Отбасы їлгiсiндегi балалар ауылы жјне жасґспiрiмдер їйлерi туралы

жүктеу/скачать 269.03 Kb.

Дата	05.07.2016
өлшемі	269.03 Kb.
	#179173

Отбасы їлгiсiндегi балалар ауылы жјне жасґспiрiмдер їйлерi туралы

Ќазаќстан Республикасыныѕ 2000 жылєы 13 желтоќсандаєы N 113 Заѕы

"Егеменді Ќазаќстан" 2000 жылєы 16 желтоќсан N 317-318

МАЗМЎНЫ

Ескерту. Таќырып бойынша орыс тіліндегі мјтінге тїзету енгізілді, ќазаќ тіліндегі мјтін ґзгермейді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

     Ескерту. Бїкіл мјтін бойынша:
      «Жасґспірімдер їйлерініѕ», «Жасґспірімдер їйлерінде», «Жасґспірімдер їйлері», «Жасґспірімдер їйлерін», «Жасґспірімдер їйлерінен», «Жасґспірімдер їйлеріне» деген сґздер тиісінше «жасґспірімдер їйлерініѕ», «жасґспірімдер їйлерінде», «жасґспірімдер їйлері», «жасґспірімдер їйлерін», «жасґспірімдер їйлерінен», «жасґспірімдер їйлеріне» деген сґздермен;
      «18 жасќа», «жасы 23-ке», «23 жасќа», «16 жастан», «18 жастан» деген сґздер тиісінше «он сегіз жасќа», «жиырма їш жасќа», «он алты жастан», «он сегіз жастан» деген сґздермен;
      орыс тіліндегі мјтінге тїзету енгізілді, ќазаќ тіліндегі мјтін ґзгермейді;
      «білім беру мјселелері жґніндегі ујкілетті орган», «Білім беру мјселелері жґніндегі ујкілетті орган», «ујкілетті білім беру органы» деген сґздер тиісінше «білім беру саласындаєы ујкілетті орган», «Білім беру саласындаєы ујкілетті орган», «білім беру саласындаєы ујкілетті орган» деген сґздермен ауыстырылды - ЌР 2011.12.26
N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

Осы Заѕ жетiм балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балалардыѕ отбасында тўрып, тјрбиелену ќўќыќтарын ќанаєаттандыру, сондай-аќ оларєа имандылыќ-рухани, еѕбек тјрбиесi мен бiлiм берудi жан-жаќты ќамтамасыз ету маќсатында ќўрылатын отбасы їлгiсiндегi балалар ауылдарыныѕ жјне жасґспiрiмдер їйлерiнiѕ ќўќыќтыќ жаєдайын айќындайды.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заѕмен реттелетiн ќатынастар

      1. Осы Заѕ жетiм балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балалардыѕ отбасы їлгiсiндегi балалар ауылдары мен жасґспiрiмдер їйлерiнде баєып-кїтiлуiне, тјрбиеленуiне, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалыќ жјне кјсіптік, орта білімнен кейінгі, жоєары бiлiм берумен ќамтамасыз етiлуiне байланысты туындайтын ќоєамдыќ ќатынастарды реттейдi.
      2. Осы Заѕмен реттелмеген ќатынастарєа ґзге нормативтiк ќўќыќтыќ актiлердiѕ нормалары ќолданылады.
      Ескерту. 1-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.07.27 N 320 (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз) Заѕымен.

2-бап. Ќазаќстан Республикасыныѕ отбасы їлгiсiндегi

балалар ауылдары жјне жасґспiрiмдер їйлерi
туралы заѕдары

1. Ќазаќстан Республикасыныѕ отбасы їлгiсiндегi балалар ауылдарында жјне жасґспiрiмдер їйлерiнде тјрбиеленушi-балалардыѕ баєып-кїтiлуiн, тјрбиеленуiн, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалыќ жјне кјсіптік, орта білімнен кейінгі, жоєары бiлiм берумен ќамтамасыз етiлуiн реттейтiн заѕдары Ќазаќстан Республикасыныѕ Конституциясына негiзделедi жјне осы Заѕ мен ґзге де нормативтiк ќўќыќтыќ актiлерден тўрады.

2. Ќазаќстан Республикасы бекiткен халыќаралыќ шарттар осы Заѕнан басым болады жјне халыќаралыќ шартќа орай оныѕ ќолданылуы їшiн Ќазаќстан Республикасыныѕ Заѕын шыєару талап етiлетiн жаєдайлардан басќа реттерде тiкелей ќолданылады.
Ескерту. 2-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.07.27 N 320 (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз) Заѕымен.

3-бап. Осы Заѕныѕ негiзгi принциптерi мен мiндеттерi

      1. Осы Заѕ адамгершiлiк, јдiлеттiлiк, жеке адамныѕ еркiн дамуы, тјрбиеленушiлердiѕ ќўќыќтары мен заѕды мїдделерiн басымдылыќпен ќорєау, балалар ауылы жјне жасґспiрiмдер їйлерi отбасы мїшелерiнiѕ ґзара кґмек жјне ќолдау кґрсету принциптерiне негiзделедi.
      2. Осы Заѕ балалар їйлерiн кезеѕ-кезеѕiмен балалар ауылдарына айналдыруєа жјне елде отбасы їлгiсiндегi балалар ауылдары мен жасґспiрiмдер їйлерiн ќўруєа баєытталєан, олардыѕ ќызметi мынадай мiндеттердiѕ орындалуын ќамтамасыз етуге тиiс:
      1) тјрбиеленушiлердiѕ баєып-кїтiлуi, тјрбиеленуi, олардыѕ бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалыќ жјне кјсіптік, орта білімнен кейінгі, жоєары бiлiм алуы їшiн, соныѕ iшiнде олардыѕ дене бiтiмi, психикалыќ, имандылыќ жјне рухани дамуына јсер ететiн жаєдайлар жасау;
      2) тјрбиеленушiлердiѕ јлеуметтiк бейiмделуiн ќамтамасыз ету;
      3) тјрбиеленушiлердiѕ денсаулыєын саќтауды ќамтамасыз ету, олардыѕ психофизикалыќ жай-кїйiн ныєайту жјне профилактикалыќ шаралар жїргiзу;
      4) тјрбиеленушiлерге еѕбек ету даєдыларын сiѕiру, еѕбек рыногында талап етiлетiн кјсiптерге оќытып-їйрету;
      5) тјрбиеленушiлерге болашаќ кјсiбiн дўрыс таѕдауєа жјне жўмысќа орналасуына жјрдемдесу.
      Ескерту. 3-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

2-тарау. БАЛАЛАР АУЫЛЫ ТЈРБИЕЛЕНУШIЛЕРIНIЅ ЌЎЌЫЌТАРЫ

4-бап. Балалар ауылында тјрбиеленушi балалар

Ескерту. Таќырыпќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

Балалар ауылында тјрбиеленуші балалар (тјрбиеленушiлер):

