28.Ислам дінінің түрік халықтары арасында таралуы мәселесі
Н.Ә. Атығаев отандық тарихнамада исламның зерттелу деңгейін айта келе, XV-XVII ғғ. Қазақ
хандығында исламның таралуы мен дамуы мәселесін зерттеудегі агиографиялық
шығармалардың, яғни әулиелердің өмірі мен қызметіне арналған діни әдебиеттердің, маңызы
мен мәніне, олардың дінді насихаттауда алатын орнына сараптамалық тұрғыдан баға берді.
Орынбеков Мақсаттың «Қазақ сенімдерінің бастаулары», Н. Өсеров, Ж. Естаев жазған
«Ислам және қазақтардың әдет-ғұрыптары» еңбектерінің маңызы зор. Сонымен қатар,
Н.Нұртазинаның «Қазақы мұсылмандық дәстүрінің генезисі» монографисында ислам дінінің
таралуы және ерекшеліктер, Қазақ хандығы кезеңіндегі Ислам діні тарихы бүгінгі күнге дейін
қарастырылады.
29.Алтын Орда дәуірі тарихының мәселелері: зерттеушілер еңбектеріне талдаулар
Кеңес одағы кезеңінде Б.Д. Греков және А.Ю. Якубовскийдің монографиясы Жошы
ұлысының біртұтас тарихын қарастырды. Бұл іргелі еңбектің жалғасы В.В. Вельяминов-
Зернов, М. Г. Сафаргалиев, Г.А. Федоров-Давыдов, Л.Н. Гумилев, М.А. Усманов, А.П.
Григорьевтің еңбектері Алтын Орда тарихын жан-жақты зерттеуге арналды.
Ресейлік тарихнама: Қазіргі таңда Алтын Орданың түрлі тарихи тақырыптарымен айналысып
жүрген бірқатар ғалымдар бар, алайда, тікелей Жошы ұлысындағы діни мәселемен
айналқандардың қатарында Д.В.Васильевты, Н.М.Малов, A.Малышев, A.Ракушин сынды
ғалымдарды атай аламыз .
Отандық зерттеушілер арасында Н. Нұртазинаның «Ислам в средневекового Казахстана»
атты монографиясында Алтын Ордадан Қазақ хандығына дейінгі көшпелілердің исламды
қабылдауының үрдістерін қарастырған. Сондай-ақ Ә. Муминовтың «Ханафитский мазхаб в
истории Центральной Азии» атты еңбегінде Орта Азиядағы ханафи мазхабының таралуы мен
Алтын Ордадағы исламның даму және орнығу жағдайына сипаттама берген. Бұл тұрғыда
Жошы Ұлысының тарихы арналған З. Қинаятұлының жазған монографиялық зерттеулерін
айта кеткен жөн
Достарыңызбен бөлісу: |
