Образдың түрлерін көркемдік әдіс, әдеби тек (жанр) және жасалу тәсілі жағынан бөлудің ғылыми мәні

«Әдебиеттануға кіріспе»пәні бойынша

Білім беру бағыттар бойынша

050205 – «Қазақ филологиясы»

оқу тілі қазақ тілі бөлімдері үшін

ҚҰРАСТЫРУШЫ:

филология ғылымдарының кандидаты,

доцент Такиров С.У.

КАФЕДРА МЕҢГЕРУШІСІ:

филология ғылымдарының кандидаты,

доцент Төлеубаева К.А.

Тест тапсырмаларының көлемі: _300 сұрақ

МАБ сынау тестілеуіне арналған

«Әдебиеттануға кіріспе»пәні бойынша

050205 – «Қазақ филологиясы»

050117 – «Қазақ тілі мен әдебиеті мамандықтары үшін

оқу тілі қазақ тілі бөлімдері үшін
тестілік тапсырмалардың құрамындағы тақырыптар тізімі

Тақырыптың реті Тақырыпшаның реті	Тақырыптың атауы, тақырыпшаның атауы
7	Әдебиеттегі тек пен түр.
7.1	Әдеби жанр мәселесі.
88.1	Образдың түрлері.
	Образдың түрлерін көркемдік әдіс, әдеби тек (жанр) және жасалу тәсілі жағынан бөлудің ғылыми мәні.
8	Образдың түрлері.
8.3	Лирикалық образ.
11	Сюжет пен композиция.
11.1	Сюжеттік оқиғалар мен қаһармандардың өзара қарым-қатынасы., тартыстың нақты көқрініс екендігі
13	Өлең туралы ғылыми пайымдаулар.
13.1	Көркем әдебиет тілінің екі түрлі сипаты: а) еркін құрылысты тіл – проза; белгілі бір тәртіптегі, тізбекке түскен тіл – поэзия.
1	Әдебиеттің өнер ретіндегі ерекшелігі.
1.1	Қазақстанда әдебиет туралы ғылымның туу, қалыптасу кезеңдері.
14	Троп және оның түрлері.
14.1	Әдеби тілді тура мағынасында емес бұрма мағынасында қолданудың ерекшеліктері.
3	Сөз өнері жайлы ғылымының туу, қалыптасу
3.1	тарихы. Сөз өнері жайлы алғашқы топшылаулар.
6	Қазақстандағы әдеби-эстетикалық пайымдаулардың туу, қалыптасу кезеңдері.
6.7	Ш.Уалихановтың қазақ әдебиеттануы туралы зерттеулері.
12	Сюжет пен композиция.
12. 5	Копозиция – көркем шығарма құрылысы, образдардың өзара жүйелі байланысуы.
10	Мазмұн мен пішін.
10.1	Көркем өнердегі мазмұн мен пішін туралы ғылыми пайымдаулар.
2	Әдебиеттану – сөз өнері жайлы ғылым.
2.1	Әдебиеттану сөз өнерін зерттейіән ғылым.
16	Өлең өлшемдері.
16.3	Өлең құрылымын ажыратудың жолдары. Бунақ, шумақ, буын, аралас буынды өлең. Ұйқас
16	Өлең өлшемдері.
16.3	Өлең құрылымын ажыратудың жолдары. Бунақ, шумақ, буын, аралас буынды өлең. Ұйқас

ҚҰРАСТЫРУШЫ:

филология ғылымдарының кандидаты,

доцент Такиров С.У.

КАФЕДРА МЕҢГЕРУШІСІ:

филология ғылымдарының кандидаты,

доцент Төлеубаева К.А.

Тест тапсырмаларының көлемі: _300 сұрақ

МАБ сынау тестілеуіне арналған

1. Қара өлең - әдеттегі үйреншікті өлең, бұл өлең төрт тармақты, әр тармақта жеке-жеке ой жатады. Сондай-ақ бұл өлең дауысқа негізделеді. Көбінесе төрт тармақты өлеңдер мағынасыз болып келеді."- деген тұжырым кімдікі:

A) С. Сейфуллин.

B) Қ. Жұмалиев.

C) Ш. Уәлиханов.

D) З. Ахметов.

E) З.Қабдолов.
2. «Ой, Ардақ, сен –ақ қоян шыңнан қашқан, Артыңда мен–ақ сұңқар түлек ұшқан» - деген өлең тармақтарында бейнелі сөздердің қандай түрлері қолданған:

A) Теңеу.

