ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
3 деңгейдегі СМЖ құжаты
|
ПОӘК
|
ПОӘК 042-14.4.05.1.20.39/02-2012
|
ПОӘК «Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі» пәнінің студенттерге арналған оқу жұмыс бағдарламасы
|
№3 басылым
|
Пәннің оқу-әдістемелік кешені
«Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі» пәнінен 5В073100 «Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау»
мамандығына арналған
Студенттерге арналған пән бойынша жұмыс оқу бағдарламасы
Семей
2012
Алғы сөз
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының аға оқытушысы
Бакирова Л.С. _________________ «28» 08. 2012 жыл.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отрысында
Хаттама № 1 «03» 09. 2012 жыл.
Кафедра меңгерушісі _________ профессор К.Н. Апсаликов
2.2 Аграрлық факультетінің оқу - әдістемелік бюросында
Хаттама № 1 «03» 09. 2012 жыл.
АФ ОӘБ төрағасы _________ профессор м.а. К.Р. Сатиева
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесі мақұлдап басып шығаруға ұсынады
Хаттама № 1 «13» 09. 2012 жыл.
Оқу- әдістемелік кеңестің төрағасы,
оқу жұмысы бойынша проректор _________ профессор Б.А. Рскелдиев
4 №2 басылым 30.09.2009 ж. орнына енгізілді. Кешен Қазақстан республикасының Мемлекеттік жалпыға бірдей білім стандарты МЖБС негізінде жаңартылған 0.04.019.-2011. Бакалавриат.
МАЗМҰНЫ
-
Жалпы ережелер ….......................................................................................... 4
-
Пәнді меңгеру жөніндегі әдістемелік ұсыныстар ........................................ 5
-
Курс саясаты .................................................................................................... 7
-
Студенттердің үлгерімін бағалау саясаты .................................................... 7
-
Пәннің мазмұны мен сабақ түріне байланысты сағаттардың бөлінуі ...... 10
-
СОӨЖ мазмұны ............................................................................................. 13
-
Пән бойынша оқу үрдісінің күнтізбелік сызбасы ...................................... 15
-
Әдебиеттер ..................................................................................................... 15
1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1 Пәнді оқытушы туралы жалпы деректер
Бакирова Ляйля Сапарбаевна, аға оқытушы
«Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасы
Жұмыс телефоны 53-19-70, оқу ғимараты № 6г, кабинет 12
Сабақ өткізілетін аудитория № 6г оқу ғимараты, 8 аудитория
Пән бойынша кредит саны - 2
Кесте1. Оқу жоспарынан көшірме
|
Курс
|
Семестр
|
Кредит
|
Дәріс
|
Тәж.саб
|
СӨЖ
|
ОСӨЖ
|
Жиыны
|
Қорытынды
тексеріс түрі
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
9
|
10
|
2
|
4
|
2
|
15
|
15
|
45
|
15
|
90
|
емтихан
|
-
Пәннің жалпы мазмұны
Тіршілік әрекеті қауіпсіздігі – төтенше жағдай кезінде шаруашылық нысандараның тұрақты жұмыс істеуін, адамның өмір сүру ортасымен қауіпсіз қатынысы әдістерін, қазіргі заманғы зақымдау құралдарының қолданылуы және табиғи, техногенді ТЖ салдарын жою және ескерту сұрақтарын оқытатын жоғары мектеп курсы.
Пәнді оқыту барысында келесі сұрақтар қарастырылады: Өмір сүру ортасының жағдайы және жағымсыз факторлары; адамның өмір сүру ортасымен қатынасының қауіпсіздігін қамтамасыз ету принцптері; техникалық ортамен процестердің қауіпсіздігін жоғарлату, зиянды және зақымдаушы факторлармен зақымдалған адамның анатомиялық-физиологиялық салдары, оларды идентификациялау принцптері; ТЖ кезіндегі шаруашылық нысандарының тұрақты жұмыс істеуін зерттеу әдістері; ТЖ және олардың салдарын болжау; ТЖ кезінде шаруашылық нысандарының өндірістік қызметкерлерін және халықты қорғау шараларын жасау; ТЖ салдарын жою; тіршілік қауіпсіздігінің нормативті техникалық және ұйымдастыру негіздері.
