Программа комплексного экзамена для образовательной программы магистратуры 6М050300 «Психология»

ВОСТОЧНО-КАЗАХСТАНСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С. АМАНЖОЛОВА

«Утверждаю»

И.о. проректора по

учебно-методической работе

_________________ Мырзагалиевой А.Б.

«__» ___________ 2014 г.


ПРОГРАММА

КОМПЛЕКСНОГО ЭКЗАМЕНА


для образовательной программы магистратуры 6М050300 «Психология»

психолого-педагогического факультета

форма обучения - дневная

Усть-Каменогорск, 2014

на основании РУП ВКГУ образовательной программы магистратуры

И.о. зав. кафедрой

«___»___________2014 г. ................................____________ Мацкевич И.К.

(подпись) (Фамилия И. О.)

Одобрена методическим советом факультета психологии и педагогики

Председатель МС _______________________________________

«__» _____________ 2014 г..

«__» _____________ 2014г.. Протокол №__

Председатель совета факультета ________________________ Ровнякова И.В.

Программа

комплексного экзамена

по образовательной программе магистратуры

6М050300 «Психология»

Методологические вопросы психологии.

Уровни методологии науки. Характеристика уровней. Функции методологии. Общая методология и специальная методология. Работы А.В. Юревича, В.Н. Дружинина о системе методологии в психологии.

Методологический плюрализм в современной психологии: характеристика тенденций, их взаимосвязей. Проявление плюрализма. Примеры методологического плюрализма в европейской, американской, российской, казахстанской психологии.

Специфика психологического познания. Естественнонаучная и гуманитарная парадигмы в психологии. Обоснование специфики психологического познания. История появления парадигм: западная история, советская традиция. Отличия психологического познания от других теорий познания. Работы Ломова, Брушлинского.

Кризисы в психологической науке, их сущность. Понятие кризисов. Содержание кризисов. Примеры кризисов и их аналитическая рефлексия. Аналитический пример кризиса.

Категориальный строй психологической науки. Категории образа, мотива, действия, общения, личности. Формирование категориального строя. Работы Петровского А.В., Ярошевского А.Я. Системы появления категорий. Тенденции разработки категорий в советской психологии, казахстанской психологии, западной психологии. Обоснование категорий.

Принципы научной психологии как аксиомы. Понятие принципов как аксиом. Содержание принципов детерминизма и развития, антропологического, принципа системности, объективности. Интерпретация на примерах.

Психофизическая, психофизиологическая и психосоциальная проблемы. Структура и содержание проблем. Их разработка в современной литературе.

Методологические ориентации русской психологии. Направления и тенденции в методологии психологии. Тенденции Института психологии РАН, Психологического института РАО, Санкт-Петербургской школы, Томского Государственного Университета. Плюрализм в методологических позициях.

Методологические тенденции казахстанской психологии. Направления и тенденции в методологии психологии. Алматинская психологическая школа, Восточно-Казахстанская психологическая школа, Павлодарская психологическая школа, Карагандинская психологическая школа.

Естественнонаучная психология (Бехтерев В.М., Лазурский А.Ф., Ланге Н.Н., Корсаков С.С., Токарский А.А.). История направления. Основные открытия и разработки. Динамика исследований. Краткий анализ работ авторов.

Философская психология (Введенский А.Н., Лопатин Л.М., Франк С.Л.). История направления. Основные открытия и разработки. Динамика исследований. Краткий анализ работ авторов.

Эмпирическая психологи (Нечаев А.П., Челпанов Г.И.). История направления. Основные открытия и разработки. Динамика исследований. Краткий анализ работ авторов.

Бехтерев В.М., И.П. Павлов: основатели объективного метода в психологии. История исследований. Основные открытия и разработки. Динамика исследований. Краткий анализ работ авторов.

Роль Выготского Л.С. как методолога. Работа «Исторический смысл психологического кризиса». Жизненный и творческий путь Выготского. История направления. Основные открытия и разработки. Динамика исследований. Краткий анализ работ авторов.

Методологическое значение работ Л.С. Рубинштейна. Содержание основных статей и работ. Методологические принципы.

Методологическое значение работ Б.Г. Ананьева. Содержание основных статей и работ. Методологические принципы.

Методологическое значение работ Ломова Б.Ф. Содержание основных статей и работ. Методологические принципы.

Системный подход психологии: работы Ганзена В.А., Ломова Б.Ф, Боуэна М. Содержание основных статей и работ. Методологические принципы.

Социально-этнические проблемы современной психологии. Зарубежные и казахстанские исследования, исследования стран СНГ. Содержание проблемы. Понятия и категории: этнос, кросс-культурные исследования.

Проблема самосознания в психологии: подходы к пониманию самосознания в зарубежной и отечественной психологии. Категория самосознания. Ее интерпретация в классических и современных направлениях психологии.

