УДК 378.014.24. ПАК Ю.Н. Инновационные аспекты модернизации высшего технического образования.
Обозначены основные тенденции развития высшего образования в эпоху глобализации. Рассмотрены проблемные вопросы модернизации высшей технической школы в условиях обостряющейся конкурентоспособности, приобретающей международное измерение. Актуализируется необходимость введения внутривузовского стандарта для разработки новых образовательных программ с инструментарием экономической целесообразности. Ключевым показателем конкурентоспособности высшего образования и его качества служит ориентированность образовательных программ на требования рынка труда, а инновационность развития высшей технической школы видится в тесной взаимосвязи триады: образование – наука – производство. Отмечается необходимость развития современной культуры образования – культуры «научить учиться», что особенно важно в условиях непрерывного образования – «образование в течение всей жизни». Обсуждается проблема соотношения фундаментальной естественно-научной подготовки бакалавров техники и ее практико-ориентированной составляющей. Показано, что интеллектуальные ресурсы целесообразно направлять на качественное обновление содержания образования, а не на создание управленческо-бюрократических структур.
|
ӘОЖ 378.014.24. ПАК Ю.Н. Жоғары техникалық білімді модернизациялаудың инновациялық аспектілері.
Жоғары білімді жаһандану кезеңінде дамытудың негізгі үрдістері белгіленген. Жоғары техникалық мектепті халықаралық деңгейге жеткен бәсекелестік жағдайында модернизациялау мәселелері қарастырылған. Экономикалық мақсат бағытындағы жаңа білім беру бағдарламаларын әзірлеуге арналған ЖООаралық стандартты енгізу қажеттілігі талқыланған. Білім беру бағдарламаларының еңбек нарығы талаптарына бағытталуы жоғары білім беру саласының бәсекелестікке қабілетті екенінің негізгі көрсеткіші болып табылады, ал жоғары техникалық білімді дамытудың жаңашылдығы білім-ғылым-өндіріс үштігінің тығыз байланысынан көрініс тапқан. Білім берудің «өмір бойы білім алу» тәрізді үздіксіз білім алу жағдайында маңызды болып табылатын білім беру мәдениетінің «оқуға үйрету» мәдениетін дамыту қажет екені байқалып отыр. Техника бакалаврларын фундаменталды ғылыми тұрғыдан дайындау және оның тәжірибелік-бағыттаушы негізінің сәйкестігі мәселесі жан-жақты қарастырылған. Интеллектуалды қорларды басқарушылық-бюрократиялық құрылымдарды құруға емес, білім беру саласын сапалы түрде жаңартуға бағыттаудың дұрыс екені көрсетілген.
|
UDC 378.014.24. PAK Yu.N. Innovation Aspects of Higher technical Education Modernization.
There are shown the main tendencies of higher education development in the epoch of globalization. There are considered the problem issues of higher school modernization in the conditions of sharpening competitiveness acquiring the international scales. There is actualized the necessity to introduce a new institutional standard for developing new educational programs with the instruments of economic expediency. The key indicator of higher education competitiveness and its quality serves educational program orientation to the labor market requirements, and innovation of higher technical school is seen in the close interacted triad: education – science – production. There is noted the need of developing modern culture of education – the whole life education. There is discussed the problem of relations between fundamental natural-scientific training of bachelors of engineering and its practice-oriented component. It is shown that intellectual resources are expedient to be aimed for the quality renovation of the education content but not for developing managerial-bureaucratic structures.
|
УДК 658.562. ШПАК А.В., СЕРГЕЕВ В.Я., ДУГАНОВА Г.К., КУШУМБАЕВА З.А. Инновационные компьютерные системы управления вузом: проблемы и опыт внедрения.
