ҚММУ Ф 4/3-06/01
2077 Ж. 14 МАУСЫМДАҒЫ
ҚАЗММА ЖАНЫНДАҒЫ ОӘК №6 НХ
ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ
ТАҒАМ ГИГИЕНАСЫ, ЖАЛПЫ ГИГИЕНА ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ
(ЖАЛПЫ ГИГИЕНА ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯ КУРСЫ)
практикалық сабақтарға арналған әдістемелік нұсқау
Тақырыбы: Ауыз су сапасын санитарлық гигиеналық бағалау. Судың микроэлементтік және минералдық құрамымен байланысты тіс-жақ жүйесінің аурулары. Орталықтандырылған тұрмыстық –шаруашылықтық сумен қамтамасыз ету су көздерін таңдау. Судың сапасын жақсарту әдістері. Ауыз суын фторлау және фторсыздандыру.
Пән: Жалпы гигиена
Мамандығы: 5В130200 - стоматология
Курс екінші
Уақыты 2 сағат
Қарағанды 2014 ж.
Жалпы гигиена және экология курсының отырысында бекітілген
29.08. 2014 ж. Хаттама №1
Курсқа жауапты, м.ғ.к. М.Г. Калишев
1. Тақырыбы: «Ауыз су сапасын санитарлық гигиеналық бағалау. Судың микроэлементтік және минералдық құрамымен байланысты тіс-жақ жүйесінің аурулары. Орталықтандырылған тұрмыстық –шаруашылықтық сумен қамтамасыз ету су көздерін таңдау. Судың сапасын жақсарту әдістері. Ауыз суын фторлау және фторсыздандыру»
2. Мақсаты: Студенттерге ауыз суының сапасына қойылатын негізгі гигиеналық тараптарды түсіндіру; ауыз суына санитарлық-гигиеналық талдау жүргізу әдістерін үйрету және суды пайдаланумен байланысты аурулардың профилактикасымен таныстыру
.
3. Пән міндеттері:
студент бәлуге тиісті:
1. Судың физиологиялық, санитарлық-гигиеналық және эпидемиологиялық маңызы;
2. СанПиН N 3.01.067.97 сәйкес ауыз суының сапасына қойылатын талаптар;
3. санитарлық-гигиеналық талдау үшін судан сынамал алу әдісі;
4. бактериологиялық талдау үшін судан алу әдісі;
5. сумен қамтамасыз ету көздерінің ластану жолдары
6. Судың микроэлементті құрамы және олармен байланысты аурулар
студент әстей білуге тиісті:-
1. Судың органолептикалық қасиеттерін (иіс, дәмі, мөлдірлігі, түстілігі ) анықтау
2. Судың химиялық құрамын (рН, аммиак, нитраттар, нитриттер, хлоридтер, сульфаттар, кермектілік ) анықтау
3. Берілген судың ауыз суы мақсатаныда пайдалануыға жарамдылығы туралы қорытынды беру
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Судың физиологиялық, санитарлық-гигиеналық және эпидемиологиялық маңызы;
2. СанПиН N 3.01.067.97 сәйкес ауыз суының сапасына қойылатын талаптар;
3. санитарлық-гигиеналық талдау үшін судан сынамал алу әдісі;
4. бактериологиялық талдау үшін судан алу әдісі;
5. сумен қамтамасыз ету көздерінің ластану жолдары
6. Суды санитарлық талдаудың қысқаша тізбегі
7. Судың түстілігі, неге байланысты және анықталу жолы
8. Хлоридтер, сульфаттар және олардың маңызы, анықталу жолы
9. Судың микроэлементті құрамы және олармен байланысты аурулар
10. Физиологиялық мақсат пен жалпы пайдалану үшін судың тәуліктік нормалары
5. Үйрету және оқыту әдістері: шағын топтар, пікірталастар.
6. Әдебиеттер
негізгі:
-
Гигиена / Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000.
-
Пивоваров Ю.П., Королик В.В., Зиневич Л.С. Гигиена и основы экологии человека. - Ростов н/Д: «Феникс».2002.-
3. Гурова А. И., Горлова О. Е. - Практикум по общей гигиене. - М.: Изд-во Университета дружбы народов, 1991. - .
