Рабочая учебная программа Мамандық: 5В073100 Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау

	Д. СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ		Ф1 Н ШҚМТУ 701.01-01-1-2011
	Сапалы менеджмент жүйесі	Пәннің оқу-жұмыс бағдарламасы	бет 11ден

Қазақстан Республикасының Министерство

Білім және ғылым образования и науки

министрлігі Республики Казахстан

ШҚМТУ им. Д. Серикбаева

Тау-кен металлургия

факультеті деканы

________ А. Адрышев.

ӨЛШЕУДІҢ ЖӘНЕ БАҚЫЛАУДЫҢ ҚҰРАЛДАРЫ МЕН ӘДІСТЕРІ

Оқу жұмыс жоспары
МЕТОДЫ И СРЕДСТВА КОНТРОЛЯ И ИЗМЕРЕНИЙ

Рабочая учебная программа

Оқу түрі: күндізгі

Семестр: 5

Кредит саны:3

Дәрістер:15 сағат

Тәжірибелік сабақтар: 15

Зертханалық сабақ:15 сағат

СОӨЖ:30 сағат

СӨЖ: 60сағат

Емтихан: 5 семестр

Өскемен

2014

	Д. СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ		Ф1 Н ШҚМТУ 701.01-01-1-2011
	Сапалы менеджмент жүйесі	Пәннің оқу-жұмыс бағдарламасы	2 бет 11 ден

Жұмыс оқу бағдарламасы «Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасында дайындалып 5В073100- «Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» мамандығындағы студенттерге арналған.

«Тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» кафедра отырысында талқыланды
Кафедра меңгерушісі М.Жаманбаева
№____ хаттама ____________________ж.

Тау-кен металлургия факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды

Дайындады

Норма бақылаушы Т. Тютюнькова

	Д. СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ		Ф1 Н ШҚМТУ 701.01-01-1-2011
	Сапалы менеджмент жүйесі	Пәннің оқу-жұмыс бағдарламасы	3 бет 11 ден

1 КӨП ЕҢБЕКТІ ҚАЖЕТ ЕТЕТІН ПӘН

1. ПӘНГЕ СИПАТТАМА, ОНЫҢ ОҚУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ОРНЫ

1. 
   ОҚЫЛАТЫН ПӘНГЕ СИПАТТАМА
   
1. 
   «Өлшеудің және бақылаудың құралдары мен әдістері» пәні физикалық шамаларды өлшеуді теориялық және тәжірибелік оқытуға, заттарды концентрациялау, қоршаған ортаны ластау жағдайын, қоршаған ортаны қорғау жағдайында физикалық, химиялық және физико-химиялық аналитикалық бақылау әдістерінің негіздерін, сондай-ақ жұмыс аймақтарының санитарлық жағдайын анықтайтын кейбір технологиялық параметрлерді бақылауды зерттейді.
   
2. 
   Техногендік әсердің артуынан қоршаған орта жағдайы үнемі нашарлайды. Осыған байланысты қоршаған орта жағдайын бақылау әдістері мен тәсілдерін үнемі жетілдіріп отыру қажет. Бұл барыста физико-химиялық бақылау әдістерін жетілдіруге үлкен мән беріледі. Болашақ маман-экологқа ауаны, суды, топырақты іріктеу сынамасы принциптерін жақсы білу, қар жамылғысының ластануын анықтай білу аса қажет. Сонымен қатар, эколог қоршаған орта объектісінің негізгі жағдайын газ шығындысын тазарту және ағынды су принциптері, ауаны ластайтын заттардың таралуын білуі қажет.
   
3. 
   Жұмыс аймағы жағдайын бақылауда және өндірістік процесстерде қауіпсіздік шараларын қолдануда құрылғылармен жұмыс істеу тәсілдерін, қысым, жоғары электр қуатымен, ауаны жаңарту қондырғыларының қауіпсіздік және жүк көтеру құрылғыларын бақылауда біліктілікті қажет етеді.
   

	Д. СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ		Ф1 Н ШҚМТУ 701.01-01-1-2011
	Сапалы менеджмент жүйесі	Пәннің оқу-жұмыс бағдарламасы	4 бет 11 ден

- қоршаған орта мен адам денсаулығына жағымсыз әсер көрсететін және технологиялық үрдістерді жүргізу кезінде туындайтын барлық зияндылықтарды бақылау құралдары мен өлшеу әдістерін игеру;

- қоршаған ортадағы зиянды құрауыштардың мөлшерін сандық және сапалық бағалау дағдыларын қалыптастыру;

- анықтау әдістері мен оның дәлдігін таңдау дағдыларын қалыптастыру;

- әртүрлі нысандарды талдау жүргізу үшін қондырғыларды дайындау мен реактивтерді әзірлеу бойынша практикалық дағдыларын қалыптастыру болып табылады.