Рассматривается опыт внедрения инноваций в вузе на примере инновационного проекта «Электронный ректорат». Выделены три основных этапа внедрения инновационных процессов. Определена связь современных информационных технологий и организации учебного процесса в вузе. Определены основные принципы и методы управления на этапе презентации. Рассмотрено установление самых разнообразных форм обратной связи с адекватной реакцией и стимулированием инициативы сотрудников. Определены процессы, направленные на стабилизацию изменений и превращение их в общепринятые нормы. Рассмотрены рекомендации, позволяющие изменить количество сотрудников при внедрении инноваций.
|
ӘОЖ 658.562. ШПАК А.В., СЕРГЕЕВ В.Я., ДУГАНОВА Г.К., КУШУМБАЕВА З.А. ЖОО басқарудың инновациялық компьютерлік жүйелері.
ЖОО-ға «Электронды ректорат» инновациялық жоба үлгісіндегі инновацияларды ендіру тәжірибиесі қарастырылған. Инновациялық үдерістерді енгізудің үш негізгі кезеңі айқындалған. Заманауи информациялық технологиялар мен ЖОО-дағы оқу үдерісін ұйымдастыру арасындағы байланыс анықталған. Басқарудың тұсаукесер кезеңіндегі негізгі ұстанымдары мен әдістері көрсетілген. Кері байланыстың қызметкерлерді ынталандыру және барабар реакциямен түрлі формаларын орнату мәселесі қарастырылған. Өзгертулер тұрақтылығы мен оларды жалпы қабылданған нормаларға айналдыруға бағытталған үдерістер анықталған. Инновацияларды ендіру кезінде қызметкерлер санын өзгертуге мүмкіндік беретін нұсқамалар қарастырылған.
|
UDC 658.562. SHPAK A.V., SERGEYEV V.Ya., DUGANOVA G.К., КUSHUMBAYEVA Z.А. Innovation Computer Systems of Higher School Institution Governing: Problems and Implementation Experience.
There is considered the experience of implementing innovations in higher school institutions on the example of the innovation project «Electronic rector’s office». There are separated three main stages of implementing the innovation processes, defined the connection of modern information technologies and the teaching process organization at an institution. There are defined the main principles and methods of management at the stage of presentation, considered the establishing of various forms of feedback with an adequate response and stimulating of employees’ initiative. There are defined the processes aimed for stabilizing the changes and their transformation into general adopted norms. There are considered recommendations permitting to change the number of employees when implementing the innovations.
|
УДК 74.58. ИЛЬКУН В.И. О некоторых особенностях дуальной системы высшего технического образования.
Рассмотрены вопросы, касающиеся введения дуального образования в технических учебных заведениях среднего звена. Кратко проанализированы недостатки, свойственные современной системе поступления в вузы выпускников колледжей. В связи этим приведена классификация колледжей, принятая в США, Великобритании, Франции. На основании эволюции производственного обучения в училищах, техникумах и вузах предложено целесообразное сочетание теоретической и практической составляющих обучения в технических вузах. Приведены экспериментально полученные в результате хронометража данные по продолжительности поездок руководителей практик на предприятия (на примере АО «АМТ»), необходимые для более точного учета учебного времени преподавателей.
|
ӘОЖ 74.58. ИЛЬКУН В.И. Жоғары техникалық білім берудің қос жүйесінің кейбір ерекшеліктері турасында.
Орта топтағы техникалық оқу мекемелерінде қос білім беру жүйесін енгізуге қатысты мәселелер қарастырылған. Колледж түлектерінің ЖОО-ға оқуға түсуінің қазіргі жүйесіне тән кемшіліктер қысқаша түрде талқыланған. Осыған байланысты АҚШ, Ұлыбритания, Франция елдеріндегі колледждер классификациясы келтірілген. Мектеп, техникум және ЖОО-лардағы өндірістік оқыту эволюциясы негізінде техникалық ЖОО-да оқытудың теориялық және практикалық негіздерінің мақсатты түрдегі байланысы ұсынылған. Хронометраж нәтижесінде оқытушылардың оқу уақытын нақты есептеу үшін практика жетекшілерінің кәсіпорындарға бару ұзақтылығы туралы эксперимент барысында алынған мәліметтер келтірілген («АМТ» АҚ үлгісінде).
|
UDC 74.58. ILKUN V.I. Some Features of Dual System of Higher Technical Education.