      1) жетiм балалар - ата-анасыныѕ екеуi де немесе жалєызiлiктi шешесi (јкесi) ќайтыс болєан он сегіз жасќа дейiнгi балалар;
      2) ата-аналарыныѕ ќамќорлыєынсыз ќалєан балалар - ата-аналарыныѕ ата-ана ќўќыєы шектелуiне немесе ата-ана ќўќыєынан айырылуына, ата-аналары хабар-ошарсыз кеткен деп танылуына, олар ќайтыс болєан деп жариялануына, iс-јрекетке ќабiлетсiз (iс-јрекет ќабiлетi шектеулi) деп танылуына, ата-аналарыныѕ бас бостандыєынан айыру орындарында жазасын ґтеп жїруiне, ата-аналарыныѕ балаларын тјрбиелеуден немесе олардыѕ ќўќыќтары мен мїдделерiн ќорєаудан жалтаруына, соныѕ iшiнде ата-аналардыѕ тјрбиелеу немесе емдеу мекемелерiнен ґз балаларын алудан бас тартуына байланысты, сондай-аќ ата-ана ќамќорлыєы болмауыныѕ ґзге де жаєдайларында жалєызiлiктi шешесiнiѕ (јкесiнiѕ) немесе ата-анасыныѕ екеуiнiѕ де ќамќорлыєынсыз ќалєан он сегіз жасќа дейiнгi балалар.
     Ескерту. 4-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

5-бап. Тјрбиеленушiнiѕ балалар ауылы отбасында тўру

жјне тјрбиелену ќўќыєы

1. Јрбiр тјрбиеленушi ґзi он сегiз жасќа толєанєа дейiн балалар ауылы отбасында тўруєа жјне тјрбиеленуге ќўќылы.

      2. Тјрбиеленушiнiѕ:
      1) ґзiнiѕ адамдыќ ќадiр-ќасиетiнiѕ ќўрметтелуiне;
      2) тјрбиешi-ана тарапынан ќамќорлыќ кґруiне жјне онымен бiрге тўруєа ќўќыєы бар.
      3) алып тасталды - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.
     Ескерту. 5-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

6-бап. Тјрбиеленушiнiѕ ґз пiкiрiн бiлдiру ќўќыєы

      1. Тјрбиеленушi отбасында ґзiнiѕ мїдделерiне ќатысты кез келген мјселенi шешу кезiнде ґз пiкiрiн бiлдiруге ќўќылы.
      2. Тјрбиеленушi ґзiнiѕ ќўќыќтары мен заѕды мїдделерiне ќатысты кез келген сот iсiн немесе јкiмшiлiк iстi ќарау барысында сґзiн тыѕдатуєа ќўќылы.
      Жасы онєа толєан тјрбиеленушi пiкiрiнiѕ, бўл оныѕ мїдделерiне ќайшы келетiн реттердi ќоспаєанда, ескерiлуi мiндеттi.
      Тјрбиеленушiнiѕ пiкiрi:
      1) тјрбиешi-ана бiлiм беру мекемесiн жјне оќыту нысанын таѕдаєан кезде;
      2) тјрбиешi-ана отбасылыќ тјрбие мен бiлiм беруге ќатысты мјселелердi шешкен кезде;
      3) сот баланы тјрбиешi-анадан ґз ата-анасына ќайтару туралы олардыѕ талаптарын ќараєан кезде;
      4) сот баланыѕ ата-анасыныѕ ата-ана ќўќыќтарын ќалпына келтiру туралы талап ќоюын ќанаєаттандырудан бас тартќан жаєдайда;
      5) сот баланыѕ ата-анасыныѕ ата-ана ќўќыќтарын шектеудiѕ кїшiн жою туралы талап ќоюын ќанаєаттандырудан бас тартќан жаєдайда ескерiледi.

7-бап. Тјрбиеленушiнiѕ ќўќыќтары мен заѕды мїдделерiн

ќорєауєа ќўќыєы

1. Балалар ауылыныѕ тјрбиеленушiсiнiѕ ґз ќўќыќтары мен заѕды мїдделерiн ќорєауєа ќўќыєы бар.

      Тјрбиеленушiнiѕ ќўќыќтары мен заѕды мїдделерiн ќорєауды балалар ауылыныѕ јкiмшiлiгi, ќорєаншы жјне ќамќоршы орган, прокурор жјне сот, сондай-аќ ґз ќўзыреті шегінде ішкі істер органдары мен ґзге де мемлекеттік органдар жїзеге асырады.
      2. Балалар ауылы тјрбиеленушiсiнiѕ балалар ауылыныѕ јкiмшiлiгi, сондай-аќ тјрбиешi-ана тарапынан ќиянат жасалуынан ќорєалуєа ќўќыєы бар.
      Тјрбиеленушiнiѕ ќўќыќтары мен заѕды мїдделерi бўзылєан, соныѕ iшiнде балалар ауылыныѕ јкiмшiлiгi, сондай-аќ тјрбиешi-ана оны баєып-кїту, тјрбиелеу, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалыќ жјне кјсіптік, орта білімнен кейінгі, жоєары бiлiм алу жаєдайларын ќамтамасыз ету жґнiндегi мiндеттерiн орындамаєан немесе дўрыс орындамаєан не олар ґз ќўќыќтарын асыра пайдаланєан жаєдайда, бала ґз ќўќыќтары мен заѕды мїдделерiн ќорєау їшiн ќорєаншы жјне ќамќоршы органєа, ал он тґрт жасќа толєаннан кейiн - сотќа ґз бетiнше ґтiнiш жасауєа ќўќылы.
      3. Баланыѕ ґмiрiне немесе денсаулыєына ќатер тґнгенi туралы, оныѕ ќўќыќтары мен заѕды мїдделерiнiѕ бўзылєандыєы туралы мјлiм болєан ўйымдардыѕ лауазымды адамдары жјне адамдар бўл жґнiнде баланыѕ наќты орналасќан жерiндегi ќорєаншы жјне ќамќоршы органєа хабарлауєа мiндеттi. Мўндай мјлiметтердi алєан жаєдайда ќорєаншы жјне ќамќоршы орган балалар ауылы тјрбиеленушiсiнiѕ ќўќыќтары мен заѕды мїдделерiн ќорєау жґнiнде ќажеттi шаралар ќолдануєа мiндеттi.
      Ескерту. 7-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.07.27 N 320 (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз), 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

8-бап. Тјрбиеленушiнiѕ тўрєын їйге ќўќыєы

      1. Тјрбиеленушi балалар ауылында болєан бїкiл кезеѕде тўрєын їйдіѕ басќа да меншік иелерiмен бiрге ортаќ меншiкке ќўќыєын саќтайды. Ортаќ меншіктегі, оныѕ iшiнде балалар ауылы тјрбиеленушiсiнiѕ де меншiгiндегi тўрєын їйдi иелiктен айырудыѕ тјртібі мен шарттары Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасымен айќындалады.
      2. Ата-аналарынан, туыстарынан немесе басќа адамдардан ґзiне мўрагерлiк немесе сыйєа тарту тјртiбiмен жјне басќа да заѕды негiзде ауысќан тўрєын їйге меншiк ќўќыєы бар тјрбиеленушi балалар ауылында болєан барлыќ кезеѕде оєан ќўќыєын саќтайды.
      3. Мемлекеттiк тўрєын їй ќорынан алынєан тўрєын їй тјрбиеленушiге ол балалар ауылында болєан барлыќ уаќыт iшiнде саќталады.
      4. Тўрєын їйi жоќ тјрбиеленушi балалар ауылында болуы аяќталєаннан кейiн, Ќазаќстан Республикасыныѕ тўрєын їй заѕдарына сјйкес мемлекеттiк тўрєын їй ќорынан тўрєын їй алуєа ќўќылы.
     Ескерту. 8-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

9-бап. Тјрбиеленушiнiѕ мїлiкке ќўќыєы

      Тјрбиеленушiнiѕ:
      1) ґзi сыйєа тарту, мўрагерлiк тјртiбiмен жјне басќа заѕды негiзде алєан мїлiкке;
      2) банк салымынан проценттер тїрiнде алынєан табыстарєа;
      3) ґзiне тиесiлi тўрєын їйдi жалєа беруден алынєан табыстарєа;
      4) шыєармашылыќ, кјсiптiк, еѕбек жјне ґзге де ќызметтен тїскен табыстарєа меншiк ќўќыєы саќталады.

