Морфологиялық пәндер кафедрасы ОҚытушының жетекшілігімен студенттің Өз бетінше атқаратын жұмысына арналған әдістемелік өҢдеулер



бет4/6
Дата15.06.2016
өлшемі0.91 Mb.
#137675
түріСабақ
1   2   3   4   5   6

7. Әдебиет:

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Сапин М.Р., Никитюк Д.Б., Швецов Э.В. Атлас нормальной анатомии человека, 2-х томах. М.: «МЕДПресс-информ», 2006.

2. Сапин М.Р., Билич Г.Л. Анатомия человека, в 2-х томах. М.: «ОНИКС Альянс-В», 2001.

3. Синельников Р.Д. Атлас анатомии челове­ка - I, II, III, IV тома, М.: «Медицина», 1999.

4. Привес М.Г., Лысенков Н.К., Бушкович В.И Анатомия человека, С-П.: «Медицина», 2000.

5.Гайворонский И.В. Нормальная анатомия человека, в 2-х томах. СПб.: «СпецЛит», 2004.

6. Михайлов С.С. Анатомия человека. М., 2000.

Қосымша:

1. Гайворонский И.В. Анатомия и физиология человека: Учебник для мед. ВУЗов., СПб.: «СпецЛит», 2004.



Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Рақышев А.Р. Адам анатомиясы, І,II том 2004

2. Рақышев А.Р. Адам анатомиясының атласы, І,II том. Алматы: «Кітап», 2006.

3. Жұмабаев У., Әубәкіров Ә.Б., Досаев Т.М. ж.т.б. Адам анатомиясы, атлас. І,II, III, IV том. Астана: «Фолиант», 2005.



Қосымша:

1. Тебенов М.Е. Адам анатомиясы (ас қорыту және тыныс алу жүйесі). Оқу құралы. Қарағанды, 1993.



Ағылшын тілінде:

Негізгі:

1. D.Chaurasia’s Human Anatomy. Regional and Applied, Dissection аnd Clinical. Fourth Edition, 2004.

2. Frank H. Netter, M.D. Atlas of Human Anatomy Fourth Edition, 2004.

Қосымша:

1. Chummy S. Sinnatamby. Last’s Anatomy. Regional and Applied. Tenth Edition.



8. Бақылау (сұрақтар, тесттер, есептер):

Тесттер:

1. Оң жалпы ұйқы артериясы қайдан шығатынын көрсет

А) аорта доғасынан

Б) иық – бас бағанасынан

В) паратидтік синустан

Г) сыртқы және ішкі ұйқы артерияларынан

2. Сол жалпы ұйқы артериясы қайдан шығатынын көрсет

А) аорта доғасынан

Б) иық – бас бағанасынан

В) паратидтік синустан

Г) сыртқы және ішкі ұйқы артерияларынан

3. Жалпы ұйқы артериясы қандай тармақтарға бөлінетінін көрсет

А) аорта доғасы

Б) иық – бас бағанасы

В) паратидтік синустан

Г) сыртқы және ішкі артерияларынан

4. Жалпы ұйқы артериясының бифуркациясының тұсында не бар екенін көрсет

А) аорта доғасы

Б) иық – бас бағанасы

В) паратидтік синустан

Г) сыртқы және ішкі артерияларынан

5. Сыртқы ұйқы артериясының алдыңғы тармақтарын көрсет

А) тіл

Б) шүйде


В) үстіңгі жақ

Г) бет


6.Сыртқы ұйқы артериясының ортаңғы тармақтарын көрсет

А) тіл


Б) шүйде

В) үстіңгі жақ

Г) бет

7. Сыртқы ұйқы артериясының артқы тармақтарын көрсет



А) тіл

Б) шүйде


В) үстіңгі жақ

Г) бет


8. Беттің мимикалық бұлшық еттерін қандандыратын артерияны көрсет

А) тіл артериясы

Б) шүйде артериясы

В) үстіңгі жақ артериясы

Г) бет артериясы

9. Үстіңгі жақ тістерін қандандыратын артерияны көрсет

А) тіл артериясы

Б) шүйде артериясы

В) үстіңгі жақ артериясы

Г) бет артериясы

10. Астыңғы жақ тістерін қандандыратын артерияны көрсет

А) тіл артериясы

Б) шүйде артериясы

В) астыңғы жақ

Г) бет артериясы

11. Оң бұғана асты артериясының шығатын жерін көрсет

А) аорта доғасынан

Б) иық бас бағанасынан

В) каротидтік синустан

Г) ішкі және сыртқы ұйқы артерияларынан

12. Сол бұғана асты артериясының шығатын жерін көрсет

А) аорта доғасынан

Б) иық бас бағанасынан

В) каротидтік синустан

Г) ішкі және сыртқы ұйқы артерияларынан

13. Жалпы ұйқы артериясы қандай тармақтарға бөлінетінін көрсет

А) аорта доғасы

Б) иық – бас бағанасы

В) каротидтік синустан

Г) ішкі және сыртқы ұйқы артерияларынан

14. Ішкі ұйқы артериясының тармақтарын көрсет

А) алдыңғы ми артериясы

Б) артқы ми артериясы

В) ішкі кеуде артериясы

Г) қабырға мойын бағанасы

15. Ішкі ұйқы артериясының тармақтарын көрсет

А) алдыңғы ми артериясы

Б) артқы ми артериясы

В) ішкі кеуде артериясы

Г) қабырға мойын бағанасы

16. Омыртқа артериясының тармақтарын көрсет

А) алдыңғы ми артериясы

Б) артқы ми артериясы

В) алдыңғы жұлын артериясы

Г) қабырға мойын бағанасы

17. Сатылы қуысқа дейінгі бұғана асты артериясының тармағын көрсет

А) алдыңғы ми артериясы

Б) артқы ми артериясы

В) ішкі кеуде артериясы

Г) қабырға мойын бағанасы

18. Бұғана асты артериясының сатылы қуыстың ішіндегі бөлігінен шығатын тармақты көрсет

А) алдығы ми артериясы

Б) артқы ми артериясы

В) ішкі кеуде артериясы

Г) қабырға мойын бағанасы

19. Бұғана асты артериясының сатылы қуыстан шыққанан кейінгі бөлігінің тармақтарын көрсет

А) алдығы ми артериясы

Б) мойынның көлденең артериясы

В) ішкі кеуде артериясы

Г) қабырға мойын бағанасы

20. Ішкі ұйқы артериясының тармақтарын көрсет

А) көздік артерия

Б) мойынның көлденең артериясы

В) ішкі кеуде артериясы

Г) қабырға мойын бағанасы

Жағдайлық есептер:

1. Жүрекке операция жасағанда перикардтың қандануын күшейту керек. Бұғана асты артериясының қай тармағын байлау керек екенін көрсет



Жауап: Хирург ішкі кеуде артериясын, перикардио – диафрагмальды артерия шыққаннан кейін байлау керек, сонда қан перикардқа қарай жүреді, жүректің қандануы жақсарады.

2. Жұлынның қандануы бұғана асты артериясынан шыққан жұлын артерияларынан болады. Жұлынның қандануын күшейту үшін тағы қандай тармақтар баратынын көрсет.



Жауап: Жұлынның қандануы артқы қабырға аралық артериялардан, бел және сегізкөз артерияларының тармақтары алады.

3. Ауруханаға басынан жарақат алған жігіт түсті. Қарау кезінде оның мұрнынан көп қан ақты. Ішкі ұйқы артериясының қай тармағынан қан аққанын көрсет.



Жауап: Көздік артериясының алдыңғы мұрындық артериясы болуы мүмкін.

4. Тілге операция жасағанда, тіл артериясын байлау керек. Хирург қай жерден байлайды, және неге?



Жауап: Хирург маңайындағы Пирогов ұшбұрышында байлайды, бұл тіл асты – тіл бұлшық етінің ішкі бетінде. Артерия тіл түбіріне кіргенде көптеген тармақтарға бөлініп кетеді сондықтан оларды байлау қиынға түседі.

