РЕЗЮМЕ
УДК 378.014.24(1-87). ПАК Ю.Н., ШИЛЬНИКОВА И.О., ПАК Д.Ю. Состояние и тенденции развития Болонского процесса за рубежом.
Рассмотрены системы высшего образования европейских стран в контексте Болонского процесса. Показаны характерные особенности развития высшей школы Западной, Северной и Восточной Европы. Отмечены особенности финансирования многоуровневого европейского высшего образования, его преемственность и совместимость. Показано, что значимым критерием, характеризующим результативность интеграционного процесса, служит заинтересованное участие ППС, руководителей вузов, студентов и профсоюзов в развитии Болонского процесса. Дан сравнительный анализ включенности европейских стран в реализацию двухуровневой системы подготовки и национальных систем квалификации. Обеспечение сопоставимого качества образования на основе внедрения взаимопризнаваемых систем оценки качества служит условием сближения европейских систем и формирования единого образовательного пространства. Отмечено, что развитие Болонского процесса идет по пути синергии передового опыта европейских стран и лучшей практики национальных систем образования.
|
ӘОЖ 378.014.24(1-87). ПАК Ю.Н., ШИЛЬНИКОВА И.О., ПАК Д.Ю. Болон процесінің шетелдегі күйі және даму тенденциялары.
Болон процесі контекстінде еуропалық елдердің жоғары білім беру жүйесі қарастырылған. Батыс, Солтүстік және Шығыс Еуропа жоғары мектебі дамуының ерекшеліктері көрсетілген. Көп деңгейлі еуропалық жоғары білімді қаржыландыру ерекшеліктері, оның сабақтастығы және үйлесімділігі аталған. Шоғырландыру процесінің нәтижелілігін сипаттайтын маңызды өлшем ПОҚ, ЖОО басшыларының, студенттер мен кәсіподақтардың Болон процесін дамытуға мүдделі қатысуы болатыны көрсетілген. Еуропалық елдердің екі деңгейлі дайындық жүйесін және ұлттық біліктілік жүйелерін іске асыруға қосылғандығын салыстырмалы талдау берілген. Сапаны бағалаудың өзара танылатын жүйелерін ендіру негізінде білімнің салыстырылатын сапасын қамтамасыз ету еуропалық жүйелерді жақындастырудың және бірыңғай білім кеңістігін құрудың шарты болады. Болон процесінің дамуы еуропалық елдердің озық тәжірибесінің және ұлттық білім жүйелерінің үздік практикасының синергиясы жолымен жүретіні аталған.
|
UDC 378.014.24(1-87). PAK Iu.N. SHILNIKOVA I.O., PAK D.Iu. Condition and tendencies of Bologna Process development abroad.
There were considered the higher education system of the European countries in the Bologna Process context. There were shown the defining characteristics of development of the higher school of the Western, Northern and Eastern Europe. There were noted the financing features of the multilevel European higher education, its continuity and compatibility. It is shown that the significant criterion characterizing productivity of integration process is the interested participation of the teaching stuff, chiefs of the universities, students and trade unions in Bologna Process development. There was given the comparative analysis of the European countries’ involvement into the realization of two-level system of preparation national systems of qualification. Ensuring of comparable quality of education on the basis of introduction of the inter-acceptable systems of quality assessment serves as a condition of rapprochement of the European systems and formations of uniform educational space. It is noted that development of Bologna Process goes by the way of a synergy of the advanced practice of the European countries and the best practice of national education systems.
|
УДК 378.01:001. КОЧКИН А.М. Система управления продажами образовательных услуг высшего учебного заведения.
Рассматриваются вопросы, связанные с набором абитуриентов в высшее учебное заведение. Предложено рассматривать заключительный этап профориентационной работы как продажу образовательных услуг вузом. Показаны особенности продажи образовательных услуг вуза. Рассмотрена система управления продажами образовательных услуг абитуриентам. Система имеет два регулятора. Действия, предпринимаемые другими вузами по набору студентов, рассматриваются как возмущающие воздействия. Введены и проанализированы критерии оценки результатов приема студентов в вуз. С целью снижения инерционности действия системы предложена обратная связь, которая реализуется с использованием современных технологий.
|
ӘОЖ 378.01:001. КОЧКИН А.М. Жоғары оқу орнының білім беру қызметтерін сатуды басқару жүйесі.