There are considered the issues relating to the implementing dual education at technical educational establishments of the middle level. There are briefly analyzed the drawbacks implied to the modern system of college-leavers entering the university. In this connection there is presented classification of colleges adopted in the USA, Great Britain, France. Based on the evolution of professional education at technical schools, colleges and higher institutions there is suggested an expedient combination of theoretical and practical components of training at technical schools. There are presented experimentally obtained during the timing data on the duration of practice supervisors’ travel to enterprises (on example of JSC «АМТ»), needed for more accurate accounting of the teachers’ working time.
|
УДК 378.014.24. АХМЕТЖАНОВ Б., ГОЛОВАЧЕВА В., ПАК Д. Развитие высшего образования – вектор прогресса.
Дан анализ первой в Казахстане научной монографии «Болонский процесс и казахстанские реалии». Раскрыты глубинные причины возникновения Болонского процесса в Европе. Отмечается противоречивый характер Болонского процесса и низкая осведомленность вузовской общественности о его сути и целевых функциях. Обозначены роль и значение проблемы обеспечения качества и конкурентоспособности высшего образования в контексте Болонского процесса. Рассмотрены ключевые меры по повышению качества подготовки специалистов. Актуализируется проблема формирования профессиональных стандартов и развития социального партнерства вуз-производство. Отмечается, что в силу геополитического положения Казахстан может стать соединительным мостом между Европой и Азиатско-Тихоокеанским регионом в сфере высшего образования.
|
ӘОЖ 378.014.24. АХМЕТЖАНОВ Б., ГОЛОВАЧЕВА В., ПАК Д. Жоғары білімді дамыту – ілгерілеу векторы.
Қазақстанда тұңғыш рет жарияланып шыққан «Болон үдерісі және қазақстандық реалиялар» атты ғылыми монографияға талдау жасалған. Болон үдерісінің Еуропада пайда болуының түпкі себептері ашылған. Болон үдерісінің қарама-қайшы сипаты мен оның мәні және мақсаты турасында ЖОО қауымдастығының хабардар болуы төмен екені көрсетілген. Жоғары білім сапасы мен бәсекелестігін қамтамасыз ету мәселесінің Болон үдерісі контексіндегі рөлі және маңызы белгіленген. Мамандарды даярлау сапасын арттыруға бағытталған негізгі шаралар қарастырылған. Кәсіби стандарттарды қалыптастыру мен ЖОО-өндіріс әлеуметтік әріптестікті дамыту мәселесі өзектіленген. Геосаяси жағдайына байланысты Қазақстан жоғары білім беру саласында Еуропа мен Азия-Тынық мұхит аумағы арасындағы көпір болып табылуы ықтимал екені сөз етіледі.
|
UDC 378.014.24. Akhmetzhanov B., Golovachyova V., Pak D. Higher Education Development as Progress Vector.
There is given the analysis of the first in Kazakhstan scientific monograph «Bologna process and Kazakhstan realities». There are revealed the deep reasons of the Bologna process occurring in Europe. There is noted the contradictory character of the Bologna process and institutional public’s poor awareness of its essence and aims. There are shown the role and importance of quality assurance and higher education competitiveness in the context of the Bologna process. There are considered the key measures to increase specialists training quality. There is actualized the problem of forming professional standards and developing social partnership between an educational establishment and production. It is noted that due to its geopolitical position Kazakhstan can become a connecting bridge between Europe and Asian-Pacific region in the sphere of higher education.
|
УДК 621.01.531.3. БАКИРОВ Ж.Б., ТАНИРБЕРГЕНОВА А.А., ТАНИРБЕРГЕНОВА А.А. Расчет надежности деталей машин по усталостному разрушению.
