С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ
|
|
КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА
|
ТЕРАПИЯЛЫҚ СТОМАТОЛОГИЯНЫҢ ПРОПЕДЕВТИКАСЫ
ДӘРІСТЕР ЖИНАҒЫ
|
Модуль – терапиялық стоматологияның пропедевтикасы
Пән, пәннің коды - терапиялық стоматологияның пропедевтикасы, ПДО 01
Мамандық - 051302 «Стоматология»
«ТЕРАПИЯЛЫҚ СТОМАТОЛОГИЯНЫҢ ПРОПЕДЕВТИКАСЫ»
ПӘНІНЕН ДӘРІСТЕР ЖИНАҒЫ
Тақырыбы: Науқасты стоматологиялық қабылдауда тексеру әдістері.
Оқу сағаттың саны – 30 сағат
Курс - 4
Семестр - 7
Алматы, 2011
Дәріс жинағын дайындағандар: д.м.н. проф. Баяхметова А.А., к.м.н. доц. Кунанбаева Т.С., к.м.н. доц. Баскакова И.В., к.м.н. доц. Сагатбаева А.Д.,
Терапиялық стоматологияның пропедевтикасы модулінің отырысында талқыланды
Хаттама № 1 «___31___» ___тамыз__________ 2011 ж.
Модульдің жетекшісі
М.ғ.д., проф. _________________Баяхметова А.А.
Дәріс № 5
Тақырыбы: Науқасты стоматологиялық қабылдауда тексеру әдістері.
Мақсаты: Науқасқа диагноз, емдеу әдістерін дұрыс қою үшін науқасты стоматологиялық қабылдауда тексеру әдістері мен ережелерін үйрету.
Дәріс мазмұны:
Клиникалық тексерудің мақсаты: сәтті ем болу үшін дұрыс диагноз қою.
Тексеру әдістері:
-
Негізгі-қолдануға міндетті 5классикалық әдістер;
-
Қосымша- физика, химия, оптикаға негізделген;
-
Арнайы- мамандандырылған, мысалы, функциональды зерттеу, индекстер, сынақтар,т.б.
Тексерудің негізгі әдістері:
-
Сұрау
-
Қарау
-
Пальпация
-
Зондтау
-
Перкуссия
Сұрау: шағымын анықтау;
-
Шағымын деталдау
-
Ауру дамуы мен бастапқы кезеңі туралы мәліметтің толықтылығы
-
Ауру ағымының бағасы
-
Ерте емді жүргізудің нәтижелілігі
Шағымын анықтау: науқасқа қойылатын сұрақтар:
-
«сізді не мазалайды?»
-
«сізді қалай мазалайды?»
-
«Неден ауру сезімі пайда болды?»
-
«қай кезде күшейеді?»
-
«ауру сезіміне мінездеме?»
-
«ауру сезімі бір жерде ма әлде тарала ма?»
Ауру сезімінің себебі:
-
Тісжегі
-
Пульпит
-
Периодонтит невралгия
-
Пародонт аурулары неврит
-
СОПР аурулары гайморит
-
Дифференциялық диагностика
Ауру сезіміне мінездеме: ауру сезімі мынадай болуы мүмкін:
-
Себепті
-
Өздігінен
-
Тұрақты немесе ұдайы
-
Ұстама тәрізді
-
Сыздап
-
Кесілгендей
-
Қозғалғандай
-
Толқынтәрізді
Жиі алғашқы қаралу:
-
Туберкулез
-
Мерез
-
Қан аурулары
-
Қызыл жегі жүйесі
-
Гиповитаминоз
-
Қант диабеті
-
Кәсіптік аурудың анықталуы
Көп кездесетін шағымдары:
-
Сілекей бөліну бұзылысы
-
Гипосаливация, гиперсаливация,ксеростомия
-
Ауыз қуысында жағымсыз иіс
-
Дәм сезу бұзылысы
-
Дәм сезудің бұзылысы немесе жоғалуы
Анамнезін жинау:
-
Anamnesis (греч.)- еске алу
-
Ауру тарихы– Anamnesis morbid
-
Өмір тарихы– Anamnesis vitae.