10-бап. Тјрбиеленушiнiѕ јлеуметтiк тґлемдерге ќўќыєы

      1. Тјрбиеленушініѕ Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасына сјйкес жјрдемаќылар мен басќа да јлеуметтік тґлемдерге, сондай-аќ ата-анасынан алынатын ґзіне тиесілі алименттерге ќўќыєы бар.
      2. Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасына сјйкес тјрбиеленушіге таєайындалєан жјрдемаќылар мен басќа да јлеуметтік тґлемдер, сондай-аќ тјрбиеленушіні баєып-кїтуге ата-анасынан ґндіріп алынатын ќаражат тјрбиеленушіге жазбаша хабар беріле отырып, оныѕ атына банк шоттарына аударылуєа тиіс.
      Балалар ауылдарыныѕ јкімшілігі мен тјрбиеші-аналарыныѕ алименттерден, жјрдемаќылар мен басќа да јлеуметтік тґлемдерден тїскен ќаражатты тјрбиеленушілердіѕ банк шоттарынан алуєа ќўќыєы жоќ.
     Ескерту. 10-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

3-тарау. ОТБАСЫ YЛГIСIНДЕГI БАЛАЛАР АУЫЛЫ (БАЛАЛАР АУЫЛЫ)

11-бап. Балалар ауылындаєы отбасы

      1. Балалар ауылындаєы отбасы - балаларды тјрбиелеудiѕ жаѕа нысанынан туындайтын, отбасылыќ ќатынастарды ныєайтуєа жјне еѕбек даєдыларын сiѕiруге, оќыту мен тјрбиелеуге жјрдемдесуге баєытталєан жеке мїлiктiк емес ќўќыќтармен жјне мiндеттермен байланысты адамдар тобы (тјрбиеші-ана, тјрбиеленушілер).
      2. Балалар ауылында балаларды баєып-кїтудi жјне тјрбиелеудi бiлiм беру саласындаєы ујкiлеттi орган белгiлеген тјртiппен конкурстыќ iрiктеуден ґткен тјрбиешi-ана отбасында жїзеге асырады.
      3. Балалар ауылындаєы отбасы туралы ереженi Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкiметi бекiтедi.
     Ескерту. 11-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

12-бап. Балалар ауылыныѕ ќўќыќтыќ мјртебесi

      1. Балалар ауылы - тјрбиеленушi балалардыѕ ќўќыќтары мен заѕды мїдделерiн ќамтамасыз ету жјне осы Заѕмен белгiленген функцияларды орындау їшiн коммерциялыќ емес ўйым ўйымдастырушылыќ-ќўќыќтыќ нысанында ќўрылатын заѕды тўлєа.
      Мемлекет Ќазаќстан Республикасыныѕ Yкiметi мен жергiлiктi атќарушы органдар арќылы балалар ауылыныѕ ќўрылтайшысы бола алады.
      2. Балалар ауылыныѕ оќшауланєан аумаєы болады, оныѕ еѕ аз кґлемiн, онда орналасќан пјтер їлгiсiндегi тўрєын їй-жайларды, јкiмшiлiк їйлер мен отбасыларыныѕ тўруына арналєан єимараттарды, сондай-аќ їй іргесiндегi жјне ќосалќы (їй) шаруашылыќты ќоса, Ќазаќстан Республикасыныѕ Yкiметi белгiлейдi.
      3. Балалар ауылы, јрќайсысында жасы он сегiзге дейiнгi жетiден он тјрбиеленушi балаєа дейiн тўратын жјне тјрбиеленетiн бiрнеше отбасынан, сондай-аќ белгiлi бiр кезеѕде жиырма їш жасќа дейiнгi балалар їйлерiнiѕ, жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернаттардыѕ тїлектерi мен балалар ауылыныѕ тјрбиеленушiлерi тўруєа арналєан жасґспiрiмдер їйлерiнен тўрады.
      4. Балалар ауылы, јдетте, шаєын жјне орташа ќалаларда, селолыќ елдi мекендер мен iрi ќалалар маѕындаєы аймаќтарда орналасады.
      Ескерту. 12-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2004.12.20 N 13 (2005.01.01 бастап ќолданысќа енгiзiледi), 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

13-бап. Балалар ауылыныѕ ќызметiн басќару

      1. Балалар ауылыныѕ ќызметiн басќаруды балалар ауылыныѕ ќўрылтайшысы оныѕ Жарєысына сјйкес таєайындайтын јкiмшiлiк жїзеге асырады.
      2. Балалар ауылы јкiмшiлiгiнiѕ негiзгi ќызметiне: V011629
      1) балалар ауылыныѕ жўмыс iстеуiне ќалыпты жаєдай жасау жјне жасґспiрiмдер їйлерiнiѕ материалдыќ-техникалыќ базасын ќамтамасыз ету;
      2) тјрбие процесіне басшылыќ жасау, оќуды баќылау;
      3) балалар ауылыныѕ инфраќўрылымын жетiлдiру;
      4) балалар ауылына келiп тїскен ќаражатты материалдыќ ќамтамасыз ету нормаларына сјйкес тјрбиешi-аналардыѕ арасында бґлу;
      5) тјрбиешi-аналардыѕ, жасґспiрiмдер їйлерi директорларыныѕ ай сайынєы ќаржы есептерiн ќабылдау жјне талдау жатады.
      3. Балалар ауылыныѕ јкiмшiлiгi туралы ереженi бiлiм беру саласындаєы ујкiлеттi орган бекiтедi.
      Ескерту. 13-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2004.12.20 N 13 (2005.01.01 бастап ќолданысќа енгiзiледi), 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

