Пәнңің оқу бағдарламасының бірінші беті

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Металлургия, машина жасау және көлік факультеті
Машина жасау және стандарттау кафедрасы

ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ (Syllabus)
Кескіш аспаптардың қазіргі түрлері

Павлодар

Пәннің оқу бағдарламасы (Syllabus) бекіту парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.4/19

БЕКІТЕМІН ММЖжК факультетінің деканы ___________ Тоқтағанов Т.Т. (қолы) 20__ж. «___»____________

Құрастырушы: т.ғ.к доцент ________________ Касенов А.Ж.

Кескіш аспаптардың қазіргі түрлері пәні бойынша

6М071200 – Машина жасау мамандықтың магистранттеріне арналған күндізгі оқу нысаны үшін
Бағдарлама 20__ж. «___» _________бекітілген

Жұмыс оқу бағдарламаның негізінде жасалған 2013 ж. «___»____________кафедра отырысында ұсынылған №___ хаттама

Кафедра меңгерушісі __________ Ықсан Ж.М. 20__ж. «____» ________

(қолы)
ММЖжК факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған

20__ж. «_____»____________№____ хаттама
ОӘК төрағасы _______________ Ахметов Ж.Е. 20__ж. «_____»___________

(қолы)

Міндетті бойынша компонент

Барлығы – 3 кредит

2 курс

3 семестрде

Дәріс – 30 сағат

Тәжірибе сабақтар – 15 сағат

СӨЖ – 180 сағат

Оның санында ОӨЖ ОӨЖМ – 45 сағат

Жалпы еңбексыйымдылық - 225 сағат

Қортынды тексеру түрі Емтихан – 3 семестр

«Кескіш аспаптардың қазіргі түрлері» пәнін зерделеу алдында оқытылатын пәндерінің тізімі:

- металл кескіш құрал-жабдықтардың қазіргі түрлері;

- басқару жүйелері және машина жасаудағы квалиметрия.

Тәртіптің, келесі зерттеу жанында қайсылардың тәртіп білімдері қажетті машина шығару технологиясы; магистртерлік диссертацияны орындау кезінде.

Қажетті мәліметтер 67-36-33. ішкі 1201

Б1 корпусындағы 214 кафедрада болу уақыты кестеге байланысты
3 Пән, мақсаттарымен міндеттері
Пәннің мақсаттары – Магистранттерге сауатты жобалауды үйрету және жаңа кескіш аспаптарды пайдаландыру. Машина жасаудағы технологиялық процесстерде колданылатын әр түрлі кескіш аспаптарды білу, олардын геометриясы, конструкциясы, тағайындауымен, өндеу әдістерімен, өзық кескіш аспаптармен танысу.

Пәннің міндеттері:

Металл кескіш аспаптарды жобалау және жасау пәннің міндетті: магистранттерді металл кескіш аспаптарды жобалауды, аспаптын материалын тағайындау, металл кескіш аспаптардын дұрыс типтерін алу, кескіш аспаптардын геометриялық және конструктивті элементтерін тәжиребелік тандау, кесу режимін, өндеу білдектердің дәлдігін және кедірбұдырлығын, аспаптын тозуын, кесу кұштерін, кесу режимін есептеу, сапасын көтеру, кескіш аспаптарды пайдаландыру.

Жоспар

2 Кескіш аспаптардың жалпы құрлымдық элементтері

Бақылау сұрақтары:

1. 
   Аспаптың негізгі кұрлымдық параметрлерін атаңыз?
   
2. 
   Аспаптың негізгі геометриялық параметрлерін атаңыз?
   
3. 
   Артқы бұрыш неге әсер етеді?
   
4. 
   Алдыңғы бұрыш неге байланысты?
   
5. 
   Кесуші бетке анықтама беріңіз?
   

Жоспар:

3 Вольфрамсыз қатты қорытпалар

Бақылау сұрактары:

1. 
   Көміртекті болаттарда «А» әріп нені білдіреді?
   