Талапкерлерді жоғары оқу орнына қабылдаумен байланысты мәселелер қарастырылады. Кәсіптік бағдар беру жұмысының қорытынды кезеңін ЖОО-ның білім беру қызметтерін сатуы ретінде қарастыру ұсынылған. ЖОО білім беру қызметтерін сату ерекшеліктері көрсетілген. Талапкерлерге білім беру қызметтерін сатуды басқару жүйесі қарастырылған. Жүйенің екі реттегіші бар. Басқа ЖОО студенттерді қабылдау бойынша жасайтын әрекеттері ауытқушы әсерлер ретінде қарастырылады. Студенттерді ЖОО қабылдау нәтижелерін бағалау өлшемдері енгізілген және талданған. Жүйе қолданылуының инерциялылығын азайту мақсатында заманауи технологияларды пайдалану арқылы іске асырылатын кері байланыс ұсынылған.
|
UDC 378.01:001. KOCHKIN A.M. Management system of selling the educational services of higher education.
There are considered the questions connected with the applicants’ intake to the college. It has been suggested to consider the final stage of vocational guidance work as the sale of educational services by the college. There are shown the peculiarities of the college educational services sale. The system of sale management of educational services to the applicants is considered. The system has the two regulators. The actions which are undertaken by the other colleges on the students’ intake are considered as disturbing impact. The criteria of the results assessment of the students’ intake to the college are brought in and analyzed. For the purpose of decreasing the system function persistence it has been suggested the feedback which is realized with usage of the modern technologies.
|
УДК 378.1. ПОРТНОВ В.С., ТУРСУНБАЕВА А.К., ИНТЫКОВ Т.С., СЕРГЕЕВ В.Я., БАЙМУЛЬДИНА А.Ю. Университет в Болонском процессе.
Интернационализация образовательных программ высшего образования открывает огромные перспективы в совершенствовании образовательного процесса. Во-первых, это реализация академических свобод обучающихся и Университета. Создание сопоставимых с зарубежными образовательных программ даст перспективу развития мобильности студентов и ППС. Во-вторых, формирование направлений (специализаций) должно организовываться только на четвертом курсе. Основой такого выбора должен стать опыт практических знаний, приобретенный во время практики, и фундаментальная подготовка студента. Краеугольным камнем качества обучения является высокопрофессиональный профессор. Основой тому являются проводимые им научные исследования, опыт профессиональной деятельности на предприятии.
|
ӘОЖ 378.1. ПОРТНОВ В.С., ТҰРСЫНБАЕВА Ә.К., ЫНТЫҚОВ Т.С., СЕРГЕЕВ В.Я., БАЙМУЛЬДИНА А.Ю. Болон процесіндегі университет.
Жоғары білімнің білім беру бағдарламаларын интернацияландыру білім беру процесін жетілдіруде орасан зор перспективаларды ашады. Біріншіден, бұл білім алушылардың және Университеттің академиялық еркіндіктерін іске асыру. Шетелдік білім беру бағдарламаларымен салыстырылатын бағдарламаларды жасау студенттердің және ПОҚ ұтқырлығын дамыту перспективасын береді. Екіншіден, бағыттарды (мамандандыруларды) құру тек төртінші курста ұйымдастырылуға тиіс. Мұндай таңдаудың негізі практика кезінде алынған практикалық білім тәжірибесі және студенттің маңызды даярлығы болуға тиіс. Оқу сапасының ең негізгісі жоғары білікті профессор болып табылады. Оның негізі оның келтіретін ғылыми зерттеулері, кәсіпорындағы кәсіби қызметінің тәжірибесі болып табылады.
|
UDC 378.1. PORTNOV V.S., TURSUNBAEVA A.K., INTYKOV T.S., SERGEEV V.Ya., BAIMULDINA A.Iu.
The university in Bologna process.