B) Эпитет.

C) Метафора.

D) Литота.

E) Синонимия.

A) Драмалық тартыс, драма композициясы, драма мен театр байланысы.

B) Драмалық тартыс, кейіпкер портреті, декорация.

C) Драма тақырыбы, драма идеясы, драма сюжеті.

D) Драманың жанрлық сипаты, мінез мәселесі, фабула.

E) Авторлық ремарка, монолог, диалог.

A) Тіл көрнекілігі.

B) Тіл тазалығы.

C) Тіл суреттілігі.

D) Тіл әсемдігі.

E) Тіл нақышы.

A) Әуезе, толғау, айтыс-тартыс.

B) Эпос, лирика, драма.

C) Ұлы әңгіме, эпос, толғау.

D) Айтыс-тартыс, эпос, ұзақ әңгіме.

E) Ұзақ сөз, көңілді сөз, көсем сөз.

Қарамай сорлы алды-артын,

Ойына кіріп шықпайды

Күйдірер деп от-жалын, - деген жолдарда тіл ұстартудың қай түріне жатады:

A) Кейіптеу.

B) Бернелеу.

C) Ауыстыру.

D) Теңеу.

E) Бейнелеу.
7. А.Байтұрсынов "ұлы әңгіме" деп қай жанрды атады:

A) Роман.

B) Повесть.

C) Әңгіме.

D) Поэма.

E) Драма.

A) Шешендік сөз.

B) Қара сөзді.

C) Өлең сөзді.

D) Көсем сөзді.

E) Ауызекі сөзді.

A) Романтизм, реализм.

B) Роман, повесть, әңгіме.

C) Трагедия, драма, комедия.

D) Новелла, очерк, лирика.

E) Эпос, лирика, драма.

A) Эпос, лирика.

B) Роман, повесть.

C) Романтизм, реализм.

D) Комедия, трагедия.

E) Реализм, классицизм.

A) Реализм.

B) Стиль.

C) Романтизм.

D) Тақырып.

E) Идея.
12. Сатиралық образдың өзіндік сипаты:

A) Ұнамсыз тип, сықақпен сыналған керексіз, кесір құбылыс.

B) Күлкімен, әжуамен түзеу мақсаты жатады.

C) Қиялдан туған трагедиялық бейне.

D) Өлеңдегі ақынның өз бейнесі.

E) Ұнамды кейіпкер.
13. Шалыс ұйқас қайсы:

A) Аабб.

C) Абвгб.

D) Абаб.

E) Аааа.
14. Кезекті ұйқасты тап:

A) Ааба.

B) Аааа.

D) Аабвбвббб.

E) Аабб.
15. Аралас ұйқас қайсы:

A) Абабввггджждзз.

B) Абаб.

C) Аабб.

E) Аабвбвббб.

A) Аааа.

C) Ааба.

E) Аабв.
17. Аабб қандай ұйқас:

A) Ерікті ұйқас.

B) Егіз ұйқас.

C) Кезекті ұйқас.

D) Аралас ұйқас.

E) Қара өлең ұйқас.
18. Мәз болады болысың

Арқаға ұлық қаққанға.

Шелтірейтіп орысың

Шенді-шекпен жапқанға, - деген өлеңнің ұйқасы қандай:

A) Егіз ұйқас.

B) Кезекті ұйқас.

C) Ерікті ұйқас.

D) Шұбыртпалы ұйқас.

E) Аралас ұйқас.
19. Бір нәрсені не құбылысты тура суреттемей, бұларға ұқсас басқа бір нәрсеге, не құбылысқа құпия теліп, жасыра жарыстырып, бүкпелей бейнелеу, ойды да ашық айтпай, тартымды тұспалмен түсіндіру:

A) Кейіптеу.

B) Метафора.

C) Эпитет.

D) Метонимия.

E) Символ.

A) Әңгіме.

B) Очерк.

C) Новелла.

D) Миф.

E) Фельетон.

A) Романс.

B) Ода.

C) Идиллия.

E) Идиллия.

A) Эпиграмма.

B) Эклога.

C) Сюжет.

D) Ода.

E) Эпитафия.

A) Классицизм.

B) Сентиментализм.

C) Натурализм.

D) Футуризм.

