Сабақтың мақсаты : Қалқанша маңы бездері, тимус, және бүйрек үсті бездері қызметімен таныстыру

1. Қалқанша маңы бездері, тимус, және бүйрек үсті бездері қызметімен таныстыру.

2. Олардың ауытқушылығынан туындайтын аурулар және оларды болдырмау туралы түсінік беру.

3. Аурулардың алдын алу шаралары туралы мағлұмат беру арқылы өз денсаулығын сақтауға және салауатты өмір салты негіздеріне, алған білімі мен дағдыларын өмірінде пайдалана білуге тәрбиелеу.

Таблица «Гормондар», «Асқорыту жүйесінің құрылысы», «Ішкі секреция жүйесі», «Иммундық жүйе», «Выделительная система», Слайд топтамасы, диапроектор, видеопроектор, «Зәр шығару жүйесі» моделі, үлестірме материалдар.

№1 - Экспресс тест

1.Гормон дегеніміз не?

а)Сыртқы, ішкі секреция бездерінен бөлінетін биологиялық актив зат

в) ағзаға тамақ арқылы түсетін биологиялық актив зат

с) химиялық реакцияны тездететін биологиялық актив зат

д) ішек бөліп шығаратын биологиялық актив зат

е) жасуша структурасы

а) сыртқы секреция

в) аралас секреция

с) ішкі секреция

д) сілекей безі

е) тер безі

а) Гипофиз

в) Тер безі

с) Қалқанша безі

д) Қалқанша маңы бездері

е) Тимус
4. Ішкі секреция бездеріне қайсысы жатады?

а. Сілекей безі

в) Қарын безі

с) Гипофиз

д) Ішек бездері

е) Бауыр
5.Тироксин гормонының құрамына кіреді.

а) көмірсу

в) азот

с) нәруыз

е) май
ІІІ. Жаңа сабақ жоспары:

1. Организм қызметіне қалқанша маңы бездері гормондарының әсері.

2. Бүйрек үсті бездерінің құрылысы.

3. Бүйрек үсті бездері гормондарының организм қызметін реттеудегі маңызы.

4. Организм қызметіне адреналин гормонының әсері.

1. Қандағы фосфор және кальций тұздарының мөлшерін реттейді.

2. Ішекте кальцийдің сіңуін және кальцийдің бүйректерде кері сіңуін қамтамасыз етеді.
Қалқаншамаңы бездерінің гормондары жетіспегенде:

1. 
   Сүйектер бұзылады
   
2. 
   Тіс бұзылады
   
3. 
   Тісте бор тәрізді дақтар пайда болады
   
4. 
   Қанда кальций мөлшері кемиді
   
5. 
   Сүйектер сынғыш және нәзік болады
   
6. 
   Жүйке жүйесінің қозғыштығы артады, тырыспа(судороги) байқалады
   

1. 
   Сүйек майысқыш болады, қисаяды.
   
2. 
   Кальций қанда, бүйректе, бауырда, мида жинақталады,
   

1. 
   Өсу процестеріне қатысады.
   
2. 
   Организмнің қорғаныштық реакциясын, иммунитетті қамтамасыз етеді.
   

Тимуста лимфоциттер - иммунитет реакциясына және басқа лейкоциттер қызметін реттеуге жауапты қан жасушалары жетіледі.

1. 
   Сыртқы қабаты – қыртысты.
   
2. 
   Ішкі қабаты – ми қабаты.
   

1. 
   Нәруыздар мен көмірсулар энергия бөле ыдырауын күшейтетін гормон
   
2. 
   Нәруыздың көмірсуға, көмірсудың майға айналуына әсер ететін гормон
   
3. 
   Тұз – су алмасуын реттейді
   
4. 
   Қан мен басқа ұлпалардағы натрий, калий, хлор алмасуын реттейді.
   
5. 
   Жыныс мүшелерінің дамуы мен қалыптасуына әсер етеді.
   

1. 
   Адреналин гормоны
   

1. 
   Артериялық қысымды арттырады.
   
2. 
   Жүректің соғуын жиілетеді.
   

Кестені толтырыңдар:

1. Организм қызметіне қалқанша маңы бездерінің гормондары қалай әсер етеді?

2. Бүйрек үсті бездерінің құрылысы қандай?

3. Бүйрек үсті бездері гормондарының организм қызметін реттеудегі маңызы қандай?

4. Организм қызметіне адреналин гормоны қалай әсер етеді?

№2 - Сәйкестік тесті:

а) Тироксин

в) Тимозин

с) Адреналин

д) Инсулин

е) иодомарин

а) Тироксин

в) Тимозин

с) Адреналин

д) Инсулин

е) иодомарин

а) Сүйектегі кальций мөлшері төмендейді

в) Сүйек майысады

с) Тістің өсуі бұзылады, оларда бор тәрізді дақ пайда болады

д) Кальций бауырда жиналады

е) Кальций қанда жиналады

а) Тироксин

в) Тимозин

с) Адреналин

д) Инсулин

е)Нәруыздар мен көмірсулардың энергия бөле ыдырауын күшейтетін гормон бөлінеді

а) Қанда кальций мөлшері төмендейді.

в) Кальций қанда, бүйректе, бауырда, мида жиналады.

с) Тістің өсуі бұзылады

д)Тісте бор тәрізді дақ пайда болады

е) Сүйектер сынғыш және нәзік болады

гормонын асқорыту мүшелеріне және сыртқы ортаға бөледі, олар:

2. Қарын безі

3. Ұйқы безі

4. Ішек бездері

5. Бауыр

6. Тер безі

7. Май безі

8. Жас безі

2. Эпифиз

3. Қалқанша безі

4. Қалқанша маңы бездері

5. Тимус

6. Бүйрек үсті безі