The internationalization of the educational programs of higher education opens the great prospects in improvement of educational process. Firstly, it is the realization of academic freedom of the students and university. Creation of the educational programs comparable with the foreign ones will give the prospect of mobility development of the students and teaching stuff. Secondly, the specialization forming must be organized only in the student’s fourth year. The experience of the practical knowledge, which is acquired during the practice, and the student’s fundamental training have to become a base to such a choice. A foundation stone of teaching quality is the highly professional professor. The base for that are the scientific researches that he had carried out and the experience of the professional activity in the enterprise.
|
УДК 378.14:004=512.122. ХАСЕН М.А. Обучение текстам специализированного направления в высшем техническом учебном заведении.
Рассматривается необходимость формирования у студентов высшего технического учебного заведения навыков применения технических текстов и переводов с использованием профессиональной терминологии по специальности. Также говорится, что необходимо использовать пять уровней между передачей и принятием информации при применении технических текстов по специальности. Во главе всего стоит качественная организация условий овладения формой общения и деятельности, изучения профессиональной терминологии по специальности. В статье говорится, что учитывая передачу и восприятие сведений, обращая особое внимание на виды речи, можно вызвать мыслительный процесс у слушателя. Сказано, что в данных текстах должна рассматриваться необходимость применения научного стиля, понятности, развития научно-профессиональной речи. Работа с текстом тесно связана с работой со словарем. Также, при составлении словарей, заданий, тестовых вопросов в целях формирования практики навыков создания условий для самостоятельной работы, самостоятельного чтения указана необходимость следовать систематичности обучения.
|
ӘОЖ 378.14:004=512.122. ХАСЕН М.Ә. Жоғары техникалық оқу орнында мамандық бағдарлы деңгейдегі мәтіндерді оқыту.
Жоғары техникалық оқу орнында студенттердің мамандығына қатысты кәсіби терминологияны пайдалана алуы, ойларын жеткізуге, аударма жасауға дағдыларын қалыптастыру міндеті қарастырылған. Ақпараттың берілуі мен қабылдануы арасындағы бес деңгейді техникаға қатысты мәтіндерді бергенде қолданысқа алу қажеттігі сөз етіледі. Оқыту сол кезде қатынас жасау мен іс әрекеттердің формасын игеру шарттарын ұйымдастыру ретінде алда тұратындығы талданады. Мәліметтің берілуі мен қабылдауын ескеруде сөйлеу әрекеті түрлеріне басты назар аудара отырып тыңдаушыға ой шақырта алуы ескерілген. Берілген мәтіндерде оқытудың ғылымилығы, түсініктілігі, қажеттігі, көрнекілігі қарастырылуы қажеттігі айтылған. Мәтінмен жұмыс істеу сөздік жұмысына тығыз байланыстылығы қарастырылады. Сөздік, тапсырма, тест сұрақтарын құрастыруда білім алушының жеке өзіндік оқу іс-әрекеті үшін жағдай жасау, өз бетімен оқу, өзін дамыту, өз бетімен іске асыру машығын қалыптастыру мақсатында оқытудың жүйелілігімен бір ізділігін қамтамасыз ету талабы берілген.
|
UDC 378.14:004=512.122. HASEN M.A. Teaching the specialized texts in higher technical educational institution.
There is considered the necessity of forming the skills for using the technical texts and translations of the students of higher educational technical institution, using the professional terminology on specialization. It is also said that it is necessary to use five levels between the information transmissions in using the technical texts on specialization. In the lead of all there is the training like the organization of conditions of communication form mastering and activity, studying the professional terminology on specialization. In the article there is informed that taking into account the transmission and reception of news paying special attention to the types of speech it is possible to cause the intellectual process of a listener. It is said that in the given texts there must be considered the necessity of using the scientific style, comprehensibility, development of scientific-professional speech. The work with the text is closely connected with the work with the dictionary. Also compiling the dictionaries, tasks, text questions for purpose of forming the practice of skills of creating the necessary conditions for independent reading there is indicated the necessity of following the education systematic character.
|
УДК 622.7. ШЕРЕМБАЕВА Р.Т., ОМАРОВА Н.К., АКИМБЕКОВА Б.Б. Планирование эксперимента при флотации сульфидных медных руд c применением нового флотореагента «Р».