Ауру анамнезі:
-
Қай кезде ауру басталды? Бірінші симптомдарды сезіндіңіз бе?
-
Ауру қалай басталды?
-
Ауруыңыз немен байланысты деп ойлайсыз?
-
Клиникалық көрінісі қалай дамыды?
-
Ем жүргізілді ме?
-
Емнің нәтижесі қалай болды?
Өмір анамнезі:
-
Туылған жеріңіз?
-
Тұратын мекен-жайыңыз?
-
Өнеркәсіптегі жағдай?
-
Тұрмыс жағдайыңыз?
-
Тамақтану режимінің ерекшелігі?
-
Созылмалы аурулары бар ма?
-
Аллергоанамнез?
-
Зиянды әдеттеріңіз?
Қарау:сыртқы қарау:
-
Науқастың жалпы көрінісі
-
Беттің симметриялығы
-
Терінің түсі
-
Бастың шашты бөлігі
-
Ерін,көз коньюктивасы, мұрын қанаты
Пальпация: сипап көру.
-
Ауру сезімін, ісікті,тығыздалуды, шырышты қабық жылжымалылығын, инфильтрат, флюктуация анықтау үшін қолданылады.
-
Пальпацияны сау жерден бастап ауыратын жерге дейін жасайды.
Шеткі лимфа түйіндерінің пальпациясы:
-
Лимфа түйіндерінің топтары:
-
Төменгі жақасты
-
Иекасты
-
Мойындық
-
Жақарты
-
Ұрттық
-
Бұғанаүсті
-
Пальпацияны бимануальды жүргізеді.
Лимфа түйіндерін пальпациялау критерийлері:
-
Үлкею дәрежесі
-
Ауру сезімінің бар болуы немесе жоқ болуы
-
Консистенциясы
-
Жанындағы тіндермен жылжымалылығы
Ауыз кіреберісін қарау:
-
Айна,зонд,пинцет көмегімен жүргізіледі
-
Ауыз кіреберісі мен еріннің шырышты қабығын қарау
-
Ұрттың шырышты қабығын қарау
-
Қызылиекті қарау
-
Тіс қақтарын анықтау
Меншікті ауыз қуысын қарау:
-
Шырышты қабықты жалпы қарау:
-
Түсі
-
Ылғалдылығы
-
Гиперемия ошағын анықтау
-
Ісінуді
-
Бұзылыс элементтерін анықтау(эрозия, жара, тіс қағы,т.б.)
-
Сілекей безінің шығару түтіктерінің жағдайын анықтау
Тілдің жағдайын анықтау:
-
Жылжымалығы
-
Тіл үзеңгісінің жағдайы
-
Үзеңгінің гиперплазия мен атрофия ошақтарын анықтау
-
Ауыз қуысы түбін тексеру
-
Қатты және жұмсақ таңдай тексеру
-
Ретромолярлы кеңістікті тексеру
Тіс қатарын тексеру-айна, зонд көмегімен
-
Тістің жылжымалы дәрежесі (пинцет)
-
Тісжегі қуысын анықтау
-
Тіс эмалінің түсі
-
Пломб жағдайы
Тіс қатарын тексеру:
-
Жоғарғы жақсүйек-оң жақтан сол жаққа
-
Төменгі жақсүйек-сол жақтан оң жаққа
-
Стоматологиялық айна мен бұрыштық зонд қолданылады
-
Пациент көрсеткен тістен басқа қалған тістерге де мән беріп қарау
Зондтау: бұрыштық зонд арқылы жүргізіледі. Анықтауға мүмкіндік береді:
-
Тіс жегі қуысы мен оның тереңдігін
-
Тісжегі қуысының ауыратын аймақтарын
-
Тісжегі қуысының тіс қуысымен байланысы
-
Пародонт қалталарын, оның тереңдігін
-
Тіс қақтарын(қызылиекүсті, қызылиекасты)
Перкуссия: соғу. Айна, зонд, пинцет ұстайтын жерімен жүргізіледі.