При экспериментальном определнии кривой усталости наблюдается большой разброс опытных данных. Проведение испытаний большого количества натурных деталей представляется мало реальным. Поэтому исключительно важны расчетные методы распространения результатов испытаний образцов на натурные детали. Такие возможности открывает статистическая теория подобия усталостного разрушения Серенсена–Когаева. Согласно этой теории распределение предела выносливости детали аппроксимируется нормальным законом.
|
ӘОЖ 621.01.531.3. БӘКІРОВ Ж.Б., ТӘҢІРБЕРГЕНОВА А.Ә., ТӘҢІРБЕРГЕНОВА А.А. Қажу бұзылуы бойынша машина бөлшектерінің сенімділігін есептеу.
Қажу қисығын эксперимент бойынша анықтау барысында тәжірибе мәліметтерінің көп жағынан сәйкеспеушілігі кездеседі. Натурлық бөлшектерді жаппай сынақтан өткізуге мүмкіндік тумай отыр. Сол себепті, натурлық бөлшектердің үлгілерін сынақтан өткізу нәтижелерін таратудың есептеу әдістерін пайдалану маңызды болып табылады. Мұндай мүмкіншілікті Серенсен-Когаевтың қажып ыдырауға ұқсаудың статистикалық теориясы бере алады. Аталмыш теорияға сәйкес бөлшек төзімділігінің шегін белгілеу қалыпты заң бойынша жүзеге асады.
|
UDC 621.01.531.3. BAKIROV Zh.B., TANIRBERGENOVA A.A., TANIRBERGENOVA A.A. Design of Machine Parts by Fatigue Breakdown.
When defining experimentally the curve of fatigue there is observed a great scatter of experimental data. Testing a large number of nature parts seems to be of little reality. There fire there are exclusively important the design methods of disseminating the samples testing results for nature parts. Such possibilities are opened by statistical theory of the fatigue breakdown of Serensen-Kogayev. According to this theory the distribution of the part resistance limit is approximated by the normal law.
|
УДК 669.337.111. ГАЗАЛИЕВ А.М., ИСИН Д.К., ЕГОРОВ В.В., ИСАГУЛОВ А.З., ИСИН Б.Д. Интенсификация процессов фазовых преобразований в спекаемом слое аглошихты.
Проведены экспериментальные минералогические исследования агломерата, полученного под давлением технологического воздуха. В отличие от агломерата вакуумного спекания, где магнетит явно преобладает над гематитом, а последний представлен, в основном, агрегатными псевдоморфозами, в структуре агломерата, получаемого при дутьевом режиме спекания, преимущественное развитие получает гематит, причем большая его часть представлена крупными монокристаллами и скелетными блоками. С ростом температуры нагнетаемого воздуха увеличиваются и общее содержание гематита в агломерате, и размеры скелетных и монокристаллических образований гематита.
|
ӘОЖ 669.337.111. ҒАЗАЛИЕВ А.М., ИСИН Д.Қ., ЕГОРОВ В.В., ИСАҒҰЛОВ А.З., ИСИН Б.Д. Аглошихтаның жымдасқан қабаттарындағы фазалық өзгерулер үдерістерін қарқындату.
Технологиялық ауа қысымы арқылы алынған агломератқа тәжірбиелік минералогиялық зерттеулер жүргізілген. Гематиттан магнетит үстем болған кездегі вакуумдық жымдасудан алынған агломератқа қарағанда агломераттың бұл түрі негізінен агрегаттық жалған морфоздар арқылы көрініс тауып, жымдасудың үру режиміндегі агломерат құрылымда гематиттің дамуы басым болады да, оның көпшілік бөлігі ірі монокристалдар мен қаңқалық шығыр арқылы көрініс табады. Жіберілген ауа температурасының жоғарылауымен қатар агломераттағы гематиттің де жалпы құрамы, оның қаңқалық және монокристалдық түзілуінің өлшемдері ұлғаяды.
|
UDC 669.337.111. GAZALIYEV А.М., ISSIN D.R., YEGOROV V.V., ISSAGULOV A.Z., ISSIN B.D. Intensifying Phase Transformation Processes in Furnace Charge Sintered Layer.