Методом математического планирования эксперимента, с использованием плана трехфакторного эксперимента на пяти уровнях определены оптимальные условия процесса флотации медной сульфидной руды с новым флотореагентом «Р». Определяющими факторами процесса обогащения являются расходы реагентов, г/т: реагента-собирателя «Р», регулятора среды извести, вспенивателя Т-92. Эксперименты проведены при режиме измельчения 58% класса -0,074 мм. Максимальные показатели по извлечению меди в концентрат наблюдаются при расходе извести 1,5 кг/т. Наиболее оптимальным является расход реагента-собирателя Р 20 г/т, вспенивателя Т-92 55 г/т.
|
ӘОЖ 622.7. ШЕРЕМБАЕВА Р.Т., ОМАРОВА Н.К., ӘКІМБЕКОВА Б.Б. Жаңа «Р» флотореагентін қолданып, сульфидтік мыс рудаларын байыту кезіндегі экспериментті жоспарлау.
Бес деңгейдегі үш факторлы экспериментті пайдалану арқылы экспериментті математикалық жоспарлау әдісімен жаңа «Р» флотореагенті бар сульфидтік мыс рудасын байыту процесінің оңтайлы шарттары анықталған. Байыту процесін анықтаушы факторлар реагенттердің, г/т: «Р» жинағыш-реагентінің, әктас ортасын реттегіштің, Т-92 көбіктендіргішінің шығындары болып табылады. Эксперименттер 0,074 мм класты 58% ұнтақтау режимінде жүргізілген. Мысты концентратқа алу бойынша ең көп көрсеткіштер 1,5 кг/т әктас жұмсалғанда байқалады. Р жинағыш-реагентінің аса оңтайлы шығыны – 20 г/т,
Т-92 көбіктендіргішінің шығыны 55 г/т болып табылады.
|
UDC 622.7. SHEREMBAEVA R.T., OMAROVA N.K., AKIMBEKOVA B.B. The experiment planning under the floatation of sulfide copper ores using the new floatation reagent “R”.
Using the mathematical method of experiment planning using the three-factor design experiment there are defined the optimal conditions of floatation process of copper sulfide ore with the new floatation regent “R”. The determining factorы of enrichment process are the reagent consumptions, g/t: reagent-collector “R”, regulator of lime medium, foaming agent T-92. The experiments were conducted under the crumbling regime 58% of -0,074 mm class. The maximal coefficient on the copper recovery into the concentrate is observed under lime expense of 1,5 kg/t. The most optimal is the expense of reagent-collector R 20 g/t, foaming agent T-92 55 g/t.
|
УДК 621.74. ИСАГУЛОВ А.З., КУЛИКОВ В.Ю., ИСАГУЛОВА Д.А., ЩЕРБАКОВА Е.П., ЧУДНОВЕЦ Т.В. Определение параметров фильтрационных процессов при уплотнении смеси воздушным потоком.
Рассмотрены параметры процесса фильтрации при уплотнении смеси воздушным потоком. Качество отливки зависит в наибольшей степени от качества формы. Одним из основных факторов повышения эффективности машиностроения является совершенствование его заготовительной базы. Формы имеют равномерную плотность и высокую прочность при использовании процесса Seiatsu и импульсной формовки. Для расчета фильтрации газа через литейную форму применены те же зависимости, которые используются в механике жидкостей и газов для описания фильтрации в пористой среде. Определено, что по ладу формы имеет место наибольшая потеря давления и, как следствие, плотности при любых значениях исходного давления. Предложенные зависимости и опытные данные позволяют определить необходимые конструктивно-технологические параметры процесса.
|
ӘОЖ 621.74. ИСАҒҰЛОВ А.З., КУЛИКОВ В.Ю., ИСАҒҰЛОВА Д.А., ЩЕРБАКОВА Е.П., ЧУДНОВЕЦ Т.В. Қоспаны ауа ағынымен тығыздағанда сүзгілеу процестерінің параметрлерін анықтау.