14-бап. Тјрбиешi-анаєа ќойылатын талаптар

      1. Жиырма жеті жасќа толєан, жоєары, орта білімнен кейінгі немесе орта (техникалыќ жјне кјсіптік) білімі бар, некеде тўрмайтын, ґзініѕ кјмелетке толмаєан не асырап алєан балалары жоќ Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматтары:
      1) сот јрекетке ќабiлетсiз немесе јрекетке ќабiлетi шектеулi деп таныєан адамдарды;
      2) сот ата-ана ќўќыєынан айырєан немесе сот арќылы ата-ана ќўќыєы шектелген адамдарды;
      3) ґзiне заѕмен жїктелген мiндеттердi дўрыс орындамаєаны їшiн ќорєаншы (ќамќоршы) мiндеттерiнен шеттетiлгендердi;
      4) бўрынєы бала асырап алушыларды, егер ґздерiнiѕ кiнјсiнен олардыѕ бала асырап алушылыєы жаєдайын сот жойєан болса;
      5) сотталєандыєы бар адамдарды;
      6) денсаулыќ жаєдайына ќарай бала тјрбиелеу жґнiндегi мiндеттердi жїзеге асыра алмайтын адамдарды ќоспаєанда, тјрбиешi-ана бола алады. Адамныѕ тјрбиелеуге бала ќабылдап алуєа болмайтын аурулары тiзбесiн Ќазаќстан Республикасыныѕ Yкiметi белгiлейдi.
      2. Бiлiм беру саласындаєы ујкiлеттi орган тјрбиешi-аналардыѕ бiлiктiлiк санаттарын јзiрлейдi жјне белгiлейдi.
      3. Балалар ауылында тјрбиеленуші балалардыѕ мїдделерін неєўрлым толыєыраќ ќамтамасыз ету їшін ќорєаншы жјне ќамќоршы органдардыѕ конкурстыќ іріктеуден ґткен тјрбиеші-аналардыѕ кадр резерві болуы мїмкін.
      Ескерту. 14-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2004.12.20 N 13 (2005.01.01 бастап ќолданысќа енгiзiледi), 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

15-бап. Балаларды балалар ауылы отбасына iрiктеу

      1. Балаларды балалар ауылы отбасына iрiктеудi балалар ауылы јкiмшiлiгi ґкiлiнiѕ ќатысуымен, ќорєаншы жјне ќамќоршы органдардыѕ жолдамасы негiзiнде тјрбиешi-ана жїзеге асырады.
      2. Балаларды балалар ауылы отбасына iрiктеген кезде ќорєаншы жјне ќамќоршы органдар оєан мўрагерлiк, сыйєа тарту тјртiбiмен немесе басќа да заѕды негiздер бойынша берiлген мїлiктiѕ бар екендiгiн аныќтауєа жјне балалардыѕ мїлiкке ќўќыєын ќорєаудыѕ жјне осы мїліктi саќтаудыѕ тиiстi шараларын ќолдануєа мiндеттi (заѕ бойынша балаларєа мўрагерлiкке ґтуге тиiс мїлiктi аныќтау, саќтау жјне басќару; мїлiктi заѕсыз иеленген тўлєалардан оны талап ету; борышќорлардан аќшаны ґндiрiп алу жјне басќалары).
      3. Егер балалар ауылына берiлген балалардыѕ басќа жерде тўрєан мїлкi болса, онда бўл мїлiктi ќорєауды мїлiк тўрєан жердегi Ќорєаншы жјне Ќамќоршы орган жїзеге асырады жјне ќажет болєан жаєдайда олар мїлiкке ќорєаншы таєайындауы мїмкiн.
      4. Аќшалай сомалар тјрбиеленушініѕ банк шотына салынады. Шоттыѕ бар екендігі туралы ќўжаттар балалар ауылыныѕ јкімшілігінде саќталады.
      Шоттыѕ бар екендігі туралы ќўжаттардыѕ кґшірмелері тјрбиеші-анаєа беріледі.
     Ескерту. 15-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

16-бап. Балаларды балалар ауылы отбасына берудiѕ

тјртiбi

1. Балаларды отбасында баєып-кїту, тјрбиелеу, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалыќ жјне кјсіптік, орта білімнен кейінгі, жоєары бiлiм берумен ќамтамасыз ету тјрбиеші-ана, балалар ауылыныѕ јкімшілігі мен ќорєаншы жјне ќамќоршы орган арасында жасалєан балаларды беру туралы шарт негiзiнде жїзеге асырылады. Балаларды балалар ауылы отбасына беру туралы їлгi шартты бiлiм беру саласындаєы ујкiлеттi орган бекiтедi.

      2. Балаларды отбасына берген кезде ќорєаншы жјне ќамќоршы орган олардыѕ мїдделерiн басшылыќќа алады.
      Балаларды отбасына беру олардыѕ пiкiрi жјне тјрбиешi-аналардыѕ тiлегi ескерiле отырып жїзеге асырылады. Он жасќа толєан балалар, балалар ауылы отбасына, олардыѕ келiсiмiмен берiлуi мїмкiн.
      Балалар ауылы отбасына берген кезде балалардыѕ мїддесiне орай олардыѕ этникалыќ шыєу тегi, белгiлi бiр дiндi жјне мјдениеттi ўстанатындыєы, ана тiлi, тјрбие мен бiлiм беруде сабаќтастыќты ќамтамасыз етудiѕ мїмкiндiктерi ескерiлуге тиiс.
      3. Бiрге туєан ўл-ќыздар, медициналыќ не басќа да себептермен бiрге тјрбиеленуге болмайтын жаєдайларды ќоспаєанда, бiр отбасына берiлуге тиiс.
      4. Балалар ауылына берiлетiн јрбiр балаєа арнап ќорєаншы жјне ќамќоршы органдар балалар ауылыныѕ јкімшілігіне мынадай ќўжаттар тапсырады:
      1) тууы туралы кујлiк;
      2) денсаулыєы туралы аныќтама жјне баланыѕ сырќаты тарихынан їзiндi кґшiрме;
      3) анасыныѕ денсаулыєы жјне оныѕ босану жаєдайы туралы аныќтама (бала сјбилер їйінен берiлген жаєдайда);
      4) бiлiмi туралы ќўжат (мектеп жасындаєы балалар їшін);
      5) ата-аналары туралы ќўжаттар (ќайтыс болєандыєы туралы кујлiктiѕ кґшiрмесi, соттыѕ їкiмi немесе шешiмi, ата-аналарыныѕ сырќаты, оларєа iздестiру туралы аныќтама жјне ата-аналарыныѕ жоќтыєын немесе олардыѕ ґз балаларын тјрбиелеуi мїмкiн еместiгiн растайтын басќа да ќўжаттар);
      6) аєасы, iнiсi, апасы, сiѕлiсi, ќарындасы бар екендiгi жјне олардыѕ тўрєылыќты жерi туралы аныќтама;
      7) балаєа тиесiлi мїлiктiѕ тiзiмдемесi жјне оныѕ саќталуы їшiн жауапты тўлєалар туралы мјлiметтер;
      8) кјмелетке толмаєандарєа бўрыннан тўрып келген тўрєын їй алаѕын бекiтiп беру туралы ќўжаттар жјне јділет органдарыныѕ бала мен оныѕ ата-анасыныѕ жылжымайтын мїлікке ќўќыќтарын жјне онымен жасалатын мјмілелерді мемлекеттік тіркеу туралы мјліметтері;
      9) алимент ґндiрiп алу туралы сот шешiмiнiѕ кґшiрмесi, сондай-аќ жјрдемаќыєа, зейнетаќыєа жјне басќа да јлеуметтiк тґлемдерге ќўќыєын растайтын ќўжаттар;
      10) банкте баланыѕ атына ашылєан шоттыѕ бар екендiгi туралы ќўжаттардыѕ кґшірмелері;
      11) ґзге де ќўжаттар.
      Ескерту. 16-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.07.27 N 320 (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз), 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

