Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі Оңтүстік Қазақстан медицина академиясы Паталогиялық анатомия және гистология кафедрасы Презентация Тақырыбы: Тірек-қимыл жүйесі гистологиясының жасқа байланысты ерекшеліктері Орындаған: Дауылбай Н.Б. Тобы: В-ЖМҚА-02-21 Қабылдаған: Тоймбетова Қ.А. Шымкент 2022 - Тірек-қимыл аппаратының даму көздері мен даму сатылары.
Адам ұрығының 2-айында бұғана,ал 3-айында жалпақ жауырын,жамбас,қабырғаға төс сүйектерінің кемігі,4-айлық нәрестеде түтікше сүйектерінің кемігі дами бастайды.Ұрықтың 11-аптасында остеобластық сүйек кемігі пайда болып,остеогенді қызмет атқарады.Бұл кезеңде пайда болған сүйек кемігінде алғашқы қанның бағаналы жасушалар жиынтығы пайда болады.Ұрықтың 13-14аптасында алғашқы қан тамырлар айналасында гемопоетикалық,ал 20-28аптасындағы адам ұрығының түтікше сүйектерінің қуысында остеокластар пайда болып,сүйек перделерін реобрциялау нәтижесінде сүйек кемігінің эпифизге қарай өсуі де байқалады.Осыдан бастап сүйек кемігі қан жасайтын мүше болып саналады. Сүйек кемігінде ең алдымен эритроидты топты түзетін аралшықтар біліне бастайды. Адам ұрығының 36-аптасында түтікше сүйектердің диафизіндегі кемігінде май жасушалары мен қан жасушаларының даму ошақтары пайда болады.
- Тірек-қимыл аппаратының құрылымы.
Ретикулярлы жасушалар (сүйек кемігінің фибробласттары) олардың үдемелі пішініне байланысты ("ретикулярлы ұлпаны" қараңыз) механикалық функцияны орындайды, секреция жасайдынегізгі заттың компоненттері-преколлаген, гликозаминогликандар, проэластин және микрофибриллярлық ақуыз және дамып келе жатқан гемопоэтикалық жасушалардың белгілі бір бағыттарына тән гемопоэтикалық микроортаны құруға қатысады,өсу факторларын бөліп көрсету.
Остеогендік жасушалар эндосте және периосте ("сүйек тіндерін" қараңыз) жәнеолар сүйек кемігі қуыстарында болуы мүмкін. Остеогендік жасушалар цитокиндер шығарады (гранулоциттердің, моноциттердің, ИЛ-1, ИЛ-6 және т. б. колонияны ынталандыратын факторлар), олар бағаналы гемо-поэтикалық жасушалардың көбеюіне жәнедифференциация. Ең қарқынды гемопоэз эндосттың жанында жүреді, онда гемопоэтикалық дің жасушаларының концентрациясы ми қуысының орталығынан шамамен 3 есе көп.
Адипоциттер ("дәнекер тіндер" бөлімін қараңыз) сүйек кемігінің тұрақты элементтері болып табылады.
Адвентициалды жасушалар ("дәнекер тіндерді "қараңыз) қан тамырларымен бірге жүреді және көк-соид капиллярларының сыртқы бетінің 50% - дан астамын жабады. Гемопоэтиндердің (эритропоэтин) және басқа факторлардың әсерінен олар жиырылуы мүмкін,бұл жасушалардың қанға көшуіне ықпал етеді.Ретикулярлы, адвентициалды, май жасушалары сүйек кемігінің бағаналы стромальды жасушасынан дамиды. Сүйек кемігі тамырларының эндотелий жасушалары строма мен гемопоэтинді ұйымдастыруға қатысады, IV типті коллагенді, гемопоэтиндерді синтездейді. Синусоидалы капиллярлардың қабырғаларын құрайтын эндотелиоциттер тікелейүзіліссіз базальды мембрананың арқасында гемопоэтикалық және стромальды жасушалармен байланысады.
Достарыңызбен бөлісу: |