2. 
   ХВГ таңбалы болат қандай аспаптарды жасауда қолданылады?
   
3. 
   Жылдам кескішті болаттарға сипаттама беріңіздер?
   
4. 
   Қатты қорытпалардың түрлері?
   
5. 
   Қажақты матерналдарға сипаттама беріңіздер?
   

Жоспар:

Бақылау сұрақтары:

1 Кескіштерді жүйеленіз?

2 Кескіштің қимасын қалай таңдауға болады?

3 Кескіштін құрлымдық элементтері?

4 Қатты қорытпалы тілімшемен дөңгелектенген кескіштен салыстырғандағы көпжақты тілімшемен жабдықталған кескіштің артықшы-лықтарын атаңыз?

5 Кескіш қаңқасында көпжақты тілімшені бекіту сұлбасын атаңыз?

4 тақырып. Фасонды кескіштер

Жоспар

1 Призмалы фасонды кескіштер

Бақылау сұрақтары:

1 Фасонды кескіштерді жіктеңіз?

2 Дөңгелек фасонды кескіштердің диаметрі кесу режимі және өңделетін дайындаманың қандай параметрлеріне байланысты?

3 Фасонды кескіштің түзетпе есебі не үшін жүргізіледі?

4 Призмалы фасонды кескіштің берілген алдыңғы бұрышы калай алынады?

5 Дөңгелек фасонды кескіштің берілген алдыңғы, бұрышы калай алынады?

5 тақырып. Тартажонғыштар

Жоспар

1 Тартажонғыштар.

Бақылау сұрақтары:

1 Тартажонғыштарды жүйелеңіз?

2 Тартажонғыштардың жұмыс істеу принципін көрсетіңіз?

3 Тартажонғыштардың құрлымдык элементтері?

4 Дөңгелек тартажонғыштарды жобалаған кездегі аспапты болады үнемдеу. жолын көрсетіңіз?

5 Топты кесу сүлбелі дөңгелек тартажонғыштардың біртіндеп кесу сүлбелі тартажонғыштар мен салыстырғандағы артықшылығын атаңыз.

6 тақырып. Жонғыштар

Жоспар:

1 Жонғыштар

Бақылау сұрақтары:

1 Жонғышты жіктеңіз?

2 Жонғыштың тістер санын калай таңдап алуға болады?

3 Жонғыштың құрлымдық элеменеттері?

4 Цилиндрлі жонғыштың пайдалану аймағы?

5 Желкеөнделетін жоңғышты қандай жағдайда колданады?

7 тақырып. Тесікті өндеуге арналған аспаптар. Бұрғы.

Жоспар:

1 Бұрғы.

Бақылау сұрақтары:

1 Бұрғыны жүйелеңіз?

2 Спиральді бұрғының геометриялык параметрін жақсарту әдістерін келтіріңіз?

3 Бұрғының құрлымдық элементтері?

4 Бұрғының геометриялық параметрлері?

5 Қатты корытпалы бұрғыларды пайдалану аймағы?

8 тақырып. Тесікті өндеуге арналған аспаптар. Үңгілер. Ұңғылағыштар.

Жоспар:

1 Үңгілер.

Бақылау сұрақтары:

1 Үңгі және ұңғылағыштарды жүйелеңіз?

2 Ұңғылағыштардың тістерінің адымы неге біркелкі емес?

3 Үңгінің құрлымдық элементтері?

4 Ұңғылағыштардың гиометриялы параметрлері?

5 Үңгінің пайдалану мәні?
7 Тәжірибе сабақтардын мазмұны, олардың сағаттық көлемдері
Тәжірбиелік сабақтың жоспары

1 Сабақ. Фасонды кескішті жобалау және есептеу. Фасонды кескішті пішіндеу.

1 тапсырма: Әрбір магистрантке жекеше тапсырма беру негізінде фасонды кескіштіесептеудің әдісі. Сипаттамалы түйінді нүктелерді анықтамыз. Әрбір сипаттамалы нүктенің диаметрі өлшемін және әрбір нүктенің арасындағы сызықты өлшемдерін анықтаймыз.

