштерді орнатуға болады.

261. Қозғалыста тұрған эскалатордың қолжетімді бөліктері (жұлдызшалар, тісті дөңгелектер, тартылыс және келтіру тізбектері, шығып тұратын болттары бар валдар мен шпонкалар және сол сияқтылар) қызмет көрсететін персоналдың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін қоршаулармен жабылады. Қоршау қажет болған жағдайда алынатын болуы мүмкін.

262. Қызмет көрсетуді талап ететін механизмдерге, сақтандырғыш құралдарына, электр жабдықтарына қауіпсіз кіретін жер қарастырылады.

263. Түнгі үзілістен кейін жолаушыларды тасымалдау үшін эскалаторды іске қосу машинист мыналарды тексергеннен кейін болады:

1) жұмыстық тежеуіш электр магнитінің зікірі мен корпусы арасындағы саңылауды;

2) тежеуіш жолын;

3) авариялық тежеуіштің жұмысқа дайындығын;

4) «Тоқта» өздігінен кері қайтпайтын сөндіргіштердің қызметін;

5) баспалдақ төсемінің екі айналымы аралығында эскалатордың бос жұмыс істеуінің ақаусыздығын.

Телебасқарылатын эскалаторлық станцияларда көрсетілген технологиялық операцияларды тексеру технологиялық регламентке сәйкес жүргізіледі.

264. Жұмыс уақытында эскалатордың ақаулығы, оларды пайдаланудың қауіптілігі туындаған жағдайда эскалатор тоқтатылады, ал жолаушылар түсіріледі.

265. Эскалатор кенет тоқтаған жағдайда тоқтаудың себебі анықталғаннан және жойылғаннан кейін эскалаторды іске қосуға болады.

266. Эскалаторды кері бағытта іске қосу баспалдақ төсемінде жолаушылар болмағанда жүргізіледі.

Кейбір жағдайларда, жолаушылардың баспалдақ төсемінен шығуы қиындағанда немесе киімнің қысылып қалуы жолаушының өміріне қауіп төндіргенде оны дереу босату қажет, жолаушылары бар эскалаторды кері бағытта іске қосу жарты баспалдақтан кем емес қашықтықта болады, осы кезде жолаушылар алдағы болатын іске қосу туралы ескертіледі.

267. Эскалаторларды басқару пультінің есіктері құлыпқа жабылады, кілт қызмет көрсететін персоналдарда болады және ауысым бойынша тапсырылады.

268. Эскалаторлар жүрісінің жөндеу аралық нормаларын эсклатордың құрылымына, баспалдақ төсемі қозғалысының жылдамдығына, эскалатордың жұмыс режиміне, тасымалданатын жолаушылардың санына қарай ұйымның техникалық басшысы бекітеді.

269. Қайта жаңартудан және күрделі жөндеуден кейін эскалатор аттестаттау ұйымымен куаландырылады.

270. Эскалаторларда жүктерді тасымалдаудың тәртібі технологиялық регламентте белгіленеді.

271. Эскалатор қызметі диспетчерінің рұқсатынсыз эскалаторларға ағымдағы қызмет көрсетуге және жөндеуге блмайды.

Эскалаторларды ағымдағы қызмет көрсетуге және жөндеуге қоюдың, жұмыстар аяқталғаннан кейін пайдалануға берудің тәртібі технологиялық регламентте белгіленеді.

272. Туннельдік эскалатор орнатылатын үй-жай оны монтаждауға және қайта монтаждауға мүмкіндік беруді, оларды тексеру және қызмет көрсету үшін эскалатордың түйіндеріне еркін кіруді қамтамасыз ететін мөлшерде болады.

Машиналық үй-жайларға тікелей жақын жерлердегі эскалаторларға техникалық қызмет көрсетуді қамтамасыз ету үшін санитарлық нормаларға сай кезекші персоналдарға арналған тұрмыстық үй-жайлар, қосалқы бөлшектерді (авариялық-қалпына келтіру запасындағы, арнайы бейімделген, жетектер, электр қозалтқыштары және басқа) және басқа материалдарды сақтауға арналған үй-жайлар, шеберханаға арналған үй-жайлар қарастырылады.

