Тақырыбы:
«Паллиативті көмектің негіздері.
Қазақстандағы паллиативтік көмек»
Орындаған: 401КЛД студенті
Әбілқайыр Ү
Қарағанды 2022
- Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы(ВОЗ) бойынша паллиативтік көмек- дамудың терминальді кезеңдеріндегі асқынған аурулары бар науқастарға белсенді кешенді көмек көрсету болып табылады.
Анықтамасы
Паллиативтік көмектің мақсаты - Паллиативтік көмектің мақсаты пациенттер мен олардың отбасыларының өмір сүруінің барынша қолайлы болуына қол жеткізу болып табылады.Әрбір адам тиісінші жақсы жағдайда емделуге және өмір мен өлімнің қолайлы болуына құқығы бар. Ауруының емі жоқ болған жағдайда да, адам көмек пен қолдаусыз қалмауы керек.
Паллиативті көмектің мақсаты: - Ауырсынуды жеңілдету
- Симптомдарды жеңілдету, жою
- Психологиялық, әлеуметтік және рухани көмек көрсету
Терминнің шығуы Паллиативтік көмекті ұйымдастыру - Қазіргі заманғы паллиативтік көмектің негізі 1967 жылы Лондонда доктор Сесилия Сандерстің онкологиялық науқастарға арналған алғашқы хоспис құруымен қаланды. Хоспис сөзі латын тілінен аударғанда хоспис дегенді білдіреді. Орта ғасырларда Монархияларда ғибадат етуге барған науқастарға көмектесуге арналған осындай үйлер болған.
Ұлыбританиядағы алғашқы хоспистің негізін қалаушы доктор Сесилия Сандерс (1918 - 2005) Ең бірінші кезекте көмек кімдерге көрсетіледі? - емделмейтін онкологиялық науқастар;
- Инсультпен ауырған науқастар, сондай-ақ созылмалы аурудың терминальді сатысындағылар
- АИТВ-инфекциясының терминалдық сатысындағы науқастар.
- Әртүрлі психотерапия түрлері
- Арт-терапия (сурет салу, музыканы тыңдау,қолөнер және т.б) Бұлар науқастың көңілін аударып, жаман ойлар, ауырсынуды уақытша ұмыттырады.
- Эмоциялық және вербалды емес медицина қызметкерлернің науқаспен қарым-қатынасы.
Ауырсынуды басудың үш кезеңі Өлімді қабылдау стадиялары - 1-кезең – қабылдамау Ең жиі кездесетіні – «Мен өзімді жақсы сезінемін» деген мәлімдемелер. Адам жақын арада болатын өлім туралы ойлардан бас тартады
- 2-кезең – қарсыласу. Бұл кезең өлімнің жақындауымен келіспегенде пайда болады. Көмек көрсетуде қиындықтар туындауы мүмкін, өйткені адамның барлық сезімдері ашулану мен дені сау адамдарға қызғанышпен ауыстырылады.
Өлімді қабылдау стадиялары - 3-кезең – «келісуге» әрекет жасау Адам өлімнің болмай қоймайтынымен келіседі, бірақ оны кейінге қалдыруға «келісуге» тырысады. «Балаларымның мектеп бітіруі үшін бәрін жасаймын».
- 4-кезең – депрессия. Бұл кезеңде ол болып жатқан оқиғаның еріксіздігін түсіне бастайды. Үнсіздікке батып, сөйлесуден бас тарта алады, үнемі жылайды.
- 5-кезең – қабылдау. Өлімге қарсы тұрудың соңғы кезеңі. Бұл кезеңдегі адам өлімнің жақындауын сөзсіз финал ретінде қабылдай отырып, тыныш және бейбіт болады.
Симптоматикалық ем - Симптоматикалық емді жүргізу үшін әр науқастың жасына, ауруының даму процессіне байланысты бағаланады
- Симптомдардың себептерін анықтау,емдеу
- Науқастың өмірінің соңғы уақытындағы симптомдарды жеңілдетуге тырысу:
Симптомдар Қазақстандағы Паллиативті көмек - Паллиативтік көмек бүкіл әлемде белсенді дамып келеді. Қазақстан үшін бұл медицинаның салыстырмалы түрде жаңа саласы. Алғаш рет паллиативтік көмек 2009 жылы Қазақстан Республикасында «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Кодексте көрініс тапты.
- Қазақстандағы алғашқы хоспис 1999 жылы Алматы қаласында құрылған. 2007 жылы «Хоспис» МКҚК «Алматы қаласы Денсаулық сақтау басқармасының қалалық паллиативтік көмек орталығы» болып өзгертілді. Алғашқы 30 төсек 2008 жылы 70-ке дейін ұлғайтылды. Алматы қалалық орталығында жыл сайын 2000-ға дейін науқас ем алады. Бүкіл Қазақстанда бар болғаны 7 хоспис пен бірнеше медбикелік стационар жұмыс істейді – олар Алматыда (2), Павлодарда, Қарағандыда, Өскеменде, Семейде және Қостанайда. Бірақ олар қажеттілікті қанағаттандырмайды.
Достарыңызбен бөлісу: |