Әдістемелік ұсыныс: фасонды кескіштің жұмысшы сызбасын жобаланыз.

Бақылау сұрақтары

1. 
   Конус және доғалы аймақтарда сипаттамалы түйінді нүктелер қандай тәсілдермен анықталады?
   
2. 
   Аспапты болатты таңдау ерекшелігі?
   
3. 
   Алдынғы бұрышты таңдау тәуелділігі?
   

2 тапсырма: Тартажонудағы әдіпті анықтау. Материалды таңдау. Кесу күнінің есебі. Тістердің адымын алдын-ала анықтау. Бір уакытта жұмыс істейтін тістер санын анықтау. Берлісті анықтау. Тістер санын анықтау. Тістердің геометриялық параметрлері.

Әдістемелік ұсыныс: Тартажонғыш тістерінің өлшемдерін және пішінін анықаныз.

Бақылау сұрактары

1 Материалды таңдау?

2 Тартажонылатын тесіктің ұзындығына не әсер етеді?

3 Тістің биіктігін қалай анықтады?

3.Сабақ. Тартажонғыштың жұмысшы сызбасын жобалау.

3 тапсырма: Тартажонғыштың жұмысшы сызбасын рәсімдеу тәртібі. Әдістемелік ұсыныс: Тартажонғыштың құрлымын оқып-үйреніңіз. Ұсынылатын әдебиет: Негізгі 7

Бақылау сұрақтары

1 Тартажонғыштың негізгі кескіні?

2 Тартажонғыштың негізгі құрлымдық өлшемдерінің шақтамасы?

3 Тартажонғыштың бөлек бөліктерінің қаттылығы және материалы туралы берілгендер?

4.Сабак. Бұрандаойғыш жинағының есебі.

4 тапсырма: Бұранда пішінінің бұрышын, адммың және диаметрін таңдау. Сомында кесілетін бұранданын өлшемдерінің шегін есептеу. Аспаптың материалын таңдау. Бұрандаойғыштын жұмысшы және кесуші бөлігінің ұзындығы. Бұрандаойғыштың диаметрі. Тістер санын таңдау.

Әдістеімелік ұсыныс: Бұрандаойғыштың геометриялық параметрлерін анықтау және олардың нобайын жобалаңыз.

Бақылау сұрақтары

1 Бұранданын ішкі диаметрі қандай жолмен анықталады?

2 Жонка бунағынын саны неге байланысты?

3 Материалды таңдау?

5.Сабак. Бұрандаойғыш жинағынын жұмысшы сызбасын жобалау.

5 тапсырма: Бұрандаойғыш жинағының жұмысшы сызбасын рәсімдеу тәртібі.

Әдістемелік ұсыныс:Бұрандаойғыштын құрлымын оқып-үйреніңіз.

Бақылау сұрақтары

1 Бұрандаойғыш жинағының негізгі бейнелері?

2 Бұрандаойғыш жинағының негізгі құрлымдық өлшемдерінің шақтамасы.

3 Бұрандаойғыш жинағының бөлек бөліктерінің қазттылығы және материалдары туралы берілгендер.

6.Сабақ. Тіктісті қашауыштың есебі.

6 тапсырма: Бастапқы берілгендерді анықтау. Бастапқы қимадағы қашауыштың өлшемдері. Бастапқы арақашықтықтың есебі.

Әдістемелік ұсыныс: Тіскескіш қашауыштың құрлымын окып-үйреніңіз.

Бақылау сұрақтары

1 Бөлу шеңберінің диамнтрі қандай жолмен анықталады?

2 Артқы бүйір бұрыш неге байланысты.

3 Тістін қалыңдығының есебі.

7.Сабақ. Қашауыштың жұмысшы сызбасын жобалау.

7 тапсырма: Қашауыштың жұмысшы сызбасын рәсімдеу тәртібі.

Әістемелік ұсыныс: Қашауыштың геометриялық параметрлерін анықтау және олардың нобайын жобалаңыз.

