ОҚытушыға арналған пәннің бағдарламсы

ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

«Экологиялық биотехнология» пәнінен арналған

Семей

АЛҒЫ СӨЗ

«Стандарттау және құрылыс материалдарының технологиясы» кафедрасымен

Орындаушы______________ 20 ж доцент Ж.К. МОЛДАБАЕВА

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ

2.1 «Стандарттау және құрылыс материалдарының технологиясы» кафедрасының отырысында

Хаттама №____ «___» _______ 20 ж

2.2 Инженерлік-технологиялық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында

Хаттама №___ «___»_______ 20 ж.
Төрайымы ______________Ж.К.МОЛДАБАЕВА
3 БЕКІТІЛДІ

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басылымға келісілді

Хаттама №___ «_____»________20 ж.
ПОӘК Төрайымы _____________А.А.МОЛДАЖАНОВА
4 АЛҒАШ ЕНГІЗІЛДІ

Мазмұны

«Экологиялық биотехнология» пәнінің оқу-әдістемелік комплексінің құрамына кіретін оқытушыға арналған жұмыс оқу бағдарламасы «050701»- «Биотехнология» мамандығындағының студенттеріне арналған.

«Экологиялық биотехнология» пәнінің оқытушысы үшін берілген пән бойынша жұмыс оқу бағдарламасы келесі құжаттардың ұсыныстары мен талаптарына сәйкес оқу үрдісінің ұйымдастыру тәртібін орнатады:

-050701-«Биотехнология» мамандығының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты , ГОСО РК 3.08.076-2006, Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігінің 2004 жылғы 7 тамыздағы № 671 бұйрығымен бекітілген және еңгізілген.

- СТУ 042 РГКП-СГУ-8-2007 Университеттің «Пәннің оқу әдістемелік комплексін жетілдіруіне және хаттауына қойылатын жалпы талаптар» стандарты

-ДП 042-08.10.12-2007 «Пәннің оқу-әдістемелік комплексінің мазмұны» құжатталған іс жосығы

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

3.1.Пәннің қысқаша мазмұны. Экологиялық биотехнология биотехнологияның негізгі салаларының бірі болып табылады.

Қоршаған ортаның мәселелерін, мысалы, қалдықтарды қайта өңдеу, суды тазарту, ластануды жою, т.с.с. мәселелерін шешу үшін биотехнологиялық әдістерді ерекше қолдану экологиялық биотехнология пәнін құрайды. Экологиялық биотехнология — бұл биохимия, микробиология, гендік инженерия, химиялық технология жетістіктерін бірге қолданып, қоршаған ортаны қорғау мен сақтаудың жаңа саласы. Лас заттардың экожүйе айналымында микорағзалар үлкен рөл атқарады. Микроағзалардың әрекетін тағамдық, фармацевтикалық, химиялық өнеркәсіпте және гендік инженерияда қолдануымен қатар, енді оларды адамның тіршілік әрекетінің қалдықтарын қайта өңдеу үшін қолдану мүмкіндігі туды. Қалалардың өсуі мен өнеркәсіптердің дамуына байланысты үлкен экологиялық мәселелер пайда болды, бұл – су қоймаларының ластануы, улы заттардың,сонымен қатар канцерогенді заттардың жиналуы, тұрмыс қоқыстары мен қалдықтардың жиналуы, ауаның ластануы. Алайда адам қолымен жасалынған көптеген төмен малекулалы қосылыстар (улы химикаттар, детергентер) және жоғары малекулалы полимерлер микроағзалар әрекетінен ыдырамайды, яғни мұнда аса жетілдірілген технологиялар қажет.

• 
  әртүрлі ағынды сулардың негізгі сипаттамаларымен таныстыру;
  
• 
  табиғаттағы зат алмасу процесстеріне белсенді қатысуы нәтижесінде табиғи тепе-теңдіктің сақталуына әсер тигізетін микроағзалардың маңыздылығын көрсету;
  
• 
  биотехнологияның негізгі ұстанымдарымен таныстыру, сыртқы ортаның объектілерін тазарту үшін қолданылатын биореактор түрлерімен таныстыру;
  
• 
  Микроағзалардың мүмкіндіктері мен оларды биотехнологияда ағынды суларды тазарту, биогаз алу және қоршаған ортану сауықтандыру үшін қолдануы туралы түсінік беру;
  
• 
  Жаңа ұрпақ биокатализаторларын – иммобильденген ферменттер мен бүтін микробты жасушаларды қолдануға негізделген биотазартудың жаңа технологияларымен таныстыру; өсімдіктер мен топырақ микроағзаларымен қатынасқан және ерекше қасиеттері бар ауыр металлдар мен радионуклидтармен, органикалық ластаушылармен ластанған топырақты тазарту үшін қолданылатын биоремедиация ұстанымдарына түсінік беру;
  
• 
  Экологиялық мәселелерді шешуде жаңа қасиеттері бар микроғзалар жасау арқылы гендік инженерия мүмкіндіктерін көрсету;
  
• 
  Теориялық білімді тәжірибеде бекіту; ағынды суларды және топырақты тазарту сипатамалары және жұмыстары үшін әмбебап әдістерді қолдануға тәжірибелік машық беру.
  