-
Вертикальді перкуссия
-
Горизонтальды
-
Бір қалыпта, бір деңгейде болу керек
-
Сау тістерден бастау қажет(салыстырмалы перкуссия)
Қосымша әдістер:
-
Температуралық диагностика
-
Электроодонтодиагностика
-
Рентгенография
-
Апекслокация
-
Трансиллюминация әдісі
-
Тіндерді витальді бояу әдісі
Температуралық диагностика: физикалық тексеру әдістерінің ескі түрі.
Күрек тістер үшін индиферентті зона 17 – 22 --------- 50-55 градус С
Тісжегі кезінде және ұлпа қабынуында 5-7 градусқа реакция береді.
Тістің некроздалған ұлпасында температураға әсері болмайды.
Электроодонтодиагностика: тіс ұлпасының электрқозғыштығын анықтау
Сау тістің ұлпасы 2 - 6 мкА ток күшіне әсер етеді.
Электрқозғыштық 20 мкА жоғары–пульпит
ЭОД 60 мкА жоғары–сауыт ұлпасының некрозы
ЭОД 100 мкА жоғары– түбір ұлпасының өлі еттенуі
Рентгендік зерттеу:
-
Стоматологиялық клиникада жиі қолданылады:
-
Ауызішілік фокусқа жақын жанаспалы рентгенография
-
Ортопантомография
Рентгенография мүмкіндіктері:
-
Жабық кариозды қуысты анықтау
-
Түбір каналының өткізгіштік дәрежесін анықтау
-
Түбір каналының жұмыс ұзақтығын анықтау
-
Түбір каналының обтурация сапасын бақылау
-
Тіндер ұшы маңының жағдайын бағалау
-
Жақсүйек тіндерінің жағдайын бағалау
Витальді бояу әдістері:
-
Тістің қатты тіндерін бояу (БОЯУЛАР: метиленді көк, Конго қызыл, бриллиант көгі және т.б.)
-
Диагностика кезеңінде- деминерализация аймағын анықтау мақсатында
-
Емдеу кезеңінде- тісжегі-детектор- тістің қатты тіндерін егеу сапасын бақылау.
Көрнекі материал: слайдтар, Роwer Point программасында презентация.
Әдебиеттер:
-
Боровский Е.В., Иванов В.С., Банченко Г.В. и др. Терапевтическая стоматология. - М., 2007.
-
Скорикова Л.А. Пропедевтика стоматологических заболеваний. - Ростов-на-Дону, 2002.
-
Бойд Л. Стоматологические инструменты. Иллюстрированный справочник (пер. с англ.). – М., 2007
-
Борисенко А.В. Терапевтическая стоматология в 4-х томах. Том.1. Фантомный курс. – Киев, 2009.
-
Рединова Т.Л. Диагностика в терапевтической стоматологии. – РнД, 2006.
-
Цепов Л.И., Николаев А.И. Практическая терапевтическая стоматология. - М., 2005.
Бақылау сұрақтары:
-
Стоматологиялық қабылдауда науқасты қарап тексеру әдістері
-
Стоматологиялық қабылдауда науқасты негізгі қарап тексеру әдістері
-
Стоматологиялық қабылдауда науқасты қосымша қарап тексеру әдістері
-
Тіс перкуссиясы, оның диагностикада маңыздылығы
-
Тісті зондтау, құралдар, ауру диагностикасында маңыздылығы
-
Лимфа түйіндерін пальпациялау критерийлері
-
Тіс перкуссиясы түрлері
-
Тіс термодиагностикасын қолдану мақсаты
-
Қалыпты жағдайдағы тіс электрқозғыштығының көрсеткіштері
-
Қарапайым тісжегі кезіндегі тіс электрқозғыштығының көрсеткіштері
-
Пульпит кезіндегі тіс электрқозғыштығының көрсеткіштері
-
Периодонтит кезіндегі тіс электрқозғыштығының көрсеткіштері
-
Рентгенологиялық тексерудің түрлері
-
Рентгенография мүмкіндіктері
-
Тісжегі-детектор тағайындау
беттің беті
Достарыңызбен бөлісу: |