1. 3 Пәнді оқытудың негізгі мақсаты
Болашақтағы мамандарға қауіпсіз және зиянсыз жағдайдағы тіршілік әрекетін құру үшін қажетті теориялық және тәжірибелік дағдыларды үйрету; қауіпсіздік бойынша қазіргі заман талаптарына сай технологиялық процестер мен жаңа техниканы жобалау; студенттерге соғыс және бейбіт уақыттағы төтенше жағдайлар кезіндегі іс-әрекеттерді, халықты қорғау әдістерін, қазіргі заманғы зақымдау құралдарының қолдану кезінде, табиғи апаттар, авариялар салдарын жою кезіндегі құтқару және кезек күттірмейтін жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу негіздерін оқыту; зақымдау ошағына сипаттама беру; құтқару және басқа да кезек күттірмейтін жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу негіздерін анықтау; ТЖ салдарынан халықты қорғау әдістеріне сипаттама беру; химиялық және радиациялық барлау құралдарымен таныстыру және олардың жұмыс істеу тәртібі мен таныстыру.
1. 4 Пәнді оқытудың себептері
«Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі» пәні қауіпсіздікті қамтамасыз етудің теориялық және практикалық негіздерін білетін, қауіптілікті тани және бағалай білетін, олардан сенімді қорғау тәсілдерін анықтай және жүзеге асыра білетін, басты принцптер-ғылыми ізденіс, жобалық-конструкторлық әзірлемелер, өндірісті ұйымдастыру және басқару облысында кез-келген техникалық міндеттерді шешу кезінде қауіпсіздік басымдылықтарының сөзсіздігін терең сезетін, жас мамандарды дайындау.
1. 5 Пәнді оқу нәтижесінде студент білуі қажет
Адамның мекендеу ортасының жағымсыз факторлары, олардың әсер ету салдары, оларды сәйкестендіру және адамдарды қорғауды қамтамасыз ету принцптері, нвсандардвң жұмыс істеу інің тұрақтылығын арттыруды зерттеу әдістері, ТЖ болжау және апаттардың , табиғи апаттардың салдарын жоюға әзірлігін анықтайтын модельдерді әзірлеу туралы түсінігі болуы қажет;
ҚР негізгі заңдарын және тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау облысындағы нормативтік заңдарды; зиянды және зақымдаушы факторлардың адам үшін анатомия-физиологиялық салдарын, қорғау тәсілдерін; ТЖ дағы шаруашылық нысандарының жұмыс істеу тұрақтылығын арттыру жолдары мен тәсілдерін; төтенше жағдайларды болжау және олардың салдарын жою әдістерін білу керек;
Қауіпсіздік пен экологиялықты арттыру бойынша шараларды әзірлеу; құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарға қатысуды жасай білулері керек;
Қауіпсіздік облысында, әлеуметтік-гуманитарлық, жаратылыстану, жалпы кәсіптік және арнайы ғылымдар, ойлау мәдениеті және өзінің кәсіптік қызметінің нәтижелерін баяндау облысында білім мен ілімді тиімді пайдалану дағдылары болуы керек;
Заңды және нормативтік-құқықтық база, тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау облысында техникалық және жобалық құжаттаманы құрастыру мәселелерінде құзыретті болу керек.
2 ПӘНДІ МЕҢГЕРУ ЖӨНІНДЕГІ ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАР
«Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі» курсын берілген бағдарлама бойынша реттелген түрде оқу керек. Нәтижелердің логикалық жолдарын ұғынып, анықтамалар мен негізгі түсініктерді ажырата білу қажет. Теориялық материалдарды оқу кезінде және есептерді шешуде міндетті түрде төтенше жағдайдың өту кезіндегі физикалық құбылыстардың мағынасына көңіл аудару қажет. Студенттер пәнді оқып-үйренуге арналған әдістемелік нұсқаулармен танысып пәнді толық меңгерулері керек. Әдістемелік нұсқау пәннің кейбір бөлімдерін студенттермен үздік жұмыс жасау ретінде жүргізіледі.
Әдістемелік нұсқаулар құрамына:
-
пәнді оқуда қажетті жоспарлау, уақытты ұйымдастыру (орындау уақыты);
-
оқу-әдістемелік кешенін қолдану нұсқасы;
-
әдебиеттер мен оқулықтарды қолдана білу;
-
емтиханға даярлану үшін берілетін кеңестер кіреді.
