ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
3 деңгейдегі СМЖ құжаты
|
ПОӘК
|
ПОӘК-042-18-25.1.60/01-2014
|
ПОӘК
«Құтқару жұмыстарының тактикасы және төтенше жағдай салдарын жою» пәнінің оқытушыға арналған бағдарламасы
|
№ 2 басылым «___» ____ 2014ж
|
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«Құтқару жұмыстарының тактикасы және төтенше жағдай салдарын жою»
5В073100 «Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» мамандығына арналған
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2014
Алғы сөз
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының аға оқытушысы
Бакирова Л.С. ____________ «02» 09. 2014 ж.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отрысында
Хаттама № 1 «___» ____ 2014ж.
Кафедра меңгерушісі _________ доцент Е.Н. Артамонова
2.2 Аграрлық факультетінің оқу - әдістемелік бюросында
Хаттама № 1 «___» ____ 2014ж.
АФ ОӘБ төрайымы _________ профессор м.а. Г.И. Джаманова
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесі мақұлдап басып шығаруға ұсынады
Хаттама № 1 «___» ____ 2014ж.
Оқу- әдістемелік кеңестің төрайымы,
оқу әдістемелік жұмысы бойынша
проректор _________ профессор Г.К.Искакова
4 № 1 басылым 18.09.2013ж. ОРНЫНА ЕНГІЗІЛГЕН
Мазмұны
-
Қолдану саласы
-
Нормативтік сілтемелер
-
Жалпы ережелер
-
Оқу пәні (модульдің) бағдарламасының мазмұны
-
Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары
-
Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы
-
Әдебиеттер
1 ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
«Құтқару жұмыстарының тактикасы және төтенше жағдай салдарын жою» пәні бойынша оқу - әдістемелік кешен құрамына енетін оқытушының жұмыс бағдарламасы 5В073100 «Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» мамандығы бойынша оқитын оқушыларға арналған.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Бұл «Құтқару жұмыстарының тактикасы және төтенше жағдай салдарын жою» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешен құрамына енетін оқытушының жұмыс бағдарламасы төмендегі құжаттар талаптарына сай осы пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастыру тәртібін белгілейді:
-
жоғары білім берудің Мемлекеттік жалпы міндетті стандарты;
-
5В073100 «Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» мамандығының элективті пәндер каталогі;
-
5В073100 «Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» мамандығының оқу жұмыс жоспары;
-
СТУ 042-ГУ-4-2014 Университет стандарты «Пәннің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеу және ресімдеудің жалпы талаптары»
-
ДП 042-1.01-2014 Құжат «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы мен мазмұны».
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің жалпы мазмұны:
«Құтқару жұмыстарының тактикасы және төтенше жағдай салдарын жою» пәні табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды жою үшін құрылған апаттық құтқару қызметі мен құрамаларының ұйымдастырылуы мен қызметі кезінде қоғамдық қатынастарды, мемлекеттік төтенше жағдай қызметінің ұйымдастырушылық негіздерін, олардың ТЖ салдарын жоюдағы мүмкіндіктерін, төтенше жағдай уақытында апаттық-құтқару отрядтарын құру, оларды дайындау, жұмысқа пайдалану ретін және олардың жұмыстарын басқаруды қарастырады. ТЖ зардабын жоюда құтқарушылардың негізгі міндеті – зардап шегушілерді жедел іздеу және оларға дер кезінде көмек көрсету.
ТЖ құтқару жұмыстарының және төтенше жағдай салдарын жоюды сәтті өткізудің ең маңызды элементі басқару – ІҚЖ ұйымдастыру, үйлестіру, жетекшілік ету мен өткізу бойынша іс – шаралардың жиынтығы болып табылады.
Құтқарушыларды кәсіптік дайындау бойынша материалдар, төтенше жағдайда іздеу – құтқару жұмыстарын енгізу және ұйымдастыру, зардап шеккендерге көмек көрсету және іздеу – құтқару жұмыстары кезінде қауіпсіздік шаралары қарастырылады.