17-бап. Балалар ауылыныѕ отбасына балаларды беру

туралы шарт

      1. Балаларды беру туралы шартта:
      1) балалар ауылы тјрбиеленушілерініѕ тјрбиелену, білім алу жјне баєып-кїтілу жаєдайлары;
      2) тјрбиеші-ананыѕ, балалар ауылы јкімшілігініѕ ќўќыќтары мен міндеттері;
      3) тјрбиеші-аналарєа ќатысты ќорєаншы жјне ќамќоршы органдардыѕ міндеттері;
      4) балаларды беру туралы шартты тоќтатудыѕ негіздері мен салдары ќамтылуєа тиіс.
      Балалар тјрбиешi-аналардыѕ тјрбиесiне он сегiз жасќа толєанєа дейiнгi мерзiмге берiледi.
      2. Балалар ауылыныѕ отбасына балаларды беру туралы шартты мерзiмiнен бўрын бўзу:
      1) дјлелдi себептер болєан жаєдайда (сырќаттануына, отбасы жаєдайыныѕ ґзгеруiне байланысты жјне ґз мiндеттерiн орындауєа мїмкiндiгi болмайтын басќа да жаєдайларда), тјрбиешi-аналардыѕ бастамашылыєы бойынша;
      2) тјрбиешi-ана ґзiне жїктелген мiндеттердi орындаудан жалтарса, ґз ќўќыќтарын асыра пайдаланса, балаларєа ќатыгездiкпен ќараса, оныѕ iшiнде оларєа кїш кґрсетсе немесе психикалыќ ќысым жасаса жјне балаларды баєып-кїту, тјрбиелеу жјне оларєа бiлiм беру їшiн басќа да ќолайсыз жаєдайлар туындаєан кездерде, ќорєаншы жјне ќамќоршы органдардыѕ жјне (немесе) балалар ауылы јкімшілігініѕ бастамашылыєы бойынша;
      3) баланы (балаларды) ата-анасына ќайтарєан немесе оны (оларды) асырап алєан, сондай-аќ баланы (балаларды) ќорєаншылыќќа (ќамќоршылыќќа), патронаттыќ тјрбиелеуге берген жаєдайда;
      4) балаларды отбасына беру туралы шарттыѕ талаптары бўзылєан жаєдайда жїзеге асырылуы мїмкiн.
      3. Тјрбиеші-ананыѕ бастамасы бойынша балаларды балалар ауылыныѕ отбасына беру туралы шарт мерзімінен бўрын бўзылєан кезде, мўндай шартты ќорєаншы жјне ќамќоршы орган балалар ауылыныѕ јкімшілігімен жјне тјрбиеші-аналардыѕ кадр резервінде тўрєан адаммен жасайды.
     Ескерту. 17-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

18-бап. Тјрбиешi-ананыѕ балаларды тјрбиелеу жјне

оларєа бiлiм беру жґнiндегi ќўќыќтары мен
мiндеттерi

1. Тјрбиешi-ана балалардыѕ пiкiрi, балалар ауылы јкімшілігініѕ пікірі мен ќорєаншы жјне ќамќоршы органныѕ ўсыныстарын ескере отырып, балаларды тјрбиелеу јдiстерiн ґз бетiнше айќындауєа ќўќылы.

      Тјрбиешi-ана балалардыѕ пiкiрiн ескере отырып, білім беру ўйымы мен оќыту нысандарын таѕдауєа ќўќылы жјне балалардыѕ бастауыш, негізгі орта жјне жалпы орта бiлiм алуына жаєдай жасауєа мiндеттi.
      2. Тјрбиешi-ана ґзiнiѕ ґкiлеттiктерiн жїзеге асырєан кезде балалардыѕ дене бiтiмiне жјне психикалыќ саулыєына, олардыѕ имандылыќ рухында дамуына залал келтiрмеуге тиiс. Тјрбиелеу јдiстерi балаларєа енжар ќараушылыќты, ќатыгездiктi, дґрекiлiктi, олардыѕ адамдыќ абыройын кемсiтудi, ар-ўжданы мен намысын ќорлауды болдырмауєа тиiс.
      3. Тјрбиешi-ана балаларды тјрбиелеуге, олардыѕ денсаулыєы, дене бiтiмiнiѕ, психикасыныѕ, имандылыќ жјне рухани жаєынан дамуы жґнiнде ќамќорлыќ жасауєа мiндеттi.
      Тјрбиешi-ана отбасында имандылыќ-рухани жјне їйiшiлiк ахуал жасау жґнiндегi ґзiне жїктелген мiндеттердi адал атќаруєа тиiс.
      4. Тјрбиешi-ана осы Заѕныѕ 16-бабы 4-тармаєыныѕ 1), 2), 4) – 11) тармаќшаларында кґрсетілген, ґзiне берiлген ќўжаттар кґшірмелерініѕ саќталуын ќамтамасыз етуге мiндеттi.
      5. Ґз мiндетiн тјрбиеленушiлердiѕ ќўќыќтары мен мїдделерiне залал келтiре отырып атќарєан тјрбиешi-ана Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕ актiлерiнде белгiленген жауапкершiлiктi ата-аналармен бiрдей кґтередi.
       Ескерту. 18-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.07.27 N 320 (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптанќараѕыз), 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

19-бап. Тјрбиеленушiлердiѕ ќўќыќтары мен мїдделерiн

ќорєау жґнiндегi јкiмшiлiктiѕ ќўќыќтары мен
мiндеттерi

1. Балалар ауылыныѕ јкiмшiлiгi, тјрбиеленушi-балалардыѕ кез келген жеке жјне заѕды тўлєалармен ќарым-ќатынастарында, оныѕ iшiнде соттарда, бўєан арнайы ґкiлеттiктерi болмаса да, олардыѕ ќўќыќтары мен мїдделерiн ќорєауєа јрекет ететiн заѕды ґкiлi болып табылады.

      2. Егер ќорєаншы жјне ќамќоршы орган јкiмшiлiк пен балалардыѕ мїдделерi арасында ќайшылыќтар бар екенiн аныќтаса, јкiмшiлiк балалардыѕ мїдделерiн ќорєауєа ќўќылы емес. Олардыѕ арасында келiспеушiлiктер болєан жаєдайда ќорєаншы жјне ќамќоршы орган балалардыѕ мїдделерін білдіруші етіп тјрбиеші-ананы таєайындауєа тиiс.
      3. Балалар ауылыныѕ јкiмшiлiгi тјрбиеленушiлердiѕ денсаулыќ жаєдайы туралы, оны тјрбиелеу жґнiндегi, сондай-аќ тјрбиеленушiнiѕ мїлкiн басќару жґнiндегi жўмысы туралы ќорєаншы жјне ќамќоршы органєа кем дегенде жылына бiр рет есеп берiп отыруєа тиiс.
     Ескерту. 19-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

20-бап. Јкiмшiлiктiѕ тјрбиеленушiнiѕ мїлкiн басќару

жґнiндегi ќўќыќтары мен мiндеттерi

1. Тјрбиеленушініѕ мїлкін басќару Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасына сјйкес жїзеге асырылады.