Пәнді оқыту барысында дәрістерде студенттерге ҚР-ның «Қауіпті өндірістік объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы», заңының жүйесін, оның міндеттерін, төтенше жағдайлардан сақтандыру, оның салдарын жоюға бағытталған шаралардың ұйымдастырылуын, жоспарлануын және орындалуы жан-жақты оқытылады. Тіршілік әрекеті қауіпсіздігінің ұйымдастырушылық және теориялық негіздерін, АҚ ұйымдастыру және жүргізу-мемлекеттің маңызды қызметтерінің бірі, қорғаныс құрылысының құрама бөлігін, ҚР ТЖ министрлігінің ролі, негізгі міндеттері және ұйымдастырушы құрылымы сияқты сұрақтар толықтай қарастырылады. ТЖ облысындағы заңды актілер мен ҚР ережелері. Әсіресе студенттердің назарын табиғи сипаттағы апаттар мен катастрофалардан сақтандыру немесе салдарын жоюға бағытталған шараларды атқарудың ұйымдастырушылық негіздерін, ТЖ кезінде атқарылатын жұмыстарды жоспарлауды ұйымдастыру қауіпсіздігін қамтамасыз етуі маңызына аударылады.
Студенттер аудиторлық тәжірбие сабақтары мен СОӨЖ кезінде тақырып бойынша басқару органдарының, құтқару күштерінің байланыс, хабар беру, бақылау, барлау жүргізу құралдарымен жабдықталуы, транспортпен қамтамасыздандырылуы. Потенциалды қауіпті объектілердің, табиғи қауіпті құбылыстармен оқиғалардың жағдайларын бақылау. Төтенше жағдайлардың көлеміне баға беру. Химиялық заттардың негізгі сипаттамалары. Химиялық заттармен болған апаттардың ерекшеліктері. Радиациялық қауіпті мекемелердегі апат жағдайына баға беру әдістері. Төтенше жағдайларда атқарылатын шараларға қатыстырылатын күштер мен жабдықтарды дайындау жоспары, жоспар құрамы. Коммуналды- энергетикалық желілерде болған апатты тоқтату және оның салдарын жою әрекеттері сұрақтарды қарастырады.
СӨЖ - Тіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау пәні бойынша тақырыптар берілген.
Студенттер осы тақырыптарға берілген әдебиеттерді және қосымша әдебиеттер іздестіріп рефераттар жазып өткізуге тиіс. Әрбір рефераттың жоспары болуы және қолданылған әдебиеттердің тізімі берілуі міндетті.
Көлемі 5-10 бет. Оны компьютерде теруге немесе қолмен жазуға рефераттарға арналған дәптерге жазуға болады. Тексеріліп бағасы қойылған реферат иесіне қайтарылады.
Теориялық сабақты өтіп болған соң есептерді шешу әдістемесін үйрену керек. Берілген материалды жақсы меңгеру үшін әр тақырып бойынша конспект құру керек.
3 Курс саясаты
Университетте қабылданған ішкі тәртіп талаптарын сақтау:
-
Сабаққа қатысу: Дәріске, зертханалық сабақтарға қатысу міндетті. Егер қандай да бір себеппен сабаққа қатыса алмасаңыз, тақырып және тарау бойынша өзіндік жұмыс жазып мезгілінде тапсыру керек, ал дәрістен өткен тақырып және зертханалық жұмыс бойынша бақылау жұмысын немесе тест бойынша жауап жазуыңыз керек.
-
Тәртіп: Сабақ кезінде тәртіпті жүйені бұзу аудиториядан шығарумен және/немесе барлық курс үшін «қанағаттанарлықсыз» деген бағамен жазаланады.
-
Бақылау жұмыстары: Оларды орындау міндетті және белгіленген мерзім ішінде тапсыру керек. Мерзімнен кейін орындалған жұмыстар төмен бағаланады.
-
Межелік аттестация: межелік аттестация қорытындысы сабаққа қатысуды, берілген уақытта өзіндік жұмыстарды орындауды, сабақта ауызша немесе жазбаша жауап беруді, межелік бақылаудың өзінің нәтижесін ескереді.
-
Көшіру: Кез-келген көшіру (дайын тапсырмаларды немесе басқа студенттердің есептерін көшіру, пайдалану) аудиториядан шығарумен және/немесе курс үшін «қанағаттанарлықсыз» деген бағамен жазаланады.
-
Ұялы телефондар: Сабақты өткізу уақытында өшіру керек.
-
Емтихан: Нәтижесінде барлық студенттерге тестік емтихан болады, яғни пәннен максималды балл санынан 50 % жинаған студент емтиханға жіберіледі. Емтиханда студент барлық курста өткен материал мазмұнына берілетін сұрақтар.