3.2 Пәнді оқытудың мақсаты:
«Құтқару жұмыстары тактикасы және төтенше жағдай салдарын жою» пәні жедел – құтқару отрядының кәсіби құтқарушылар жеке құрамын дайындауда, АҚ әскери бөлімдерінде және ҚР ТЖМ мамандандырылған өрт сөндіру бөлімдерінде, АҚ аумақтық және нысандық құрамаларында, ТЖ және АҚ құрама қызметтерін дайындайды.
«Құтқару жұмыстары тактикасы және төтенше жағдай салдарын жою» пәнінің басты мақсаты – барынша қысқа уақытта, минималды шығынмен және залалмен, ІҚЖ толық жиынтығын жедел жүргізу бойынша күштер мен құралдардың тиімді қызметіне жағдай жасау.
3.3 Пәнді оқытудың негізгі себептері:
-
Төтенше жағдайлардың алдын-алу, жұмыс жүргізуді ұйымдастыратын мемлекеттік жүйені;
-
Азаматтық қорғанысқа байланысты шаралардың орындалатын түрлерін;
-
Төтенше жағдайлардан халықты қорғаудың тиімділігін арттыру мен негізгі жқмыс бағыттарын жақсарту жолдарын;
-
ТЖ сақтандыру, жұмыс жүргізудің мемлекеттік жүйесінің даму перспективасы туралы;
-
ТЖ қорғанудың озық тәжірбиелері туралы оқыту.
Осыған орай әрбір студент оқу барысында өз шеберлігін, әдістермен тәсілдердің бәрін көрсете білу керек. Пәнді оқытудың себебі Қазақстан Республикасының төтенше жағдайлар құрылымындағы мамандарды дайындау.
3.4 Пәнді оқу нәтижесінде студент білуі қажет:
-
ақпарат жинап, оны талдау және өндеу, нақты жағдайға баға беру, шешім қабылдау, жұмыстарды жоспарлау;
-
табиғи сипаттағы апаттар мен катастрофалардан сақтандыру немесе салдарын жоюға бағытталған шараларды атқарудың ұйымдастырушылық негіздерін;
-
радиациалық немесе химиялық залал жағдайын есептей бағалай білуі;
-
ҚР аумағындағы құтқарушылар мен апаттық-құтқару құрылымдарын аттестатциялау туралы заңдылықтарды және олардың құрамдары мен міндеттерін;
-
төтенше жағдай уақытында апаттық құтқару отрядтарын құру, апаттар, табиғи апаттар кезінде халықты қорғау үшін шұғыл шараларды ұйымдастырып оны басқара білуді;
-
ҚР ішкі істер, қорғаныс министрлігі және ТЖ агенствасының апаттардан халықты қорғауға құрылған құрылымдарының іс-қимылдарын үйлестіріп, бағыттай алулары керек;
-
ТЖ кезінде атқарылатын жұмыстарды жоспарлауды ұйымдастыра білулері қажет;
-
жағдайдың үздіксіз мониторингі, болжамдарды өндеу және нұсқаларын дамыту, шынайы жағдайды бағалау, жұмыс жоспарының көлемін, сипатын өзгерісін анықтау;
-
ТЖ факторының қауіптілік деңгейлерін, қауіпті аймақтар шекарасын анықтау, күштер мен құралдарды есептеу;
-
міндет қою және оны орындаушыларға жеткізу, барлық ІҚЖ қатысушыларының арасындағы үйлесімділік пен әрекеттестікті қамтамасыз ету;
-
жұмыстың нәтижесін талдау, ішінара түзетулер енгізу, тапсырманың орындалуын бақылау;
-
ақпарат жинап, оны талдау және өндеу, нақты жағдайға баға беру, шешім қабылдау, жұмыстарды жоспарлау;
-
жағдайдың үздіксіз мониторингі, болжамдарды өндеу және нұсқаларын дамыту, шынайы жағдайды бағалау, жұмыс жоспарының көлемін, сипатын өзгерісін анықтау;
-
ТЖ факторының қауіптілік деңгейлерін, қауіпті аймақтар шекарасын анықтау, күштер мен құралдарды есептеу, міндет қою және оны орындаушыларға жеткізу;
-
барлық ІҚЖ қатысушыларының арасындағы үйлесімділік пен әрекеттестікті қамтамасыз ету, жұмыстың нәтижесін талдау, ішінара түзетулер енгізу, тапсырманың орындалуын бақылау.