Қоспаны ауа ағынымен тығыздағанда сүзгілеу процесінің параметрлері қарастырылған. Құйманың сапасы көп дәрежеде қалыптың сапасына байланысты болады. Машина жасау тиімділігін жоғарылатудың негізгі факторларының бірі оның дайындама базасын жетілдіру болып табылады. Seiatsu процесін және импульстік қалыптауды пайдаланғанда қалыптардың тығыздығы біркелкі және беріктігі жоғары болады. Газды құю қалыбы арқылы сүзгілеуді есептеу үшін кеуекті ортада сүзгілеуді сипаттау үшін сұйықтықтар мен газдар механикасында пайдаланылатын тәуелділіктер қолданылған. Қалыптың үйлесімі бойынша қысымның ең көп жоғалуы, осының салдарынан, алғашқы қысымның кез келген мәнінде тығыздықтың орын алатыны анықталған. Ұсынылған тәуелділіктер мен тәжірибелік деректер процестің қажетті конструкция-технологиялық параметрлерін анықтауға мүмкіндік береді.
|
UDC 621.74. ISSAGULOV A.Z., KULIKOV V.Iu., ISSAGULOVA D.A., SHERBAKOVA E.P., CHUDNOVEC T.V.
Defining the parameters of filtration processes in case of mixture consolidation by the air stream.
There are considered the parameters of filtration in case of mixture consolidation by the air stream. The quality of casting mostly depends on the quality of the cast. One of the main factors of effectiveness increase of the machine building is the improvement of its procurement base. The forms have even density and high strength when using Seiatsu process and impulse forming. For gas filtration calculation through casting mold there are used the same dependences which are used in the fluid and gas mechanics for description of filtration in porous medium. It is defined that by mold of the form there is the greatest loss of the pressure and density in any significance of initial pressure. The suggested dependencies and the experimental data allow to identify the required constructive-technological parameters of process.
|
УДК 669.713.013(574.25). ПАК Р.В., КАМЗИН Ж.Ж., СУЮНДИКОВ М.М. Использование эмпирического уравнения для определения концентрации глинозема в криолит-глиноземном расплаве.
Рассматриваются вопросы применения эмпирической зависимости для определения концентрации глинозема в криолит-глиноземном расплаве. Указаны границы ее применимости. Рассказывается о разработке нового способа экспресс-анализа концентрации глинозема в ванне электролизера на ее основе. Проведен детальный анализ графиков работы электролизеров в режиме автоматической подачи глинозема в электролит. Это позволяет определить условия, на основании которых автоматически производится выбор режима питания и корректировка периода подачи глинозема в электролит. Все это позволяет поддерживать концентрацию глинозема в заданных пределах. Сопоставление данных практических измерений и рассчитанных значений концентрации глинозема показало, что использование предложенного эмпирического уравнения для определения содержания глинозема в электролите дает результаты, максимально приближенные к действительности.
|
ӘОЖ 669.713.013(574.25). ПАК Р.В., КАМЗИН Ж.Ж., СҮЙІНДІКОВ М.М. Криолитті-алюминий тотығы балқымасындағы алюминий тотығының концентрациясын анықтау үшін эмпирикалық теңдеуді пайдалану.
Криолитті-алюминий тотығы балқымасындағы алюминий тотығының концентрациясын анықтау үшін эмпирикалық тәуелділікті қолдану мәселелері қарастырылады. Оның қолданылу шекаралары көрсетілген. Оның негізінде электролизер ваннасында алюминий тотығының концентрациясын жылдам талдаудың жаңа тәсілін әзірлеу туралы айтылады. Электролизерлердің алюминий тотығын электролитке автоматтық беру режимінде жұмыс істеу графиктерін толық талдау жүргізілген. Бұл олардың негізінде қоректендіру режимін таңдау және алюминий тотығын электролитке беру кезеңін түзету автоматтық жүргізілетін шарттарды анықтауға мүмкіндік береді. Осының барлығы алюминий тотығының концентрациясын берілген шекте ұстап тұруға мүмкіндік береді. Практикалық өлшемдер деректерін және алюминий тотығы концентрациясының есептелген мәндерін салыстыру мынаны көрсетті: электролиттегі алюминий тотығының мөлшерін анықтау үшін ұсынылған эмпирикалық теңдеуді пайдалану ақиқатқа барынша көп жуықталған нәтижелерді береді.
|
UDC 669.713.013(574.25). PAK R.V., KAMZIN Zh.Zh., SUYUNDIKOV M.M. Usage of empirical equation to define the concentration of argil in cryolite-argil melt.