E) Фрейдизм.

A) Сентиментализм.

B) Натурализм.

C) Футуризм.

D) Фрейдизм.

E) Модернизм.

A) Әңгіме.

B) Повесть.

C) Новелла.

D) Ертегі.

E) Очерк.

A) Миф.

C) Ертегі.

D) Фельетон.

E) Әңгіме.

A) Өлең тармақтарындағы буын сандарының бірдей болуы.

B) Сөз басындағы дыбыстардың қайталануы.

C) Өлең тармақтарындағы сөз аяқтарының, соңғы буындардың үндестігі, өзара ұқсас, дыбыстас естілуі.

D) Сөйлемдердің синтаксистік құрылымының үйлесімділігі.

E) Тармақтардың бірдей бунақтарға бөлінуі.

A) Сөздердің әдеттегі грамматикалық түзілу тәртібінен тыс, орындарын ауыстырып, өзгеше тіркестер құру.

B) Сөйлем ішінде атап айтпаса да, түсінікті сөздерді жазбай тастап кету.

C) Өзара кереғар құбылыстарды бетпе-бет қою.

D) Негізгі ойды, объектіні астарлап, суреттеу.

E) Екі ұдай нәрсені, құбылысты, ұғымды, қатар қойып, жұптап суреттеу.

Тізеден кесіп аяғын,- деген өлең жолдары фигураның қай түріне мысал бола алады:

A) Инверсия (сөз орнын ауыстыру).

B) Элипсис (сөз тастап кету).

C) Градация (дамыту).

D) Антитеза (шендестіру).

E) Қайталау.
30. Қайтсін, қолы тимепті,

Өлеңші, әнші есіл ер!

Ала жаздай ән салсаң,

Селкілде де, билей бер!- деген өлең жолында троптың қай түрі қолданылған:

A) Метонимия.

B) Ирония.

C) Эпитет.

D) Метафора.

E) Литота.
31. Көркем шығармадағы сыртқы, ашық кеңістікке қай мысал сәйкес келеді:

A) Дала, шөл, теңіз.

B) Үй, қойма, дәрісхана.

C) Құты, қалбыр, түтін.

D) Сәкі, кузов, стол.

E) Егістік, қора, аула.

A) Тұрмыстық уақытқа.

B) Мифологиялық фольклорлық уақытқа.

C) Фантастикалық уақытқа.

D) Онейрикалық (түстегі) уақытқа.

E) Тарихи шығармадағы уақытқа.

A) Кейіпкер мінезін сипаттау.

B) Кейіпкер келбетін сипаттау.

C) Көркем шығармадағы материалдық заттар бейнесі.

D) Көркем шығармадағы табиғат суреті.

E) Көркем шығармадағы адам еңбегін суреттеу.

A) Тарихи дәуірлерді нақты суреттейтін шығарма.

B) Бүгінгі күн туралы очерктер жинағы.

C) Автордың өз өмір кезеңдері туралы жазған шығармасы.

D) Авторға қатысы жоқ шығарма.

E) Лирикалық толғау.

A) Тарау.

B) Сала.

C) Параграф.

D) Акт.

E) Эпилог.

A) Дәйек сөз.

B) Еркін сөз.

C) Көсем сөз.

D) Ақыл сөз.

E) Пайым сөз.

A) Мінез.

B) Тип.

C) Портрет.

E) Жанама образ.

A) Метрикалық.

B) Силлабикалық.

C) Тоникалық.

D) Силлабо-тоникалық.

E) Дольникалық.

A) Дараланған образ.

B) Маргиналдық образ.

C) Анық айқындалмаған образ.

D) Көмескі образ.

E) Жинақталған образ.

A) Повестер жинағы.

B) Дилогия.

C) Эпопея.

D) Трилогия.

E) Трибрахия.

A) Кәмшат.

B) Қамқа.

C) Шөже.

E) Дәркембай.

A) Махаббат қызық мол жылдар.

B) Мөлдір махаббат.

C) Дауылдан кейін.

D) Қарағанды.

E) Оянған өлке.

A) Өскен өркен.

B) Абай жолы.

C) Қилы заман.

D) Көксерек.

E) Оқыған азамат

A) Роман.

B) Повесть.

C) Әңгіме.

D) Драма.

E) Пьеса.

A) Лингвистика.

B) Эстетика.

C) Әдебиет теориясы.