      2. Мїлiктi жалдауєа (жалєа) беруден тїскен кiрiстi јкiмшiлiк тјрбиеленушiнiѕ банктегi банк шотына аударып отырады.
      3. Тјрбиеленушiнi ата-анасына ќайтарєан жаєдайда немесе оны балалар ауылынан шыєарєаннан кейiн тјрбиеленушiнiѕ мїлкi мен ќўжаттары нотариус кујландырєан тiзiмдеме бойынша ата-аналарына немесе тјрбиеленушiнiѕ ґзiне берiледi.
     Ескерту. 20-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2009.07.11 N 185-IV (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз), 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

21-бап. Тјрбиеленушi-балалардыѕ ата-аналарымен жјне

басќа да жаќын туыстарымен байланыстары

1. Јкiмшiлiк тјрбиеленушiлердiѕ ата-аналарыныѕ ќўќыќтары ќалпына келтiрiлген, бас бостандыєынан айыру орындарынан босаєан жјне баланыѕ мїдделерiне ќайшы келмейтiн басќа да жаєдайларда олардыѕ ата-аналарымен байланыс жасауына жјне табысуына кедергi жасамауєа тиiс.

      2. Јкiмшiлiк, сондай-аќ тјрбиеленушiнiѕ басќа да жаќын туыстарымен (ата-анасы бiр жјне ата-анасы бґлек аєа-iнiлерiмен жјне апа-сiѕлiлерiмен, аталарымен, јжелерiмен) байланыс жасап тўруына, мўндай араласу баланыѕ мїдделерiне сай келмейтiн жаєдайларды ќоспаєанда, кедергi жасамауєа тиiс.
      3. Тјрбиеленушiлермен ата-аналарыныѕ жјне басќа да жаќын туыстарыныѕ байланыс жасауына јкiмшiлiктiѕ келiсiмiмен рўќсат етiледi.
      4. Тјрбиеленушiлердiѕ бўрынєы отбасына ќайта оралуы Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында белгiленген тјртiппен жїзеге асырылады.

4-тарау. ЖАСҐСПIРIМДЕР YЙI (ЈЛЕУМЕТТIК БЕЙIМДЕЛУ ОРТАЛЫЄЫ)

22-бап. Жасґспiрiмдер їйi

      1. Балалар ауылыныѕ, балалар їйініѕ, жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернаттыѕ балансындаєы жатаќхана немесе пјтерлер Жасґспірімдер їйі болып табылады.
      Жергілікті атќарушы органдардыѕ шешімі бойынша Жасґспірімдер їйі мемлекеттік мекеме нысанындаєы дербес заѕды тўлєа ретінде ќўрылуы жјне жўмыс істеуі мїмкін.
      2. Жасґспiрiмдер їйiнiѕ ќызметiн балалар ауылыныѕ, балалар їйiнiѕ, жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернаттыѕ јкімшілігі Жасґспірімдер їйініѕ директорымен бірлесе отырып, Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі бекіткен Жасґспірімдер їйі туралы їлгі ќаєидаларєа сјйкес жїзеге асырады.
      3. Дербес заѕды тўлєа ретінде жўмыс істейтін Жасґспірімдер їйі ґз ќызметін Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі бекіткен Жасґспірімдер їйі туралы їлгі ќаєидаларєа сјйкес жїзеге асырады.
      Ескерту. 20-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

23-бап. Жасґспiрiмдер їйiнiѕ маќсаттары мен мiндеттерi

      1. Жасґспiрiмдер їйiнiѕ негiзгi маќсаты - балалар ауылдарыныѕ тјрбиеленушiлерiне, балалар їйлерініѕ, жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернаттардыѕ тїлектерiне (јлеуметтiк бейiмделуден ґтетiн адамдарєа) олардыѕ ґз тiлектерiне сай ќоєамєа, оныѕ iшiнде еѕбек нарыєына сіѕісуіне кґмектесу.
      2. Балалар ауылдарыныѕ тјрбиеленушiлерiн, балалар їйлерініѕ, жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернаттардыѕ тїлектерiн јлеуметтiк бейiмдеу маќсатында Жасґспiрiмдер їйi мынадай міндеттерді:
      1) ќоєамдыќ ґмiрге јлеуметтiк бейiмделу їшiн жаєдай жасауєа;
      2) жеке ќабiлеттерiн дамытуєа жјрдемдесу жјне кјсiби даярлыєын ќамтамасыз етуге;
      3) жўмысќа орналасуєа жјрдемдесу жґнiндегi мiндеттерiн орындауєа тиiс.
     Ескерту. 23-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

24-бап. Жасґспiрiмдер їйiнде јлеуметтiк бейiмделуден

ґтетiн адамдардыѕ санаттары

1. Балалар ауылы, балалар їйі, жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернат јкімшілігініѕ шешімі негізінде Жасґспірімдер їйінде, психоневрологиялыќ аурулары бар адамдарды ќоспаєанда, он алты жастан жиырма їш жасќа дейінгі балалар ауылдарыныѕ тјрбиеленушілері жјне балалар їйлерініѕ, жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернаттардыѕ тїлектері јлеуметтік бейімделуден ґте алады.

2. Жергілікті атќарушы органдардыѕ шешімі негізінде дербес заѕды тўлєа ретінде жўмыс істейтін Жасґспірімдер їйінде, психоневрологиялыќ аурулары бар адамдарды ќоспаєанда, он алты жастан жиырма їш жасќа дейінгі балалар ауылдарыныѕ тјрбиеленушілері жјне балалар їйлерініѕ, жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернаттардыѕ тїлектері јлеуметтік бейімделуден ґте алады. V0
Ескерту. 24-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

25-бап. Жасґспiрiмдер їйi директорыныѕ негiзгi

мiндеттерi

Жасґспiрiмдер їйiнiѕ директоры: V011629

      1) еѕбек нарыєын:
      мїдделi ўйымдармен байланыстар орнату жјне ўйымдардаєы бос жўмыс орындарын зерделеу;
      ќосалќы шаруашылыќтар, шаєын аєаш ўсташылыќ жјне слесарлыќ шеберханалар мен шаєын кјсiпкерлiктiѕ басќа да объектiлерiн ќўру арќылы жїйелi тїрде зерделеуге;
      2) ґз ќўзыретiне кiретiн мјселелер бойынша балалар ауылыныѕ, балалар їйiніѕ жјне жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернаттыѕ јкiмшiлiгiмен ґзара iс-ќимылды жїзеге асыруєа мiндеттi.
     Ескерту. 25-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

26-бап. Јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан адамдардыѕ

ґкiлдiгi

1. Јлеуметтік бейімделуден ґтіп жатќан он алты жастан он сегіз жасќа дейінгі адамдардыѕ мїдделерін балалар ауылыныѕ, балалар їйініѕ, жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернаттыѕ јкімшілігі білдіреді жјне ќорєайды.

      Дербес заѕды тўлєа мјртебесі бар Жасґспірімдер їйінде јлеуметтік бейімделуден ґтіп жатќан он алты жастан он сегіз жасќа дейінгі адамдардыѕ мїдделерін оныѕ јкімшілігі білдіреді жјне ќорєайды.
      2. Јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан он сегіз жастан жиырма їш жасќа дейiн адамдар ґздерiнiѕ азаматтыќ ќўќыќтарын ґз бетiнше жїзеге асырады жјне мiндеттер атќарады.
     Ескерту. 26-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

27-бап. Јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан

адамдардыѕ јрекет ќабiлеттiлiгi

1. Јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан адамныѕ ґз јрекеттерiмен азаматтыќ ќўќыќтарєа ие болуєа жјне оларды жїзеге асыруєа, ґзіне азаматтыќ мiндеттер жїктеуге, оларды орындауєа ќабiлеттiлiгi (азаматтыќ јрекет ќабiлеттiлiгi) кјмелетке толєанда, яєни он сегiз жасќа толєаннан кейiн толыќ кґлемiнде туындайды.

