Реферат Орындаған:Құдайберген.Ә Қабылдаған: Мусайф. Г астана 2022ж Мазмұны Сызықтық өлшеулер
жүктеу/скачать 25.59 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қолданылған сайттар
|
Сәкен Сейфуллин атындағы қазақ агротехникалық университеті Реферат Орындаған:Құдайберген.Ә Қабылдаған:Мусайф.Г Астана 2022ж Мазмұны Сызықтық өлшеулер Сызықтық өлшемдерді өлшеу әдістері мен құрылғылары Жердегі сызықтардың ұзындығын өлшеу Сызықтық өлшемдер – берілген нүктелер арасындағы қашықтықты анықтау, әртүрлі құрылымдардың элементтерінің өлшемдерін, бөлшектерін анықтау (қажет болған жағдайда облыстарды, көлемдерді өлшеу) – ғылым мен техниканың көптеген салаларында қолданылады. Кез келген өлшем өлшенетін объектінің өлшемі мен өлшем бірлігін қайталайтын эталон өлшемі арасындағы сандық байланысты орнатудан тұрады. 1960 жылы Салмақтар мен өлшемдер жөніндегі XI Бас конференцияда криптон-86 спектрінің қызғылт сары сызығының жарық толқындарының толқын ұзындығында көрсетілген стандартты ұзындық бірлігі ретінде метр қабылданды; 2P10 және деңгейлері арасындағы өтуге сәйкес Бұл атомның 5d5. Метр – криптон-86 атомының 2P10 және 5d5 деңгейлері арасындағы өтуге сәйкес келетін сәулелену вакуумындағы 1 650 763,73 толқын ұзындығына тең ұзындық. Есептегіштің мемлекеттік стандартының құрамына кіретін жабдық кешенінің жұмыс жағдайларын ескере отырып, ұзындық бірлігі 3 * 10-8 м-ден аспайтын түбірлік қателікпен қайта шығарылады және беріледі (ГОСТ 8.020−72). ). Кез келген эталонның негізгі метрологиялық мақсаты өлшем бірлігін сақтау болып табылады, сондықтан эталоннан өлшем бірлігінің мәні адам қызметінің әртүрлі салаларында қабылданған өлшеу шаралары мен құралдарына қажетті дәлдікпен берілуі керек. Бұл тапсырманы орындау үшін бірқатар қосалқы эталондар жасалады, олардың дәлдігі әрқашан бастапқы эталонның дәлдігінен біршама төмен, бірақ олардың өлшем бірліктерін сақтау және берудегі рөлі өте үлкен. Метрологиялық мақсаты бойынша қайталама эталондар мыналарға бөлінеді: көшіру стандарттары - бірліктерді басқаларға беру кезінде бастапқы стандартты ауыстыру қайталама стандарттар; куәгерлер стандарттары - қауіпсіздікті бақылауға арналған бастапқы стандарт және онымен бірдей жағдайларда сақталады; жұмыс эталоны – ағымдағы метрологиялық жұмыстарға арналған өлшем бірлігін үлгілі және жұмыс істейтінге ауыстыру (жоғары дәлдік) Өлшеу құралдары – өлшемдерді жүзеге асыруға қажетті техникалық құралдар. Өлшеу құралдарының негізгі түрлері: өлшем – шаманың бір немесе бірнеше белгілі мәндерін жаңғырту үшін қолданылатын құрылғы; шаралар жиынтығы - белгілі бір шектерде шаманың бірқатар мәндерін жаңғырту мақсатында жеке де, әр түрлі комбинацияларда да қолданылатын шаралар кешені; өлшеу құралы - өлшенетін шама өлшенетін шамаға пропорционалды көрсеткішке немесе сигналға түрлендірілетін немесе онымен басқа функционалдық қатынаспен байланыстырылатын құрылғы; өлшеу қондырғысы - бір немесе бірнеше шамаларды өлшеуге арналған, жалпы схема және әдіс бойынша біртұтас тұтастыққа біріктірілген өлшемдердің, өлшеу құралдарының, көмекші құрылғылардың жиынтығы. Стандартты, үлгілі және жұмыс істейтін өлшеу құралдарының бағыныстылығын белгілейтін схема күріште көрсетілген. бір. Кейбір жағдайларда үлгілі және жұмыстық ұзындық өлшемдеріне мысал ретінде өлшеу тақтайшалары (Джогансон плиткалары) - жоғары дәлдікпен аспаптық легирленген болаттан жасалған плиткалар түріндегі ұзындықтың жазық параллельді өлшемдері; олардың жұмыс өлшемдері екі параллельді өлшеуіш жазықтықтың арақашықтығымен анықталады. Плиткалардың өлшемдерін өте жоғары дәлдікпен (5 * 10 -8 м-ге дейін) толқын ұзындығында тікелей өлшеуге болады, сондықтан олардың көмегімен аспаптарды калибрлеу және тексеру үшін операциялардың үлкен саны орындалады. Плиткалар практикалық қолдану үшін өте пайдалы қасиетке ие - лактау, яғни .беттерді өлшеу арқылы бір-біріне мықтап жабысу мүмкіндігі (бірнеше тақтайшадан тұратын блоктың өлшемі блокқа кіретін жеке плиткалардың өлшемдерінің қосындысына дерлік тең Сызықтық өлшемдерді өлшеу әдістері мен құрылғылары. Өлшеу әдістері мен қолданылатын құралдар келесі факторларды ескере отырып таңдалады: — өлшенетін объектінің өлшемдері; - объектінің сипаты (ерекшеліктері); нәтиженің талап етілетін дәлдігі болып табылады. Қазіргі физикада өлшенетін қашықтықтардың диапазоны өте үлкен (10 -15 -тен 10 26 м-ге дейін). Әрине, осы диапазонның әртүрлі бөліктерінде қолданылатын өлшеу әдістері мен құралдары әртүрлі. Мысалы, атом ядроларының диаметрі (~10 -15 м) тиімді нейтрондардың шашырау қимасынан анықталады. Үлкен молекулалардың өлшемдері, сондай-ақ кристалдық тордың периоды ( ~ 10 -10 м) электронды микроскоптың көмегімен немесе қысқа электромагниттік толқындардың шашырауының интерференциялық үлгілерімен (нейтрондық және электронды радиография) өлшенеді. Оптикалық кедергі 10 -8 -ден 10 -4 м-ге дейінгі қашықтықты өлшеуге мүмкіндік береді.10 -6 м-ден (I мкм - микрон) 10 -3 м-ге дейінгі өлшемдерді оптикалық микроскоптың көмегімен өлшеуге болады. Үлкен мәндер аймағындағы ұзындықтарды өлшеу ( > 10 -3 м) триангуляция әдісімен жүзеге асырылады (яғни, бұрыштарды өлшеуге дейін азайтылады). Бұл жұмыста біз машина жасауда қолданылатын сызықтық өлшемдердің қарапайым әдістерін қарастырамыз Сызықтық өлшемдердің барлық әдістерін (әртүрлі критерийлер бойынша) келесі түрлерге бөлуге болады: — тікелей бағалау әдістері мен салыстыру әдістері; — байланыс және байланыссыз. Байланыс әдісінде аспаптың өлшеу беттері объектінің беттеріне тиеді (штангенциркуль, микрометр). Байланыссыз өлшемдерді микроскоптың немесе арнайы проекторлардың көмегімен жасауға болады. Тікелей бағалау әдістері бүкіл өлшенетін шаманың мәнін анықтауға мүмкіндік береді (өлшеу сызғышы, микрометрлік бұранда). Салыстыру әдістері өлшенетін шаманың көрсетілген өлшемнен ауытқуын анықтауға мүмкіндік береді. Мұндай өлшеу құралына нониус әдісін жүзеге асыратын нониус штангенциркуль жатады. Екінші мысал - плиткаларды өлшеумен бірге қолданылатын теру көрсеткіші. Сызықтық нониус әдісі. Нониус – негізгі шкала бойымен қозғала алатын шағын сызғыш. Нониусқа бөлудің белгілі бір саны n қолданылады; нониусты бөлу бағасы шкаланың бөліну бағасына белгілі бір қатынаста болады; Көбінесе n нониустың жалпы ұзындығы n -1 масштабтағы бөлімдердің ұзындығына тең. Микрометриялық бұранда әдісі. Микрометриялық бұранда - тиісті гайкамен мұқият жасалған бұранда, оның бөлімдері бар арнайы басы бар - барабан; бұранданың қадамы оның бүкіл ұзындығы бойынша мүмкіндігінше тұрақты етіп жасалады және аспаптың тұрақтысы ретінде беріледі. Сызықтық өлшемдер үшін микрометрлік бұранданы қолдану бұранданың гайкаға бұрандаған кезде сызықтық қозғалыстар жасау қасиетіне негізделген, бұранданың ось айналасындағы айналу бұрышына пропорционал. Мысалы, қадамы 0,5 мм бұранда өзінің трансляциялық қозғалысында бір толық айналымда 0,5 мм қозғалады. Бұл түрдегі ең жақсы аспаптарда бұрандалы қадамы 0,5 мм, барабанға 500 бөлік қолданылады және осылайша өлшеу дәлдігін 0,001 мм-ге дейін арттыруға болады. Микрометр бұрандасы, атап айтқанда, келесі құрылғыларда қолданылады: бұрандалы микрометр, сферометр (пластинкалардың қалыңдығын өлшеуге арналған және негізінен оптикалық линзалардың қисықтық радиустарын өлшеуге арналған), бөлгіш машина (шкалаларға, нониустарға бөлуді қолдану үшін, дифракциялық торларды жасау үшін қолданылады, бірақ сонымен қатар ұзындығын өлшеңіз). Сызықтық өлшеулердегі қателіктердің негізгі көздері аспап көрсеткіштерін оқудағы қателер, өлшемдерді орнатудағы қателер (салыстырмалы әдістер үшін) және температуралық режимнің бұзылуы, соңғысы ең күрделі болып табылады. Сызықтық өлшемдер, яғни. жердегі сызықтардың ұзындығын өлшеу қажетті дәлдікке байланысты орындалуы мүмкін: қашықтық өлшеуіштермен тікелей және жанама түрде. Тікелей сызықтық өлшемдер өлшеу құралдарының көмегімен жүзеге асырылады: рулеткалар, таспалар немесе сымдар. Бұл құрылғылар болаттан немесе Инвардан (64% темір және 36% никель қорытпасы) жасалған, сызықтық кеңеюдің төмен температуралық коэффициенті бар. Болат өлшеуіш аспаптар қашықтықты салыстырмалы қателікпен 1 ретті: 1000 -1: 3000, ал инвар 1: 25000 -1: 1000000 өлшейді. Диапазондар арақашықтықты оптикалық (жіп және қос кескіндер), жарық диапазонын анықтау үшін қолданылады. іздегіштер мен радио диапазонды анықтағыштар. Оптикалық диапазон өлшегіштермен анықталған қашықтықтардың салыстырмалы қателері шамамен 1:200 -1:5000, ал жарық және радио диапазон өлшегіштермен - 1:10000 - 1:400000. Жанама әдістердің мәні негізді белгіленген қашықтықпен байланыстыратын жерге салынған геометриялық фигураның негізін және бұрыштарын өлшеу болып табылады. Соңғысының ұзындығы тригонометрия формулаларымен (синустар, косинустар) есептеледі. Магистральдық геодезиялық желі нүктелеріне бетон немесе темірбетон монолиттер, құбырлар, рельстер орнатылады, түсіру желісінің нүктелеріне ағаш тіректер мен қазықтар орнатылады. Ұзындығы 30 см-ге дейін, қалыңдығы 4-6 см болатын нүктені бекітетін қазық жермен бірдей жерде соғылады.Қазықтың жоғарғы кесіндісіне шеге қағады. Жақын жерде екінші баған соғылған - қақпалар, онда нүктенің нөмірі жазылған. Кейде қазықтың орнына темір түтіктер қолданылады, жабыны бар тротуарлардағы металл шыбықтар, нүктелер темір шегелермен немесе балдақпен бекітіледі. Жердегі нүктелер сызықты өлшеуге ыңғайлы болу үшін барлау процесінде таңдалады. Егер өлшенген сызық ұзындығы 150 м-ден асса, онда оны іліп қою керек. Сызықты ілу өлшенген сызықтың екі шеткі нүктесі арқылы өтетін мөлдір жазықтықта болатын теңестіру бойымен бірқатар кезеңдерді орналастыруды білдіреді. Белгіленген кезең ақ және қызыл түстермен боялған. Әдетте, межелер тегіс жерлерде 70-100 м сайын, ал таулы жерлерде 20-50 м сайын белгіленеді. Сызықтарды көзбен немесе теодолитпен іліп қоюға болады. Белгілердің көмегімен сызықтарды ілудің келесі жағдайлары бар. Екі А және В нүктелерінің арасында «өзіне» ілу. А және В нүктелерінде тік тіректер орнатылады. Бақылаушы AB сызығының бір шетінде меженің артында тұрады және (2-сурет.) Жұмысшы оның нұсқауы бойынша В нүктесінен бастап, А нүктесінің жанында тұрған бақылаушыға жақындай отырып, C және D нүктелерінде кезеңдерді ретімен белгілейді. «Сізден алыс» жолын ілу. Егер AB сызығын «сізден алыстау» (3-сурет) салу керек болса, онда бақылаушы теңестірудегі А және В екі нүктенің бойымен C межелерін белгілейді және т.б. Бұл әдіс дәлдігі азырақ. Әдетте, межелер тегіс жерлерде 70-100 м сайын, ал таулы жерлерде 20-50 м сайын белгіленеді. Сызықтарды көзбен немесе теодолитпен іліп қоюға болады. Белгілердің көмегімен сызықтарды ілудің келесі жағдайлары бар. Екі А және В нүктелерінің арасында «өзіне» ілу. А және В нүктелерінде тік тіректер орнатылады. Бақылаушы AB сызығының бір шетінде меженің артында тұрады және (2-сурет.) Жұмысшы оның нұсқауы бойынша В нүктесінен бастап, А нүктесінің жанында тұрған бақылаушыға жақындай отырып, C және D нүктелерінде кезеңдерді ретімен белгілейді. «Сізден алыс» жолын ілу. Егер AB сызығын «сізден алыстау» (3-сурет) салу керек болса, онда бақылаушы теңестірудегі А және В екі нүктенің бойымен C межелерін белгілейді және т.б. Бұл әдіс дәлдігі азырақ. Әдетте, межелер тегіс жерлерде 70-100 м сайын, ал таулы жерлерде 20-50 м сайын белгіленеді. Сызықтарды көзбен немесе теодолитпен іліп қоюға болады. Белгілердің көмегімен сызықтарды ілудің келесі жағдайлары бар. Екі А және В нүктелерінің арасында «өзіне» ілу. А және В нүктелерінде тік тіректер орнатылады. Бақылаушы AB сызығының бір шетінде меженің артында тұрады және (2-сурет.) Жұмысшы оның нұсқауы бойынша В нүктесінен бастап, А нүктесінің жанында тұрған бақылаушыға жақындай отырып, C және D нүктелерінде кезеңдерді ретімен белгілейді. «Сізден алыс» жолын ілу. Егер AB сызығын «сізден алыстау» (3-сурет) салу керек болса, онда бақылаушы теңестірудегі А және В екі нүктенің бойымен C межелерін белгілейді және т.б. Бұл әдіс дәлдігі азырақ. Екі А және В нүктелерінің арасында «өзіне» ілу. А және В нүктелерінде тік тіректер орнатылады. Бақылаушы AB сызығының бір шетінде меженің артында тұрады және (2-сурет.) Жұмысшы оның нұсқауы бойынша В нүктесінен бастап, А нүктесінің жанында тұрған бақылаушыға жақындай отырып, C және D нүктелерінде кезеңдерді ретімен белгілейді. «Сізден алыс» жолын ілу. Егер AB сызығын «сізден алыстау» (3-сурет) салу керек болса, онда бақылаушы теңестірудегі А және В екі нүктенің бойымен C межелерін белгілейді және т.б. Бұл әдіс дәлдігі азырақ. Екі А және В нүктелерінің арасында «өзіне» ілу. А және В нүктелерінде тік тіректер орнатылады. Бақылаушы AB сызығының бір шетінде меженің артында тұрады және (2-сурет.) Жұмысшы оның нұсқауы бойынша В нүктесінен бастап, А нүктесінің жанында тұрған бақылаушыға жақындай отырып, C және D нүктелерінде кезеңдерді ретімен белгілейді. «Сізден алыс» жолын ілу. Егер AB сызығын «сізден алыстау» (3-сурет) салу керек болса, онда бақылаушы теңестірудегі А және В екі нүктенің бойымен C межелерін белгілейді және т.б. Бұл әдіс дәлдігі азырақ. Егер AB сызығын «сізден алыстау» (3-сурет) салу керек болса, онда бақылаушы теңестірудегі А және В екі нүктенің бойымен C межелерін белгілейді және т.б. Бұл әдіс дәлдігі азырақ. Егер AB сызығын «сізден алыстау» (3-сурет) салу керек болса, онда бақылаушы теңестірудегі А және В екі нүктенің бойымен C межелерін белгілейді және т.б. Бұл әдіс дәлдігі азырақ. Нивелирлердің тағайындалуы және орналасуы.Нивердің негізгі мақсаты құрылыс, топографиялық-геодезиялық жұмыстарды орындау кезінде нүктелердің биіктік белгілерін анықтау болып табылады. Ол үшін көру осінің (оптикалық және цифрлық деңгейлер үшін) немесе лазер сәулесінің (лазерлік деңгейлер үшін) көлденең күйін орнату және осы позицияға қатысты нүктелер арасындағы артықшылықты анықтау қажет. Бұл деңгейдің жалпы мақсаты ғана, өйткені бұл әмбебап құрылғыны барлық ішкі және сыртқы жұмыстарды орындау үшін пайдалануға болады. Ішкі жұмыстарға арналған деңгейдің мақсаты анық - бұл жөндеу, безендіру және қайта құру. Құрылыс деңгейі аспалы төбелерді, гипсокартон қалқаларын, терезе құрылымдарын және есік блоктарын тұрғызу процесінде, сондай-ақ розеткалар мен шамдарды орналастыруды белгілеу үшін қолданылады. Деңгейдің мақсаты көбінесе оның техникалық мүмкіндіктеріне байланысты, атап айтқанда, айналмалы деңгейді пайдалана отырып, сіз тік белгілерді жасай аласыз немесе стандартты емес төбелерді жобалай аласыз. Құрылыс алаңында және ландшафтық жұмыстарды орындау кезінде деңгей табиғатта жобаны жүзеге асыру және учаскені жоспарлау, коммуникацияларды төсеу және іргетас немесе шатырды салу үшін қолданылады. Жолды жөндеу және салу кезіндегі деңгейдің мақсаты мынада: бульдозерлерге және грейдерлерге топырақтың төселуін бақылау үшін лазерлік сәуле қабылдағыштарды орнатуға болады, ал егер сіз экскаватор жебесінде қабылдағышты бекітетін болсаңыз, онда сіз топырақтың тереңдігін анықтай аласыз. шұңқыр. тік белгілерді жасауға немесе тапсырыс бойынша пішінді төбелерді жобалауға болады. Құрылыс алаңында және ландшафтық жұмыстарды орындау кезінде деңгей табиғатта жобаны жүзеге асыру және учаскені жоспарлау, коммуникацияларды төсеу және іргетас немесе шатырды салу үшін қолданылады. Жолды жөндеу және салу кезіндегі деңгейдің мақсаты мынада: бульдозерлерге және грейдерлерге топырақтың төселуін бақылау үшін лазерлік сәуле қабылдағыштарды орнатуға болады, ал егер сіз экскаватор жебесінде қабылдағышты бекітетін болсаңыз, онда сіз топырақтың тереңдігін анықтай аласыз. шұңқыр. тік белгілерді жасауға немесе тапсырыс бойынша пішінді төбелерді жобалауға болады. Құрылыс алаңында және ландшафтық жұмыстарды орындау кезінде деңгей табиғатта жобаны жүзеге асыру және учаскені жоспарлау, коммуникацияларды төсеу және іргетас немесе шатырды салу үшін қолданылады. Жолды жөндеу және салу кезіндегі деңгейдің мақсаты мынада: бульдозерлерге және грейдерлерге топырақтың төселуін бақылау үшін лазерлік сәуле қабылдағыштарды орнатуға болады, ал егер сіз экскаватор жебесінде қабылдағышты бекітетін болсаңыз, онда сіз топырақтың тереңдігін анықтай аласыз. шұңқыр. Геодезиялық аспаптар. Деңгейлер: олардың құрылғысы, тексеруі, зерттеуі ГОСТ 10528 – 76 бойынша біздің елімізде нивелирдің үш түрі шығарылады: 1 км жүруге 0,5 мм-ден аспайтын биіктік өлшеу қателігімен жоғары дәлдіктегі нивелирлер, дәл деңгейлер. артық өлшеу қателігі 1 км жүріске 3 мм, ал техникалық 1 км жүріске 10 мм артық өлшеу қателігі.Барлық типтегі деңгейлерді құбырдағы деңгеймен де, компенсатормен де жасауға болады. құбырдың көру сызығының еңісі үшін. Деңгей кодында компенсатор болса, K әрпі қосылады. 1 - анықтау аймағы; 2 - құбырдағы цилиндрлік деңгей; 3 - лифт бұрандасы; 4 - орнатудың дөңгелек деңгейі (суретте көрсетілмеген); 5,6 - азимут айналуының бекіту және микрометрлік бұрандалары; 7 - ось; 8 - үш көтеру бұрандасы бар тірек. Телескоп және онымен деңгей деңгейдің ең маңызды бөліктері болып табылады. Биіктік бұранда құбырдың көру сызығын көлденең күйге келтіру үшін қолданылады. Оның көмегімен түтіктің көз ұшын көтеру немесе түсіру; бұл жағдайда деңгей көпіршігі қозғалады және ол дәл нөлдік нүктеде болғанда, көру сызығын көлденең орнату керек. Цилиндрлік деңгей әдетте контактілі болып табылады; Көпіршікті контактілердің кескіні құбырдың көру аймағындағы призмалар жүйесі арқылы беріледі, бұл өте ыңғайлы, өйткені бақылаушы бірден рельсті де, деңгейді де көреді. Құбырдағы деңгейі бар деңгей үшін үш тексеру орындалады. 1. Цилиндрлік деңгейдің осі мен құбырдың көру сызығы параллель болуы және параллель тік жазықтықта жатуы керек - бұл жағдай құбырдағы деңгеймен деңгейдің негізгі шарты деп аталады. Негізгі шарттың бірінші бөлігі алға қарай екі рет нивелирлеу арқылы тексеріледі. Жерде екі қазық бір-бірінен шамамен 50 м қашықтықта соғылған. Құбырдың окуляры нүктемен бір тік сызықта болатындай деңгей А нүктесінен жоғары орнатылады .Қазықшадан окулярдың ортасына дейін құралдың биіктігін өлшеңіз i 1 . Содан кейін рельс В нүктесіне қойылады, деңгей құбыры оған бағытталады, деңгей көпіршігі нөлдік нүктеге жеткізіледі және рельс бойымен көрсеткіш алынады b 1 . Содан кейін деңгей мен рельс ауыстырылады, құралдың биіктігін өлшеңіз i 2, деңгей көпіршігін нөлдік нүктеге жеткізіп, b2 рельсінің бойымен көрсеткішті алыңыз. Ғимараттың орталық осьтерін іргетас шұңқырына, траншеяға қалай ауыстыруға болады? Ғимараттардың бұзылуы. Елді мекендерде жобаланған ғимараттар мен құрылыстар қызыл сызықтарға байланған. Шұңқырларды төсеу таңбалау сызбаларына сәйкес өзара перпендикуляр шеткі (А-А және 1-1) немесе орталық (В-В және 3) ретінде қабылданатын негізгі таңбалау осьтерінің жетекші белгілерін алып тастаудан және жерге бекітуден басталады. -3) ғимараттың осьтері. Осыдан кейін болашақ шұңқырдың айналасында оның шетінен 2 ... 3 м қашықтықта, негізгі таңбалау осьтеріне параллель, жерге соғылған металл немесе ағаш тіректер мен оларға бекітілген тақталардан тұратын құйма орнатылады. . Тақталардың үстіңгі шеті деңгей бойымен және мүмкіндігінше нөлдік белгі деңгейінде орнатылады. Осьтер құймаға шегелермен немесе бояулармен жағылады және нөмірленеді.Жер асты құбыр желілерін төсеуді геодезиялық қамтамасыз ету келесі тәртіпте жүзеге асырылады: олар осьтерді бұзады және оларға айналу бұрыштарын және негізгі сипаттамалық нүктелерді (ұңғыларды, камераларды және т.б.) бекітеді; Осьтер құймалармен бекітіледі, оларға шегелер тартылады, содан кейін болат сым тартылады; штангалық желілер траншеялардың түбіне төселетін коммуникация осін береді. Ашық траншея арқылы су ағынын қамтамасыз ету үшін инженерлік желілерді төсеу әдетте төмен нүктелерден басталады. Шұңқырдың үзіндісін бақылау жүгіру көздеу әдісімен жүзеге асырылады, оның мәні нивелир мен рельстің көмегімен белгілі бір биіктікте құймаға екі тұрақты көздеуіштің бекітілуінде жатыр. жоғарғы жиегі траншеяның еңіс сызығына параллель түзу сызық береді, ал тұрақты көздеуіштер арасында жүгіру көзінің орнын ауыстыруға болады. Құйма құрылыстың бастапқы кезеңінде ғана қолданылады, өйткені ол жұмыс процесінде тез істен шығады. Көпқабатты рамалық ғимараттарды монтаждау кезіндегі геодезиялық жұмыстар. Қазіргі заманғы өнеркәсіптік құрылыс сенімді геодезиялық қолдауды қажет етеді. Көпқабатты панельді және монолитті ғимараттар құрылымдарды орнату дәлдігіне қойылатын талаптардың жоғарылауымен сипатталады. Белгіленген ауытқу төзімділіктерін сақтамау және қателердің жинақталуы жұмыстарды орындауды қиындатады және жеке элементтердің және тұтастай ғимараттың көтергіштігі мен тұрақтылығының төмендеуіне әкелуі мүмкін. Ғимарат құрылысының дәлдігінің негізі геодезиялық таңбалау жұмыстарының кешені болып табылады, олардың кейбіреулері дайындық кезеңіндегі жұмыстарға қатысты, ал кейбіреулері ғимаратты салу кезінде тікелей жүзеге асырылады. Оған мыналар кіреді: • осы осьтерді қабаттарға ауыстыру мүмкіндігімен ғимаратқа осьтерді бекітіп, макеттік геодезиялық жоспарды құру; • негізгі теңестіру осьтерін әр қабаттың төбесіне, яғни жаңа монтаждық горизонтқа тік көшіру; • әрбір орнатылған еденнің еденіне аралық және қосалқы осьтерді төсеу; • элементтерді орнату шарттарына қажетті орнату белгілерін белгілеу; • едендерде монтаждау горизонттарын анықтау; • қабат-қабат атқару схемасын құрастыру. Міндетті түрде іргетастардың шөгулері мен құрылыс қаңқасының деформацияларын жүйелі бақылау болып табылады. Ғимараттың жер үсті бөлігін салу алдында жертөледе және жертөле үстіндегі төбеде осьтер белгіленеді. Әрбір негізгі ось ғимаратқа келесідей ауыстырылады. Теодолит осьті бекіту белгісінің үстіне орнатылады - ғимараттың құйылған жерінен тыс жерге түйреуішпен, салынып жатқан ғимараттың екінші жағында орналасқан ұқсас белгіге осьтің туралануы бойымен бағытталған, содан кейін ғимараттың жертөле панеліне нұсқау және ондағы осьтің туралануын белгілеу. Барлық негізгі осьтер ұқсас жолмен тасымалданады. Осьтердің қажетті белгілері әдетте ғимараттың жертөлесінде және еденде бояумен қолданылады, оларда осы осьтердің өзара қиылысу орындары қосымша белгіленеді. Әрбір ось ғимаратқа екі рет, жерге бекітілген екі ось нүктесінен беріледі. Дизайн және осьтер арасындағы нақты қашықтықтар мен бұрыштар бір-бірінен SNiP реттегеннен көп айырмашылығы болмауы керек. Екі бойлық осьтер арасындағы сәйкессіздік ±3 мм, іргелес көлденең осьтер арасында - +1 мм болуы мүмкін. Құрылыс алаңының жағдайына және ғимараттың жобалық ерекшеліктеріне байланысты негізгі осьтерді бастапқы көкжиектен монтаждалған еденге ауыстыру қиғаш немесе тік проекция әдісімен жүзеге асырылады. Қиғаш проекцияда теодолит берілген негізгі немесе көмекші осьтің сызығына орнатылады. Олар ғимараттың негізіне осьтің орнын бекітіп, оны тәуекелге ұшыратады. Берілген осьті төбеге туралау үшін нысана орнатылады (көбінесе - сызығы бар штатив), осьтің орны қабаттасуға ауыстырылады және тәуекелмен белгіленеді. Тік проекция әдісі көп қабатты ғимараттарда (16 қабаттан жоғары) немесе құрылыстың тар жағдайында қолданылады. Арнайы тік проекциялық құрылғыларды пайдаланыңыз. Осьтерді едендерге ауыстыру үшін тірек нүктелері бағаналар немесе панельдер қатарларының осьтерінде емес, параллель жылжымалы бойлық және көлденең сызықтарда орналасады.Тасымалданатын негізгі осьтердің саны ғимараттың жобалық ерекшеліктеріне байланысты. Үлкен панельді ғимараттар үшін көлденең осьтер тұтқалар мен бір шеткі бойлық осьтің шекарасы бойымен тасымалданады. Рамалық ғимараттарда барлық бойлық және көлденең осьтер алынады.Әр қабаттағы монтаждық горизонт деңгей көмегімен анықталады. Рамалық ғимараттарда бағандардың тірек беттері, кран арқалықтарының астына төсеуге арналған консольдер тегістеледі, үлкен панельді және монолитті ғимараттарда - сыртқы және ішкі қабырғалардың панельдері орнатылған жерлерде панельдер мен еден плиталарының беті; монтаждау көкжиегі үшін ең жоғары нүктенің белгісін алыңыз. Монтаждау горизонтының деңгейі маяктарды орнату арқылы дайындалады. Монтаждау горизонты келесідей анықталады. Панельдерді (бағандарды, блоктарды) орнату орындарын бормен немесе түрлі-түсті қарындашпен белгілегеннен кейін маяктардың орындары белгіленеді (бағандар үшін - нивелирлік рельсті орнату орындары). Содан кейін деңгей тұтқаның сыртында орнатылады және маяктар үшін белгіленген орындар дәйекті түрде тегістеледі және рельс бойымен көрсеткіштер жазылады. Табылған ең жоғары нүктеге және монтаждау тігісінің минималды рұқсат етілген қалыңдығына сүйене отырып, монтаждық көкжиектің нақты деңгейін анықтаңыз. Ұзындығы 100 м-ден аз ғимараттар үшін бір орнату горизонты орнатылады, үлкенірек ұзындықта компенсаторлар арасындағы аймақта бір горизонт алынады. Қабырғалық панельдер мен блоктардың, биіктігі 5 м-ге дейінгі колонналардың, кран арқалықтарының және шатырдың фермаларының вертикальдылығын геодезиялық бақылау штуф сызығымен жүзеге асырылады. Жоғары бағаналарды тік бақылау екі теодолитпен өзара перпендикуляр жазықтықта жүзеге асырылады, олардың көмегімен жоғарғы осьтік тәуекел колонна түбінің деңгейіне проекцияланады. Бағандардың түбін орнату орталық осьтердің тәуекелдеріне сәйкес немесе астындағы бағандардың осьтеріне қатысты жүзеге асырылады. Бірқатар бағандардың вертикальдылығын тексергеннен кейін олардың консольдері мен ұштарының үстіңгі жазықтықтары тегістеледі, олар ригельдерге, арқалықтарға және фермаларға арналған тіректер болып табылады. Колонналарды орнату және оларды тегістеу аяқталғаннан кейін көлденең тіректер, фермалар мен арқалықтар орналасуы керек жазықтықтардың белгілері анықталады. Төмендегі жолмен теңестіру оңайырақ. Жерде бағананы монтаждамас бұрын рулетка көмегімен оның төбесінен немесе консольден бағананың өкшесіне дейін 1,5 м-ден аспайтындай метрлердің бүтін саны өлшенеді, ал көлденең сызық сызылады. бұл деңгей бояумен. Бағандарды орнатқаннан кейін, осы төменгі көкжиек бойымен тегістеуді жүргізуге болады. Монтаждау жұмыстарының әрбір кезеңінде тіреу осьтеріне қатысты монтаждалған құрылымдардың орналасуын құжаттайтын геодезиялық орындау схемасы орындалады. Бұл қателердің жинақталуын ескеруге және қабаттасатын едендерді орнату кезінде құрылымдардың орналасуын түзетуге мүмкіндік береді. Геодезиялық жұмыстар үшін аспаптардың кең спектрі қолданылады – лазерлік теодолиттер, лазерлік нивелирлер, тік проекциялық құрылғылар, қашықтық өлшеуіштер. Көпқабатты үйлерді монтаждау кезінде таңбалау жұмыстарын орындау үшін лазерлік жүйелерді пайдалану принципі лазер сәулесінің басқарылатын қозғалысы жолының бойымен жертөле деңгейінде арнайы рефлекторды және бірнеше ұқсас рефлекторларды орналастыру болып табылады. ғимараттың бойлық осіне параллель лазерлік теодолит. Лазер сәулесі төменгі рефлекторға түседі, одан тік бұрышпен жоғарғы рефлекторға өтеді, содан кейін бағандар сияқты бекітілген элементтерге орнатылған қабылдау жабдығына барады. Бағандар сәуленің ауытқуы арқылы элементтерді орнатудың дәлдігін бақылауға мүмкіндік беретін арнайы рефлекторлармен жабдықталуы мүмкін. Лазерлік технологияны қолдану монтаждау жұмыстарының сапасын бақылауды айтарлықтай жеңілдетеді. Қолданылған сайттар: https://www.myunivercity.ru/%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE/%D0%9B%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F/97711_1623296_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B01.html https://referat.bookap.info/work/151645/Linejnye-izmereniya жүктеу/скачать 25.59 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|