3.5 Курстың пререквизиттері: Құтқару қызметін басқару және ұйымдастыру
3.6 Курс постреквизиттері:
3.7 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме
Кесте 1
|
Курс
|
Семестр
|
Кредит
|
Дәріс
|
Тәж.саб
|
ОСӨЖ
|
СӨЖ
|
Жиыны
|
Қорытынды
тексеріс түрі
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
7
|
8
|
9
|
10
|
4
|
7
|
3
|
15
|
30
|
22,5
|
67,5
|
135
|
емтихан
|
4 Оқу пәні (модульдің) бағдарламасының мазмұны
Кесте 2
Дәріс тақырыптары
|
сағат
саны
|
1 Модуль Іздеу құтқару жұмыстарын ұйымдастыру және басқару
|
1 Кіріспе. Пәннің міндеті, мақсаты, оқыту себептері
|
1
|
2 ІҚЖ басқару. Кезекшілікті, хабарлауды, байланысты ұйымдастыру
|
1
|
3 Құтқарушылардың жылжуы
|
1
|
4 Жергілікті жерді бағдарлау
|
1
|
5 Уақытша тұрақтарды ұйымдастыру
|
1
|
6 Төтенше жағдай аймағын бағдарлау
|
1
|
7 Зардап шеккендерді іздеу – ережесі, әдістері, тәсілдері
|
1
|
2 модуль Төтенше жағдай кезіндегі іздеу құтқару жұмыстарын жүргізу
|
8 Зардап шеккендерді қоршаудан босату
|
1
|
9 Зардап шеккендерді тасымалдау
|
1
|
10 Төтенше жағдай кезіндегі іздеу құтқару жұмыстарын жүргізу
|
1
|
11 Құбыр жүргізу көлігіндегі іздеу құтқару жұмыстары
|
1
|
12 Өрт жағдайындағы іздеу құтқару жұмыстары
|
1
|
13 Радиоактивті зақымдану және әсері күшті улы заттар шығу немесе төгілу аймағындағы іздеу құтқару жұмыстары
|
1
|
14 Қауіпті құрылыстардың қирауы
|
1
|
15 Үйіңділер жағдайындағы іздестіру – құтқару жұмыстары
|
1
|
Барлығы
|
15
|
Тәжірибелік сабақтардың аталуы
|
сағ
|
1 модуль ТЖ салдарын жоюға байланысты шараларын жоспарлауды ұйымдастыру
|
ТЖ салдарын жоюға байланысты шараларын жоспарлауды ұйымдастыру.
|
2
|
Құтқарушылардың жабдықтарына қойылатын талаптар
|
2
|
Құтқару жұмыстарын жүргізудегі күштер мен басқару органдарының байланыс, хабарлау, қорғау, барлау аспаптары құралдарымен жабдықталуы
|
2
|
Такелажды жұмыстар
|
2
|
Теңестірілген тағам
|
2
|
Авиациялық көліктегі іздестіру – құтқару жұмыстары
|
2
|
Теміржол көлігінде ІҚЖ жүргізу
|
2
|
2 модуль Іздеу құтқару жұмыстарын жүргізу
|
|
Автомобиль көлігінде ІҚЖ жүргізу
|
2
|
Су көліктеріндегі ІҚЖ
|
2
|
Аспалы арқан жолдар
|
2
|
Тауда іздестіру – құтқару жұмыстарын жүргізу
|
2
|
Суда іздестіру – құтқару жұмыстарын жүргізу
|
2
|
Тік ұшақты пайдаланып ІҚЖ жүргізу
|
2
|
Індет жағдайындағы іздеу – құтқару жұмыстары
|
2
|
Құтқарушыларды түсіру және зардап шегушілерді көшіру
|
2
|
Барлығы
|
30
|
-
ОҚУШЫНЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСЫ ТАҚЫРЫПТАРЫ
-
Техногендік сипаттағы ТЖ кезінде жүргізілетін апаттық-құтқару жұмыстары.