-
Бағалау саясаты
Әрбір курс компоненті бойынша бағалар келесі түрде қарастырылады:
Сабаққа қатысу 1 сағ – _3 балл;
Дәріске қатысу 1 сағат – 2 балл
Тәжірбиелік сабақтағы жұмыс (жұмысты орындау және қорғау) – 12 балл (1 аптада), 26 балл (2-8 аптада), 28 балл (9- 15 аптада);
СӨЖ (жұмысты орындау және қорғау) 20 балл (3, 5, 7, 10, 12, 14 апталарда).
Рейтингті есептеу 2 кесте көмегімен есептеледі және оқытушының журналына толтырылады. Кестенің әрбір ұясында рейтингті есептеуге қажетті баллдар көрсетілген. Кестедегі берілген бойынша идеальды студент 100 пайыз жинаған баллымен көрсетілген.
2 кесте - Студенттің рейтингісін есептеу
Студенттің тізім бойынша №
|
Дәріс
|
ТС
|
СӨЖ
|
барл
|
Р1%
|
Дәріс
|
ТС
|
СӨЖ
|
отраб
|
барл
|
Р2%
|
Иванов А.М.
|
12
|
136
|
27
|
175
|
65
|
10
|
162
|
54
|
10
|
411
|
76
|
Кажикенов Е.М.
|
14
|
150
|
45
|
209
|
77
|
12
|
177
|
55
|
-
|
453
|
84
|
.......
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Идеальды студент
|
16
|
194
|
60
|
270
|
100
|
14
|
196
|
60
|
-
|
540
|
100
|
Студенттердің үлгеруі ағымды, аралық және қорытынды бақылау формасында жүргізіледі: баға арнайы стандарт бойынша қойылады. Қорытынды бақылау емтихан ретінде жүргізіледі: олар ауызша немесе тестілеу арқылы жүргізілуі мүмкін. Қорытынды баға әр сабақтың нәтижесінен, рефератты қорғау және емтихан бағасынан тұрады. Аралық және қорытынды бақылау балдардың қорытындысы - курсқа берілген баға болып саналады.
Егер студенттің семестр бойынша рейтинг баллдарының сомасы 50 %-ға тең немесе одан көп болса, ол жиынтық бақылауға жіберіледі.
Қосымша балдар (5 балл):
-
шығармашылықтық көзқарасы үшін;
-
оқу процесіне белсене қатысуы үшін;
-
ғылыми-зерттеу жұмысын, ғылыми мақала жазғаны үшін;
-
жұмыста әртүрлі ақпарат көздерін қолданғаны үшін.
Айып балдар (5 балл) алынады:
-
материалды өз уақытында тапсырмағаны үшін;
-
жұмысты сапасыз орындағаны үшін;
-
сабақтарды босатқаны үшін.
Студенттердің білімін бағалау күнделікті (апта сайын), аралық (8-ші және 15 –ші аптада) және қорытынды бақылау түрінде жүргізіледі. Бағалар Шәкәрім атындғы СМУ-да жүретін «Студенттердің білімін бағалау жөніндегі нұсқаулық» негізінде қойылады. Қорытынды бақылау тестілеу немесе ауызша сұрау арқылы жүргізіледі. Қорытынды баға студенттің әр сабақтағы жұмысын, рефераттарды қорғау, өзіндік жұмыстарды, СӨЖО орындау нәтижелерінен құралады. Курс бойынша қойылатын баға күнделікті, аралық және қорытынды бақылауда алынған балдардың сомасы болып табылады.
Пәнді оқыту кезінде олардың білімін тексеру үшін әртүрлі бақылау әдістері қолданылады:
-
ауызша сұрау;
-
жазбаша тексеру;
-
құрама тексеру;
-
үй тапсырмаларын көрсету және қорғау;
-
дискуссия, тренинг, дөңгелек үстел, т.б.;
-
тест сынағы;
Пән бойынша жалпы баға 100 пайыздық шкала бойынша қойылады.
Әр студенттің рейтингісін есептеу үшін таблица қолданылады. Оның әр ұяшығында балл бойынша жұмыс түрлері көрсетілген.
Сабақтан қалмай барлық тапсырмаларды орындаған идеал студенттің рейтингісі – 100 %. Барлық студенттерді осы идеал студентпен салыстырады.