273. Туннельдік эскалатордың фундаменттері немесе жетектің басталатын бөліктерінің және машиналық үй-жай қыбырғаларының созу камерасының бөренелі қабырғасы арасындағы өтетін жолдың ені жабдықты жөндеуді және қайта жөндеуді қамтамасыз ететін талаптардан тыс, бірақ 900 мм аспайтындай етіп орнатылады.

Көтерілу биіктігі 15 м дейінгі эскалаторлар үшін машиналық үй-жайларда бір жағынан өтетін жолдың енін азайту: үш эскалаторды орнатқан кезде-750 мм дейін, ал екі эскалаторды орнатқан кезде-600 мм дейін.

274. Аралас эскалаторлардың кіретін бөліктері мен олардың қоршаулары арасындағы өтетін жерлердің ені, шеткі эскалаторлардың бүйіріндегі өтетін жерлердің ені кемінде 1800 мм биіктік кезінде 500 мм кем емес.

Созу қондырғылары арасындағы және жетектер арасындағы жерлерде (басты жетек валы мен фундаменттер арасындағы), бүйірінен өтетін жерлерде баспалдақтар деңгейіне өтетін жердің енін 400 мм дейін азайтуға болады.

275. Машиналық үй-жайлардың тыйым салатын есіктері бар кемінде екі кіретін жері болады және санитарлық-гигиеналық талаптарға сай желдеткішпен жабдықталады.

276. Қайтадан орнатылған әрбір туннельдік эскалаторды байқап көру (жүргізіп жаттықтыру) қолдану орнында әр бағытта 24 сағат бойынша басты жетектен тоқтаусыз жұмыс істегенде 48 сағаттың ішінде жүргізіледі.

Жүргізіп жаттықтыру кезінде жөндеу және реттеу үшін жалпы ұзақтығын 90 минуттан асырмай тоқтатуға болады. Ақауларды жою үшін әлдеқайда ұзақ тоқтату қажет болған жағдайда жүргізіп жаттықтыру қайта қайталанады.

277. Техникалық куәландырудан өткізгеннен кейін эскалаторды пайдалануға енгізуге болады.

279. Вагондардың барлық элементтері мықтылығы, төзімділігі және техникалық жай-күйі бойынша құрылымдық құжаттамаларда белгіленген барынша жылдамдықтағы пойыздың қауіпсіз қозғалысын қамтамасыз етеді.

280. Жобалау құжаттамасы болған кезде пайдалануға қабылданған жылжымалы құрамның құрылымына өзгеріс енгізуге болады.

281. Жылжымалы құрам жылжымалы құрам габаритінің талаптарын қанағаттандырады. Пайдалануда тұрған жылжымалы құрамның төменгі бөлігінен рельс бастарының жоғарғы деңгейіне дейінгі ең аз қашықтық, осы қашықтықты тексерудің тәртібі технологиялық регламентте белгіленеді.

282. Жабдықтың жақындау габариті платформада орнатылған рамада немесе габаритті вагонмен тексеріледі. Габариттің бұзылуын болдыруы мүмкін жұмыстарды (жолды көтеру және түсіру, шпалдарды қайта бүтіндеу, құрылымды күшейту, қанаттар мен қоршайтын қондырғыларды қайта орнату және тағы басқа) орындағаннан кейін қаптаудың өзгеруі анықталған жағдайда кезектен тыс тексеріс жүргізіледі.

Габариттерді тексеру кезінде анықталған барлық кемшіліктер дереу жойылады.

283. Жылжымалы құрамның әрбір бірлігінің анық ажырататын белгілері мен жазулары болады: нөмірі, әзірлеуші зауыттың кестесі, ыдыстың салмағы, ауа резервуарлары мен бақылау аспаптарын куәландыратындығы жөніндегі кестелері мен жазулары.

284. Жылжымалы құрамның әрбір бірлігіне негізгі техникалық және пайдалану сипаттамаларынан тұратын техникалық паспорт енгізіледі.

285. Төтенше жағдайларда есікті қолмен ашу мүмкіндігі үшін пойыздың әрбір вагонына есіктерді электр пневматикалық басқаруды тоқтататын крандар орнатылады.

Крандардың көмегімен вагонның оң және сол жағындағы барлық есіктерді немесе оң жақтағы бірінші есікті сөндіруге болады.

286. Ажырауы немесе сынуы габариттен шығып кетуді немесе жолға құлауды болдыруы мүмкін вагондардың барлық түйіндері мен детальдары сақтандырғыш қондырғылармен жабдықталады.