• 
  научить применять полученные знания для разработки стратегий по решению конкретных экологических проблем.
  

Пәнді оқу нәтижесінде студент білу керек:

- знать …;

- владеть …;

- усвоить …;

- уметь …;

- понимать …;

- иметь …;

- приобрести ….

Органикалық және биологиялық химия, математика, информатика, физика, өсімдіктану, жануартану, генетика және микробиологияның, т.б. жалпы курстарын меңгеру.

Тірі жүйе тіршілігінің негізгі заңдылықтарын, олардың табиғатта өзара байланысын, адамның қоршаған орта күйіне әсер ету сипатын білу. Экологиялық ахуалға әсер ететін табиғи және техногенді шарттар.

Курсты биотехнологтарды дайындаудың бастапқы кезеңінде оқыта бастау, студенттерге пәнді терең меңгеруге, теориялық білімді семинарлар мен тәжірибелік сабақтарда бекітуге мүмкіндік береді.

1-ші кесте

1. 
   Ағынды суларды алдын ала тазарту.
   
2. 
   Ағынды суларды анаэробты тазарту процесінде токсинділік және ингибирлеу.
   
3. 
   Араластыру реакторлары.
   
4. 
   Анаэробты байланысты процесс.
   
5. 
   Лизис және жасырын өсу.
   
6. 
   Лайды радиациялық өңдеу.
   
7. 
   Эрлифты аппараттар.
   
8. 
   Ағынды суларды аэрациялау.
   
9. 
   Ағынды суларды аэрациялаудың эксплуатациялық аспектілері.
   
10. 
    Бактериалар шығаратын еріткіштерді қолдану.
    

3-ші кесте

4-ші кесте

8.1 Негізгі

8.1.1 Экологическая биотехнология: пер с англ./ Под ред. К.Ф. Форстера, Д.А. Дж. Вейза. – Л.: Химия, 1990. – 384с.

8.1.2 Бирюков В.В. Основы промышленной биотехнологии. Бирюков В.В. – М.: КолосС, 2004. – 296с

Алматы.: 2003г. 450с.

8.1.3 Бейли ДЖ., Оллис Д. Основы биохимической инженерии. В 2т.-М.: Мир, 1989.592с.

8.1.4 Бирюков В.В., Кантере В.М. Оптимизация периодических процессов микробиологического синтеза. –М.: Наука, 1985.292с.

8.1.5 Ферментация и технология ферментов / Д.Уонг, Ч. Коней и др.: Пер. с англ. /Под ред. К.А. Калунянца. М.: Легкая и пищевая промышленность,1983,336с.

8.1.6 Гюнтер Л. И., Аграноник Р. Я., Гольдфарб Л. Л. Сбраживание осадков городских сточных вод в метантенках. М., 1986.

8.1.7 Евилевич А. 3., Евилевич М. А. Утилизация осадков сточных вод. Л.: Стройиздат, 1988.

8.1.8 Ксенофонтов Б. М.„ Рожков И. С. Обезвоживание и утилизация избы­точного активного ила и осадков сточных вод. М., 1987.
8.2 Қосымша

8.2.1 Сассон А. Биотехнология: свершения и надежды: Пер. с англ. /Под ред. В.Г. Дебабова. –М.: Мир, 1987. 412с.

8.2.2 Яковлев Технология микробиологического синтеза. Л.: Химия, 1987.272с.

8.2.3 Мосичев М.С., Складнев А.А., Котов В.Б. Общая технология микробиологических производств. - М.: Легкая и пищевая промышленность, 1982. 264с.

8.2.4 Биотехнология: принципы и применение / под ред. И. Хиггинса: пер. с англ. М.: Мир, 1988.

8.2.5 Варежкин Ю. Л1, Михайлова А. И,, Терептьев А, М. Методы интенси­фикации процесса биологической очистки сточных вод. М., 1987.

8.5.6 Голубовская Э. К. Микроорганизмы очистных сооружений. Л.: ЛИСИ, 1985.

8.2.7 Карелин Я. А., Жуков Д. Д., Журов В. И. Очистные канализационные установки в странах Западной Европы. М.: Стройиздат, 1977.

8.2.7 Мельдер X. А., Пааль Л. Л. Малогабаритные канализационные очистные установки. М.: Стройиздат, 1987.

8.2.8 Ротмистров М. И., Гвоздяк П. И., Ставская С. С- Микробиологическая очистка воды. Киев: Наукова думка, 1978.

8.2.10 Микробиология (ВИНИТИ Итоги науки и техники. Т, 4. Теория и прак­тика непрерывного культивирования микроорганизмов/Под ред. И. Л. Работнова, А. С. Смирнова. М., 1975.

8.2.11 Аграноник Р. Я. Технология обработки осадков сточных вод с приме­нением центрифуг и ленточных фильтр-прессов. М.: Строниздат, 1985.