Егер студент ауырып немесе басқа да себептермен сабаққа келмей, аралық бақылау рейтінгісін белгіленген уақытты тапсырмаса, онда ол ауырған немесе келмеген себептерін көрсететін, анықтайтын, дәлелдейтін арнайы құжаттар толтырылып, жеке аралық бақылау рейтінгісін тапсыру уқытын белгілеп, емтихан басталар алдында студентке жеке рейтингілік ведомость береді. Қорытынды бағалауға дайындалу үшін ОӘК-де емтихан сұрақтары көрсетілуі керек. Студент қорытынды бағалауға тек семестр бойынша рейтинг балының қосындысы 50 пайыз не одан жоғары болған кезде ғана жіберіледі. Қорытынды баға келесі кестеде көрсетілген шкала бойынша есептеледі.
Студенттердің семестрлік үлгерімін бағалау
Студенттердің жылдық рейтингілерін есептегенде 1-ші және 2-ші аралық рейтингілері қосылып 2-ге бөлінеді. Ал студенттің емтихан бойынша қорытынды рейтингісін есептегенде жылдық рейтингісінің 40 пайызы, ал емтиханда алған рейтингісінің 60 пайызы алынады және бір-біріне қосылады.
Баға
|
5-балдық жүйемен бағасы
|
Орта балл
|
пайызы
|
А
|
өте жақсы
|
4.00
|
95-100
|
А-
|
3.67
|
90-94
|
В+
|
жақсы
|
3.33
|
85-89
|
В
|
3.00
|
80-84
|
В-
|
2.67
|
75-79
|
С+
|
қанағаттарлық
|
2.33
|
70-74
|
С
|
2.00
|
65-69
|
С-
|
1.67
|
60-64
|
Д+
|
1.33
|
55-59
|
Д
|
1.00
|
50-54
|
Ғ
|
қанағаттанарсыз
|
0.00
|
0-49
|
Барлық тапсырмалар уақытында өткізілуі қажет. Кешігіп тапсырылған тапсырмалар автоматты түрде төмен бағаланады (10 пайызға). Сабаққа кешіккені үшін 0.5 балл төмендетіледі. Қалған сабақтар, сесепті босатқан сабақтар график бойынша өтеледі.
Осы талаптарды орындау емтиханға рұқсатты қамтамасыз етеді.
5 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ МЕН САБАҚ ТҮРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ САҒАТТАРДЫҢ БӨЛІНУІ
Кесте 2 – Пәннің мазмұны. Сабақ түрі бойынша сағаттарды
Тақырыптың аталуы
|
Сағат саны
|
Дәріс
|
Тәж. сабақ
|
Зерт. сабақ
|
ОСӨЖ
|
СӨЖ
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
Кіріспе. Курстың мазмұны. Курстың негізгі себептері, маман дайындаудағы ролі. Заңнамалық актілер мен ережелер. Түсініктер және анықтамалар.
|
1
|
1
|
|
2
|
2
|
Тіршілікті қамтамасыз етудің ұйымдастырушылық және теориялық негіздері. АҚ ұйымдастыру және жүргізу – мемлекеттің маңызды қызметтерінің бірі, қорғаныс құрылысының құрама бөлігі, ел қауіпсіздігінің элементі. ҚР ТЖ министрлігінің ролі, негізгі міндеттері мен ұйымдастырушы құрылымы.
|
1
|
1
|
|
2
|
2
|
Төтенше жағдайлар. Бейбіт және соғыс уақыттағы төтенше жағдайлар. ТЖ негізгі ұғымдары мен анықтамалары. Техногенді сипатты ТЖ көздерін зақымдайтын факторлар, ТЖ даму фазалары. Табиғи сипаттағы төтенше жағдайлардың классификациясы.
|
1
|
1
|
|
2
|
2
|
Адамның мекендеу ортасының қауіптіліктері
Табиғи және техногенді қауіптіліктер көздері.
Соғыс және бейбіт уақытындағы жаппай зақымдау құралдарының түрлері.
|
1
|
1
|
|
2
|
2
|
Радиациялық қауіпті нысандардағы төтенше жағдайлар
Радиоактивті заттар, ядролық реакторлар. Сәулелену дозалары, Өткір сәуле ауруы. Дозиметрлік бақылау және химиялық барлау аспаптарының жұмыс істеу принцптері. Радиациялық қорғау.
|
1
|
1
|
|
2
|
2
|
Химиялық қауіпті нысандардағы төтенше жағдайлар
Әсері күшті улы заттарға мінездеме. Химиялық қауіпті нысандағы авариялар.
|
1
|
1
|
|
2
|
2
|
Биологиялық (биологиялық - әлеуметті) төтенше жағдай
Билогоиялық қару туралы түсінік. Эпидемия. Инфекциялық аурулар. Карантин және обсервация. Эпизоотия, Эпифитотия. Жұқпалы аурулардан сақтандыру.