5. Бетінен жарақат алған адамда көп қан ағуы басталды. Жедел жәрдем келгенше қан ағуын қалай тоқтатуға болады?



Жауап: Қан ағуын бет артериясының астыңғы жақтың сыртқы бетіне жиегінің тұсында саусақпен басқанда тоқтайды.

6. Емханаға самай бөлігі жарақаттанған жас жігіт түсті. Ауруды қарағанда одан субдуральды гематома байқалады. Сыртқы ұйқы артериясының қай тармағы жарақаттанғанын айт және неге?



Жауап: Жарақаттанғанда ортаңғы менингиальды артериядан қан ақты, ол ми қатты қабатына самай маңынан өтеді.
Кредит №2

Сабақ №1
1. Тақырыбы: Қолдың және аяқтың артериялары, беткi, тереңгi веналары және лимфа тамырлары.
2. Мақсаты: Қолдың және аяқтың артерияларының, веналарының және лимфа тамырларының құрылысын зерттеу.

3. Оқыту мақсаты: Қолдың және аяқтың iрi артериялды тамырларын, беткi және тереңгi веналарын, лимфа тамырлары мен түйiндерiн атап көрсетіп, студенттерге үйрету.

4.Өткiзу түрі:

  • презентация

  • препараттарды сипаттау

  • мәйiттен тамырлы препараттармен жұмыс жасау

  • бақылау


5. Тақырып бойынша тапсырмалар:

  1. Қолтық артериясы, топографиясы, тармақтары, қандандыру аймағы.

  2. Кәрi жiлiк артериясы, топографиясы, тармақтары, қандандыру аймағы

  3. Шынтақ артериясы, топографиясы. Тармақтары, қандандыру аймағы.

  4. Қол басы артериялары, топографиясы, тармақтары, қандандыру аймағы.

  5. Сан артериясы, тармақтары, қандандыру аймағы.

  6. Балтырдың және аяқ басының қандануы.

  7. Аяқ , қолдың беткi және терiңгi веналары.

  8. Аяқ, қолдың лимфа тамырлары мен түйiндерi.

6. Таратылатын материал:

  • қаңқа

  • препаратталынған тамырлы-нервтi препараттау

  • муляждар, планшеттер

  • таблицалар


7. Әдебиет:

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Сапин М.Р., Никитюк Д.Б., Швецов Э.В. Атлас нормальной анатомии человека, 2-х томах. М.: «МЕДПресс-информ», 2006.

2. Сапин М.Р., Билич Г.Л. Анатомия человека, в 2-х томах. М.: «ОНИКС Альянс-В», 2001.

3. Синельников Р.Д. Атлас анатомии челове­ка - I, II, III, IV тома, М.: «Медицина», 1999.

4. Привес М.Г., Лысенков Н.К., Бушкович В.И Анатомия человека, С-П.: «Медицина», 2000.

5. Гайворонский И.В. Нормальная анатомия человека, в 2-х томах. СПб.: «СпецЛит», 2004.

6. Михайлов С.С. Анатомия человека. М., 2000.

Қосымша:

1. Гайворонский И.В. Анатомия и физиология человека: Учебник для мед. ВУЗов., СПб.: «СпецЛит», 2004.



Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Рақышев А.Р. Адам анатомиясы, І,II том 2004

2. Рақышев А.Р. Адам анатомиясының атласы, І,II том. Алматы: «Кітап», 2006.

3. Жұмабаев У., Әубәкіров Ә.Б., Досаев Т.М. ж.т.б. Адам анатомиясы, атлас. І,II, III, IV том. Астана: «Фолиант», 2005.



Қосымша:

1. Тебенов М.Е. Адам анатомиясы (ас қорыту және тыныс алу жүйесі). Оқу құралы. Қарағанды, 1993.



Ағылшын тілінде:

Негізгі:

1. D.Chaurasia’s Human Anatomy. Regional and Applied, Dissection аnd Clinical. Fourth Edition, 2004.

2. Frank H. Netter, M.D. Atlas of Human Anatomy Fourth Edition, 2004.

Қосымша:

1. Chummy S. Sinnatamby. Last’s Anatomy. Regional and Applied. Tenth Edition. splanchnicus major


8. Бақылау (сұрақтар, тесттер, есептер):

Тесттер:

1. Қолтықасты артерия қандай жалғасы болып табылады

А) a. axillaries

Б) a. subclavia

В) a. brachiales

Г) a. radialis

2. Иық артерия қандай артерияның жалғасы болып табылады

А) a. axillaries

Б) a. subclavia

В) a. brachiales

Г) a. radialis

3. Кәрі жілік артерия қандай артерияның жалғасы болып табылады

А) a. axillaries

Б) a. subclavia

В) a. brachiales

Г) a. radialis

4. Иық артериясы қандай артериясының жалғасы болып табылады.

А) a. axillaries

Б) a. subclavia

В) a. brachiales

Г) a. radialis

5. Қолтық асты артерияның тармақтарын белгіле

А) a. subscapularis

Б) a. profunda brachii

В) a. recurrens radialis

Г) a. interossea communis

6. Иық артериясының тармақтарын белгіле

А) a. subscapularis

Б) a. profunda brachii

В) a. recurrens radialis

Г) a. interossea communis

7. Кәрі жілік артериясының тармақтарын белгіле

А) a. subscapularis

Б) a. profunda brachii

В) a. recurrens radialis

Г) a. interossea communis

8. Шынтақ артериясының тармақтарын белгіле

А) a. subscapularis

Б) a. profunda brachii

В) a. recurrens radialis

Г) a. interossea communis

9. Беткей артералдық доғаны түзетін артерияны белгіле

А) a. subscapularis

Б) a. ulnaris

В) a. radialis

Г) a. interossea communis

10. Терең артералдық доғаны түзетін артерияны белгіле

А) a. subscapularis

Б) a. ulnaris

В) a. radialis

Г) a. interossea communis

11. Қолтықасты венаға қан құйылатын веналарды белгіле

А) v. axillaries

Б) v. subclavia

В) v. brachiales

Г) v. radialis

12. Иық венаға қан құйылатын веналарды белгіле

А) v. axillaries

Б) v. subclavia

В) v. brachiales

Г) v. radialis

13. Бұғанаасты венаға қан құйылатын веналарды белгіле

А) v. axillaries

Б) v. subclavia

В) v. brachiales

Г) v. radialis

14. Қол ұшының кәрі жіліктік бетіндегі венаға қан құйылатын веналарды белгіле

А) v. axillaries

Б) v. subclavia

В) v. brachiales

Г) v. radialis

15. Қолтықасты веналардың ағымын белгіле

А) v. subscapularis

Б) v. profunda brachii

В) v. recurrens radialis

Г) v. interossea communis

16. Иық веналардың ағымын белгіле

А) v. subscapularis

Б) v. profunda brachii

В) v. recurrens radialis

Г) v. interossea communis

17. Кәрі жілік веналарының ағымын белгіле

А) v. subscapularis

Б) v. profunda brachii

В) v. recurrens radialis

Г) v. interossea communis

18. Шынтақ артериясының ағымын белгіле

А) v. subscapularis

Б) v. profunda brachii

В) v. recurrens radialis

Г) v. interossea communis

19. Жоғарғы қол белдеулерінің беткей веналарын белгіле

А) v. subscapularis

Б) v. basilica

В) v. radialis

Г) v.cephalica

20. Беткей тлимфа тамырларын қосарласа жүретін веналарды белгіле

А) v. subscapularis

Б) v. basilica

В) v. radialis

Г) v.cephalica

21. Сан артериясы қандай артерияның жалғасы болып табылады.