There have been carried out experimental mineralogical studies of agglomerate obtained under the pressure of technological air. Contrary to the vacuum sintering agglomerate where magnetite obviously prevails over hematite, and the latter is mainly presented by aggregate pseudomorphs, in the structure of agglomerate obtained in the blow mode of sintering the prevailing development belongs to hematite, besides, its larger part is presented by large single-crystals and skeletal blocks. With growing temperature of the air pumped there increase both general haematite content in agglomerate and sizes of skeletal and single-crystal hematite formations.
|
УДК 669.018. ИСАГУЛОВ А.З., КУЛИКОВ В.Ю., КУСЖАНОВА А.А. Дисперсные материалы и их свойства.
Рассматриваются математические модели напряженно-деформированного состояния песчано-смоляной смеси, при одновременном статическом нагружении и термическом воздействии. Построена математическая модель смесей и процессов уплотнения. Плотность смеси регулировалась с помощью рациональных схем и режимов. Прикладное значение дисперсных систем предопределяет необходимость глубокого изучения их свойств, разработки методов физико-механического управления их свойствами. Рассмотрено построение реологической модели дисперсной песчано-смоляной среды для условия сдвига.
|
ӘОЖ 669.018. ИСАҒҰЛОВ А.З., КУЛИКОВ В.Ю., ҚҰСЖАНОВА А.А. Дисперсиялық материалдар және олардың қасиеттері.
Құм-қарамай қосындысының біркелкі статикалық және термиялық әсер жағдайында болған кезіндегі қауырт деформацияланған күйінің математикалық үлгілері қарастырылған. Қосындылар мен тығыздау үдерістерінің математикалық үлгісі жасалған. Қосынды тығыздылығы рационалды сұлбалар мен режимдер арқылы реттеліп отырған. Дисперсиялық жүйелердің қолданбалы маңызы олардың қасиеттерін, физика-механикалық басқару әдістерін әзірлеуді тереңірек зерттеуді алдын ала анықтайды. Ысырылуға арналған дисперсиялық құм-қарамай ортасының реологиялық үлгісін жасау қарастырылған.
|
UDC 669.018. ISSAGULOV A.Z., KULIKOV V.YU., KUSZHANOVA А.А. Disperse Materials and their Properties.
There are considered mathematical models of stressed-and-strained state of sand-and-resin mix with simultaneous static loading and thermal impact. There has been built a mathematical model of mixes and compacting processes. The mix density has been controlled using rational schemes and modes. The applied significance of disperse systems defines the necessity of deep studying their properties, developing methods of physical-and-mechanical controlling their properties. There is considered the n building of a rheological model of disperse sand-and-resin mix for the condition of shear.
|
УДК 669.782.1:669.046.5. ИСИН Д.К., БАЙСАНОВ С.О., ИППОЛИТОВ С.В., ИСИН Б.Д. Выплавка кремния и ферросилиция с использованием углеродистых восстановителей.
Объектом исследования является изучение возможности металлотермического получения кристаллического кремния и ферросилиция с использованием в качестве восстановителя различных видов углеродистых восстановителей. Опыт действующих предприятий показывает, что одним из лучших углеродистых восстановителей, отвечающих требованиям технологии электроплавки кремния, является древесный уголь. С другой стороны, древесный уголь имеет ряд недостатков, к которым следует отнести его дефицит, высокую стоимость и малую механическую прочность. Поэтому необходим подбор оптимальных составов шихт и их фракционного состава в зависимости от требуемого марочного сортамента металла и сплава.
|
ӘОЖ 669.782.1:669.046.5. ИСИН Д.Қ., БАЙСАНОВ С.О., ИППОЛИТОВ С.В., ИСИН Б.Д. Кремний мен ферросилицийді көміртекті қалпына келтіргіштерді қолдану арқылы қорыту.