|
1
|
1
|
|
2
|
2
|
Өртке қарсы шаралар
Өрт қауіпсіздік ережелері. Өртті болдырмау шаралары.
|
1
|
1
|
|
2
|
2
|
Тұрғындарды қорғау. Тұрғындарды қорғау бойынша шаралар өткізу кезеңдері. Негізгі принцптері. Инжененрлік шаралар. Тұрғындарды эвакуациялау.
|
1
|
1
|
|
2
|
2
|
Экстремальды жағдайлар кезіндегі халықтың іс әрекеті
Табиғи және техногенді сипаттағы ТЖ халықтың іс әрекеті. Өрт кезіндегі іс әрекет. Ланкестік акт кезіндегі халықтың іс әрекеті
|
1
|
1
|
|
2
|
2
|
Төтенше жағдайдың психологиялық аспектілері
Төтенше жағдайдың психологиялық аспектілеріні түрлері
|
1
|
1
|
|
2
|
2
|
Эвакуация, көшіру және бытыраңқы орналастыру шаралары. Эвакуация және бытраңқы орналастыруды жүргізу әдістері және принцптері. Эвакуациялық шараларды жүргізу және ұйымдастыру
|
1
|
1
|
|
2
|
2
|
Зақымдаушы факторлардан халықты инженерлік қорғау. Қорғаныс ғимараттары. Жеке қорғаныс құралдары және олардың түрлері.
|
1
|
1
|
|
2
|
2
|
Зақымдану ошақтарындағы құтқару және басқа да шұғыл жұмыстар. Құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу негіздері. Төтенше жағдайлардың салдарын жою.
|
1
|
1
|
|
2
|
2
|
Жарақаттанған және зақымданған кездегі алғашқы медициналық көмек көрсету. Жарақат, сыну, қан кету, буын шыққан кезіндегі алғашқы көмек көрсету түрлері
|
1
|
1
|
|
2
|
2
|
Барлығы
|
15
|
15
|
|
30
|
30
|
Тәжірбие сабақтарының тақырыптары
|
сағат саны
|
Жара туралы түсінік, олардың жіктелуі. Жара кезіндегі асқыну.
|
1
|
Жара кезіндегі кезек күттірмейтін алғашқы медициналық көмек
|
1
|
Сүйек сынуы туралы түсінік және олардың белгілері. Сыну түрлері, олардың асқынуы. Травмалық шок, профилактика.
|
1
|
Жоғарғы және төменгі сынық кезіндегі табелдік және қолда бар иммобилизациялау құралдарымен алғашқы медициналық көмек көрсету ережелері
|
1
|
Тұрғындарды қорғау бойынша шаралар өткізу кезеңдері. Негізгі принцптері. Инжененрлік шаралар. Тұрғындарды эвакуациялау.
|
1
|
Радиациялық зақымдану түрлері, радиациялық зақымдану профилактикасы. Жеке дәрігерлік қобдишаның құрылымы және мағынасы.
|
1
|
Радиациялық зақымдану кезіндегі алғашқы медициналық көмек. Санитарлық өңдеу жүргізу ережелері.
|
1
|
Табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар. Су басу зонасын анықтау. Су басу кезіндегі халықтың іс - әрекеті.
|
1
|
Химиялық барлау құралдары және оларды қолдану.Ағзаның улаушы заттармен зақымдануы. ӘКУЗ уланған кездегі алғашқы көмек. ИПП -8 құрылымы және мағынасы.
|
1
|
Улаушы және әсері күшті улаушы заттармен уланғандағы алғашқы медициналық көмек. Санитарлық өңдеу және дегазация жүргізу тәртібі.
|
1
|
Апаттар кезіндегі ӘКУЗ зақымдану масштабтары.
|
1
|
Ядролық жарылыс кезіндегі нысанның потенциалды қауіпі.
|
1
|
Иондаушы сәулеленуден қорғау құралдары және бақылау әдістері.
|
1
|
Экономика нысаны элементінің тұрақтылығын бағалау.
|
1
|
Радиационды барлау құралдары. Радиоактивті сәулеленуді бақылау құралдарын қолдану.(Дозиметрлік бақылау)
|
1
|
Барлығы
|
15
|
6 СӨЖ және СӨЖ МАЗМҰНЫ
Кредиттік жүйемен оқыту кезінде студенттің өздік жұмысын ұйымдастыру сапасын жоғарлату, оның ішінде әртүрлі үй тапсырмаларын орындау талаптары жоғары орын алады.
