Өмірбаяны Әйтеке би Бәйбекұлы 1644 жылы (қазіргі Өзбекстан аумағына қарасты) Қызылша деген жерде текті әулетте
жүктеу/скачать 3.09 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ақиық ақын – Сәкен
- Жазушы, әдебиет зерттеушісі, мемлекет қайраткері
- Жазушы өмірінің соңғы кезеңдері
| 5
Пайдаланылған әдебиеттер 1.Қазақстан ұлттық энциклопедиясы 7 том 2.«Егемен Қазақстан» №368 (25765) 07 ҚАРАША СЕНБІ 2009 ЖЫЛ 3.«Егемен Қазақстан» газеті Тұрсынбек КӘКІШЕВ, профессор 4.Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 5.Философский энциклопедический словарь. Москва, 1983г 6.Қазақ әдебиеті энциклопедия «Білік» баспа үйі, Алматы, 1999ж 7.Қазақ әдебиетінің тарихы Кеңес дәуірі /1917-1940/ 7-том «Қазақпарат» 2004ж 8.Қазақ ССР 4 томдық қысқаша энциклопедиясы, 4-том, Алматы, 1989ж 9.Сәкен Сейфуллин, көп томдық шығармалар жинағы, 1-том. 6 Ақиық ақын – Сәкен Алғашқы «Өткен күндер» атты өлең жинағы 1914 жылы Қазан қаласында басылып шығады. Қазақта ол кезге дейін, Мағжанды айтпағанда, Сәкен сияқты 20 жасында өлең кітабы шыққан ешкім болған емес. Жазушы, әдебиет зерттеушісі, мемлекет қайраткері Сәкен Сейфуллин өмірде де, әдебиетте де белсенді күрескер болды. 1922 жылдың өзінде үш бірдей шығармасы «Бақыт жолына», «Қызыл сұңқарлар», «Асау тұлпар» жарық көрді. «Көкшетау» (1934), «Қызыл ат» (1934), дастандарында заманалық мәселелер көрсетілген. «Қызыл атта» 30-жылдардың бас кезінде Қазақстанның ауыл шаруашылығында орын алған асыра сілтеу оқиғалары сыналады. «Ақсақ киік» (1924), «Аққудың айрылуы» (1925) шығармаларында туған даланың табиғатын, адамның ішкі сезім күйлерін суреттейді. Жазушы өмірінің соңғы кезеңдері Қайран ерім, тозақ отына күйседе елін, жерін ұмытпай қасіретін өлеңге айналдырып, сәлем жолдапты: Сәлем де Көкшетаудың биігіне, Бауырында ойнақ салған киігіне. Ұсталып, арманда мен кетіп барам, Қайтып кеп оралам ба үйіріме. Халқыма оқ атқам жоқ, атпаймын да, Халқымды сатқаным жоқ, сатпаймын да. Қамалып, “халық жауы”… кетіп барам, Білемін, бұл сапардан қайтпаймын да. 3 5
Қазақ хандығының 550 жылдығын тойлау қарсаңында Абылайхан туралы бұқаралық іс-шараларды өткізуге арналған әдебиеттердің ұсыныстық тізімін ұсынамыз Ø Касымбаев Ж. Аблайхан. История, Личность, Время. Серия «Знаменитые люди Востока». – Алматы, изд-во «Аруна», 2007 – 97 стр. Ø Туганбаев К. Путешествие в историю // Внеклассная работа в школе// 2007 - №4 – 41 стр. Ø Селезнёва С. Ханство Аблая // История Казахстана: преподавание в школах и вузах. – 2012 - №6 – стр 45 Ø Бикмуллина Г. Знатоки истории Казахстана / урок-игра/ //История Казахстана: преподавние в школах и ВУЗах– 2007-№6 –стр 28 Мектеп кітапханасында екі тілде «Абылай хан. Тарих. Тұлға. Уақыт» - « Абылай хан. История. Личность. Время». Аты кітап көрмесі құрылған. Онда Қазақстан тарихы мен Абылай ханның өмірі туралы қызықты материалдар берілген. Құрметті оқырмандар! Сіздерді әдебиеттерді таңдап, көруге шақырамыз! Ø Әбуев К. Қазақстан тарихының ақтаңдақ беттерінен. Алматы: Қазақстан – 1994 Ø Сағатова А. Қазақ елінің қаһармандық тарихы // Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. 2007 - №10 – 15 бет Ø Алтаева Б. Біз қазақ ежелден еркіндік аңсаған // Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. 2008 - №12 – 7 бет Ø Қасымбаев Ж. Абылайхан. Тарих, тұлға, уақыт. ( «Шығыстың Ұлылары» топтамасы) Алматы: «Аруана» баспасы, 2007 – 92 бет Тарихи тұлғалар. Танымдық-көпшілік басылым. Мектеп жасындағы оқушылар мен көпшілікке арналған. Алматы: «Алматы кітап» ЖШС. 2005 – 42 бет Нағашы атама таяғын, –деп еске алады. Ол таңғажайып шығыс поэзиясынан да, туған халқының бай да көркем ауыз әдебиеті мұраларынан да таусылмас әсер, ләззат алып өседі. Жалпы, тумысынан дарынды, зерек те сергек Әбділданың ауылда алған әсері бай да құнарлы болған. Оны ақын шығармашылығынан байқау қиын емес. Жоғарыда аталған поэмасының кейіпкері қаладағы оқу орнына аттанғаны туралы: Қар да құйды жапалақтап, Тоқтамастан бастым алға. Тұңғыш ізім бақыт қуған Тұңғыш жауған түсті қарға, –дейді. Бұл Әбділданың өзі туралы айтылған сөз еді. Шынында да, ол 1922 жылы Қызылорда қаласында жаңадан ашылған жетім балаларға арналған интернатқа қабылданып, сауаттылығының арқасында бірден интернат жанындағы бастауыш мектептің 3-сыныбынан бастап оқып кетеді. Әбділданың алғашқы өлеңдері осы интернаттың қабырға газетінде жарияланады. Одан кейін Шымкенттегі жеті жылдық мектепте, 1929-1932 жылдары Абай атындағы Қазақ педагогика институтында оқиды, 1953-1956 жылдары Мәскеудегі жоғары әдебиет курсын бітіреді. Еңбек жолын "Еңбекші қазақ" (қазіргі "Егемен Қазақстан") газетінде алдымен пошта тасушы (1926), содан кейін корректор болып істеген (1927-1928) ол небәрі 4-5 жылда "Лениншіл жас" (қазіргі "Жас алаш") газеті редакторының орынбасары (1932-1934) дәрежесіне дейін көтеріледі. Әбділданың "Жұмысшының гудогі" өлеңі 1926 жылы "Жұмысшы" газетінде басылады. Бұл – оның баспа бетін көрген тұңғыш туындысы. Әрі қарай жүктеу/скачать 3.09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|