Көміртектінің түрлі қалпына келтіргіштерді қолдану арқылы кристалды кремний мен ферросицилийді металды-термиялық әдіспен алу мүмкіндіктері зерттеу нысаны болып табылады. Жұмыс жасап жатқан кәсіпорындардың тәжірибесі көрсеткендей, ағаш көмір кремнийді электр қуаты арқылы қорыту технологиясы талаптарына жауап бере алатын ең үздік түрі болып табылады. Екінші жағынан, ағаш көмір тапшылық туғызатындықтан, баға жағынан қымбат және де механикалық беріктігі төмен болғандықтан, бірнеше кемшіліктерге ие болады. Сол себепті,талап етілетін маркалы сортаментке байланысты шихталардың оңтайлы құрамын таңдап алу қажет.
|
UDC 669.782.1:669.046.5. ISSIN D.K., BAISANOV S.O., IPPOLITOV S.V., ISSIN B.D. Melting of Silicon and Ferrosilicon using Carbonaceous Reducers.
The object of study is the possibility of metal thermal obtaining crystal silicon and ferrosilicon using as a reducer various types of carbonaceous reducers. The experience of working enterprises shows that one of the best carbonaceous reducers satisfying the requirements of silicon electric melting technology, is charcoal. On the other hand, charcoal has a number of drawbacks, among which its deficit, high cost and low mechanical strength. That’s why it is necessary to select optimal charge compositions and their fractional structure depending on the required grade assortment of metal and alloy.
|
УДК 669.225. МАСЛЕННИКОВ О.О. К вопросу об изучении дефектов в сплаве на основе серебра СрМ 92,5.
Представлены результаты металлографических и микрорентгеноспектральных исследований природы эндогенных включений в серебряном сплаве СрМ 92,5. Данный сплав используется для производства коллекционных монет «proof»-качества. Показано, что указанные включения образуются в результате эрозии графито-шамотного тигля и содержат до 54 ат.% кислорода. Избыток кислорода при водородном отжиге проката и заготовок может быть причиной пористости по механизму «водородной болезни». В свою очередь, пористость отжига может обусловливать образование при полировке поверхностных дефектов типа «лунок». Для аттестации качества сплава СрМ 92,5 была разработана методика металлографического анализа. По результатам исследований сделан прогноз источников загрязнения сплава инородными включениями и пористости.
|
ӘОЖ 669.225. МАСЛЕННИКОВ О.О. Құрамында СрМ 92,5 күмісі бар қорытындылардағы ақауларды зерделеу мәселесі жөнінде.
СрМ 92,5 күміс қорытындысындағы эндогендік қоспалар табиғатын металдыграфикалық және микроренгенспектрлік зерттеулер нәтижелері келтірілген. Аталмыш қорытынды «proof»-сапалы коллекциялық тиындарды өндіру үшін пайдаланылады. Бұл қоспалар графитті-шамот тиглінің эрозиясы нәтижесінде түзіліп, құрамында 54 ат.% дейін оттегі болады. Прокат пен дайындаманы сутекті босаңдату кезіндегі оттегінің мөлшерден артық болуы «сутекті ауру» механизмі бойынша кеуектіліктің пайда болуына себеп болады. Босаңдату кеуектілігі өз алдына «қуыс» тәрізді үстіңгі ақауларды жылтыратып өңдеу кезінде түзілуге себепші болады. СрМ 92,5 қорытындысы сапасын тексеру үшін металдыграфикалық талдау әдісі әзірленген. Зерттеулер нәтижесі бойынша қорытындының бөгде қоспалармен ластау және кеуектіліктің қайнар көздеріне болжам жасалды.
|
UDC 669.225. МАSLENNIKOV О.О. Studying Defects in Alloys Based on Silver Alloy СрМ 92,5.
There are presented the results of metallographic and micro-X-ray-spectral studies of the nature of endogenous inclusions in silver allot СрМ 92,5. This alloy is used for producing collection coins of «proof»-quality. It is shown that these inclusions from as a result of graphite-chamotte crucible and contain up to 54 at.% of oxygen. The oxygen excess in hydrogen annealing can be a cause of porosity by the mechanism of «hydrogen disease». In it turn, the annealing porosity can cause the forming of surface defects of «hole» type. To certify the quality of СрМ 92,5 alloy there was developed a methodology of metal graphic analysis. By the results of studying there were predicted the sources of the alloy pollution with foreign inclusions and porosity.
|
