Реферат Тақырыбы: Жабайы жануарлар мен құстар қанының айырмашылығы

Реферат

Астана 2024

Эритроциттер (эритроциттер): бұл жасушалар оттегін өкпеден тіндерге және мүшелерге тасымалдауға жауапты, сонымен қатар көмірқышқыл газын жою үшін өкпеге қайта тасымалдайды. Жабайы жануарлар мен құстарда эритроциттер пішіні, мөлшері және қандағы концентрациясы бойынша экологиялық ұяға және қоршаған ортаға бейімделуіне байланысты әртүрлі болуы мүмкін.

Лейкоциттер (ақ қан жасушалары): Бұл жасушалар дененің иммундық қорғанысына, инфекциялар мен қабынуларға қарсы тұруға жауап береді. Жабайы жануарлар мен құстардың тіршілік ету ортасына және әртүрлі қоздырғыштардың қауіп деңгейіне байланысты ақ қан жасушаларының түрлері мен санында айырмашылықтар болуы мүмкін.

Тромбоциттер (қан тромбоциттері): Бұл жасушалар жарақаттан қан кетуді тоқтату үшін қажет қанның ұю процесіне жауап береді. Жабайы жануарлар мен құстарда тромбоциттердің құрылымы мен қызметі жағынан да кейбір ерекшеліктері болуы мүмкін.

Плазма: Бұл әртүрлі ақуыздар, гормондар, электролиттер және басқа заттар ерітілген қанның сұйық компоненті. Жабайы жануарлар мен құстарда плазма құрамы олардың қоректенуіне, қоршаған ортаға және физиологиялық ерекшеліктеріне байланысты да әртүрлі болуы мүмкін.

Жалпы жабайы аңдар мен құстардың қан құрамының үй жануарлары мен адамның қанына ұқсастықтары көп, сонымен бірге олардың жабайы табиғатта өмір сүруіне мүмкіндік беретін ерекше бейімделулері де болуы мүмкін.

Гемоглобиннің құрылымы: Гемоглобин төрт полипептидтік тізбектен тұрады - екі альфа және екі бета. Бұл тізбектердің әрқайсысы гем сақинасымен байланысты, оның құрамына темір кіреді және оттегіні байланыстыратын орын болып табылады. Жануарлардың әртүрлі түрлерінде гемоглобиннің құрылымы мен аминқышқылдарының реттілігінде айырмашылықтар болуы мүмкін, бұл олардың белгілі бір орта жағдайларына бейімделуін анықтауы мүмкін.

Оттегінің жақындығы: әр түрдегі гемоглобиннің оттегіге әртүрлі жақындығы болуы мүмкін, бұл оның тасымалдану тиімділігіне әсер етеді. Мысалы, биік таулы жануарларда гемоглобиннің оттегіге жақындығы жоғары болуы мүмкін, бұл олардың биіктіктегі ауадағы аз оттегіге бейімделуіне көмектеседі.

Қоршаған ортаның ерекшеліктері: жабайы жануарлар мен құстардағы гемоглобин температура, қысым және қоршаған ортадағы улы заттардың болуы сияқты белгілі бір орта жағдайларына да бейімделе алады.

Генетикалық мутациялар: Гемоглобиннің құрылымы мен қызметіне әсер ететін генетикалық мутациялар жануарлардың әртүрлі түрлерінде болуы мүмкін. Бұл мутациялар табиғи сұрыпталудың нәтижесі болуы мүмкін және жануарлардың өзгеретін қоршаған орта жағдайларына бейімделуіне көмектеседі.

Жалпы, жабайы жануарлар мен құстардағы гемоглобин олардың әртүрлі қоршаған орта жағдайларында аман қалуына көмектесетін маңызды бейімделу механизмі болып табылады.

Биік биіктікке бейімделуі: Кейбір жабайы жануарлар, мысалы, тау ешкілері мен альпі құстары, ауадағы оттегінің мөлшері төмен биіктікке қарағанда әлдеқайда төмен таулы аймақтарда тұрады. Бұл жануарлардың қанында оттегі тасымалдау қабілетін арттыру үшін эритроциттер санының жоғарылауы немесе гемоглобиннің өзгеруі сияқты бейімделулер болуы мүмкін.

Суық температураға бейімделу: полярлық аюлар мен пингвиндер сияқты суық климатта өмір сүретін жануарлардың қанында терморегуляция мен жылуды сақтау қабілетін жақсартатын бейімделулер болуы мүмкін. Бұл қанның тұтқырлығының немесе ұю реакцияларының өзгеруін қамтуы мүмкін.

Ыстық пен құрғақшылыққа бейімделу: Ыстық және құрғақ аймақтарда жануарлар сусыздану және қызып кету қаупіне тап болады. Кейбір түрлердің қанында суды үнемдеуге және қызып кетудің алдын алуға көмектесетін бейімделулер болуы мүмкін. Мысалы, түйеқұйрықтарда жоғары температураға шыдауға және су тапшылығын жеңуге көмектесетін қан ерекшеліктері бар.

Токсиндер мен патогендерге бейімделу: жабайы ортада жануарлар әртүрлі токсиндер мен инфекцияларға ұшырайды. Олардың иммундық жүйесі мен қан құрамы осы қауіптермен тиімді күресуге бейімделуі мүмкін. Мысалы, кейбір жануарлар түрлерінің қанында антиоксиданттардың немесе микробқа қарсы пептидтердің дамыған жүйесі болуы мүмкін.

Бұл жабайы жануарлар мен құстардың қоршаған ортаға қан бейімделуінің бірнеше мысалдары ғана. Әрбір түрдің өзіндік ерекшеліктері бар екенін түсіну маңызды және осы бейімделулерді зерттеу олардың экологиялық тауашасына қалай бейімделгенін жақсы түсінуге көмектеседі.

Иммундық жүйе: жабайы жануарлар қоршаған ортада әртүрлі қоздырғыштар мен вирустарға жиі ұшырайды. Сондықтан олардың иммундық жүйесі тиімдірек және нақты қауіптермен күресуге бейімделуі мүмкін. Жабайы жануарлар мен құстардың иммундық жүйесі олардың ағзаларын инфекциялардан, қоздырғыштардан және басқа қауіптерден қорғауда маңызды рөл атқарады. Бұл жүйе иммундық жауап жасау үшін бірге жұмыс істейтін әртүрлі жасушаларды, тіндерді және мүшелерді қамтиды. Жабайы жануарлар мен құстардың иммундық жүйесінің кейбір ерекшеліктері:

Табиғи қорғаныс механизмдері: Жабайы жануарлар мен құстардың басқа түрлер сияқты патогендердің ағзаға енуіне жол бермеуге көмектесетін тері және шырышты қабаттар сияқты табиғи қорғаныс механизмдері бар.

Иммундық жасушалар мен ақуыздар: жабайы жануарлар мен құстарда инфекциялармен күресуде негізгі рөл атқаратын лейкоциттер (ақ қан жасушалары) сияқты әртүрлі иммундық жасушалар бар. Олар сонымен қатар патогендерді жоюға және емдеу процесін жылдамдатуға көмектесетін антиденелер мен цитокиндер сияқты әртүрлі ақуыздарды шығарады.

Адаптивті иммундық жауап: жаңа патогенді немесе антигенді кездестіргенде, жабайы жануарларда адаптивті иммундық жауап пайда болуы мүмкін. Бұл процесс патогенді жоюға және болашақта қорғау үшін олар туралы ақпаратты есте сақтауға көмектесетін арнайы антиденелерді өндіруді және Т және В лимфоциттерін белсендіруді қамтиды.

Иммундық жады: жабайы жануарлар инфекциядан зардап шеккеннен кейін олардың иммундық жүйесі патогенді жадында сақтай алады. Бұл ағзаға сол қоздырғышпен қайта инфекцияға тез және тиімді жауап беруге мүмкіндік береді.

Қоршаған ортаның әсерлері: климат, азық-түлік және токсиндер сияқты факторларды қоса алғанда, қоршаған орта жабайы жануарлар мен құстардың иммундық жүйесіне әсер етуі мүмкін. Мысалы, қоршаған ортаның қолайсыз жағдайлары иммундық жауапты басуы мүмкін немесе ағзаны инфекцияларға осал етеді.

Жабайы жануарлар мен құстардың иммундық жүйесі күрделі және бейімделгіш болып табылады, бұл олардың жабайы мекендеу орындарында әртүрлі қауіптерден тиімді қорғануға мүмкіндік береді.

Токсиндер мен зиянды заттар: Жануар қандай өсімдіктер мен басқа материалдарды жейтініне байланысты оның қанында басқа жануарларға немесе адамдарға улы болуы мүмкін заттар болуы мүмкін. Мысалы, кейбір улы жануарлардың қанында оларды жыртқыштардан қорғайтын улы заттар болуы мүмкін. Жабайы аңдар мен құстар қоршаған ортада әртүрлі токсиндер мен зиянды заттардың әсеріне ұшырауы мүмкін және олардың ағзаларында бұл заттардың әсерін азайту үшін бірқатар бейімделулер болуы мүмкін. Қанның токсиндер мен зиянды заттарға бейімделуінің кейбір аспектілері:

Метаболикалық детоксикация жолдары: жабайы жануарларда метаболизмге және организмнен токсиндерді жоюға мүмкіндік беретін арнайы метаболикалық жолдар болуы мүмкін. Мысалы, олардың бауыры токсиндерді аз зиянды қосылыстарға ыдырататын ферменттер шығара алады, содан кейін оларды бүйрек немесе басқа жүйелер арқылы жоюға болады.

Кедергі механизмдері: Кейбір жабайы жануарлардың денелеріне токсиндердің енуіне жол бермейтін физикалық немесе биохимиялық кедергілер бар. Мысалы, өсімдіктердің кейбір түрлерінде топырақтан токсиндерді сіңіріп, жануарлардың денесіне енуіне жол бермейтін арнайы жасушалық құрылымдар болады.

Токсиндердің сіңуін азайту: Жабайы табиғат қоршаған ортадан зиянды заттардың сіңуін азайту үшін олардың мінез-құлқын немесе диетасын өзгертуі мүмкін. Мысалы, олар тағамның белгілі бір түрлерін жақсы көреді немесе құрамында улы заттар бар кейбір өсімдіктерден аулақ болуы мүмкін.

Қанның бейімделуі: Кейбір жағдайларда жабайы жануарлардың қанында олардың денесін токсиндердің әсерінен қорғауға көмектесетін антиоксиданттар немесе басқа биологиялық белсенді заттар болуы мүмкін. Мысалы, кейбір жануарлар түрлерінде токсиндерді детоксикациялауда маңызды рөл атқаратын глутатион деңгейі жоғары болуы мүмкін.

Жалпы жабайы аңдар мен құстар қоршаған ортадағы токсиндер мен зиянды заттардан қорғануға көмектесетін әртүрлі бейімделулерге ие болуы мүмкін. Бұл бейімделулер метаболикалық процестерді де, улану қаупін азайтуға бағытталған мінез-құлық стратегияларын да қамтуы мүмкін.

Қанның иммуногенетикалық ерекшеліктері -Эритроциттер антигендерінің тұқым қуалайтын анықталатын комбинациясы арқылы анықталатын қанның иммуногенетикалық сипаттамалары барлық кезеңде өзгермейді.

Бейімделудің әртүрлілігі: жабайы аңдар мен құстардың қанында қоршаған ортаның әртүрлі жағдайларына бейімделуге көмектесетін әртүрлі бейімделулер бар. Бұл бейімделулер қан құрамының, гемоглобин құрылымының, иммундық жүйенің және метаболикалық жолдардың өзгеруін қамтуы мүмкін.

Қоршаған ортамен қарым-қатынасы: Жабайы аңдар мен құстардың қаны оларды қоршаған ортамен тығыз байланысты және бұл ортаның өзгеруі қанның құрамы мен қызметіне әсер етеді. Бұл климаттық жағдайлардың әсерін, токсиндер мен патогендердің болуын, азық-түліктің қолжетімділігін және басқа факторларды қамтуы мүмкін.

Адамдарды қоршап тұрған орасан зор антигендік әртүрлілік әкелді табиғи сұрыпталу процесінде Homo hominis түрінің 4 түрге бөлінуіне дейін. Адам биологиялық дүниенің басқа объектілері сияқты құрылымдық элементтерден тұрады. Бұл оның қоршаған ортамен үйлесімділігін қамтамасыз етеді, ал антигендік полиморфизм, жеке тұлғаның бірегей антигендік бірегейлігі, жалпы түрдің тұрақтылығын қамтамасыз етеді.