|
|
Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрлігі Медициналық және
фармацевтикалық қызметті
бақылау комитеті Төрағасының
2013 ж. “ 09 ” 04
№ 355 бұйрығымен
БЕКІТІЛГЕН
|
Дәрілік заттың медицинада қолданылуы
жөніндегі нұсқаулық
Бисептрим
Саудалық атауы
Бисептрим
Халықаралық патенттелмеген атауы
Жоқ
Дәрілік түрі
480 мг таблеткалар
Құрамы
Бір таблетканың құрамында
белсенді заттар: 400 мг сульфаметоксазол
80 мг триметоприм,
қосымша заттар: картоп крахмалы, натрий крахмалының гликоляты, кремнийдің коллоидты қостотығы (аэросил), кальций стеараты.
Сипаттамасы
Жалпақ цилиндр пішінді ақ немесе сарғыш реңді ақ түсті таблеткалар. Таблетканың бір жағында ойығы мен сызығы, екінші жағында ойығы мен крест түріндегі фирмалық логотип бар.
Фармакотерапиялық тобы
Микробтарға қарсы жүйелі пайдалануға арналған препараттар.
Триметоприммен және оның туындыларымен біріктірілген сульфаниламидтер.
Ко-тримоксазол
АТХ коды J01EE01
Фармакологиялық қасиеттері
Фармакокинетикасы
Препараттың екі компоненті де асқорыту жолынан тез сіңеді; олар қан сарысуындағы ең жоғарғы концентрацияларына ішке қабылдағаннан кейін 1-4 сағаттан соң жетеді.
Триметоприм сарысу ақуыздарымен шамамен 50%-ға, сульфаметоксазол - 66%-ға байланысады. Екі қосылысының таралуы екі түрлі: сульфаниламид тек жасушаішілік компартментте, триметоприм – организмнің барлық сұйық орталарында таралады. Триметопримнің жоғары концентрациясы бронх бездерінің сөлінісінде де, простата мен өтте де байқалады. Сульфаметоксазолдың биологиялық сұйықтықтардағы концентрациялары төмен. Екі қосылысы тиімді концентрацияларда қақырықта, қынап бөліністерінде және ортаңғы құлақ сөлінісінде де жинақталады.
Препараттың белсенді компоненттері емшек сүтіне және плаценталық бөгет арқылы өтеді.
Екі зат та бауырда: сульфаниламид – ацетилдену және глюкурон қышқылымен байланысу жолымен, триметоприм – тотығу және гидроксилдену жолымен метаболизденеді.
Препарат компоненттері организмнен негізінен бүйрек арқылы, сүзілу жолымен де, сондай-ақ белсенді өзекшелік сөлініс жолымен де шығарылады. Белсенді қосылыстарының концентрациялары қанға қарағанда несепте едәуір жоғары. 72 сағат ішінде несеппен сульфаниламидтің қабылданған дозасының 84,5%-ы және триметопримнің 66,8%-ы шығарылады.
Триметопримнің жартылай шығарылу кезеңі 8,6-17 сағатты, сульфаметоксазолда - 9-11 сағатты құрайды.
Фармакодинамикасы
Бисептрим – микробқа қарсы әсер ету ауқымы кең бактерицидті дәрі.
Біріктірілген препараттың құрамында триметоприм мен сульфаметоксазолдың қоспасы (1:5) - ко-тримоксазол бар. Әсері препараттың бактериялар метаболизміне қосарлы бөгегіштік әсерімен байланысты. Сульфаметоксазол бактерия жасушаларындағы дигидрофолий қышқылының синтезін бұзады, ал триметоприм дигидрофолий қышқылының тетрагидрофолий қышқылына өзгеруіне кедергі келтіреді. Препараттың жоғарғы концентрациясы өкпе, бүйрек, қуықасты безі тіндерінде, жұлын сұйықтығында, өтте, сүйектерде түзіледі.
Бисептрим грамоң бактерияларға: стрептококктарға (Streptococcus pneumoniae, S. agalactiae, S. viridans), стафилококктарға (Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis), Branhamella catarrhalis, Listeria monocytogenes, Nocardia asteroides;
және грамтеріс бактерияларға, соның ішінде Enterobacteriaceae таяқшаларының көпшілігі, (Salmonella, Shigella, Klebsiella, Proteus mirabilis, Enterobacter түрлері, Escherichia coli штаммдарының бір бөлігі), H.influenzae, Legionella spp., Yersinia enterocolitica, Brucella spp., Neisseria meningitidis, Neisseria gonorrhoeae штаммдарының бір бөлігі, сондай-ақ Pneumocystis carinii, Cyclospora cayetanensis, Cirobacter, Hafnia alvei, Serratia, Morganella morganii, Vibrio cholera, Edwardsiella tarda, Alcaligenes faecalis, Pseudomonas cepacia, Burkholderia (Pseudomonas) pseudomallei, Haemopilus ducreyi, Providentia, Stenotrophomonas maltophilia, Acinetobacter lwoffi, Acinetobacter anitratus, Aeromonas hydrophilia-ға қатысты белсенді.
Препаратқа Mycobacteriaceae таяқшалары, вирустар, анаэробты бактериялар мен саңырауқұлақтарды көбі төзімді.
Қолданылуы
- жоғарғы және төменгі несеп шығару жолдарының жұқпаларында (уретрит, цистит, пиелит, пиелонефрит)
- жоғарғы және төменгі тыныс жолдарының жұқпаларында (жедел және созылмалы бронхит, бронхоэктаздық ауру, пневмония, соның ішінде
Pneumocystis carinii тудырған)
- ЛОР-ағзалардың жұқпаларында (жедел ортаңғы отит, синусит)
- асқазан-ішек жолының жұқпаларында (іш сүзегі, паратиф, сальмонелла тасымалдаушылық, тырысқақ, дизентерия)
- тері мен жұмсақ тіндердің жұқпаларында (пиодермия, абсцесс, жара жұқпасы)
- жедел және созылмалы остеомиелит
- бруцеллез, нокардиоз, актиномикоз, токсоплазмоз, оңтүстік америкалық
бластомикоз (басқа антибиотиктермен үйлестірілуі мүмкін)
Қолдану тәсілі мен дозалары
Препарат ішке, ас ішкеннен кейін, сұйықтықтың жеткілікті мөлшерімен қолданылады.
Препаратты қатаң түрде дәрігердің тағайындауымен қолдану керек.
6 жастан 12 жасқа дейінгі балаларға: тәулігіне 2 рет әр 12 сағат сайын 240-480 мг, тәуліктік дозасы дене салмағына 48 мг/кг құрайды.
Ересектер мен 12 жастан асқан балалар: тәулігіне 2 рет әр 12 сағат сайын 960 мг (480 мг-ден 2 таблетка). Тәуліктік дозасы 1920 мг (480 мг-ден 4 таблетка) аспауы тиіс.
Емдеу курсы 7-10 күнді құрайды.
7 күн емдеуден кейін клиникалық оң әсері болмаса, емделушінің емін қайта қарастыру керек.
Созылмалы жұқпалар кезінде емдеу курсы ұзағырақ және аурудың ағымына байланысты болады.
Ерекше жағдайларда дозалануы
Креатинин клиренсі минутына 15-30 мл науқастарға дозасын екі есе азайту керек.
Креатинин клиренсі минутына 15 мл аз болса, Бисептримді қолдану ұсынылмайды.
Егде жастағы науқастар
Жағымсыз әсерлерінің қаупі жоғары болғандықтан, препаратты егде жастағы науқастарға, әсіресе бүйрек/бауыр жеткіліксіздігі бар немесе басқа дәрілік заттарды бір мезгілде қабылдап жүрген емделушілерге сақтықпен қолдану керек.
Айрықша нұсқаулар жоқ болса, препараттың стандартты дозаларын қабылдау керек.
Жағымсыз әсерлері
Жиі (>0,01)
- тәбеттің болмауы, жүрек айуы, құсу, диарея
- терінің қышынуы, бөртпе (айқындығы әлсіз және препаратты тоқтатқаннан кейін тез жоғалады)
Сирек (>0,0001)
- лейкопения, нейтропения, тромбоцитопения (көбінесе айқындығы әлсіз немесе симптомсыз жүреді және препаратты тоқтатқаннан кейін жоғалады),
агранулоцитоз, панцитопения, мегалобластты, гемолитикалық немесе апластикалық анемия, метгемоглобинемия
- стоматит, глоссит, дисбактериоздың пайда болуы және кандидоздық жұқпаның туындау қаупі болуы мүмкін, жалғанжарғақшалы колит
- бас ауыруы, бас айналуы, құлақтағы шуыл
Өте сирек (<0,0001)
- жалғанжарғақшалы энтероколит
- кандидоз сияқты зеңдік жұқпалар
- аса жоғары сезімталдық реакциялары (дене температурасының жоғарылауы, ангионевротикалық ісіну, сарысу құю ауруы, жөтелмен немесе ентігумен бірге эозинофильді немесе аллергиялық альвеолит типі бойынша өкпе инфильтраттары сияқты анафилактоидтық реакциялар)
- үдемелі, бірақ қайтымды гиперкалиемия, гипонатриемия, әсіресе егде жастағыларда
- гипергликемия
- елестеулер
- нейропатия (соның ішінде шеткергі невриттер мен парестезиялар), увеит
- трансаминазалар белсенділігінің және қан сарысуындағы билирубин концентрациясының жоғарылауы, гепатит, холестаз, бауыр некрозы
- фотосенсибилизация
- бүйрек қызметінің бұзылуы (мочевина азотының, қан сарысуындағы креатининнің жоғарылауы, интерстициальді нефрит, кристаллурия)
- артралгиялар, миалгиялар
Түйінді периартерииттің, аллергиялық миокардиттің, асептикалық менингит немесе менингеальді симптоматиканың, атаксияның, құрысулардың, бас айналуының, жедел панкреатиттің бірен-саран жағдайлары сипатталған, алайда мұндай науқастар қатарлас ауыр аурулардан, оның ішінде ЖИТС-тен, «өт түтігінің жоғалуы» синдромынан, мультиформалы эритемадан, Стивенс-Джонсон синдромынан, уытты эпидермальді некролизден (Лайелл синдромынан), геморрагиялық васкулиттен, рабдомиолиздан зардап шеккен.
Қолдануға болмайтын жағдайлар
- сульфониламидтерге, триметопримге және/немесе препараттың басқа компоненттеріне жоғары сезімталдық
- бауырдың ауыр жеткіліксіздігі
- бүйректің ауыр жеткіліксіздігі
- қан түзу жүйесінің ауыр аурулары (апластикалық анемия, В12- тапшылығы анемиясы, лейкопения, агранулоцитоз), порфирия
- β-гемолитикалық стрептококктан туындаған тонзиллитті емдеу
- дофетилидпен бір мезгілде қабылдау
- 6 жасқа дейінгі балалар
- жүктілік және лактация кезеңі
Дәрілемен өзара әрекеттесуі
Бисептримді антикоагулянттарды қабылдап жүрген емделушілерге тағайындағанда, ұюға қарсы әсерінің күшеюі мүмкін екендігін ескеру керек. Мұндай жағдайларда қанның ұю уақытын қайтадан анықтау қажет.
Препарат фенитоиннің жартылай ыдырау кезеңін ұзартады, сол арқылы оның құрысуға қарсы белсенділігін күшейтеді. Препараттарды бір мезгілде тағайындағанда емделушінің жағдайына және қан сарысуындағы фенитоин концентрацияларына мұқият мониторинг жүргізу қажет.
Бүйрек трансплантациясынан кейін Бисептрим мен циклоспоринді қабылдап жүрген науқастарда қан сарысуындағы креатинин деңгейінің жоғарылауымен білінетін бүйрек қызметінің қайтымды нашарлауы байқалуы мүмкін.
Бисептриммен бір мезгілде қабылдағанда дигоксиннің сарысудағы концентрациясы әсіресе егде жастағы науқастарда артуы мүмкін.
Препарат үшциклды антидепрессанттардың тиімділігін азайтуы мүмкін.
Бисептрим мен метотрексатты қабылдап жүрген наукастарда, панцитопения жағдайлары сипатталған. Бисептримнің құрамына кіретін Триметопримнің адам дегидрофолатредуктазасына аффинділігі төмен, алайда, әсіресе жас егделігі, гипоальбуминемия, бүйрек қызметінің бұзылуы, сүйек кемігінің бәсеңдеуі сияқты басқа қауіп факторлары бар кезде метотрексаттың уыттылығын күшейтуі мүмкін. Егер метотрексатты жоғары дозаларда тағайындаса, бұл жағымсыз реакциялардың ықтималдығы жоғары. Сондықтан Бисептриммен бір мезгілде қабылдағанда, оның уытты әсерлерінің күшеюін болдырмас үшін, метотрексаттың дозасын төмендету керек.
АӨФ тежегіштерімен бір мезгілде қабылдағанда ауыр гиперкалиемияның даму қаупі артады.
Бисептримді малярияның алдын алу үшін аптасына 25 мг асатын дозаларда пириметамин қабылдап жүрген науқастарға бір мезгілде тағайындағанда, мегалобластикалық анемия дамуы мүмкін.
Басқа сульфаниламидтер сияқты, Бисептрим сульфонилмочевина тобының ішу арқылы қабылданатын қантты төмендететін препараттарының әсерін әлеуеттендіруі мүмкін.
Диуретиктерді бірге қабылдау (көбіне тиазидтік және егде жастағы емделушілерде) тромбоцитопенияның даму қаупін арттырады.
ҚҚСП-мен бір мезгілде қолданғанда, қандағы сульфаметоксазол концентрациясы артуы мүмкін.
Бисептрим мен рифампицинді бір мезгілде қолдану қан сарысуындағы рифампицин концентрациясының артуына және триметопримнің жартылай ыдырау кезеңінің баяулауына алып келуі мүмкін.
Вирусқа қарсы препараттарды (зидовудин) бір мезгілде қабылдау Бисептримнің гематологиялық жағымсыз реакцияларының даму қаупін арттыруы мүмкін.
Триметоприм, бүйректің тасымалдау жүйесін тежей отырып, дофетилидтің AUC 103%-ға және Cmax 93%-ға ұлғайтады, бұл «пируэт»типті аритмияны қоса, QT аралығының ұзаруымен қарыншалық аритмиялардың даму қаупін арттырады. Дофетилид пен триметопримді бір мезгілде қолдану қарсы көрсетілімді.
Зертханалық зерттеулер
Бисептрим сарысудағы метотрексаттың концентрациясын ақуыздармен бәсекелестіре байланыстыру әдісімен анықтаудың нәтижелеріне әсер етуі мүмкін, ол кезде лиганд ретінде бактериялық дигидрофолатредуктаза қолданылады. Метотрексатты радиоиммундық әдіспен анықтағанда бұрмаланулар туындамайды.
Яффе реакциясының - креатининді сілтілі ортадағы пикрин қышқылымен реакциясы бойынша анықтаудың нәтижелері - Бисептримді қабылдап жүрген емделушілерде шамамен 10%-ға артық болуы мүмкін.
Айрықша нұсқаулар
Бисептримді тек дәрігердің пікірі бойынша, мұндай емдеудің артықшылығы болуы мүмкін қауіптен асатын жағдайларда ғана тағайындау керек. Бір ғана тиімді бактерияға қарсы дәріні қолданудың мүмкін болатын-болмайтындығын шешіп алу қажет.
Егде жастағы науқастарда, сондай-ақ бауыр мен бүйректің қатарлас ауруларында немесе басқа дәрілерді бір мезгілде қабылдағанда экссудативті мультиформалы эритема (Стивенс-Джонсон синдромы), уытты эпидермальді некролиз (Лайелл синдромы) және кенеттен пайда болатын бауыр некрозы сияқты ауыр аллергиялық реакциялардың даму қаупі анағұрлым жоғары. Мұндай реакциялардың қаупін азайту үшін Бисептриммен емдеу, әсіресе егде жастағыларда барынша қысқа мерзімді болуы тиіс.
Бүйрек зақымдалғанда, дозасын «Ерекше жағдайларда дозалануы» тарауының нұсқауларына сәйкес түзету керек.
Тері бөртпесі немесе басқа кез-келген жағымсыз реакция бірінші рет пайда болғанда-ақ, препаратты тоқтату қажет.
Кенеттен жөтел немесе ентігу пайда болғанда немесе өршігенде науқасты қайта тексеруден өткізу және Бисептриммен емдеуді тоқтату мәселесін қайта қарастыру керек.
Бисептримді аллергиялық реакцияларға бейім, бронх демікпесі, қалқанша без қызметінің бұзылуы, жүрек-қантамыр жүйесінің ауыр аурулары бар науқастарға сақтықпен тағайындау керек. Бұл жағдайларда препараттың дозасын азайту, ал қабылдау аралықтарын ұлғайту қажет.
Емдеу курсының ұзақтығы 5 күннен асқан және/немесе препараттың дозасын арттырған жағдайда, шеткергі қан көрінісін бақылауға алу қажет; патологиялық өзгерістер пайда болса, фолий қышқылын тәулігіне 5-10 мг дозада немесе кальций фолинатын тағайындау керек. Кез-келген қан жасушасының саны едәуір төмендесе, Бисептримді тоқтату ұсынылады.
Егде жастағы, сондай-ақ фолий қышқылының тапшылығы немесе бүйрек жеткіліксіздігі бар науқастарда, фолий қышқылының жеткіліксіздігіне тән гематологиялық өзгерістер туындауы мүмкін.
Бисептримді ұзақ уақыт қабылдап жүрген науқастарға (әсіресе бүйрек жеткіліксіздігі кезінде), несептің жалпы талдауы мен бүйрек қызметін ұдайы бақылауға алу қажет. Емдеу кезінде кристаллурияның алдын алу үшін, организмге сұйықтықтың жеткілікті түсуін, талапқа сай диурезді қамтамасыз ету қажет.
Триметоприм фенилаланиннің алмасуын бұзады, алайда тиісті емдәм сақталған жағдайда, бұл фенилкетонуриясы бар науқастардың жай-күйіне әсер етпейді.
Емдеу аясында құрамында ПАБҚ (пара-аминобензой қышқылы) көп тағам өнімдерін - өсімдіктердің жасыл бөліктері (түрлі-түсті қырыққабат, шпинат, бұршақтар), сәбіз, қызанақты пайдалану талапқа сай келмейді.
Емдеу кезінде фотосенсибилизацияның даму қаупіне байланысты, тікелей күннің сәулесінен және УК сәуледен аулақ болу-қажет.
Пневмоцистік жұқпаға байланысты Бисептримді қолданып жүрген ЖИТС-пен науқастарда бөртпе, қызба, лейкопения, аминотрансферазалар белсенділігінің жоғарылауы, гиперкалиемия және гипонатриемия сияқты симптомдар жиі дамиды.
Штаммдарының резистенттілігі кең таралғандықтан, препаратты А тобына жататын бета-гемолитикалық стрептококк тудырған аурулар кезінде қолдану ұсынылмайды.
Гемолиз болуы мүмкіндігіне байланысты, глюкозо-6-фосфат-дегидрогеназа тапшылығы бар науқастарға Бисептримді тек нақты көрсетілімдер бойынша және төменгі дозаларда тағайындайды.
Бисептримді жоғары дозаларда қабылдап жүрген науқастарда қан сарысуындағы калий деңгейін ұдайы бақылап отыру керек.
Препараттың пневмоцистік пневмонияны емдеуде пайдаланылатын жоғары дозалары науқастардың едәуір бөлігінде сарысудағы калий құрамының үдемелі, бірақ қайтымды артуына алып келуі мүмкін. Егер оны калий алмасуының бұзылулары, бүйрек жеткіліксіздігі немесе гиперкалиемияны тудыратын препараттарды бір мезгілде қабылдау аясында тағайындаса, гиперкалиемияны тіпті препараттың ұсынылған дозаларында қабылдау да туғызуы мүмкін.
Бисептримнің жоғары дозаларымен емдеген кезде, әдетте емдеуді бастағаннан кейін бірнеше күннен соң гипогликемияның дамуы мүмкіндігін ескеру керек. Гипогликемия қаупі бүйрек қызметі бұзылған, бауыр аурулары бар, тамақтану рационының толыққандылығы жеткіліксіз науқастарда жоғары.
Метаболизмі баяу ацетилденумен сипатталатын науқастар сульфаниламидтерге идиосинкразияның дамуына анағұрлым бейімірек.
Автокөлікті басқару қабілетіне және жоғары зейін шоғырландыруды қажет ететін жұмыстарды орындауға әсері
Препараттың жағымсыз әсерлерін ескере отырып, көлік құралын немесе қауіптілігі зор механизмдерді басқарғанда сақ болу керек.
Артық дозалануы
Симптомдары: препаратты ұзақ уақыт қабылдағанда – жүрек айнуы, құсу, бас айналуы, бас ауыруы, ұйқышылдық, атаксия, жалпы әлсіздік, беттің ісінуі, несеп шығарудың бұзылуы, қан түзудің бәсеңдеуі (панцитопения).
Емі: асқазанды шаю, адсорбцияланған көмірді, диурезді ұстап тұру үшін көп мөлшерде сұйықтық қабылдау, электролиттік бұзылуларды түзету. Сүйек кемігінің бәсеңдеу симптомдары пайда болса, тиісті ем тағайындайды.
Шығарылу түрі мен қаптамасы
Поливинилхлоридті үлбір мен алюминий фольгадан жасалған пішінді ұяшықты қаптамада10 таблеткадан.
2 пішінді қаптамадан мемлекеттік және орыс тілдеріндегі медицинада қолданылуы жөніндегі бекітілген нұсқаулықпен бірге картон пәшкеге салады.
Сақтау шарттары
Құрғақ, жарықтан қорғалған жерде, 300С-ден аспайтын температурада сақтау керек.
Балалардың қолы жетпейтін жерде сақтау керек!
Сақтау мерзімі
5 жыл
Жарамдылық мерзімі өткеннен кейін препаратты қолдануға болмайды.
Дәріханалардан босатылу шарттары
Рецепт арқылы
Өндіруші
«Химфарм» АҚ, Қазақстан Республикасы,
Шымкент қ., Рашидов к-сі, н/ж, т/ф: 561342
Тіркеу куәлігінің иесі
«Химфарм» АҚ, Қазақстан Республикасы
Қазақстан Республикасы аумағында тұтынушылардан өнім (тауар) сапасына қатысты шағымдарды қабылдайтын ұйымның атауы
«Химфарм» АҚ, Шымкент қ., ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ,
Рашидов к-сі, н/ж, т/ф: 560882
Телефон нөмірі 7252 (561342)
Факс нөмірі 7252 (561342)
Электронды поштасы standart@santo.kz
Достарыңызбен бөлісу: |