287. Электр пойыздары метрополитен басшылығымен бекітілген нормалар бойынша өртке қарсы құралдармен, құрал-саймандар мен басқа жарақтармен жарақталады.

289. Дөңгелек жұптарының шүлдіктерінде құрастырудың уақыты мен орны, дөңгелек жұптарын толық куәландыратын анық көрсетілген белгілері, құрастыру кезінде оны қабылдау туралы таңбасы болады. Белгілер мен таңбалар белгіленген орындарға қойылады.

290. Жылжымалы құрамды келесі тозулар мен зақымданулардың бірі болғанда пайдалануға шығаруға болмайды:

1) дөңгелек жұптары шүлдіктерінің кез келген бөлігінде сызаттар болса немесе электрмен күйдірілсе;

2) дөңгелек жұптарын тұтас сырғыту үшін сырғыту айналымы бойынша жұқартудың біркелкі еместігі 5 мм аспайды, бір дөңгелек жұбының дөңгелегін айырмашылықпен жұқарту 2 мм аспайды;

3) белгіленген жұлқып тарту қақпақшалары бар тұтас сырғытатын дөңгелек жұптары үшін сырғыту айналымы бойынша жұқартудың біркелкі еместігі-0,5 мм аспайды, басқа дөңгелек жұптары үшін-0,7 мм аспайды;

4) тарақтарының қалыңдығы-33 мм аспайды немесе тарақтың жоғарғы жағынан 18 мм қашықтықта өлшеген кезінде кемінде 25 мм;

5) арнайы шаблонмен және тарақтың қырлы қабатымен өлшенген 18 мм биіктікте тарақты тігінен кесу;

6) жоғарғы жағынан тереңдігі 0,3 мм аспайтын сырғыту бойынша сырғақ (шұңқыр);

7) кез келген элементтегі сызат немесе қатпарлану, дөңгелектің жиегіндегі тесік немесе қуыс қаяу, сондай-ақ белгіленген нормадан тыс сырғыту бетіндегі сызаттардың торы;

8) дөңгелектің немесе тісті дөңгелектің көпшектерінің жылжып кетуі;

9) дөңгелектерді сырғыту бетінің алаңын 200 мм² асырмай, тереңдігін 1 мм асырмай бояу.

291. Тиелмеген дөңгелек жұптарындағы ішкі қырларының арасындағы қашықтық 1440 мм тең болып белгіленеді. Ауытқуды арттыру немесе кеміту жағына қарай 3 мм асыруға болады, ал қайтадан әзірленген дөңгелек жұптарының ауытқуын: арттыру жағына қарай-1 мм, кеміту жағына қарай-3 мм асыруға болады.

Дөңгелектердің ішкі қырлары арасындағы қашықтықты кеміту тиелген дөңгелек жұптарының төменгі нүктесінде дөңгелек жұптарының паспортында көрсетілген мөлшерден 2 мм асыруға болады.

292. Жөндеу бекеттерінде дөңгелек жұптарын куәландыру және жөндеуді осы жұмыстарды орындау құқығы берілген тұлғалар жүргізеді.

293. Дөңгелек жұптарының жай-күйін тексеру және қозғалыс қауіпсіздігіне қауіп төндіретіндерін пайдаланудан алып тастау үшін, сырғытылып көрілген және жөнделген дөңгелек жұптарының сапасын бақылау үшін вагон астында дөңгелек жұптарын тексеру және қызмет көрсету жүйесі технологиялық регламентте белгіленеді.

294. Вагон астында дөңгелек жұптарын техникалық тексеру және қызмет көрсетуді техникалық және алдын алу тексерістері кезінде, ағымдағы жөндеулерде-дәнекерлеушілер-қарушылар, дәнекерлеушілер, жылжымалы құрамды қабылдау және тапсыру кезінде бригадирлер, шеберлер-локомативтік бригадалар (машинист, локомотив машинисінің көмекшісі) жүргізеді.

3-параграф. Тежеуіш және автотізбек жабдықтары
295. Жылжымалы құрам автоматты пневматиалық тежеуіштермен (автотежеуіштермен) жабдықталады.

Жолаушылар мен жүктерді тасымалдауға арналған электр жылжымалы құрам автоматты пневматиалық тежеуіштерден басқа электрлік тежеуіштермен жабдықталады. Вагонның әрбір шүлдігі тежеледі.