А) a. iliaca externa

Б) a. femoralis

В) a. poplitea

Г) a. tibialis anterior

Д) a. tibialis posterior

22. Тақым артериясы қандай артерияның жалғасы болып табылады

А) a. iliaca externa

Б) a. femoralis

В) a. poplitea

Г) a. tibialis anterior

Д) a. tibialis posterior

23. Сирақтың алдыңғы топ бұлшықетін қандандыратын артерияны белгіле

А) a. iliaca externa

Б) a. femoralis

В) a. poplitea

Г) a. tibialis anterior

Д) a. tibialis posterior

24. Сирақтың артқы топ бұлшықетін қандандыратын артерияны белгіле

А) a. iliaca externa

Б) a. femoralis

В) a. poplitea

Г) a. tibialis anterior

Д) a. tibialis posterior

25. Сан бұлшықетін қандандыратын артерияны белгіле

А) a. iliaca externa

Б) a. femoralis

В) a. poplitea

Г) a. tibialis anterior

Д) a. tibialis posterior

26. Санның артқы топ бұлшықетін қандандыратын артерияны белгіле

А) a. profunda femoris

Б) a. dorsalis pedis

В) a. plantaris lateralis

Г) a. peronea

Д) a. genus media

27. Аяқ ұшын қандандыратын артерияны белгіле

А) a. profunda femoris

Б) a. dorsalis pedis

В) a. plantaris lateralis

Г) a. peronea

Д) a. genus media

28. Тізе буынын қандандыратынартерияны белгіле

А) a. profunda femoris

Б) a. dorsalis pedis

В) a. plantaris lateralis

Г) a. peronea

Д) a. genus media

29.Аяқ беткей ұшын қандандыратын артерияны белгіле

А) a. profunda femoris

Б) a. dorsalis pedis

В) a. plantaris lateralis

Г) a. peronea

Д) a. genus media

30. Төменгі бұлшықет-асық жілік өзек арқылы өтетін артерияны белгіле

А) a. profunda femoris

Б) a. dorsalis pedis

В) a. plantaris lateralis

Г) a. peronea

Д) a. genus media

31. Тақым аймағының венасын белгіле

А) v. poplitea

Б) v.saphena magna

В) v. saphena parva

Г) v. iliaca externa

32. Аяқ сүйегінің медиалды бетінде орналасқан теріасты венасын белгіле

А) v. poplitea

Б) v.saphena magna

В) v. saphena parva

Г) v. iliaca externa

33. Сирақтың артқы бөлігінде орналасқан беткей венасын белгіле

А) v. poplitea

Б) v.saphena magna

В) v. saphena parva

Г) v. iliaca externa

34. Тақым венасы қай венаға құйылатынын көрсет

А) v. femoralis

Б) v.saphena magna

В) v. saphena parva

Г) v. iliaca externa

35. Сан венасы қай венаға құйылатынын көрсет

А) v. poplitea

Б) v.saphena magna

В) v. saphena parva

Г) v. iliaca externa

36. Тақым аймағының лимфалық түйіндерін белгіле

А) nodi lymphatici popliteales

Б) nodi lymphatici inguinales

В) nodi lymphatici inguinales superficiales

Г) nodi lymphatici inguinales profundi

Д) trunci lumbales

37. Шап аймағының лимфалық түйіндерін белгіле

А) nodi lymphatici popliteales

Б) nodi lymphatici inguinales

В) nodi lymphatici inguinales superficiales

Г) nodi lymphatici inguinales profundi

Д) trunci lumbales

38. Санның жалпақ шандырында орналасқан лимфалық түйіндерін белгіле

А) nodi lymphatici popliteales

Б) nodi lymphatici inguinales

В) nodi lymphatici inguinales superficiales

Г) nodi lymphatici inguinales profundi

Д) trunci lumbales

39. Санның жалпақ шандырының астында орналасқан лимфалық түйіндерді белгіле

А) nodi lymphatici popliteales

Б) nodi lymphatici inguinales

В) nodi lymphatici inguinales superficiales

Г) nodi lymphatici inguinales profundi

Д) trunci lumbales

40. Төменгі аяқ бөлімдеріне лимфа ағатын қандай лимфалық сабауларын белгіле

А) nodi lymphatici popliteales

Б) nodi lymphatici inguinales

В) nodi lymphatici inguinales superficiales

Г) nodi lymphatici inguinales profundi

Д) trunci lumbales



Жағдайлық есептер:

1. Науқаста аяқтың V саусағының панарациясы байқалады. Науқаста қандай лимфалық түйіндердің үлкенін белгіле?



Жауап: Науқаста лимфалық тақымасты түйіндердің үлкеюі байқалады.

2. Эндоартеритпен науқас адамның аяқ ұшын қандануын тексеру керек. Қай жерде пульсацияны және артерияны тексеру керек.



Жауап: Аяқ ұшының табандық бөлімінде артерияның пульсациясын және артерияны тексеру керек. Табанның қандануын артқы асық жілік артериясының медиалды асық жілікті өзекте пульсін тексеруге болады.

3. Қол ұшының үлкен саусағында науқаста қабынуы байқалған. Науқаста қандай лимфалық түйіндердің үлкеюі байқалады.



Жауап: Науқаста қолтық асты лимфалық түйіндердің қабынуы байқалады, мүмкін шынтақ лимфалық түйіндердің үлкеюі байқалмайды.

4. Науқаста қолтық асты артериының аневризмасы байқалады, ота жасау керек. Лигатураны қай орынға істеу керек, жоғарғы қол сүйектернің қандануы бұзбас үшін және неге?



Жауап: Жауырынасты артерияның шығыуына бекіту керек лигатураны, себебі мықты жауырын анастомоз бұғанаасты артериясының және қолтық асты артериясының жүйелері арасында байқалады.
Кредит №2

Сабақ №2
1. Тақырыбы: Жұтқыншақ, өңеш, асқазан: құрылысы, қызметі. Құрсақ қуысы, құрсақ қуысы қабырғаларының құрылысы
2. Мақсаты: Жұтқыншақ, өңеш, асқазан, құрсақ қуысы қабырғаларының құрылысын зерттеу.
3. Оқыту мақсаты: Жұтқыншақ, өңеш, асқазанның скелетопия, синтопия және голотопиясын білу, студенттерге үйрету. Бұл ағзалардың құрылыстық ерекшеліктерін білу.
4. Өткiзу түрі:

- анатомиялық ылғалды препараттарды зерттеу

- схемалар салу, құрылымдар жасау

- суреттерді оқу

- препараттар сипаттау

- бақылау


5. Тақырып бойынша тапсырмалар:

1. Жұтқыншақ, оның орналасуы мен формасы.

2.Жұтқыншақ бөліктері: мұрынжұтқыншақ, ауызжұтқыншақ және жұтқыншақтың көмейлік бөлігі.

3. Жұтқыншақтың қабырғаларының құрылысы.

4. Вальдейер-Пирогов лимфоэпителиальды сақинасы.

5. Өңеш, оның орны және формасы.

6. Өңештің қабырғаларының құоылысы.

7. Өңештің анатомиялық және қызметтік қысыңқылары

8. Асқазан, оның қабырғалары, жиектері және бөліктері.

9. Асқазанның қабырғаларының құрылысы.

10. Асқазанның скелетопия, синтопия және голотопиясы.

11. Құрсақ қуысы

12. Құрсақ қуысы қабырғаларының құрылысы

6. Таратылатын материал:

- қаңқа


- ылғалды анатомиялық препараттар

- ағзалар комплексі

- муляждар, планшеттер

- схемалар, суреттер, таблицалар


7. Әдебиет:

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Сапин М.Р., Никитюк Д.Б., Швецов Э.В. Атлас нормальной анатомии человека, 2-х томах. М.: «МЕДПресс-информ», 2006.

2. Сапин М.Р., Билич Г.Л. Анатомия человека, в 2-х томах. М.: «ОНИКС Альянс-В», 2001.

3. Синельников Р.Д. Атлас анатомии челове­ка - I, II, III, IV тома, М.: «Медицина», 1999.

4. Привес М.Г., Лысенков Н.К., Бушкович В.И Анатомия человека, С-П.: «Медицина», 2000.

5. Гайворонский И.В. Нормальная анатомия человека, в 2-х томах. СПб.: «СпецЛит», 2004.

6. Михайлов С.С. Анатомия человека. М., 2000.

Қосымша:

1. Гайворонский И.В. Анатомия и физиология человека: Учебник для мед. ВУЗов., СПб.: «СпецЛит», 2004.



Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Рақышев А.Р. Адам анатомиясы, І,II том 2004

2. Рақышев А.Р. Адам анатомиясының атласы, І,II том. Алматы: «Кітап», 2006.

3. Жұмабаев У., Әубәкіров Ә.Б., Досаев Т.М. ж.т.б. Адам анатомиясы, атлас. І,II, III, IV том. Астана: «Фолиант», 2005.



Қосымша:

1. Тебенов М.Е. Адам анатомиясы (ас қорыту және тыныс алу жүйесі). Оқу құралы. Қарағанды, 1993.



Ағылшын тілінде:

Негізгі:

1. D.Chaurasia’s Human Anatomy. Regional and Applied, Dissection аnd Clinical. Fourth Edition, 2004.

2. Frank H. Netter, M.D. Atlas of Human Anatomy Fourth Edition, 2004.

Қосымша:

1. Chummy S. Sinnatamby. Last’s Anatomy. Regional and Applied. Tenth Edition.


8. Бақылау (сұрақтар, тесттер, есептер):

Тесттер:

1. Жұтқыншақтың бөліктерін көрсет:

А) мұрын бөлігі

Б) өңеш бөлігі

В) ауыз бөлігі

Г) көмей бөлігі

2. Нәрестенің онекіелішек формасын белгіле

А) таға тәріздес

Б) сақина тәріздес

В) вертикальді

Г) төртбұрышты

3. Нәрестенің асқазан сыйымдылығын белгіле

А) 150 см²

Б) 1,0 л


В) 50 см²

Г) 100 см²

4. Өңеш бөліктері

А) жұтқыншақты

Б) кеуделік

В) іштік


Г) мойындық

5. Асқазан бөліктері

А) кардиаьді

Б) денесі

В) пилорикалық

Г) түбі немесе күмбез

6. Мұрын жұтқыншақ бадамшалары

А) тілдік

Б) жұтқыншақтық

В) түтікті

Г) таңдайлық

7. Ауыз жұтқыншақ бадамшалары

А) тілдік

Б) жұтқыншақтық

В) түтікті

Г) таңдайлық



Жағдайлық есептер:

1. Балада үстіңгі және астыңғы күрек тістер түгелімен шықты. Баланың жасын анықта.



Жауап: 10-12 айлық бала

2. Балада мұрынмен дем алу қиындады. Дәрігер қай бадамшаның

үлкейгені туралы ойлау керек?

Жауап: Жұтқыншақтық бадамша үлкейген

Кредит №2

Сабақ №3

1. Тақырыбы: Мойын, иық, бел және сегiзкөз өрiмдерi, нервтендiру

аймақтары.
2. Мақсаты: Қол мен аяқтардың нервтік өрімдерінің құрылысын зерттеу.
3. Оқыту мақсаты: Мойын, иық, бел және сегiзкөз өрiмдерiнiң тармақтарын атап, тауып көрсетiп айтып бере алу, студенттерге үйрету. Олардың нервтендiру аймақтарын бiлу.

4. Өткізу түрі:


  • презентация

  • препаровка жасау

  • мәйiттiк препараттарымен жұмыс

  • бақылау


5. Тақырып бойынша тапсырмалар:

  1. Жұлын нервтерi, құрылуы, тармақтары, нервтендiру аймақтары.

  2. Мойын өрiмi, құрылуы, тармақтары, нервтендiру аймақтары.

  3. Иық өрiмi, құрылуы, қысқа тармақтары, нервтендiру аймағы.

  4. Иық өрiмi, құрылуы, қысқа тармақтары, нервтендiру аймағы.

  5. Бел өрiмi, нервтендiру аймағы.

  6. Сегiзкөз өрiмi, нервтендiру аймағы.

6. Таратылатын материал:

  • тамыр-бұлшықеттік мәйіт

  • қаңқа

  • кестелер

  • муляждар

  • планшеттер


7. Әдебиет:

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Сапин М.Р., Никитюк Д.Б., Швецов Э.В. Атлас нормальной анатомии человека, 2-х томах. М.: «МЕДПресс-информ», 2006.

2. Сапин М.Р., Билич Г.Л. Анатомия человека, в 2-х томах. М.: «ОНИКС Альянс-В», 2001.

3. Синельников Р.Д. Атлас анатомии челове­ка - I, II, III, IV тома, М.: «Медицина», 1999.

4. Привес М.Г., Лысенков Н.К., Бушкович В.И Анатомия человека, С-П.: «Медицина», 2000.

5. Гайворонский И.В. Нормальная анатомия человека, в 2-х томах. СПб.: «СпецЛит», 2004.

6. Михайлов С.С. Анатомия человека. М., 2000.

Қосымша:

1. Гайворонский И.В. Анатомия и физиология человека: Учебник для мед. ВУЗов., СПб.: «СпецЛит», 2004.



Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Рақышев А.Р. Адам анатомиясы, І,II том 2004

2. Рақышев А.Р. Адам анатомиясының атласы, І,II том. Алматы: «Кітап», 2006.

3. Жұмабаев У., Әубәкіров Ә.Б., Досаев Т.М. ж.т.б. Адам анатомиясы, атлас. І,II, III, IV том. Астана: «Фолиант», 2005.



Қосымша:

1. Тебенов М.Е. Адам анатомиясы (ас қорыту және тыныс алу жүйесі). Оқу құралы. Қарағанды, 1993.



Ағылшын тілінде:

Негізгі:

1. D.Chaurasia’s Human Anatomy. Regional and Applied, Dissection аnd Clinical. Fourth Edition, 2004.

2. Frank H. Netter, M.D. Atlas of Human Anatomy Fourth Edition, 2004.

Қосымша:

1. Chummy S. Sinnatamby. Last’s Anatomy. Regional and Applied. Tenth Edition.


8. Бақылау (сұрақтар, тесттер, есептер):

Тесттер:

1. Шүйде терісін нервтендіретін нервті көрсет

А) n occipitalis minor

Б) n dorsalis scapulae

В) n thoracicus longus

Г) n suprascapularis

Д) n axillaries

2. Иық бұлшықетін нервтендіретін нервті көрсет

А) n musculocutaneus

Б) n dorsalis scapulae

В) n thoracicus longus

Г) n suproscapularis

Д) n axillaries

3. Жауырынның жота үсті бұлшықетін нервтендіретін нервті көрсет

А) n musculocutaneus

Б) n dorsalis scapulae

В) n thoracicus longus

Г) n suproscapularis

Д) n axillaries

4. Алдыңғы тісті бұлшықетті нервтендіретін нервті көрсет

А) n musculocutaneus

Б) n dorsalis scapulae

В) n thoracicus longus

Г) n suproscapularis

Д) n axillaris

5. Санның алдыңғы бетіндегі терісін нервтендіретін нервті көрсет

А) n. iliohypogastricus

Б) n. ilioinguinalis

В) n. genitofemoralis

Г) n. cutaneus femoris lateralis

Д) n. femoralis

6. Құрсақтың ішкі қиғаш және көлденең бұлшық еттеріне баратын нервті көрсет

А) n. iliohypogastricus

Б) n. ilioinguinalis

В) n. genitofemoralis

Г) n. cutaneus femoris lateralis

Д) n. femoralis

7. Аталық бездің қабатын нервтендіретін нервті көрсет

А) n. iliohypogastricus

Б) n. ilioinguinalis

В) n. genitofemoralis

Г) n. cutaneus femoris lateralis

Д) n. femoralis

8. Санның алдыңғы топ бұлшықеттерін нервтендіретін нервті көрсет

А) n. iliohypogastricus

Б) n. ilioinguinalis

В) n. genitofemoralis

Г) n. cutaneus femoris lateralis

Д) n. femoralis

9. Сегізкөз өрімінің қысқа тармақтарын көрсет:

А) n. gluteus superior

Б) n. gluteus inferior

В) n. pudendus

Г) n. cutaneus femoris posterior

Д) n. ischiadicus

10. Сегізкөз өрімінің ұзын тармақтарын көрсет

А) n. gluteus superior

Б) n. gluteus inferior

В) n. pudendus

Г) n. cutaneus femoris posterior

Д) n. ischiadicus

11. Ортаңғы және кіші бөксе бұлшықеттерін нервтендіретін нервті көрсет

А) n. gluteus superior

Б) n. gluteus inferior

В) n. pudendus

Г) n. cutaneus femoris posterior

Д) n. ischiadicus

12. Үлкен бөксе бұлшықетін нервтендіретін нервт ікөрсет:

А) n. gluteus superior

Б) n. gluteus inferior

В) n. pudendus

Г) n. cutaneus femoris posterior

Д) n. ischiadicus

13. Шат аралықты нервтендіретін нервті көрсет

А) n. gluteus superior

Б) n. gluteus inferior

В) n. pudendus

Г) n. cutaneus femoris posterior

Д) n. ischiadicus

14. Сирақтың артқы топ бұлшықетін нервтендіретін нервті көрсет

А) n. tibialis

Б) n. peroneus superficialis

В) n. peroneus profundus

Г) n. plantaris medialis

Д) n. ischiadicus

15. Санның артқы тобын нервтендіретін нервті көрсет

А) n. tibialis

Б) n. peroneus superficialis

В) n. peroneus profundus

Г) n. plantaris medialis

Д) n. ischiadicus

16. Сирақтың алдыңғы топ бұлшықетін нервтендіретін нервті көрсет

А) n. tibialis

Б) n. peroneus superficialis

В) n. peroneus profundus

Г) n. plantaris medialis

Д) n. ischiadicus

17. Санның латеральды терісін нервтендіретін нервті көрсет

А) n. tibialis

Б) n. peroneus superficialis

В) n. peroneus profundus

Г) n. plantaris medialis

Д) n. ischiadicus

18. Аяқ ұшы бұлшықетін нервтендіретін нервті көрсет

А) n. tibialis

Б) n. peroneus superficialis

В) n. peroneus profundus

Г) n. plantaris medialis

Д) n. ischiadicus

Жағдайлық есептер:

1. Ауруда иықтың бүгу қызметі бұзылған және білектің латеральды жағындағы терісінің сезімталдығы бұзылған. Ауруда қай нервтің жарақаттанғаны болады.



Жауап: Ауруда бұлшықет-тері нерві жарақаттанған.

2. Ауруда санның артқы бетіндегі терісінің сезімталдығы бұзылған. Ауруда қай нерв бұзылған.



Жауап: Ауруда артқы санның тері нервінің қызметі бұзылған.

3. Ауруда санды ішкі әкелу бұзылған, сонымен бірге санның медиальды бетінде тері сезімі бұзылған. Ауруда қай нервтің бұзылғаны байқалады.



Жауап: Ауруда жапқыш нервтің бұзылғаны байқалады

Кредит №2

Сабақ №4
1. Тақырыбы: Эндокринді бездердің құрылысы және қызметі.
2. Мақсаты: Эндокринді бездердің құрылыс және қызметін зерттеу.
3. Оқыту мақсаты: Эндокринді бездердің орналасуы, құрылыс және қызметін білу, студенттерге үйрету . Бұл ағзалардың ерекшеліктерін білу.


4. Өткiзу түрі:

- анатомиялық ылғалды препараттарды зерттеу

- сурет салу және құрылымдарды белгілеу

- суреттерді және таблицаларды оқу

- препараттарды сипаттау

- бақылау


5. Тақырып бойынша тапсырмалар:

1. Қалқанша без, оның орналасу және формасы.

2. Қалқаншамаңы бездерінің құрылысы.

3. Гипофиз құрылысы.

4. Эпифиз құрылысы.

5. Бүйрекүсті безінің құрылысы.

6. Аталық без және аналық без құрылысы.
6. Таратылатын материал:

- қаңқа


- ылғалды анатомиялық препараттар

- ағзалар комплексі

- муляждар, планшеттер

- схема, суреттер, таблицалар


7. Әдебиет:

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Сапин М.Р., Никитюк Д.Б., Швецов Э.В. Атлас нормальной анатомии человека, 2-х томах. М.: «МЕДПресс-информ», 2006.

2. Сапин М.Р., Билич Г.Л. Анатомия человека, в 2-х томах. М.: «ОНИКС Альянс-В», 2001.

3. Синельников Р.Д. Атлас анатомии челове­ка - I, II, III, IV тома, М.: «Медицина», 1999.

4. Привес М.Г., Лысенков Н.К., Бушкович В.И Анатомия человека, С-П.: «Медицина», 2000.

5. Гайворонский И.В. Нормальная анатомия человека, в 2-х томах. СПб.: «СпецЛит», 2004.

6. Михайлов С.С. Анатомия человека. М., 2000.

Қосымша:

1. Гайворонский И.В. Анатомия и физиология человека: Учебник для мед. ВУЗов., СПб.: «СпецЛит», 2004.



Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Рақышев А.Р. Адам анатомиясы, І,II том 2004

2. Рақышев А.Р. Адам анатомиясының атласы, І,II том. Алматы: «Кітап», 2006.

3. Жұмабаев У., Әубәкіров Ә.Б., Досаев Т.М. ж.т.б. Адам анатомиясы, атлас. І,II, III, IV том. Астана: «Фолиант», 2005.



Қосымша:

1. Тебенов М.Е. Адам анатомиясы (ас қорыту және тыныс алу жүйесі). Оқу құралы. Қарағанды, 1993.



Ағылшын тілінде:

Негзгі:

1. D.Chaurasia’s Human Anatomy. Regional and Applied, Dissection аnd Clinical. Fourth Edition, 2004.

2. Frank H. Netter, M.D. Atlas of Human Anatomy Fourth Edition, 2004.

Қосымша:

1. Chummy S. Sinnatamby. Last’s Anatomy. Regional and Applied. Tenth Edition.


8.Бақылау ( сұрақтар, тесттер, есептер):

Тесттер:

1.Гипофиз гормонын белгіле

А) адреналин

Б) окситоцин

В) соматотропты

Г) паратгормон

2. Бүйрекүсті гормонын белгіле

А) адреналин

Б) окситоцин

В) соматотропты

Г) паратгормон

3. Қалқанша жанындағы без гормонын белгіле

А) адреналин

Б) окситоцин

В) соматотропты

Г) паратгормон

4. Бой өсу гормонын белгіле

А) адреналин

Б) окситоцин

В) соматотропты

Г) паратгормон
Жағдайлық есептер:

1. Босану кезінде екі қабат әйелге жатырдың жиырылуын үлкейтетін гормон салды. Екі қабат әйелге қандай гормон енгізді.



Жауап: Окситоцин

Кредит №2

Сабақ №5
1. Тақырыбы: Кеуде, құрсақ және жамбас қуысы ағзаларының қандануы.
2. Мақсаты: Кеуде, құрсақ және жамбас қуысы ағзаларын зерттеу.

3. Оқыту мақсаты: Кеуде, құрсақ аортаның тармақтарын, iшкi мықын артериясын бiлу, студенттерге үйрету. Олардың қандану аймағын білу.

4. Өткiзу түрі:

  • препаровка жасау

  • препараттарды сипаттау

  • схемаларды, суреттердi, таблицаларды зерттеу

  • құрылымдардың суретiн салып, белгiлеу

  • бақылау

5. Тақырып бойынша тапсырмалар:

  1. Кеуде аортасы, париетальдi тармақтары

  2. Кеуде аортасы , висцеральдi тармақтары

  3. Құрсақ аортасы, құрылысы, топографиясы.

  4. Құрсақ аортасының париетальдi тармақтары.

  5. Құрсақ аортасының жұп висцеральдi тармақтары.

  6. Құрсақ бағанасы, құрылысы, тармақтары.

  7. Жоғарғы шажырқай артериясы, құрылысы, тармақтары.

  8. Төменгi шажырқай артериясы, құрылысы.тармақтары.

  9. Жамбас қуысы органдарының қандануы.