1.3. Пәнді оқытудың нәтижелері
Білу керек:

- бақылау және өлшеу құралдары мен әдістерінің түрлерін;

- өлшегіш аспаптары мен құралдарын;

- бақылау мен өлшеу құралдарының топтамасы мен оларды шектеу;

- метрологиялық сипаттамаларды шектеу;

- бақылау мен өлшеу құралдарын тексеру;

- ауа мен судағы зиянды заттардың мөлшерін өлшеу мен бақылау;

- шаңды газды режимді, желдету жүйесін, микроклимат параметрлерін зерттеу әдістерін;

- дірілдің және шудың деңгейін, жарықтануды өлшеу құралдары мен бақылау әдістерін.
Пәнді зерделеу кезінде студенттер иеленетін негізгі дағдылар:

• 
  шаманы өлшеудің мүмкін болатын әдістерін таңдай білу;
  
• 
  өлшеу қателіктерін бағалай білу;
  
• 
  берілген дәлділікке байланысты өлшеу құралдарының үлгілерін таңдау;
  
• 
  аспаптарды тексеру үрдісін көркемдеу;
  
• 
  өлшеудің кейбір түрлерін орындау;
  
• 
  ауа және су нысандарында белгілі құрауыш мөлшерін анықтауды жүргізу;
  
• 
  шаң аулағыш қондырғылардың жұмыс өнімділігін, желдету қондырғыларының жұмыс тиімділігін тексеру;
  
• 
  желдету қондырғыларын паспорттау;
  

	Д. СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ		Ф1 Н ШҚМТУ 701.01-01-1-2011
	Сапалы менеджмент жүйесі	Пәннің оқу-жұмыс бағдарламасы	5 бет 11 ден

• 
  діріл және шу деңгейінің, жарықтану мөлшерінің параметрлерін анықтау.
  

Адамның тіршілік әрекетінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін және адам өмірінің қалыпты және қауіпсіз еңбек жағдайын тудыру адамның қоршаған ортадағы орнымен, жағдайымен сипатталынады. Санитарлық нормалар қоршаған ортаның нысандарының: ауа ортасын, суды, топырақты бақылау маңызды болып табылады. Қоршаған ортаны бақылау әртүрлі қондырғылар мен аспаптарды қолдана отырып өлшеулер жүргізу арқылы жүзеге асады. Бірге алынған мәліметтерді өңдеу белгіленген нормативтерге сәйкес бағалау жұмыстарын жүргізу болып табылады. Әртүрлі нысандарға бақылау жүргізу кезінде түрлі физикалық параметрлерді өлшеу: температура, қысым, ылғал және тағы басқалары қолданылады. Сондықтан санитарлық және басқа да нормативтерді, техникалық және жобалық құжаттаманы, эксперименттік-зерттеу жұмыстарын және тіршілік әрекетінің қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғауға қатысты барлық аспектілерде бақылауды, әзірлеу мен құрастыруды ұйымдастыру және жүргізу мәселелерінде құзіретті болу керек.

Студенттерге пәнді оқып үйрену үшін гуманитарлық, ғылыми жаратылыстану және арнаулы пәндер: математика, физика, химия, мамандыққа кіріспе, химиялық талдау, экологияны оқып үйренуде қалыптасқан базасы қажет.

	Д. СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ		Ф1 Н ШҚМТУ 701.01-01-1-2011
	Сапалы менеджмент жүйесі	Пәннің оқу-жұмыс бағдарламасы	6 бет 11 ден

2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ

	Д. СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ		Ф1 Н ШҚМТУ 701.01-01-1-2011
	Сапалы менеджмент жүйесі	Пәннің оқу-жұмыс бағдарламасы	7 бет 11 ден

	Д. СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ		Ф1 Н ШҚМТУ 701.01-01-1-2011
	Сапалы менеджмент жүйесі	Пәннің оқу-жұмыс бағдарламасы	8 бет11 ден

	Д. СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ		Ф1 Н ШҚМТУ 701.01-01-1-2011
	Сапалы менеджмент жүйесі	Пәннің оқу-жұмыс бағдарламасы	9 бет11 ден

Өлшеу және бақылау құралдарының дәлділік класы

Тексеру түрлері – мемлекеттік, ведомстволық, біріншілік, кезектен тыс, инспекциялық