296. Автоматты пневматиалық тежеуіштер және олардың элементтері белгіленген технологиялық регламент, нормалар бойынша ақаусыз болады, пайдаланудың әртүрлі жағдайларында іс-әрекеті басқаратын және сенімді болады, ауа тежеу магистралы ажыраған немесе жарылған кезде, автотоқтатудың тоқтату кранын (шұғыл тежеу кранын) немесе олқылық кранын ашқан кезде пойызды тежеудің және тоқтатудың бір қалыптылығын қамтамасыз етеді.

297. Жылжымалы құрамның автоматты пневматиалық және электрлік тежеуіштерінің вагондарды әрқалай тиеген кезде тежеу жолының тұрақтылығын сақтау үшін авторежимдік қондырғысы болады және дөңгелек жұптарының жабысып қалуын болдырмайтын және шұғыл тежеу немесе 1, 2 және 3-кестеде көрсетілгендей кемінде есептік тежеу жолынан қашықтықта ЖАР-АЛД қондырғыларынан тежеу кезінде пойыздың тоқтауына кепілдік беретін тежеу күшін қамтамасыз етеді.

1-кесте
Еж типті вагондар үшін АЛД кезіндегі

есептік тежеу жолдары

(метрде)

§

Ескертпе: Кестеде толық тоқтатқанға дейін берілген жылдамдықты арттырған сәттен бастап сегіз вагонды құрамды тежеу кезінде бос, сондай-ақ тиелген режимдер үшін тежеу жолдарының ұзындығы (метрде) келтірілген.

2-кесте
81-717, 81-714 типті вагондар үшін АЛД кезіндегі

есептік тежеу жолдары

(метрде)

Ескертпе: Кестеде толық тоқтатқанға дейін берілген жылдамдықты арттырған сәттен бастап сегіз вагонды құрамды тежеу кезінде бос, сондай-ақ тиелген режимдер үшін тежеу жолдарының ұзындығы (метрде) келтірілген.

3-кесте
Шұғыл тежеу кезіндегі тежеу жолының есептік ұзындығы

(метрде)

298. Есептік тежеу жолының ұзындығы шұғыл тежеу кезінде ашық жер үсті және оларға теңестірілген учаскелер үшін 50 % арттырылады.

299. Нақты тежеу жолдарына сәйкес есептікпен мезімімен тексеріледі. Тексерістің тәртібі мен мерзімі технологиялық регламентте белгіленеді.

300. Электр жылжымалы құрам машинисінің әрбір кабинасында шұғыл тежеу үшін кран, ал вагонның қарсы бөлігінде орындықтың арқалығында қысқартылған штангасы мен тұтқа сабы бар тоқтату краны блады.

Машинистің кабинасынсыз вагондарда тоқтату краны вагонның екі бөренелі бөлігіндегі орындық арқалықтарында болады.

301. Жылжымалы құрам технологиялық регламентте белгіленген күйге жауап беретін тік тұратын (қол) тежегіштермен жабдықталады және есептік тежеулік басуды қамтамасыз етеді.

302. Локомотивтердің нақты тежеу жолдары тіркелетін салмақтың массасын есепке ала отырып, есептік тежеу жолдарына сәйкестігі мерзімімен тексеріледі.

Тежеу жолдарын тексерудің тәртібі мен мерзімі технологиялық регламентте белгіленеді.

303. Жылжымалы құрам автотіркеуішпен жабдықталады.

4-параграф. Жылжымалы құрамға техникалық қызмет көрсету және жөндеу
304. Жылжымалы құрамды техникалық тексермей (жөндемей) және арнайы журналға дайындығы туралы жазбай жіберуге болмайды.

305. Мына кемшіліктердің кемінде біреуі бар жылжымалы құрамды пайдалануға болмайды:

1) пневматикалық, электрлік, аялдамалық немесе қол тежеуіштері;

2) автотіркеуіш қондырғылары;

3) белгілік аспаптар, жылдамдық өлшеу құралы;

4) автотоқтату қондырғысы;

5) пойыздар қозғалысы кезінде олар негізгі дабылқаққыш құралдары болып табылатын желілердегі ЖАР-АЛД пойыздық қондырғыларының;

6) пойыздық радиобайланыс, «жолаушы-машинист» шұғыл байланысының дауыс зорайтқыш хабарлағышы.