4. Кардашенко В. Н., Кондакова - Варламова В. П., Прохорова М В. и др. - Руководство к лабораторным занятиям по гигиене детей и подростков. / Под ред. Кардашенко В. Н. - М.: Медицина, 1983. -.
5. Пивоваров Ю. П., Гоева О. Э., Величко А. А. - Руководство к лабораторным занятиям по гигиене. - М.: Медицина, 1983 -
Қосымша.
1.Александров В.Н. Основы санитарной экологии. Барнаул. СП - б. -1992.-
2. Гурова А.И., Горлова О.Е. Практикум по общей гигиене.- М.,1991.-
3. Бабов Д.М., Надворный Н.Н. Руководство к практическим занятиям по гигиене с техникой санитарно-гигиенических исследований. – М.: Медицина, 1991.- 269с.
4. Коммунальная гигиена /Под ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой. – М.:Медицина, 1986 7. Бақылау
Тесттік сұрақтар
?
Судың эпидемиологиялық маңызы?
- патогенді микроорганизмдер үшін қолайлы орта
- организмнен патогенді микроорганизмдержің бөліну көзі
- адамның жұқпалы ауруларының көзі
- адам өмірі үшін қажет жағдай
- жеке бас және қоғамдық гигиенаны сақтау жағдайының бірі
?
Елді-мекендерде суды пайдаланудың сандық нормалары неге байла-
нысты?
- климаттық белдеуге
- су көзі санына
- сумен қамтамасыз ету түріне
- суды тарататын жүйенің үзындығына
- халықтың санына
?
Ірі қалалардағы негізгі сумен қамтамасыз ету көзі:
- беткі сулар
- жерасты сулары
- артезиан скважиналары
- атомдыө тұшытқыштар
- атмосфералық сулар
?
Ауыз суы мақсатында жерасты суларын қандай жағдайда пайдалана-
ды?
- егер олар өзінің сапасы бойынша сумен қамтамасыз етуге
қолайлы болса
- егер олар дебиттері бойынша жеткілікті болса
- егер санитарлық жағынан неғұрлым сенімді басқа сумен қамата-
мыз ету көздері болмаса
- егер суды пайдалану пункті халық саны бойынша жеткіліксіз
болса
- барлық жауаптыр дұрыс
?
Сумен қамтамасыз ету көзін таңдаудың тәртібі:
- артезиан, қабатаралық, қабат аралық қысымсыз, жерасты, беткі
сулар
- қабатаралық қысымсыз, артезиан, жерасты, беткі сулар
- артезиан, қабатаралық қысымсыз, беткі, жерасты сулары
- жерасты, артезиан, қабат аралық қысымсыз, беткі сулар
- беткі, грунтты, қабат аралық қысымсыз
?
Жергілікті сумен қамтамасыз етуде неғұрлым жиі қолданылады
- жауын-шашын, нөсер сулары
- жерасты сулары
- су бетінде жиналған сулар
- беткі сулар
- қабатаралық сулар
?
"Қабат аралық сулар" деген не?
- бірінші сулы гризонтта жиналған су
- сулы горизонттар арасында орналасқан су
- табиғи жерасты котловандарда жиналған су
- жасанды су қоймалары сулары
- жерастында сақталатын теңіздің тұщытылған суы
?
Қазақстандағы пайдалануға жарамды жерасты сулары қалай бағала-
нады:
- 28 млрд.куб.м
- 28 млн.куб.м
- 1,5 млрд.куб.м
- 1,5 млн.куб.м
- 600 млн.куб.м
?
Ашық су қоймаларынан бактериологиялық талдауға су қандай те-
реңдіктен алынады?
- судың бетінен
- 0,1 м
- 0,25 м
- 0,35 м
- 0,8
?
Санитарлық-химиялық талдауға судан сынама алу ережесі:
- сынама стерильді ыдыспен алынады
- сынама химиялық таза ыдыспен алынады
- сынама химиялық таза ыдыспен алынады және лаборато-
рияға су моншасында (водяной бане) жеткізіледі
- сынама стерильді ыдыспен алынады және лабораторияға
салқын жағдайда жеткізіледі
- сынама алар алдында ыдысты дистиллденген сумен шаяды
Достарыңызбен бөлісу: |