Сабақтың тақырыбы:Еріген заттың массалық үлесі
Оқу мақсаты
Бағалау критерийлері
- 8.3.4.5 Ерітінді массасын еріген заттың массасы мен еріткіштің массасы бойынша еріген заттың массасын есептеу.
- Ерітіндіні еріген заттың массалық үлесіне қарай концентрлі және сұйылтыған ерітіндіге бөлінуін түсінеді;
- Ерітіндінің массалық, көлемдік үлес концентрациясын есептейді.
Еріткіш–solvent
Еріген зат –solute
Ерітінді –solution
Концентрация- concentration
Менің көзқарасым бойынша/In my opinion...
Тірек ұғымдар:
Әрбір ерітінді еріген зат пен еріткіштен тұрады Ерітінділер дегеніміз - еріген зат пен еріткіштен тұратын, құрамы өзгермелі біртекті жүйе Еріткіш және еріген зат - ерітінді компоненттері Еріткіш деп ішінде еріген зат молекула, не ион түрінде біркелкі болып араласатын ортаны айтамыз
Массалық үлес
- Массасы 20 г тұзды 180 г суда еріткенде түзілген ерітіндідегі тұздың массалық үлесін есептеңдер.
- Массалық үлесі 15% тік 100 мл қанттың судағы ерітіндісіне, қанша көлем су құйғанда ерітіндінің массалық үлес концентрациясын 5 % ке келтіруге болады?
- Натрий хлоридінің массалық үлесі 10%-тік массасы 40г ерітіндісін даярлау үшін қажетті тұз бен судың массасын есептеңдер.
Есептердің жауабы: - 15% 100мл – 15г қант,85 мл су;
- 5% 100 мл -5г +95 мл су, сонда
- Тағы 10 мл қосу керек.
- 40 г 10% тұз ерітіндісі
- 4 г тұздан 36 мл судан тұрады
Мысалы :
Ас тұзы + су = ас тұзының ерітіндісі
Еріген зат +еріткіш = ерітінді
Еріткіш – solvent
Еріген зат – solute
Ерітінді –solution
Ерітінді – еріген зат пен еріткіштен тұратын біртекті қоспа. mерітінді = mеріткіш + mеріген зат
Күнделікті өмірде қолданылатын ерітінділерді атаңдар:
Қант салынған шай;
Тұз қосылған тамақ;
Микстуралар;
Ерітінді құрамындағы еріткіш қызметін атқаратын компенентті анықтау:
- Ерітіндідегі агрегаттық күйі ерітіндінің агрегаттық күйімен ұқсас компонент еріткіш болып саналады. Мысалы: қанттың судағы ерітіндісінде су- еріткіш.
- Егер еріместен бұрын екі компонент те бірдей агрегаттық күйіде болған болса, онда қайсының мөлшері көп болса соны еріткіш дейді.
- Ерітіндінің масса не көлем бірлігіндегі заттың масса не зат мөлшерін көрсететін шама ерітінді концентрациясы(С) деп аталады.
- Егер ерітіндідегі еріген заттың мөлшері көп болса , ерітінді концентрлі, ал аз болса- сұйық деп аталады.
Төменде көрсетілген суреттердегі айырмашылық.
1- сұйық ерітінді 2-концентрациялы ерітінді
1- ерітіндідегі еріген зат мөлшері аз, 2- ерітіндіде еріген зат мөлшері көп.
Концентрацияның бірнеше түрі бар:
Массалық үлес концентрациясы – еріген зат массасының ерітіндінің жалпы массасына қатынасы; оны процентпен сипаттауға болады. Сондықтан оны проценттік концентрация деп те атайды;
Мұндағы m1 – еріген заттың массасы, m – ерітіндінің массасы
Қорытынды
Бүгінгі сабақта:
- Ерітіндіні еріген заттың массалық үлесіне қарай концентрлі және сұйылтыған ерітіндіге бөлінуін түсінемін;
- Ерітіндінің массалық, көлемдік үлес концентрациясын есептей аламын.
Достарыңызбен бөлісу: |