      2. Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамалыќ актiлерiнде он сегiз жасќа толєанєа дейiн некелесуге рўќсат етiлетiн жаєдайда, он сегіз жасќа толмаєан јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан адам некеге тўрєан кезден бастап толыќ кґлемiнде јрекет ќабiлеттiлiгiне ие болады.
      3. Јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан адамныѕ ќўќыќ ќабiлеттiлiгiнен немесе јрекет ќабiлеттiлiгiнен толыќ немесе iшiнара бас тартуы жјне ќўќыќ ќабiлеттiлiгiн немесе јрекет ќабiлеттiлiгiн шектеуге баєытталєан басќа да мјмiлелер, Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамалыќ актiлерiнде мўндай мјмiлелерге жол берiлетiн реттердi ќоспаєанда, жарамсыз болады.
     Ескерту. 27-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

28-бап. Јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан

он алты жастан он сегіз жасќа дейiнгi адамдардыѕ
јрекет ќабiлеттiлiгi

1. Јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан он алты жастан он сегіз жасќа дейiнгi адамдар мјмiлелердi балалар ауылы, балалар їйі, жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернат јкiмшiлiгiнiѕ келiсiмiмен жасайды. Мўндай келiсiмнiѕ нысаны кјмелетке толмаєандар жасайтын мјміле їшін Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасында белгiленген нысанєа сай келуге тиiс.

      2. Јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан он алты жастан он сегіз жасќа дейiнгi адамдар ґздерiнiѕ жалаќысына, стипендиясына, ґзге де кiрiстерiне жјне ґздерi жасаєан санаткерлiк меншiк ќўќыєы объектiлерiне ґз бетiнше билiк етуге, сондай-аќ тўрмыстыќ ўсаќ мјмiлелер жасауєа ќўќылы.
      3. Жеткiлiктi негiздер болєан жаєдайда ќорєаншы жјне ќамќоршы орган јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан адамныѕ ґз жалаќысына, стипендиясына, ґзге де кiрiстерiне жјне ґзi жасаєан санаткерлiк меншiк ќўќыєы объектiлерiне ґз бетiнше билiк ету ќўќыєын шектеуi немесе ол ќўќыќтан айыруы мїмкiн.
      4. Јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан он алты жастан он сегіз жасќа дейiнгi адамдар осы баптыѕ ережелерiне сјйкес ґздерi жасаєан мјмiлелер бойынша дербес жауапты болады жјне ґздерiнiѕ јрекеттерiмен келтiрiлген зиян їшiн Ќазаќстан Республикасы Азаматтыќ кодексiнiѕ ережелерiне сјйкес жауапты болады.
      5. Дербес заѕды тўлєа ретінде жўмыс істейтін Жасґспірімдер їйінде јлеуметтік бейімделуден ґтіп жатќан он алты жастан он сегіз жасќа дейінгі адамдар мјмілелерді осы мекеме јкімшілігініѕ келісімімен жасайды.
     Ескерту. 28-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

29-бап. Јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан он алты жастан

он сегіз жасќа дейiнгi адамдардыѕ банктерге
салымдар салу жјне салымдарєа билiк ету ќўќыєы

1. Јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан он алты жастан он сегіз жасќа дейiнгi адамдар банктерге салымдар салуєа жјне ґздерi салєан салымдарєа ґз бетiнше билiк етуге ќўќылы.

2. Јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан он алты жастан он сегіз жасќа дейiнгi адамдар ґздерiнiѕ атына басќа бiреу салєан салымдарєа ґз бетiнше билiк етедi.

30-бап. Јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан

адамдардыѕ ќўќыќтары мен мiндеттерi

Јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан адамдардыѕ ќўќыќтары мен мiндеттерi балалар ауылы, балалар їйi жјне жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернат пен тјрбиеленуші (тїлек) арасында жасалєан Жасґспiрiмдер їйiнде баєып-кїту туралы шарт негiзiнде айќындалады. Осы шарт бiлiм беру саласындаєы ујкілетті орган бекiтетiн їлгi шарт негiзiнде жасалады.

Дербес заѕды тўлєа ретінде жўмыс істейтін Жасґспірімдер їйінде јлеуметтік бейімделуден ґтіп жатќан адамдардыѕ ќўќыќтары мен міндеттері Жасґспірімдер їйі мен тјрбиеленуші (тїлек) арасында жасалєан осы мекемеде баєып-кїту туралы шарт негізінде айќындалады.
Ескерту. 30-бап жаѕа редакцияда - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

31-бап. Жасґспiрiмдер їйiнде баєып-кїту туралы шартты

тоќтату

1. Жасґспiрiмдер їйiнде баєып-кїту туралы шарт онда кґзделген негiздерден басќа:

      1) жиырма їш жасќа жеткенде;
      2) јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан адамныѕ шартты тоќтату туралы тiлек бiлдiруiмен;
      3) Жасґспірімдер їйініѕ тјрбиеленушісі (тїлегі) Жасґспiрiмдер їйiніѕ тјртібін бірнеше рет бўзєан, алкогольді, есірткілерді, басќа да есеѕгірететін заттарды пайдалану, нјпсіќўмарлыќ сипаттаєы јдепсіз іс-јрекеттерді жасау фактілері аныќталєан жаєдайларда ќорєаншы жјне ќамќоршы органныѕ, балалар ауылы, балалар їйі жјне жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернат јкiмшiлiгiнiѕ шешiмiмен;
      3-1) Жасґспірімдер їйініѕ тјрбиеленушісі (тїлегі) Жасґспірімдер їйініѕ тјртібін бірнеше рет бўзєан, алкогольді, есірткілерді, басќа да есеѕгірететін заттарды пайдалану, нјпсіќўмарлыќ сипаттаєы јдепсіз іс-јрекеттерді жасау фактілері аныќталєан жаєдайларда дербес заѕды тўлєа ретінде жўмыс істейтін Жасґспірімдер їйі јкімшілігініѕ шешімімен;
      4) Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕнамасында кґзделген ґзге де жаєдайларда тоќтатылады.
      2. Жасґспiрiмдер їйiнде баєып-кїту туралы шартты тоќтату јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан адамныѕ Жасґспiрiмдер їйi жатаќханасындаєы орынєа ќўќыєын тоќтатады.
     Ескерту. 31-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

32-бап. Јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан

адамныѕ зиян келтiргенi їшiн жауаптылыєы

1. Јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан он алты жастан он сегіз жасќа дейiнгi адамдар ґздерi келтiрген зиян їшiн жалпы негiздер бойынша дербес жауапты болады.