-
Табиғи сипаттағы ТЖ кезінде жүргізілетін апаттық-құтқару жұмыстарының түрлері
-
Жерсілкінісі кезіндегі құтқару жұмыстарын жүргізу ерекшеліктері.
-
Халықты көшіру және қоныстандыру, шұғыл көшіруді жүргізу тәртібі
6 ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ КАРТАСЫ
Кесте 3
Оқулықтардың, оқу әдістемелік құралдардың атаулары
|
Дана (саны)
|
Студенттердің саны
|
Қамтамасыз етілуі %
|
1
|
2
|
3
|
4
|
Құтқарушы. Оқу құралы. Абдрахманов С.К. - Алматы, АҚ және ТЖ Республикалық курстары, 2009, 247 б.
|
8
|
8
|
100
|
Абдрахманов С.К. Спасатель. Алматы. Республиканские курсы ЧС и ГО. 2008, 1 книга. С. 250.
|
8
|
8
|
100
|
Аварии и катастрофы. Предупреждение и ликвидация последствий: Учебное пособие в 3-х книгах / Под ред. К.Е. Кочеткова, В.А. Котляревского и А.В. Забегаева. 2005г.
|
|
|
|
С.К. Шойгу Учебник спасателя, М, МЧС России, 2007, 256c.
|
8
|
8
|
100
|
С.К. Шойгу Охрана труда спасателя, М, МЧС России, 2008, 189с.
|
8
|
8
|
100
|
Вахтин А.К. Меры безопасности при ликвидации последствий стихийных бедствий и производственных аварий. М., Энергоатомиздат, 2004, 226с.
|
8
|
8
|
100
|
Руководство по выполнению спасательных и других неотложных работ в условиях завалов и разрушения зданий и сооружений. М., ВНИИ ГОЧС, 2004, 156с.
|
8
|
8
|
100
|
-
ӘДЕБИЕТТЕР
-
Негізгі әдебиеттер:
-
Құтқарушы. Оқу құралы. Абдрахманов С.К. - Алматы, АҚ және ТЖ Республикалық курстары, 2009 - 247 б.
-
Абдрахманов С.К. Спасатель. Алматы. Республиканские курсы ЧС и ГО. 2008, 1 книга, 250с.
-
Аварии и катастрофы. Предупреждение и ликвидация последствий: Учебное пособие в 3-х книгах / Под ред. К.Е. Кочеткова, В.А. Котляревского и А.В. Забегаева. 2005, 350с.
-
С.К. Шойгу Учебник спасателя, М, МЧС России, 2007, 256c.
-
С.К. Шойгу Охрана труда спасателя, М, МЧС России, 2008, 189с.
-
Вахтин А.К. Меры безопасности при ликвидации последствий стихийных бедствий и производственных аварий. М., Энергоатомиздат, 2004, 226с.
-
Руководство по выполнению спасательных и других неотложных работ в условиях завалов и разрушения зданий и сооружений. М., ВНИИ ГОЧС, 2004, 156с.
-
Учебное пособие для занятий по ЧС и ГО. Республиканские курсы ЧС и ГО. Алматы, 2004, 124 с.
-
Хусайынова Н.Т., Бакирова Л.С. Курс лекции. Тактика спасательных работ и ликвидация последствий чрезвычайных ситуаций. Учебное пособие. Семей. Издательство «Интеллект». 2013. 135с.
-
Бакирова Л.С., Хусайынова Н.Т. «Құтқару жұмыстарының тактикасы және төтенше жағдай салдарын жою». Учебное пособие. Семей. Издательство «Интеллект». 2014. 326с.
-
Хусайынова Н.Т. Курс лекции. Природно- стихийные явления. Учебное пособие. Семей. Издательство «Интеллект». 2012. 136с.
-
Қосымша әдебиеттер:
-
Цивилев М.П., Никрофанов А.А. Инженерно-спасательные работы. 2000ж.
-
Атаманюк и др. Гражданская оборана. 2002ж.
Достарыңызбен бөлісу: |