  10. Iшкi мықын артериясының париетальдi тармақтары.

  11. Iшкi мықын артериясының висцеральдi тармақтары.


6. Таратылатын материал:

- ішкі ағзалардың тамырлар комплексі

- бала мәйіті

- жамбас тамырларының ылғалды препараттары

- муляждар

- планшеттер

- таблицалар
7. Әдебиет:

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Сапин М.Р., Никитюк Д.Б., Швецов Э.В. Атлас нормальной анатомии человека, 2-х томах. М.: «МЕДПресс-информ», 2006.

2. Сапин М.Р., Билич Г.Л. Анатомия человека, в 2-х томах. М.: «ОНИКС Альянс-В», 2001.

3. Синельников Р.Д. Атлас анатомии челове­ка - I, II, III, IV тома, М.: «Медицина», 1999.

4. Привес М.Г., Лысенков Н.К., Бушкович В.И Анатомия человека, С-П.: «Медицина», 2000.

5. Гайворонский И.В. Нормальная анатомия человека, в 2-х томах. СПб.: «СпецЛит», 2004.

6. Михайлов С.С. Анатомия человека. М., 2000.

Қосымша:

1. Гайворонский И.В. Анатомия и физиология человека: Учебник для мед. ВУЗов., СПб.: «СпецЛит», 2004.



Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Рақышев А.Р. Адам анатомиясы, І,II том 2004

2. Рақышев А.Р. Адам анатомиясының атласы, І,II том. Алматы: «Кітап», 2006.

3. Жүмабаев У., Әубәкіров Ә.Б., Досаев Т.М. ж.т.б. Адам анатомиясы, атлас. І,II, III, IV том. Астана: «Фолиант», 2005.



Қосымша:

1. Тебенов М.Е. Адам анатомиясы (ас қорыту және тыныс алу жүйесі). Оқу құралы. Қарағанды, 1993.



Ағылшын тілінде:

Негізгі:

1. D.Chaurasia’s Human Anatomy. Regional and Applied, Dissection аnd Clinical. Fourth Edition, 2004.

2. Frank H. Netter, M.D. Atlas of Human Anatomy Fourth Edition, 2004.

Қосымша:

1. Chummy S. Sinnatamby. Last’s Anatomy. Regional and Applied. Tenth Edition.


8. Бақылау (сұрақтар, тесттер, есептер):

Тесттер:

1. Аортаның төмен түскен бөлігі қандай бөліктерге бөлінетінін көрсет

А) жалпы мықын, бел

Б) мойын, кеуде, бел

В) бұғана асты , ұйқы

Г) кеуде, құрсақ

2. Кеуде аортасынан қандай тармақтар шығатынын көрсетініз

А) иық бас

Б) тәждік артериялары

В) өкпе артериялары

Г) париетальды және висцеральды тармақтар

3. Кеуде аортасының висцеральды тармақтарын көрсет

А) бронхиальды, өңештік, аралықтық, перикардиальды

Б) артқы қабырға аралық, жоғары диафрагмальді

В) жоғары, алдыңғы, артқы бүйрек үсті

Г) бронхиальді, айрық без

4. Кеуде аортасының париетальды тармақтарын көрсет

А) париетальды, висцеральды

Б) артқы қабырға аралық, жоғары диафрагмальды

В) алдыңғы артқы өкпе

Г) плевральды, кеуде ішкі

5. Жоғары диафрагмальды артерия қайдан шығатынын көрсет

А) кеуде аортасының жоғары бөлігінің артқы бетінен

Б) құрсақ аортасының алдыңғы бетінен

В) кеуде аортасының төменгі бөлігінің алдығы бетінен

Г) артқы қабырға аралық артерияларынан

6. Құрсақ аортасы ненің жалғасы болып табылады

А) кеуде аортасының


Б) аорта доғасының

В) аорта қылтасының

Г) аорта буылтығының

7. Кеуде және құрсақ аорталарының шекарасы қай омыртқа тұсында орналасқанын көрсет

А) IX кеуде омыртқасының

Б) V бел омыртқа

В) XII кеуде омыртқасының

Г) II бел омыртқа деңгейінде

8. Құрсақ аортасының негізгі тақ висцеральды тармақтарын көрсет

А) құрсақ бағанасы, жоғары және төменгі шажырқай артериялары

Б) ортаңғы бүйрек үсті, бүйрек жыныс безі артериялары

В) төменгі диафрагмальды, бел, ортаңғы сегізкөз артериялары

Г) сол асқазан, жалпы бауыр, көк бауыр

9. Құрсақ бағанасының негізгі тармақтарын көрсет

А) құрсақ бағанасы, жоғары және төменгі шажырқай артериялары

Б) ортаңғы бүйрек үсті, бүйрек, жыныс безі артериялары артериясы

В) төменгі диафрагмальды, бел, ортаңғы сегізкөз артериялары

Г) сол асқазан, жалпы бауыр, көкбауыр артериялары

10. Жоғары шажырқай артериясы қай органдарға тармақтар беретінін көрсет

А) 12 елі ішекке, ашы және мықын ішектеріне, соқыр ішекке, жуан ішектің

жоғары шыққан бөлігіне, көлденең бөлігіне

Б) асқазанға, бауырға, көк бауырға

В) 12- елі ішекке, көкбауырға және көкетке

Г) жамбас ағзаларына

Д) өңешке, бронхтарға, өкпеге

11. Төменгі шажырқай артериясы қандай тармақтар беретінін көрсет

А) құрсақ бағанасы, оң және сол жалпы мықын артериялары

Б) жоғары, төменгі артериялар

В) жалпы мықын артериялары

Г) оң айналым, сигма тәрізді, жоғары тік ішек

12. Құрсақ аортасының жұп висцеральды тармақтарын көрсетініз

А) құрсақ бағанасы, жоғары, төменгі шажырқай артериялары

Б) ортаңғы бүйрек үсті, бүйрек, жыныс бездері артериялары

В) төменгі диафрагмальды, бел, ортаңғы сегізкөз

Г) сол асқазан, жалпы бауыр, көк бауыр

13. Құрсақ аортасының қабырғалық тармақтарын көрсет

А) құрсақ бағанасы, жоғары және төменгі шажырқай артериялары

Б) ортаңғы бүйрек үсті, бүйрек, жыныс бездері артериялары

В) төменгі диафрагмальды, бел, ортаңғы сегізкөз артериялары

Г) сол асқазан, жалпы бауыр, көк бауыр артериялары

14. Төменгі бүйрек үсті артериясы қайдан шығатынын көрсет

А) құрсақ бағанасы

Б) төменгі диафрагмальды артерия

В) бел артерияларыГ) бүйрек артериясы

15. Құрсақ аортасының екіге бөлінетін жерінен қандай артерияларға

бөлінетінін көрсет

А) шекаралық линияда, сыртқы және ішкі мықын артерияларына

Б) IX кеуде омыртқасының тұсында құрсақ бағанасы шажырқай

артериялары

В) IV бел омыртқасының тұсында, сыртқы және ішкі жалпы мықын

артерияларына

Г) II бел омыртқасының тұсында сыртқы және ішкі мықын артерияларына

16. Жалпы мықын артериясы қай жерден басталады.

А) сыртқы және ішкі мықын артериясы

Б) сыртқы мықын артериясы

В) іштік артерия

Г) сыртқы және ішкі мықын артериясы

17. Сан артериясы кай артерияның жалғасы болып келеді.

А) сыртқы және ішкі мықын артериясы

Б) сыртқы мықын артериясы

В) іштік артерия

Г) сыртқы және ішкі мықын артериясы

18. Жалпы мықын артериясының тармақтары

А) сыртқы және ішкі мықын артериясы

Б) сыртқы мықын артериясы

В) іштік аорта

Г) сыртқы және ішкі мықын артериясы

19. Ішкі мықын артериясының қабырғалық тармақтарын белгіле

А) кіндік артериясы

Б) мықын бел артериясы

В) ішкі жыныс артериясы

Г) жапқыш артериясы

20. Сыртқы мықын артериясының негізгі тармақтарын белгіле

А) кіндік артериясы

Б) төменгі құрсақүсті, терең айналма мықын артериясы

В) төменгі құрсақүсті, жапқыш артериясы

Г) төменгі құрсақүсті артериясы

Жағдайлық есептер:

1. Ауруға III сол қабырға шеміршегінің төске байланатын жерінде систоликалық шу естіледі. Осы жерде қандай ірі тамырдың проекциясы орналасқан?