There are considered the questions of using the empirical dependency for defining the concentration of argil in cryolite-argil melt. There are shown the boundaries of its application. It is told about the designing of the new method of quick analysis of argil concentration in the pool of electrolyzer on its base. It was done the detailed analysis of electrolyzers’ operating schedule in regime of automatic supply of argil into electrolyte. It allows determining the conditions on the base of which the choice of supply regime and the correction of argil supply period into electrolyte. All this allows supporting the argil concentration in given frames. Comparison of the given practical measurements and calculated significances of argil concentration has shown that the usage of the suggested empirical equation for defining presence of in argil in electrolyte give the results, which are maximal approximate to reality.
|
УДК 669.176.019. ИБРАЕВ И.Қ., ИБРАЕВА О.Т., АРТЫКБАЕВ О. Механизм обезуглероживания при кристаллизации стали в изложнице.
Приведены результаты исследования механизма обезуглероживания кипящей стали при кристаллизации в изложнице. Установлено изменение химического состава кипящей стали и протяженность твердой и твердожидкой зон в процессе свободного кипения стали в изложнице. Определено влияние кислорода атмосферы на скорость окисления углерода, газонасыщенность и загрязненность стали неметаллическими включениями. Установлены два механизма обезуглероживания металла: ликвационного и равновесного. Предложен способ безокислительного обезуглероживания, позволяющий снизить газонасыщенность и загрязненность стали неметаллическими включениями, улучшить структуры корковой зоны слитка. Организация свободного кипения стали в безокислительной атмосфере приводит к снижению количества окислительного слиткового шлака. Результаты исследований имеют практический интерес для теории и практики разливки и формирования слитка низкоуглеродистой кипящей стали.
|
ӘОЖ 669.176.019. ЫБРАЕВ И.Қ., ЫБРАЕВА О.Т., АРТЫҚБАЕВ Ө. Болаттың құймақалыпта кристалданғандағы көміртексізденудің механизмі.
Құймақалыптағы кристалдану кезінде қайнаған болаттың көміртексіздену механизмін зерттеу нәтижелері келтірілген. Қайнаған болаттың химиялық құрамының өзгеруі және болаттың құйма қалыпта еркін қайнауы процесінде қатты және қатты-сұйық аймақтардың созылуы анықталған. Атмосфера оттегінің көміртектің тотығу жылдамдығына, болаттың газбен қаныққандығына және металл емес кірінділермен ластанғандығына әсері анықталған. Металдың көміртексізденуінің екі механизмі анықталған: сұйылтатын және тепе-теңдік. Газбен қаныққандықты және болаттың металл емес кірінділермен ластануын азайтуға, құйма кесектің қабықты аймағының құрылымын жақсартуға мүмкіндік беретін тотықтырмайтын көміртексіздену тәсілі ұсынылған. Болаттың тотықтырмайтын атмосферада еркін қайнауын ұйымдастыру тотықтырғыш құйма кесек қожының мөлшерін азайтуға әкеледі. Зерттеулер нәтижелерінің төмен көміртекті қайнаған болатты құю және құйма кесегін құру теориясы мен практикасы үшін практикалық қызығушылық тудырады.
|
UDC 669.176.019. IBRAEV I.K., IBRAEVA O.T., ARTYKBAEV O. The mechanism of decarbonisation under crystallization of steel in the mould.
There are the results of mechanism research of rimmed steel decarbonisation under crystallization on the mould. There are determined the change of chemical composition of rimmed steel and the extension of solid and solid liquid zones in the process of easy boiling of steel in the mould. It is determined the influence of atmosphere oxygen on the rate of carbon oxidation, gas content and dirtiness of steel by the non-metallics. There are known two mechanisms of steel decarbonisation: liuatoin and equilibrium. It was suggested the method of non-oxidizing decarbonisation which allows decreasing gas content and dirtiness of steel by the non-metallics, to improve the structures of ingot rim zone. The organizations of easy boiling of steel in a non-oxidizing atmosphere cause the decrease of the oxidating ingot dross. The results of the researches are of interest for theory and practice of a ingot casting and formation of a law-carbon boiling steel.
|
Достарыңызбен бөлісу: |
