Толык алмалы-салмалы протезді
колдану, сапа критерийлері.
Наукаска кенес. Протезге
бейімделу
Орындаган: Мусаев Нурсултан
Тексерген: Жайшиева Ш.A
Ортопедиялык стоматологияда протезге
«бейімделу» термині екі жагдайда колданылуы
мумкін:
1) наукастын протезге бейімделу;
2) бейімделу угымында протездін тыныштыкта
да, тамакты шайнау кезінде жане баска
жагдайларда бейымделуы кiредi.
Протезді менгерудін жане оган уйренуді
аныктайтын негізгі фактор биологиялык
болып табылады.
■
Биологиялык фактор
агзаның барлық
реакцияларының жиынтығы ретінде
түсініледі. Өз кезегінде, ағзаның, ауыз
қуысының мүшелері мен тіндерінің,
шырышты қабаттың, сүйек тінінің,
бұлшықеттер мен буындардың
реактивтілігі адамның денсаулығының
жағдайына, оның жасына, сондай-ақ сыртқы
жүйке қызметінің түріне және психологиялық
жағдайына байланысты.
■
Тіс протезі адамның ауыз қуысының
тіндерімен бөтен дене ретінде қабылданады
және ауыз қуысының шырышты қабығының
жүйке ұштарын күшті тітіркендіргіш болып
табылады. Ауыз қуысының сезімтал
рецепторларының тітіркенуі рефлектор
бойымен сілекей бөлу, сөйлеу және т.б.
орталықтарға беріледі, нәтижесінде сілекей
бөліну және құсу күшейеді, сөйлеу, шайнау және
жұту функциялары бұзылады.
Протездерге бейімделуді
В.Ю.Курляндскийдің
айтуы бойынша әр түрлі уақытта – 10 күннен
33 күнге дейін болады және ол көптеген
факторларға байланысты, олардың негізгісі
жүйке жуйесi болып табылады.
Науқастың протездерге бейімделу
мерзіміне мыналар әсер етеді:
■
протездін калай бекітiлгенi
■
ауырсынудың болуы немесе болмауы;
■
протездердің конструкциялық
ерекшеліктері.
В.Ю.Курляндский протездерге бейімделудің 3
фазасын ажыратады
I фаза
– тітіркену (1-ші күн) протез жеткізілген күні
байқалады; Бұған ауыз қуысын протездеуге (тістерді
дайындау және т.б.) дайындау уақыты да кіреді. Бұл фаза
пациенттің назарын протездеуге пайдаланылатын
дайындалған тіске немесе протезге бөгде дене ретінде
сезiлуiмен сипатталады.
Тітіркену келесідей көрінеді:
а) сілекей бөлінуінің жоғарылауы;
б) дикция мен дыбыстың өзгеруі;
г) шайнау қабілетінің жоғалуы немесе төмендеуі;
д) ерін мен жақтың шиеленісуі;
д) локсу рефлексінің пайда болуы.
II фаза
– протезді алғаннан кейін (1-ден 5-ші
күнге дейін).
Бұл кезеңге тән белгілер:
а) сілекей бөлінуі қалыпты жағдайға оралады;
б) дикция мен фонация қалпына келтірілді;
г) локсу рефлексі (егер бар болса) жоғалады;
д) шайнау күші қалпына келе бастайды.
III фаза
– протезді алғаннан кейін 5-33-ші күн
аралығында болады.
Бұл кезеңге тән белгілер:
а) протез киген адам протезді бөгде зат ретінде
сезінбейді, керісінше онсыз ынгайсыздык
тудырады;
в) функционалдық куш максималды қалпына
келтіріледі.
Қайталанатын протездеу кезінде бейімделу
уақыты айтарлықтай қысқарады және 3-5 күнді
құрайды.
Пластикалық протездер
Л.А.Поликовская, В.П.Гроссманның айтуынша, акрил
пластмассадан жасалған протездерді қолданудың
бірінші жылында бұзылу жиілігі 10-нан 40% -ға дейін
жетеді.
Протез сыну себептерi себептері:
■
әртүрлі клиникалық кезеңдердегі дәрігер қателері;
■
техник жіберген қателер нәтижесіндегі бұзылулар;
■
пациенттің протезге ұқыпсыз қарауы
нәтижесіндегі бұзылулар;
Науқаска алмалы-салмалы протездерді қолдану
бойынша ұсыныстар
Тіс протезіне жақсырақ үйрену және қалыпты дикцияны қалпына келтіру үшін
дауыстап оқу (кітаптар, газеттер, журналдар), көп сөйлесу ұсынылады.
Алдымен алдыңғы тістермен тістеуге болмайды. Тамақты бүйірлік тістермен бір
уақытта шайнауға тырысу (бірден солға және оңға). Алғашқы күндердегі тағам
қатты болмауы керек. Кішкентай кесектерге болу аркылы жеу.
Алғашқы 7 күнде тек жұмсақ, пюресі бар тағамды жеу керек.
Алғашқы 7 күнде түнде протездерді алуға болмайды.
Мүмкін болса, оларды тәулік бойы киіңіз, оларды тек гигиеналық процедуралар үшін
алып тастаңыз.
Алғашқы 7 күнде протездерді суы бар ыдыста сақтау керек.
1. Тіс протездерін ауыз қуысынан тыс кезде құрғақ және таза
жабық ыдыста сақтауды ұсынамыз. Протезді қолданар алдында
оны суда ылғалдандырып аламыз.
2. Әр тамақтан кейін тіс протезін ауыздан шығарып, ағын сумен
жақсылап шаю керек, щеткамен тамақтың қалған қалдықтарын
алып тастау керек. Тіс протезі таза болуы керек!
3. Тіс протезін күніне екі рет (таңертең және кешке) тіс пастасы
мен қаттылығы орташа щеткамен тазалауды усынамыз.
Достарыңызбен бөлісу: |