Өлшеу және бақылау әдістерінің түрлері

Өлшеудің әртүрлі принциптеріне негізделген бақылау әдістері

	Д. СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ		Ф1 Н ШҚМТУ 701.01-01-1-2011
	Сапалы менеджмент жүйесі	Пәннің оқу-жұмыс бағдарламасы	10 бет 11 ден

Талдау жүргізу үшін ауа сынамасын алу

Талдау жүргізу үшін су сынамасын алу

Ауадағы зиянды заттардың мөлшерін шектеу

Судағы зиянды заттардың мөлшерін шектеу

Топырақтағы зиянды заттардың мөлшерін шектеу

Қоршаған ортадағы зиянды заттардың мөлшерін салмақтық әдіспен бақылау

Қоршаған ортадағы зиянды заттардың мөлшерін қкөлемдік әдіспен бақылау

Газды анализаторлар және оларды қоршаған ортадағы зиянды заттардың мөлшерін бақылауда қолдану

Қоршаған орта нысандарын талдауда жұқа қабатты және қағазды хроматографияны қолдану

Қоршаған орта нысандарын талдауда газды және газды сұйықтық хроматографияны қолдану

Қоршаған орта нысандарын талдауда ионометрияны қолдану

Температура мен қысымды өлшеуге арналған электрлік аспаптар

Желдету қондырғыларын паспорттау

Желдету қондырғыларының жұмыс тиімділігін бақылау

Ауа алмастыру қондырғылардың жұмыс тиімділігін бақылау

Шаңды аулағыш қондырғылардың жұмыс тиімділігін бағалау

Шаңды аулағыш қондырғылардың жұмыс тиімділігін бақылау аспаптары

Жарықтану көрсеткіштерін өлшеу және бақылау аспаптары

Дыбыс қуаттылығын анықтау әдістері

Дыбыс қуаттылығын өлшеуге арналған аспаптар

Діріл параметрлерін өлшеу әдістері

Механикалық тербелістің электрлік түріне айналымы

	Д. СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ		Ф1 Н ШҚМТУ 701.01-01-1-2011
	Сапалы менеджмент жүйесі	Пәннің оқу-жұмыс бағдарламасы	11бет 11 ден

3. 
   ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
   

1. 
   Негізгі әдебиеттер
   

1. 
   Преображенский В.П. Теплотехнические измерения и приборы – М. Энергия, 1990
   
2. 
   Лейте В Определение загрязнений в атмосфере и на рабочем месте – Л. Химия, 1980
   
3. 
   Приборы контроля окружающей среды под ред.В.Е. Манойлова – М. Атомиздат, 1980
   
4. 
   Гордон Г.М., Пейсахов И.И. Контроль пылеулавливающих установок – Л. Металлургия, 1983
   
5. 
   Аранович Г.И. Справочник по физико-химическим методам исследования объектов в окружающей среде – Л.Судостроение, 1979
   
6. 
   Корте Ф. Экологическая химия. Основы и концепции – М. Мир, 1997
   
7. 
   Примак А.В. Автоматизированные системы контроля загрязнения атмосферного воздуха. – Москва: УкрНИИ, 1984
   
8. 
   Практическое руководство по физико-химическим методам анализа / Под ред. И.П. Алимарина, В.М. Иванова. – Москва, МГУ, 1987
   
9. 
   Шишкин И.Ф. Теоретическая метрология.- Москва: Издательство стандартов, - 1991
   
10. 
    Калинушкин М.П. Вентиляторные установки. – Москва: Высшая школа. 1987
    
11. 
    О промышленной безопасности. Закон РК. – Астана 2002
    
12. 
    Типовой табель приборов и оборудования для производства стандартных гидрометеорологических наблюдений и контроля природной среды. – Ленинград: Гидрометеоиздат, 1986
    

1. 
   Қосымша әдебиеттер
   

13. 
    Евтихиев И.Н. и др. Измерение электрических и неэлектрических величин – М. Энергоиздат, 1990
    
14. 
    Петрухин О.М. Практикум по физико-химическим методам анализа – М. Химия, 1987
    
15. 
    Израэль Ю.А. Экология и контроль состояния природной среды – М. Гидрометеоиздат, 1984
    
16. 
    Моросанова С.А., Прохорова Г.В., Семеновская Е.Н. Методы анализа природных и промышленных объектов – Изд-во Московского университета, 1988
    
17. 
    Пономаренко О.И., Сармурзина а.Г. Мониторинг и методы контроля объектов окружающей среды, Алматы, «Казакуниверситеті», 1998
    
18. 
    Защитные устройства / Под ред Злобинского Б.М.. – Москва. Металлургия 1971