Оқытушының көмегімен студенттің өздік жұмысы – кредиттік жүйемен оқыту кезіндегі оқу жұмысының бір түрі болып табылады. Ол аудиториялық сабақ диалог режим түрінде, сонымен қатар, аудиториядан тыс уақытта кеңес түрінде өткізіледі. Студенттің ОСӨЖ және СӨЖ 4 кестеде көрсетілген.
Кесте 4 – ОСӨЖ және СӨЖ жоспары
ОСӨЖ
|
СӨЖ
|
аудиториялық
|
Аудиториядан тыс
|
2
|
3
|
4
|
Қазіргі өндіріске тән ерекшеліктер, қауіпті және зиянды факторлар дың құрылу аймақтары. өндірістік ортаның жағымсыз факторлары, олардың адамдарға әсерін бағалау.қауіпсіздік мәселелерін шешудің жүйелілігі.
|
АҚ ұйымдастыру және жүргізу-мемлекеттің маңызды қызметтері нің бірі, қорғаныс құрылысының құрама бөлігі. ҚР ТЖ министр лігінің ролі, негізгі міндеттері және ұйым дастырушы құрылымы. ТЖ облысындағы заңды актілер мен ҚР ережелері.
|
ҚР ТЖ туралы заңы. Тану түрлері және әртүрлі дене жарақаты кезіндегі залалсыздандырылған танғыш тану ережелері
|
Техногенді, табиғи сипаттағы ТЖ көздерінің зақымдайтын факторлары, даму фазалары.
Жаппай зақымдау қаруының түрлері.
ТЖ психологиялық аспектілері.
|
Табиғи, техногенді және антропогенді қауіптіліктер көздері.
Жағымсыз факторлардың жіктелуі.
Атмосфераның, гидросфераның және топырақтың ластануы
|
Өте қауіпті жұқпалы ауруларды тану әдістері
Жұқпалы аурулар туралы түсінік және профилактика.
Карантин, обсервация.
Дезинфекции, дезинсекция және дератизация жүргізу түрлері мен әдістері
|
ТЖ –дағы орнықтылық туралы ұғым.
Бейбіт және соғыс уақытындағы ТЖ өнеркәсіптік объектілер дің жұмыс істеуінің тұрақтылығы
|
Құтқару және басқа шұғыл жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу негіздері. ҚБШЖ мақсаты, мазмұны және жүргізу шарттары.
|
Халықтың жерсілкінісі, шаңдақ дауыл, қарлы боран кезіндегі іс - әрекеті
|
Тұрғындарды қорғау бойынша шаралар өткізу кезеңдері.
Қазақстан аймағындағы радиационды ластанудың табиғи көздері
|
Радиациялық және химиялық барлау және дозиметрлік бақылау аспаптарының жұмыс істеу принцпі.
|
Өртті қауіпті нысандардағы төтенше жағдайлар
Радиационды апаттық қауіпті нысандардағы апаттар кезіндегі халықтың іс әрекеті
Қазақстан аумағының жасанды радионуклиндармен ластануы
|
Инженерлік шаралар.
Радиациялық және химиялық қорғау.
Медициналық шаралар. Өртке қарсы шаралар
|
Бейбіт және соғыс уақытындағы ТЖ өнеркәсіптік объектілердің жұмыс істеуінің тұрақтылығы
|
Күйік туралы түсінік, оларға мінездеме. Көмек көрсету ережелері
Қорғаныс ғимараттарын толтыру тәртібі
Эвакуация және бытыраңқы орналастыруды қамтамасыз ету
|
ТЖ нысанындағы жұмыс тұрақтылығын жоғарлату әдістерімен жолдары
|
Тыныс алу органдарын қорғау құралдары және оларды қолдану ережесі.
|
ТЖ АҚ қызметтерінің басқару органдары
АҚ бастығының функционалды міндеттері
|
15
|
15
|
30
|
7 «Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі» пәні бойынша оқу үрдісінің күнтізбелік сызбасы
Кесте 4 «Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі» пәні бойынша оқу үрдісінің күнтізбелік сызбасы
апта
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
Сағат саны
|
Дәріс
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
15
|
ТС
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1
|
15
|
ЗС
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ОСӨЖ
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
30
|
СӨЖ
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
30
|
Сағат саны
|
6
|
6
|
6
|
6
|
6
|
6
|
6
|
6
|
6
|
6
|
6
|
6
|
6
|
6
|
6
|
90
|
апталар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
Р1
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
Р2
|
Барл.
|
Бақылау түрі
|
|
|
|
|
|
Дәріс
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
16
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
14
|
30
|
ТС
|
12
|
26
|
26
|
26
|
26
|
26
|
26
|
26
|
194
|
28
|
28
|
28
|
28
|
28
|
28
|
28
|
196
|
390
|
ОСӨЖ
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-СӨЖ
|
0
|
0
|
20
|
0
|
20
|
0
|
20
|
0
|
60
|
0
|
20
|
0
|
20
|
0
|
20
|
0
|
60
|
120
|
Сағат саны
|
14
|
28
|
48
|
28
|
48
|
28
|
48
|
28
|
270
|
30
|
50
|
30
|
50
|
30
|
50
|
30
|
270
|
540
|
Р1, Р2- бірінші және екінші аралық рейтингтер
8 ӘДЕБИЕТТЕР
8.1 Негізгі әдебиеттер
-
Өмір-тіршілік қауіпсіздігі: оқулық / Құраст. С. Арпабеков.- Алматы, 2004.
-
"Тіршілік қауіпсіздігі" курсы бойынша жоғары оқу орындары студенттеріне арналған оқу құралы. І кітап / ТЖ және АҚ Республикалық курстары.- Алматы, 2008.
-
"Тіршілік қауіпсіздігі" курсы бойынша жоғары оқу орындары студенттеріне арналған оқу құралы. ІІ кітап / ТЖ және АҚ Республикалық курстары.- Алматы, 2008
-
Безопасность жизнедеятельности/ Сидорова А.И.- М., 2007.
-
Безопасность жизнедеятельности. Защита населения и территорий в чрезвычайных ситуациях: учеб. пособие / [Авт.: Я.Д.Вишняков и др.].- 2-е изд.- М., 2008
-
Учебное пособие для студентов вузов по курсу "Безопасность жизнедеятельности". Кн.І , ІІ / Республиканские курсы ЧС и ГО.- Алматы, 2008.
-
Буралев, Ю.В. Безопасность жизнедеятельности на транспорте.-М.,2004
-
Безопасность жизнедеятельности. Безопасность в чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера /Акимов В.А.-М.,2006
-
Приходько Н. Безопасность жизнедеятельности. – А., 2004
-
Безопасность жизнедеятельности. Безопасность технологических процессов и производств. Охрана труда.-М.,1999
8.2 Қосымша әдебиеттер
-
Тайжанов С. Өмір қауіпсіздігі негіздері. – А., 2004
-
Абайла: сынап!: ( Сынап төгілген кездегі әрекеттер жөнінде халыққа арналған жаднама) = Осторожно: ртуть! ( Памятка населению по действиям при разливе ртути).- Алматы, 2005
-
Жер сілкінісі болған кезде болуы мүмкін жағдайларға баға беру әдістемесі/ ТЖ және АҚ Республикалық курстары.- 2-ші бас.- Алматы, 2007
-
Нысандарда сейсможаттығуға даярлық және өткізу жөніндегі ұсыныстар/ ТЖ және АҚ Республикалық курстары.- Алматы, 2005
-
Террористік акті қауіпі кезінде халықтың іс - әрекеттері бойынша жаднама. V -бөлім / ТЖ және АҚ Республикалық курстары = Памятка по действиям населения при угрозе террористического акта (Ч.V).- Алматы, 2006.
-
ТЖ-зардап шеккендерге психологиялық көмек көрсету бойынша жаднама (ІІІ -бөлім)/ ТЖ және АҚ Республикалық курстары = Памятка населению по оказанию психологической помощи пострадавшим в ЧС (Ч. ІІІ).- Алматы, 2008
-
Төтенше жағдайлар жүйесінде қолданылатын орысша-қазақша терминдер сөздігі/ ТЖ және АҚ Республикалық курстары = Русско-казахский словарь терминов, применяемых в системе чрезвычайных стуаций.- Алматы, 2008.
-
Ұйымдарда сел жаттығуларына даярлық және өткізу жөніндегі әдістемелік нұсқаулықтар/ ТЖ және АҚ Республикалық курстары = Методические рекомендации по подготовке и проведению селетренировок в организациях.- Алматы, 2005
-
Безопасность жизнедеятельности/ С.В.Белова.-М.,1999
-
Акимов Н.И. Гражданская оборона на объектах с/х производства. - М., 1984
-
Атаманюк В.Г. Гражданская оборона. - М., 1987
-
Гражданская оборона / Е.П. Шубина. - М., 1991
Достарыңызбен бөлісу: |