306. Арбасының рамасында және рельстен шығып кеткен немесе соқтығысқан басқа вагон асты жабдықтарының детальдарында сызаты немесе сынығы бар жылжымалы құрамды тексергенге және оны пайдалануға жарамды деп танығанға дейін пайдалануға болмайды.

307. Ақаулықтарының болуының алдын алу және жылжымалы құрамды жұмыс жағдайында ұстау үшін техникалық қызмет және ағымдағы жөндеулер жүргізіледі.

308. Жылжымалы құрамның техникалық жай-күйіне талаптар, оны ұстаудың тәртібі, жөндеудің және техникалық қызмет көрсетудің түрлері технологиялық регламентте белгіленеді.

309. Жылжымалы құрамға техникалық қызмет көрсету кезінде барлық түйіндер мен жабдықтардың жұмыс істеуін, қозғалыс қауіпсіздігін, өрт қауіпсіздігін, жылжымалы құрамның тиісті санитарлық-гигиеналық жай-күйін қамтамасыз ететін жұмыстар кешені орындалады.

Осы жұмыстарға:

1) техникалық жай-күйін бақылау, жауаты агрегаттардың, түйіндердің, детальдардың бекітілуі, зақымданудың алдын алу мақсатымен олардың жекелеген бөлшектерін ауыстыру немесе реттеу, зақымдануларды және олардың зардаптарын жою бойынша жұмыстардың бір бөлігі;

2) шанақты және экипаж бөлігін тазарту:

3) барлық электр аппараттары мен электрлік машиналарды үрлеп тазарту;

4) дөңгелектер жұптарын, тартылыс электр қозғалтқыштарын, электр жабдықтарды мен электр аппараттарын, пневматикалық жабдықтар мен пневматикалық магистральдарды тексеру және қызмет көрсету;

5) тежеуіш жабдықтары мен автотіркегіш құралдарды, жылдамдық өлшеу құралдары мен қауіпсіздік аспаптарын сынақтан өткізу;

6) пойыздың ЖАД қондырғыларына технологиялық қызмет көрсету.

Анықталған кемшіліктер жойылады, осы туралы регламенттеу жұмыстары журналына жазылады. Кешіліктерді жойғанға дейін пойызды желіге шығаруға болмайды.

310. Электр жылжымалы құрамдағы электрлік қорғау жабдықтары, манометрлер мен пневматикалық аспаптар белгіленген технологиялық регламенттегі мерзіммен тексеріледі. Манометрлерге, сақтандыру қақпақшаларына, автотоқтатқыштың автоматты әмбебап ажыратқыштарына және басқа қауіпсіздік аспаптарына технологиялық регламентте белгіленген тізбе бойынша пломба қойылады.

311. Күрделі, орташа және көтеріп жөндеуден шыққан вагондар жүргізіп жаттықтыруға арналған желілерде немесе жолдарда жүргізіп жаттықтырылады және электр жылжымалы құрамның қабылдаушысы қабылдайды.

312. Жылжымалы құрамды оны пайдалану кезеңінде ағымдағы жөндеудің жоспары түрлері арасында ақаусыз күйде ұстау машинистердің (локомотивті бригадалардың) тексеруі және жөндеу персоналының техникалық қызмет көсетуі жолымен жүзеге асырылады.

Электр депосы және жылжымалы құрам қызметінің басшылары технологиялық регламентте белгіленген мерзімдерде жылжымалы құрамды тексеру және қызмет көрсету технологиялық үдерістердің орындалуына дербес бақылауды жүзеге асырады.

313. Жылжымалы құрамды машинистердің (локомотивті бригадалардың) тексеруінің тәртібі қозғалыс уақыты кезінде жылжымалы құрамның жұмысын бақылауды, электр депосында және желідегі техникалық қызмет көрсету бекеттеріндегі жоспарлы тоқтатулар, электр депосына қабылдау және тапсыру кезіндегі тексерулерді қарастыратын технологиялық регламентпен регламенттеледі. Машинистердің букс ішпектерінің, редуктордың, кардандық муфті корпустарының, дөңгелек жұптары бандаждарының және басқа түйіндердің қызу температураларын (сипалап) уақытында және сапалы тексеріуіне ерекше назар аударылады.

Желідегі жылжымалы құрамның техникалық жай-күйі мен жұмысы бойынша ескертулер Машинистің ескертулерді жазу және жою бойынша кітабына енгізіледі.