Ұсынылағын әдебнет: Негізі 8

Бақылау сұрақтары

1 Қашауыштың негізгі көрінісі?

2 Қашауыштын негізгі құрлымдык өлшемдеріпің шақтамасы?

3 Қашауыштың бөлек бөліктерінің қаттылығы және материалдары туралы берілгендер?

Кескіш аспаптарды жасаудағы негізгі кезені. Металл кескіш аспаптардың технология көз қараныстан классификациясы.

Кескіш аспаптарға қолданылатын дайындамалар. Аспаптардың құрал сағасын және квадраттың илемділік деформациямен алу

Дайындамаларды үйкеліспен пісіру. Тез кескіш болаттардан жасалған тілімшелерді пісіру

Көп жүзді аспаптарға тілімшелерді пісіру. Аспаптарды пісіру, дәнекерлеу балқытып қаптастыру және желімдеу

Кескіш аспаптарға қолданылатын желімдеу қосылыс. Жабдықтардын кесу қабілетін жақсарту әдістері

Ойык, бунақ т.б. конструктивті элементтерді өндеу. Тұрқы аспаптардын тілімшелерін және пышақтарын механикалық бекіту. Аспаптардың корпусындағы ойыкта және ендірме пышақта бұдырларды өндеу әдісі. Құрал сағасына табаншаны және квадраты өндеу

Винтті бунақты кесу әдістері. Желкеөңдеуге қолданылатын ажарлағыш шарықтастын диаметрін тандау. Призматикалык, донгелек кескіштерде және жонғыштарда фасонды беттерді өндеу. Аспаптарда бұранданы жасау.

Желкеөндеумен аспаптардын тістерін өндеу. Желкеөндеуге жұдырықшаны құру. Бұрандаөйғышты желкеөндеу. Бұрандакескішті желкеөндеу.

Әр бір тапсырма 0-100 баллмен бағаланады.

Жіберу рейтинг ағынды сабақтарда орындалған тапсырмалардың орта арифметикалық есебі болып танылады (лекцияларға қатысу, үй тапсырмаларың, СӨЖ тапсырмалары, тәжірибе тапсырмалар және баскалар, рубеждік тексеріс).

Пәннің қортынды тексеріске (ҚТ) жұмыс оқу бағдарламаның барлық шарттарын орындалған (немесе лабораториялық жұмыстарды толық орындап оларды тапсырған, СӨЖ жұмыстармен тапсырмаларды тапсырған), курстық жұмыс немесе жобаны оң бағамен қорғағандар және жіберу рейтингтен 50 баллдан кем алмаған магистранттер қатысалады.

Әр бір пәнге қатысты магистранттердің оқу жетістіктерінің дәрежесі, сонымен қатар мұнда жатады пәндер қортынды тексерістері мен, қортынды бағамен анықталады (Қ). Осы қортынды баға ЖР бағасымен қортынды тексерістің (ҚТ) (емтихан, дифференциалды сынақ немесе курстық жұмыс не жоба) бағасымен қосылады. Мұнда олардың салмастық үлестері еске алынады.

Қ=ЖР 0,5+ ҚТ 0,5

Салмақтық үлестер әр оқу жылға университеттің ғылым кеңесі тағайындайды, тек ЖД үлесі 0,6 көп болмайды және ҚТ 0,3 кем болмайды. Курстық жұмыс не жоба комиссия алдында қорғалады. Мұнда тәлімгер көрсеткен біліміне байланысты және жетекшісінің пікіріне байланысты бағаланады.

Пәннен қортынды баға есептеледі егер тәлімгер жіберілім рейтингпен қортынды тексерістен оң баға алалса. Егер тәлімгер қортынды тексеріске келмей және қанағаттанатын себебі болмаса онда ол «қанағаттанарлықсыз» бағаланады. Емтихан және аралық аттестация нәтижелерімен магистрант сол күні немесе келесі күні, егер жазба емтихан күннің екінші жартысында өтсе, таныстырылады.