Ғылымның әдістемелік деңгейлері. Деңгейлердің сипаттамасы. Әдіснаманың функциялары. Жалпы әдіснама және арнайы әдіснама. А.В. Юревичтің, В.Н. Дружининнің психологиядағы әдіснамалық жүйесі туралы.

Заманауи психологиядағы әдістемелік плюрализм: тенденция сипаттамасы, олардың өзарабайланыстары. Плюрализмнің көрінуі. Еуропалық, американдық, ресейлік, қазақстандық психологиядағы әдістемелік плюрализмнің мысалдары.

Психологиялық танымның ерекшеліктері. Психологиядағы жаратылыстану және гуманитарлық парадигмалар. Психологиялық танымның ерекшелігінің негізі. Парадигманың көрінісінің тарихы: батыс тарихы, дәстүр. Психологиялық танымның өзге таным теорияларынан айырмашылығы. Ломов, Брушлинскийдің еңбектері.

Психологиялық ғылымдағы дағдарыс, олардың мәні. Дағдарыс ұғымы. Дағдарыс мазмұны. Дағдарыстардың мысалдары мен аналитикалық рефлексия. Дағдарыстың аналитикалық мысалы.

Психология ғылымының категориялық қабаты. Бейне, мотив, әрекет, қарым-қатынас, тұлға категориясы. Категориялық қабаттың қалыптасуы. Петровский А.В., Ярошевский А.Я. еңбектері. Категориялардың жүйелік пайда болуы. Кеңес, қазақстандық, батыс психологиясындағы категорияларды өңдеу тенденциялары. Категориялардың негізі.

Аксиома сияқты ғылыми психологияның принциптері. Аксиомалар ғылыми принциптер ретінде. Детерминизм мен даму принциптерінің мазмұны. Мысалдарды интерпретациялау.

Психофизикалық, психофизиологиялық және психоәлеуметтік мәселелер. Мәселелердің құрылымы мен мазмұны. Олардың заманауи әдебиеттерде өңделуі.

Орыс психологиясының әдістемелік бағдары. Психологиядағы әдіснаманың бағыттары мен тенденциялары. ҒРА психология институтының, РБА психология институтының, Санкт-Петербург мектебінің, Томск Мемлекттік Университетінің тенденциялары. Әдіснамалық позициядағы плюрализм.

Қазақстандық психологияның әдістемелік тенденциялары. Психология әдіснамасындағы бағыттар мен тенденциялар. Алматылық психологиялық мектеп, Шығыс Қазақстандық психологиялық мектеп, Павлодарлық психологиялық мектеп, Қарағандылық психологиялық мектеп.

Жаратылыстану психологиясы (Бехтерев В.М., Лазурский А.Ф., Ланге Н.Н., Корсаков С.С., Токарский А.А.) Бағыттың тарихы. Негізгі ашылулары мен әдістемелері. Зерттеулердің динамикасы. Авторларды қысқаша талдауы.

Философиялық психология (Введенский А.Н., Лопатин Л.М., Франк С.Л.)

Бағыттың тарихы. Негізгі ашылулары мен әдістемелері. Зерттеулердің динамикасы. Авторларды қысқаша талдауы.

Эмпирикалық психология (Нечаев А.П., Челпанов Г.И.) Бағыттың тарихы. Негізгі ашылулары мен әдістемелері. Зерттеулердің динамикасы. Авторларды қысқаша талдауы.

Бехтерев В.М., И.П. Павлов: психологиядағы объективті әдістің негізін салушылар. Бағыттың тарихы. Негізгі ашылулары мен әдістемелері. Зерттеулердің динамикасы. Авторларды қысқаша талдауы.

Выготского Л.С. әдіскер ретіндегі орны «психологиялық дағдарыстың тарихи пәні.». Выготскийдің өмірлік және шығармашылық жолы. Бағыттың тарихы. Негізгі ашылулары мен әдістемелері. Зерттеулердің динамикасы. Авторларды қысқаша талдауы.

Л.С. Рубинштейннің еңбектерінің әдістемелік мәні. Негізгі мақалаларының және жұмыстарының мазмұны. әдіснамалық принциптері.

Б.Г. Ананьевтің еңбектерінің әдістемелік мәні. Негізгі мақалаларының және жұмыстарының мазмұны. әдіснамалық принциптері.

Б.Ф.Ломовтың еңбектерінің әдістемелік мәні. Негізгі мақалаларының және жұмыстарының мазмұны. әдіснамалық принциптері.

Психологиядағы жүйелік тұрғы: Ганзеннің В.А., Ломовтың Б.Ф, Боуэннің М. еңбектері. Негізгі мақалаларының және жұмыстарының мазмұны. әдіснамалық принциптері.

Заманауи психологиядағы әлеуметтік-этникалық мәселелер. Шетелдік және Қазақстандық зерттеулер, ТМД елдерінің зерттеулері. Мәселенің мазмұны. Ұғымдар мен категориялар: этнос, кросс-мәдени зерттеулер.

Психологиядағы өзіндік сананың мәселесі: шетелдік және отандық психологиядағы өзіндік сананы түсіну тұрғылары. Өзіндік сананың категориясы. Оның классикалық және заманауи психологияның бағыттарындағы интерпретациялары.

ЛИТЕРАТУРА

1. 
   Айсмонтас Б. Б. Педагогическая психология: схемы и тесты. М. : Владос, 2002. 208 с.
   
2. 
   Бонивелл И. Ключи к благополучию: что может позитивная психология. М.: Время, 2009.
   
3. 
   Братусь Б.С. Аномалии личности. М.: Мысль, 1988.
   
4. 
   Герасимова В. С. Методика преподавания психологии: Курс лекций. М. : Ось-89, 2004. 112 с.
   
5. 
   Зинченко В.П., Мамардашвили М.К. Проблема объективного метода в психологии // Вопросы философии. 1977, № 7.
   
6. 
   Карандашев В. Н. Методика преподавания психологии. Учебное пособие. СПб. : Питер, 2005. 249 с.
   
7. 
   Корнилова Т. В., Смирнов С. Д. Методологические основы психологии. СПб. : Питер 2008. 316 с.
   
8. 
   Леонтьев А.А. Деятельный ум. М.: Смысл, 2001.
   
9. 
   Леонтьев А. Н. Деятельность. Сознание. Личность. М. : Смысл, 2004. 345с.
   
10. 
    Петровский А. В., Ярошевский М. Г. Основы теоретической психологии. М. : ИНФРА-М, 1998. 525 с.
    
11. 
    Прогресс психологии: критерии и признаки / под ред. А. Л. Журавлева, И. Н. Семенова, А. В. Юревича. М. : Ин-т психологии РАН, 2009. 334 с.
    
12. 
    Психология личности / под ред. Ю.Б. Гиппенрейтер, А.А. Пузырея, В.В. Архангельской. М.: АСТ, Астрель, 2009.
    
13. 
    Розин В.М. Психология: наука и практика. М.: РГГУ, Омега-Л, 2005.
    
14. 
    Рубинштейн С. Л. Человек и мир // Бытие и сознание. Человек и мир. СПб. : Питер, 2003. 508 с.
    
15. 
    Смирнов С. Д. Педагогика и психология высшего образования. М. : Академия, 2007. 393 с.
    
16. 
    Юревич А.В. Методологический либерализм в психологии // Вопросы психологии, 2001. 
    

1. 
   Аргайл М. Психология счастья. 2-е изд. СПб: Питер, 2003.
   
2. 
   Бадмаев Б. Ц. Методика преподавания психологии. М. : Владос, 2001. 302 с.
   
3. 
   Василюк Ф.Е. Методологический анализ в психологии. М.: Смысл, 2003. 240 с.
   
4. 
   Дружинин В.Н. Экспериментальная психология. СПб, 2000.
   
5. 
   Зинченко В.П., Моргунов Е.Б. Человек Развивающийся. Очерки Российской психологии. М.: 1994.
   
6. 
   Леонтьев Д.А. Психология смысла. М.: 1999.
   
7. 
   Ляудис В. Я. Методика преподавания психологии. М. МГУ, 1980. 85 с.
   
8. 
   Маслоу А. Дальние пределы человеческой психики. СПб. : Евразия, 1997. 430 с.
   
9. 
   Петровский А. В., Ярошевский М. Г. История и теория психологии: в 2х т. Ростов н/Д.: Феникс, 1996.
   
10. 
    Подольский А. И. Нет ничего практичней… // Национальный психологический журнал. 2006. № 1. С. 21–30.
    
11. 
    Предмет и метод психологии. Антология / под ред. Е. Б. Старовойтенко. М. : Акад. проект: Гаудеамус, 2005. 512 с.
    
12. 
    Психология индивидуальности: новые модели и концепции / под ред. Е. Б. Старовойтенко, В. Д. Шадрикова. М. : НОУ ВПО МПСИ, 2009. 384 с.
    
13. 
    Пузырей А.А. Новые идеалы научности и путь практической психологии личности // Психология, психотехника, психагогика. М.: Смысл, 2005.
    
14. 
    Роджерс К. Р. Взгляд на психотерапию, становление человека. М. : Прогресс, 1994. 478 с.
    
15. 
    Хъел Л., Зиглер Д. Теории личности. СПб. : Питер, 1999. 608 с.
    
16. 
    Шмелев А.Г. Тест как оружие // Психология. Журнал Высшей школы экономики. 2004, Т. 1 № 2, С. 40-53.
    
17. 
    Handbook of Positive Psychology / Ed. By C.R. Snyder, S.J. Lopez. Oxford University Press, 2002