Жауап: truncus pulmonalis (өкпе сабауы)

2. Ауруда III қабырға аралығында төстің сол жиегінде систоликалық шу естіледі. Осы жерде қандай ірі тамырдың проекциясы орналасқан?



Жауап: aorta (қолқа)

3. Операция кезінде хирург асқазан шарбымай артериясымен бірге бір артериялық бағананы кесіп жіберді, осының салдарынан ауруда айналма ішектің көлденең бөлігінде және төмен түскен бөлігінде қан келуі бұзылды. Қай артерияны кесіп жіберді, неге?



Жауап: хирург ортаңғы айналма артерияны кесті, өйткені ол көлденең ішектің шажырқайынан артерияны ажыратпаған.

4. Сан жарығына операция кезінде, жарық қапшығын бөліп шығару кезінде хирург артериальды анастомозды кесіп жіберді, ол ауруда жақсы дамыған болатын, қорытындысында күшті қан ағуы болды, оны тоқтату қиын болды. Қандай анастомоз кесілді, ол қай артериялардың арасында және неге күшті қан ағуы болды?



Жауап: Мүмкін «Corona mortis анастомозы кесілген болуы керек, ол төменгі құрсақ үсті артериясымен жапқыш артериясының арасында болады, қанның күшті ағуы ірі артериялардың бағаналардың жақын жатқандығынан болды, сонымен бірге оған лигатура жасау қиынға түседі, өйткені анастомоздар тармақтары ажырап кеткендіктен.
Кредит №2

Сабақ №6
1. Тақырыбы: Бас, мойын, кеуде, құрсақ және жамбас қуысы ағзаларының венаның ағуы.
2. Мақсаты: Бас, мойын, кеуде, құрсақ, жамбас қуыстарының венозды ағымын зерттеу.
3. Оқыту мақсаты: Жоғарғы, төменгi қүыс веналардың, қақпа венасының құрылымдарын, топографиясын бiлу, студенттерге үйрету.

4. Өткiзу түрі:

  • препаратталынған жүрек-тамыр комплексiнен жұмыс iстеу

  • суреттердi,схемаларды, таблицаларды зерттеу

  • құрылымдарды анықтап,суреттерiн салу

  • препараттарды сипаттау

  • бақылау

5. Тақырып бойынша тапсырмалар:

  1. Жоғарғы қуыс венасы, құрылысы, топографиясы, құятындар

  2. Тақ және жартылай тақ веналар, топографиясы, құятындары

  3. Омыртқа бағанасының веноздық торлары.

  4. Иық бас венасы, құрылуы, құятындары

  5. Алдыңғы мойындырық венасы

  6. Сыртқы мойындырық венасы

  7. Iшкi мойындырық венасына бастың iшiнен келiп құятын веналар

  8. Iшкi мойынтырық венасына бастың сыртынан келiп құятын веналар

  9. Кава-кавальдi, порто-кавальдi анастомоздар

  10. Төменгi қуыс вена, құрылысы, топографиясы.

  11. Төменгi қуыс венаның париетальдi келiп қүятын веналар

  12. Төменгi қуыс венаның висцеральдi келiп құятын веналар.

  13. Кақпа венасы,құрылысы,топографиясы


6. Таратылатын материал:

  • жүрек-қан тамырлар органдарының комплексi

  • схемалар,суреттер, таблицалар

  • муляждар

  • планшеттер


7. Әдебиет:

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Сапин М.Р., Никитюк Д.Б., Швецов Э.В. Атлас нормальной анатомии человека, 2-х томах. М.: «МЕДПресс-информ», 2006.

2. Сапин М.Р., Билич Г.Л. Анатомия человека, в 2-х томах. М.: «ОНИКС Альянс-В», 2001.

3. Синельников Р.Д. Атлас анатомии челове­ка - I, II, III, IV тома, М.: «Медицина», 1999.

4. Привес М.Г., Лысенков Н.К., Бушкович В.И Анатомия человека, С-П.: «Медицина», 2000.

5. Гайворонский И.В. Нормальная анатомия человека, в 2-х томах. СПб.: «СпецЛит», 2004.

6. Михайлов С.С. Анатомия человека. М., 2000.

Қосымша:

1. Гайворонский И.В. Анатомия и физиология человека: Учебник для мед. ВУЗов., СПб.: «СпецЛит», 2004.



Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Рақышев А.Р. Адам анатомиясы, І,II том 2004

2. Рақышев А.Р. Адам анатомиясының атласы, І,II том. Алматы: «Кітап», 2006.

3. Жұмабаев У., Әубәкіров Ә.Б., Досаев Т.М. ж.т.б. Адам анатомиясы, атлас. І,II, III, IV том. Астана: «Фолиант», 2005.



Қосымша:

1. Тебенов М.Е. Адам анатомиясы (ас қорыту және тыныс алу жүйесі). Оқу құралы. Қарағанды, 1993.



Ағылшын тілінде:

Негізгі:

1. D.Chaurasia’s Human Anatomy. Regional and Applied, Dissection аnd Clinical. Fourth Edition, 2004.

2. Frank H. Netter, M.D. Atlas of Human Anatomy Fourth Edition, 2004.

Қосымша:

1. Chummy S. Sinnatamby. Last’s Anatomy. Regional and Applied. Tenth Edition.



8. Бақылау (сұрақтар, тесттер, есептер):

Тесттер:

1. жоғары қуыс венасы қай веналардың қосылуынан түзілетінін көрсет

А) иық бас венасы

Б) бұғана асты, ішкі мойындырық веналары

В) тақ вена

Г) жартылай тақ вена

2. Иық бас венасы қандай веналардың қосындысынан құрылатынын көрсет

А) иық бас венасы

Б) бұғана асты және ішкі мойындырық веналарынан

В) тақ


Г) жартылай тақ вена

3. Оң жоғары шығатын бел венасының жалғасы қай вена екенін көрсет

А) иық бас венасы

Б) бұғана асты және ішкі мойындырық веналарынан

В) тақ

Г) жартылай тақ вена



4. Сол жоғары шығатын бел венасының жалғасы қай вена екенін көрсет

А) иық бас венасы

Б) бұғана асты және ішкі мойындырық веналарынан

В) тақ


Г) жартылай тақ вена

5. Бастың мойындырық тесігінен қандай вена басталатынын көрсет

А) ішкі мойындырық венасы

Б) сыртқы мойындырық венасы

В) алдыңғы мойындырық венасы

Г) бет венасы

6. Шүйденің сыртқы бетінен қандай вена вена қанын жинайтынын көрсет

А) ішкі мойындырық венасы

Б) сыртқы мойындырық венасы

В) алдыңғы мойындырық венасы

Г) бет венасы

7. Мойнның алдыңғы бетінен жинайтын венаны көрсет

А) ішкі мойындырық венасы

Б) сыртқы мойындырық венасы

В) алдыңғы мойындырық венасы

Г) бет венасы

8. Беттен қай вена жинайтынын көрсет

А) ішкі мойындырық венасы

Б) сыртқы мойындырық венасы

В) алдыңғы мойындырық венасы

Г) бет венасы

9. Мидың үлкен венасы қай қойнауға құятынын көрсет

А) тік синус

Б) каверноздық синус

В) сигма тәрізді синус

Г) көлденең синус

10. Көз шарасы венасы қай синусқа құятынын көрсет

А) тік синус

Б) кавернозды синус

В) сигма тәрізді синус

Г) көлденең синус

11. Қай веналардың қосылуынан төменгі қуыс вена құралатынын көрсет

А) сыртқы және ішкі мықын веналарының

Б) жалпы мықын веналарының

В) көк бауыр, жоғары және төменгі шажырқай веналарының

Г) жоғары және төменгі қақпа веналарының

12. Жалпы мықын венасы қандай веналардың қосылуынан құралатынын көрсет

А) сыртқы және ішкі мықын веналарының

Б) жалпы мықын веналарының

В) көк бауыр, жоғары және төменгі шажырқай веналарының

Г) төменгі диафрагмальды және бел веналары

13. Қақпа венасы қай веналардың қосылуынан түзілетінін көрсетіңіз

А) сыртқы және ішкі мықын веналарының

Б) жалпы мықын веналарының

В) көк бауыр, жоғары және төменгі шажырқай веналарының

Г) төменгі диафрагмальды және бел веналары

14. Төменгі қуыс венаның қабырғалық құйылыстарын белгіле

А) сыртқы және ішкі мықын веналары

Б) жалпы мықын веналары

В) көкбауыр, жоғарғы және төменгі шажырқайлық вена

Г) төменгі көкеттік және бел веналары

15. Төменгі қуыс венаның висцералдық құйылыстарын белгіле

А) сыртқы және ішкі мықын веналары

Б) жалпы мықын веналары

В) көкбауыр, жоғарғы және төменгі шажырқайлық вена

Г) төменгі көкеттік және бел веналары

16. Сол бүйрек үсті венаның құйылыстарын белгіле

А) ішкі жыныс венасы

Б) сол бүйрек венасы

В) төменгі қуысты венасы

Г) қақпа венасы

17. Оң бүйрек үсті венаның құйылыстарын белгіле

А) ішкі жыныс венасы

Б) сол бүйрек венасы

В) төменгі қуысты венасы

Г) қақпа венасы

18 Төменгі тік ішектік вена қай жерге құйылады.

А) ішкі жыныс венасы

Б) сол бүйрек венасы

В) төменгі қуысты венасы

Г) қақпа венасы

19. Жоғарғы тік ішектік вена қай жерге құйылады.

А) ішкі жыныс венасы

Б) сол бүйрек венасы

В) төменгі қуысты венасы

Г) қақпа венасы

20. Оң аналық вена қай жерге құйылады.

А) ішкі жыныс венасы

Б) сол бүйрек венасы

В) төменгі қуысты венасы

Г) қақпа венасы

21. Сол аналық вена қай жерге құйылады.

А) ішкі жыныс венасы

Б) сол бүйрек венасы

В) төменгі қуысты венасы

Г) қақпа венасы



Жағдайлық есептер:

1. Хирург бас сүйегіне трепанация жасағанда сүйектердің жиегін қан ақпау үшін замазкалайды. Қанның қайдан шығатынын көрсет.



Жауап: Қан ағу диплоэтикалық веналардан шығады. Ол бас сүйектердің

кемікті затында болады.

2. Хирург трахеостома жасаған кезде көп қан ағуына әкеледі ол қандай анастомозды кесті.

Жауап: Мүмкін хирург мойындырық вена доғасына кесті, ол төс үстінде

апоневротикалық қуыста орналасқан

3. Варикоцеллемен ауыратын адамда сол аралық бездің тесігі оңнан үлкен болады?

Жауап: Сол аталық без венасы сол бүйрек венасына құяды, ал оң аталық без төменгі қуыс венасына құяды, сондықтан бұнда қан ағымы жеңіл болады

4. Дәрігер аурудың құрсақ қуысының алдыңғы қабырғасынан веноздық торды көрді. Веналары жоғарыдан төмен қарай, кіндіктен төмен қарай түскен. Бұл симптом қалай аталады және қандай потологияны ойлау керек. Қандай анастомоздар қатысқан?



Жауап: Клиникада бұл симптом «Медуза Горгонаның басы» деп аталады, бұл бауыр циррозының белгісі. Бұл жоғары, төменгі қуыс веналар және қақпа венасының арасындағы анастомоздар.

5. Науқаста аяқтарының қатты ісіктері байқалады, былайша айтқанда «піл аяғы». Қандай жүйенің бұзылғаны туралы дәрігер не ойлау керек?



Жауап: Дренажды функцияны атқаратын лимфа жүйесінің бұзылғаны туралы ойлау керек

Кредит №2

Сабақ №7
1. Тақырыбы: Кеуде, құрсақ және жамбас қуыстары ағзаларының нервтенуi.
2. Мақсаты: Кеуде, құрсақ және жамбас қуыстары ағзаларының нервтенуiн зерттеу.
3. Оқыту мақсаты: Кезбе нерв пен симпатика бағанасының тармақтарының нервтендiру аймағын, олардың құрылысы мен топографиясын бiлу, студенттерге үйрету.

4. Өткізу түрі:

  • суреттер, схемалар

  • мәйiт материалымен жұмыс iстеу

  • препараттарды сипаттау

  • бақылау

5. Тақырып бойынша тапсырмалар:

  1. Кезбе нерв, ядролары, мидан және бастан шығатын жерлерi.

  2. Кезбе нервтiң бас бөлiгi.

  3. Кезбе нервтiң мойын бөлiгi.

  4. Кезбе нервтiң кеуде бөлiгi.

  5. Кезбе нервтiң құрсақ бөлiгi.

  6. Вегетативтiк нерв жүйесiнiң орталық және шеткi бөлiктерi

  7. Вегетативтiк нерв жүйесiнiң соматикалық нерв жүйесiнен айырмашылықтары

  8. Симпатикалық нерв жүйесiнiң парасимпатикалықтан айырмашылықтары

  9. Симпатикалық нерв жүйесi орталық және шеткi бөлiктерi, оның парасимпатикалық және соматикалық нерв жүйелерiнен айырмашылықтары.

  10. Симпатикалық бағананың мойын бөлiгi, жоғарғы мойын түйiнi.

  11. Симпатикалық бағананың ортаңғы мойын түйiнi

  12. Симпатикалық бағананың төменгi мойын түйiнi.

  13. Симпатикалық бағананың кеуде бөлiгi

  14. Симпатикалық бағананың құрсақ бөлiгi

  15. Құрсақ өрiмi, жұп және тақ өрiмдер

  16. Симпатикалық нерв жүйесiнiң жамбас бөлiгi, өрiмдер, тармақтар

  17. Жамбас өрiмi.


6. Таратылатын материал:

- ішкі ағзалардың тамырлы – жүйке комплексі

- схемалар

- таблицалар

- бассүйек
7. Әдебиет:

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. Сапин М.Р., Никитюк Д.Б., Швецов Э.В. Атлас нормальной анатомии человека, 2-х томах. М.: «МЕДПресс-информ», 2006.

2. Сапин М.Р., Билич Г.Л. Анатомия человека, в 2-х томах. М.: «ОНИКС Альянс-В», 2001.

3. Синельников Р.Д. Атлас анатомии челове­ка - I, II, III, IV тома, М.: «Медицина», 1999.

4. Привес М.Г., Лысенков Н.К., Бушкович В.И Анатомия человека, С-П.: «Медицина», 2000.

5. Гайворонский И.В. Нормальная анатомия человека, в 2-х томах. СПб.: «СпецЛит», 2004.

6. Михайлов С.С. Анатомия человека. М., 2000.

Қосымша:

1. Гайворонский И.В. Анатомия и физиология человека: Учебник для мед. ВУЗов., СПб.: «СпецЛит», 2004.



Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Рақышев А.Р. Адам анатомиясы, І,II том 2004

2. Рақышев А.Р. Адам анатомиясының атласы, І,II том. Алматы: «Кітап», 2006.

3. Жұмабаев У., Әубәкіров Ә.Б., Досаев Т.М. ж.т.б. Адам анатомиясы, атлас. І,II, III, IV том. Астана: «Фолиант», 2005.



Қосымша:

1. Тебенов М.Е. Адам анатомиясы (ас қорыту және тыныс алу жүйесі). Оқу құралы. Қарағанды, 1993.



Ағылшын тілінде:

Негізгі:

1. D.Chaurasia’s Human Anatomy. Regional and Applied, Dissection аnd Clinical. Fourth Edition, 2004.

2. Frank H. Netter, M.D. Atlas of Human Anatomy Fourth Edition, 2004.

Қосымша:

1. Chummy S. Sinnatamby. Last’s Anatomy. Regional and Applied. Tenth Edition.





Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет