Сабақ тақырыбы: Онкологиялық өспелердің пайда болуы. Сабақ мақсаты - Онкологиялық өскіндер немесе қатерлі ісіктер;
- Жасушалардың бақылаусыз көбеюі неге апарып соғуы мүмкін;
- Әртүрлі жастағы және өмір кезеңдеріндегі адамдарға қатерлі ісік ауруларының түрлерін сипаттау;
- Онкологиялық ауруларды қалай емдеу керектігін түсіндіру;
Онкологиялық өскіндер дегеніміз не?
Қатерлі ісік ауруы дүниежүзі халықтары арасында соңғы кезде жиі кездесіп отыр. Осы Қатерлі ісік ауруынан әрбір жүз мың адамның 64-і обырдан қайтыс болса, соңғы жарты жылдарда 150 ге жетіп отыр.
Қатерлі ісіктің табиғи шығу тегі әртүрлі және адам мүшелері мен организмдерінднгі ісіктерде бірдей емес. Сондықтан да оларға әртүрлі ем қолданады. Негізгі емдеу тәсілдеріне хирургиялық, химиотерапиялық және сәулемен емдеу жолдары жатады. Бұлар аурудың өсу сатысына байланысты жүргізіледі. Қатерлі ісіктің І,ІІ сатысында тек хирургиялық ем қолданылса, ІІІ сатысында, кейде ІV сатысында кешенді ем қолданады. Нақты айтқанда бұл ісіктер қатерсіз және қатерлі болып екіге бөлінеді. Қатерсіз ісіктерді нақты, нақты емес деп бөлуге болады. Ал нақты обыралды аурулардың қатерлі ісікке көшу қабілеті өте жоғары келеді.
Онкологиялық өскіндер
өкпе lung
Breast (women)
Сүт безі
Colon
Лимфа түйіндеріне
Lymph nodes
Bloodstream
Қан айналымға
қатерлі ісік өсіндісі, бластома – өзінің қалыпты пішіні мен қызметін жойған, организмнің түрі өзгерген жасушалардан құралған ұлпаға патологиялық жайылып өсуі.
Обыр ауруларының алғашқы белгілері.
Қатерлі ісіктің алғашқы белгілері: жазылмай, ұзақ жүрген жаралар; несеп шығарудағы өзгеріс; ішек жұмысы бұзылуы; тері астының өзгерісі, тері құрылымы мен шырышты қабаты мен жұмсақ тіндердің өзгеруі; терінің қышуы; жұтқыншақта, ауыз қуысындағы жаралар; дауыстағы өзгеріс; ұзақ жөтел.
көрсеткіш
|
Қатерсіз өсінді
|
Қатерлі өсінді
|
Өсу жылдамдығы
|
баяу
|
жылдам
|
Митоздық белсенділігі
|
төмен
|
жоғары
|
Ерекшелігі
Ядросы құрылымы
|
Жасушалардың генетикалық бағдарламасы бұзылған
Көбінде қалыпты күйде
|
Мамандануын жоғалтады үнемі көбейеді
Кедір бұдырлы,ядрошығы өзгерген
|
Биопсия-жасушалардың дамуын микроскопиялық зерттеу
Ісік түрлері
|
Жынысы мен жасы бойынша бөлінген
|
%
|
Тері ісігі
|
Барлық санаттағы адамдар
|
Ең қарапайым, бірақ емделетін
|
Өкпе ісігі
|
Ер адамның ең қарапайым
|
40% өлімге әкеледі
|
Сүт безі ісігі
|
Әйелдерге ортақ
|
25% өлімге әкеледі
|
Лейкоз/ қан ісігі
|
Жас адамдарға ортақ
|
Емдеу өте қиын
|
Бауыр ісігі
|
Барлық санаттағы адамдар
|
| Қатерлі ісіктің пайда болуына Қатерлі ісік тудыратын факторлар оларға ұзақ әсер еткенде канцерогендер деп аталады. Олар қамтиды: - Темекі түтіні;
- ультракүлгін жарық;
- Рентген сәулесінің әсері;
- Қоршаған ортаны ластануы;
- Вирустармен жұқтыру;
- Алкоголь;
Химиотерапия - бұл ісік жасушаларының пролиферациясын тоқтату үшін емдік мақсатта фармакологиялық заттарды қолдану болып табылады.
Дәрілік терапияның негізгі 3 турін ажыратады: Химиотерапия Гормонотерапия Иммунотерапия
Ағза жасушаларының бақылаусыз көюеюінің пайда болу себептерін түсіндіретін теориялар - Радиациялық терапия
- Химиялық терапия
- Вирусты генетикалық теория
- Дизонтогенетикалық теория
- Жарақат теориясы
- Термиялық теория
- Кешенді теория
префикс атауы
adeno- gland
chondro- cartilage
erythro- red blood cell
hemangio- blood vessels
hepato- liver
lipo- fat
Ісік ауруының аталуы
Онкологиялық аурулар атауы?
Қалыпты жасуша мен ісік жасушасы
Ісік жасушасы
Қалыпты жасуша
Жасуша циклының жұмысының бұзылуы неге әкеледі?
2
4-мутация
3-мутация
Екінші мутация
Алғашқы мутация
Көбеюі
1
Тапсырма
Ісік жасушасының үдемелі бөлінуі дегеніміз не ?
Tumors (Neoplasms)
Ісік жасушасы
Достарыңызбен бөлісу: |