Пәндерден студеннердің оқу жетістіктері, яғни білім, істей білу, дағды алу және құзреттілік, көпбаллды әріптік жүйемен оған сәйкес цифрлық эквиваленттермен және дәстүрлі бағалар межемен бағаланады.

Әріпті жүйемен бағалау	Баллдардың цифрлік эквиваленттері	Пайыздық мазмұны	Дәстүрлі жүйеде бағалау
A	4,0	95-100	Өте жақсы
A-	3,67	90-94
B+	3,33	85-89	жақсы
В	3,0	80-84
B-	2,67	75-79
C+	2,33	70-74	қанағаттанарлық
C	2,0	65-69
C-	1,67	60-64
D+	1,33	55-59
D	1,0	50-54
F	0	0-49	қанағаттанарлықсыз

13 Оқытышының шарттары, саясат және процедуралар
Магистрант міндетті барлық сабақтарға қалыссыз қатысуы. Егер қатыспаған сабақтар болса онда оларды магистрант деканат тағайындаған ретпен қайталап орындауы қажет. Лекцияларда, тәжірибе сабақтарда осы курстың магистранттерінен бөтен адамдарға болуларына тыйым салынады.

Жұмыстарды белгілеген мерзімдерде тапсыру қажет. Тапсырмаларды сонғы тапсыру мерзімі – емтихандар сессиясының басталуына үш күнге дейін.

Барлық сабақ түрлеріне байланысты тәлімгерлердің білімін тексерулер бірінші және екінші рейтингте бірдей.

Магистранттер, барлық тапсырмаларды тапсырмай және курстық жобаны не жұмысты тапсырмай, емтиханға жіберілмейді.

Әр бір оқу сабаққа қатысты тапсырмаларды және өткен материалдарды қайталау міндет. Өку материалдарды менгеру дәрежесі тесттармен не жазба жұмыстармен тексеріледі. Тестлеуді магистранттерді ескертусіз өткізуге болады.

Магистранттердің мұғаліммен өткен өздік жұмыстарын (СӨЖМ) орындағанда төрт негізгі функция еске алынуы қажет.

Бірінші – оқитын пәннен оқытушының нұсқаушы лекцияларда берген мәліметтерді магистрант түсініп игеруі керек.

Екінші функция мұнда магистрант өзі, оқытушының берген нұсқауларын негіздеп, оқу әдістеме құралдары, әдебиеттерді оқып үй тапсырмаларын, тексеру және курс жұмыстарды орындайды. Осында магистранттерден керегі жұмысты атқару әдістемесін білу, өзінің кездескен қиындықтарын белгілеу, өзін ұйымдастыру, өзін тәртіпке салу.

Үшінші функция мұнда магистрант кездескен қиын ситуацияларды талдап бір жүйеге келтіреді, материалды түсінуге және игеруге қиындықтарды туғызатын себептерді аңықтау. Магистрант өзі шешеалмайтын қиындықтарды оқытушыға қойылатын сүрақтар жүйесін қалыптастырады (оларды рангтарға бөледі, ретке келтіреді, формаға келтіреді), өзінің жауаптарының нұсқауларын жасайды.

Төртінші функция магистрант оқытушыға сүрақтарымен жүгінеді, кеңес, түсініктемелер алады.
14 Әдебиеттер тізімі

Негізгі

2) Р. О. Олжабаев. Технологиялық қондырғылар. Машиналар мен жабдықтардың технологиясы. – 2009г.

3) А. М. Ғазалиев, В. В. Егоров, Д. Қ. Исин. Машина жасау өндiрiсiнiң технологиялық және химиялық процестерi – 2010г.

4) Т. Ш. Баймагамбетов. Технологиялық жабдықтарды жобалау – 2010г.

5) А. З. Габдуллина. Қораптық тетіктерді механикалық өңдеу технологиясындағы тұрақтандыру мәселелері – 2010г.

Қосымша

2) М. Немеребаев. Материалдар мен конструкциялық материалдар технологиясы – 2011г.