      2. Егер јлеуметтiк бейiмделуден ґтiп жатќан он алты жастан он сегіз жасќа дейiнгi, ќамќорлыќты ќажет ететiн адамдар заѕєа орай ґзiнiѕ ќамќоршысы болып табылатын балалар ауылында, балалар їйінде, жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернатта тўрып жатса, онда балалар ауылыныѕ, балалар їйініѕ, жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернаттыѕ јкiмшiлiгi, егер зиян оныѕ кiнјсiнен болмаєанын дјлелдей алмаса, зиянды толыєымен немесе оныѕ жетiспейтiн бґлiгiн ґтеуге мiндеттi.
      3. Балалар ауылы, балалар їйі, жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернат јкiмшiлiгiнiѕ зиянды ґтеу жґнiндегi мiндетi залал келтiрушiнiѕ кјмелеттiк жасќа толуына ќарай не оныѕ кјмелеттiк жасќа толєанєа дейiн зиянды ґтеу їшiн жеткiлiктi мїлкi немесе ґзге де табыс кґздерi пайда болса, не ол кјмелеттiк жасќа толєанєа дейiн јрекет ќабiлеттiлiгiне ие болса, тоќтатылады.
     Ескерту. 32-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

5-тарау. БАЛАЛАР АУЫЛДАРЫ МЕН ЖАСҐСПIРIМДЕР
YЙЛЕРIНIЅ ТЈРБИЕЛЕНУШI-БАЛАЛАРЫНА АРНАЛЄАН
МЕМЛЕКЕТТIК КЕПIЛДIКТЕР

33-бап. Тјрбиеленушi-балаларєа арналєан мемлекеттiк

кепiлдiктер

Тјрбиеленушi-балаларєа арналєан мемлекеттiк кепiлдiктер:

      1) тјрбиеленушi-балалардыѕ дене бiтiмi жаєынан, санаткерлiк, рухани жјне имандылыќ тўрєыдан дамуына жјрдемдесу, олардыѕ бойына патриотизм мен азаматтыќты сiѕiру їшiн ќўќыќтыќ, экономикалыќ жјне ўйымдастырушылыќ жаєдайлар жасауды;
      2) кјсiби баєдар жїйесiн ќўруды, бастапќы кјсiби даярлыќты ќамтамасыз етудi жјне жўмысќа орналасуєа жјрдемдесудi;
      3) балалардыѕ бiлiм алу, сондай-аќ ќызметi балалардыѕ дем алуына жјне оларды сауыќтыруєа баєытталєан мекемелер желiсiн саќтау жјне дамыту арќылы олардыѕ демалу жјне сауыєу ќўќыќтарын ќамтамасыз етудi;
      4) мјдениет, дене тјрбиесi мен спорт саласында балалар мїдделерi їшiн мемлекеттiк саясатты ќалыптастыру мен iске асыруды;
      5) егер балалар ауылына, балалар їйіне немесе жетім балалар мен ата-ана ќамќорлыєынсыз ќалєан балаларєа арналєан мектеп-интернатќа жiберiлгенге дейiн тўрып келген тўрєын їйлерiн оларєа ќайтарып беру мїмкiн болмаса, азаматтардыѕ осы санаты їшiн кґзделген тјртiппен тўрєын їй берудi;
      6) мїдделi министрлiктермен, ведомстволармен жјне ўйымдармен бiрлесе отырып балаларды сауыќтыру, дене тјрбиесi мен гигиеналыќ тјрбие жґнiнде шаралар ґткiзу, балалар ауылдарыныѕ ўйымдастыру-ќўќыќтыќ нысанына ќарамастан балалар ауылдарындаєы балалардыѕ денсаулыќ жаєдайларына баќылау жасау iсiн жїзеге асыруды ќамтиды.
     Ескерту. 33-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

34-бап. Отбасылыќ їлгiдегi балалар ауылдары мен

жасґспiрiмдер їйлерiн дамытудаєы
мемлекеттiк органдардыѕ рґлi

Ќорєаншы жјне ќамќоршы органдар отбасылыќ їлгiдегi балалар ауылдары мен жасґспiрiмдер їйлерiне тјрбиеленушi-балалардыѕ бiлiм алуына жјне оларды тјрбиелеуде, емдеу-профилактикалыќ жјне психологиялыќ-диагностикалыќ жўмыста јдiстемелiк кґмек кґрсетуге, сондай-аќ олардыѕ баєып-кїтiлуi, тјрбиеленуi мен бiлiм алуы жаєдайларына баќылау жасауды жїзеге асыруєа, тјрбиешi-аналарєа психологиялыќ-медициналыќ-педагогикалыќ мјселелер бойынша консультациялар беруге мiндеттi.

35-бап. Тјрбиеленушi-балалар ќўќыќтарыныѕ кепiлдiктерiн
ќамтамасыз ету жґнiндегi шараларды ќаржыландыру

1. Тјрбиеленушi-балаларды јлеуметтiк ќорєаудыѕ кепiлдiктерiн ќамтамасыз ету жґнiндегi шараларды жїзеге асыруєа арналєан шыєыстар ќўрылтайшылар ќаражаты жјне заѕмен тыйым салынбаєан ґзге де кґздер есебiнен жїргiзiледi.

2. Бiр тјрбиеленушiнi тамаќпен, киiммен, аяќ киiммен, жўмсаќ жабдыќтармен ќамтамасыз ету нормалары Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарына сјйкес белгiленедi.

36-бап. Мемлекеттiк мекемелердегi тјрбиеленушi-балалар

ќўќыќтарыныѕ кепiлдiктерiн ќамтамасыз ету
жґнiндегi шараларды ќаржыландыру

1. Атќарушы билiк органдары балалар ауылдарында жјне жасґспiрiмдер їйлерiнде тјрбиеленушi-балалардыѕ ќўќыќтарын саќтау мен ќорєау жґнiндегi нысаналы баєдарламаларды јзiрлеу мен орындауды бюджет ќаражаты шегiнде жїзеге асырады.

      2. Тјрбиеленушiлер мемлекеттiк бюджет есебiнен ўсталатын балалар ауылдарында (балалар їйлерiнде) болєан кездерiнде оларєа толыќ мемлекеттiк ќамтамасыз ету кепiлдiгi берiледi.
      3. Жасґспірімдер їйлерінде јлеуметтік бейімделуден ґтіп жатќан адамдарєа кїндізгі оќу нысанында жоєары, орта білімнен кейінгі немесе орта (техникалыќ жјне кјсіптік) бiлiм алуы кезеѕінде толыќ мемлекеттiк ќамтамасыз ету кепiлдiгi берiледi.
      Ескерту. 36-бапќа ґзгеріс енгізілді - ЌР 2007.07.27 N 320 (ќолданысќа енгізілу тјртібін 2-баптан ќараѕыз), 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕдарымен.

37-бап. Ќазаќстан Республикасыныѕ отбасы їлгісіндегі

балалар ауылы жјне жасґспірімдер їйлері туралы
заѕнамасын бўзєаны їшін жауаптылыќ

Ќазаќстан Республикасыныѕ отбасы їлгісіндегі балалар ауылы жјне жасґспірімдер їйлері туралы заѕнамасын бўзу Ќазаќстан Республикасыныѕ заѕдарында белгіленген жауаптылыќќа јкеп соєады.

Ескерту. Заѕ 37-баппен толыќтырылды - ЌР 2011.12.26 N 517-IV (алєашќы ресми жарияланєан кїнінен бастап ќолданысќа енгізіледі) Заѕымен.

Ќазаќстан Республикасыныѕ

Президентi

жүктеу/скачать 269.03 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: