Сабақтың тақырыбы: Кіріспе. Әдебиет өнердің бір саласы Сабақтың мақсаты: Білімділік

1. 
   Пән аты: Әдебиет
   
2. 
   Сыныбы: 5
   
3. 
   Күні, айы, жылы:
   
4. 
   Тоқсан: І
   
5. 
   Мұғалім:
   

1.Сабақтың тақырыбын тақтаға жазу.

2. Сабақ мақсатын түсіндіру.

V. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

Әдебиет – ол да көркемөнер. Көркем өнердің сәулет, мүсінші, сурет, музыка сияқты түрлері болады.

Көркем әдебиет адамның тілімен берілетіндіктен, өнердің барлық түрінің әсерін тудыра алады. «Дүниенің көрінген һәм көрінбеген сырын түгендеп білмесе, адамдықтың орны болмайды» деп Абай айтқандай, көркем әдебиет бізді адам өмірі, әлемнің сырлары, табиғат келбеті туралы көрінетін және көрінбейтін ұғымдармен сусындата алады, ішкі сезімді аңғарып, сезінуге үйретеді. Сонымен бірге көркем әдебиетте автордың өз көңіл – күй қалауы, өзіндік көзқарасы тұрғысынан жеткізетінін есте ұстаймыз.

Көркем әдебиеттің әр түрін жақсы танып – білген адамның көркем шығарманы дұрыс түсінуге дайындығы болады. Бесінші сыныпта біз оның өлең, дастан, роман повесть сияқты түрін білетін боламыз. Жанрдың еркшеліктерін аңғара отырып, шығарманы көркемөнер түрі ретінде қабылдауға үйренеміз, олардың авторлары туралы түсінік аламыз.

Сондай – ақ әдебиеттің үлкен бір түрі – ауыз әдебиетінің үлгілерімен де танысамыз. Сөйтіп әдебиеттің әр түрін біліп көркем әдебиет туралы тұтас ұғым аламыз. Көркем әдебиет үлгілерін оқу арқылы біз ішкі рухани дүниемізді байыта түсеміз, білімнің адамгершілік қасиеттердің жаңа биіктеріне шығамыз. Дұрыс оқып, сауатты жазуға одан әрі жаттығамыз. Кітап біздің ажырамас досымызға айналатын болады.

VІ. Түсінік тексеру:

1. 
   Әдебиет не туралы ғылым?
   
2. 
   Әдебиеттің өнердің басқа түлерінен айырмашылығы неде?
   
3. 
   Көркем әдебиет туралы А.Құнанбаев не деген?
   
4. 
   Көркем әдебиет бізді неге үйретеді?
   
5. 
   5- сыныпта біз көрке әдебиеттің қандай түрлерімен танысамыз?
   
6. 
   Бізге көркем әдебиеттің қандай пайдасы бар?
   

Топтастыру әдісі

дастан

1. 
   Бағалау
   
2. 
   Үй тапсырмасын беру.
   

1. 
   Пән аты: Әдебиет
   
2. 
   Сыныбы: 5
   
3. 
   Күні, айы, жылы: 1 қыркүйек
   
4. 
   Тоқсан: І
   
5. 
   Мұғалім: Р.Қалматаева
   
6. 
   Сабақтың тақырыбы: Кіріспе. Халық ауыз әдебиеті туралы түсінік
   

1. 
   Білімділік: Оқушылардың халық ауыз әдебиеті туралы білімдерін кеңейту.
   
2. 
   Тәрбиелік: Оқушыларды халық ауыз әдебиет туындыларын қастерлеуге, елжандылыққа тәрбиелеу.
   
3. 
   Дамытушылық: Оқушылардың қосымша деректер арқылы әдеби дүниетанымдарын кеңейту.
   

1. 
   Әдебиет не туралы ғылым?
   
2. 
   Әдебиеттің өнердің басқа түлерінен айырмашылығы неде?
   
3. 
   Көркем әдебиет туралы А.Құнанбаев не деген?
   
4. 
   Көркем әдебиет бізді неге үйретеді?
   
5. 
   5- сыныпта біз көрке әдебиеттің қандай түрлерімен танысамыз?
   
6. 
   Бізге көркем әдебиеттің қандай пайдасы бар?
   

Қазақ әдебиеті екіге бөлінеді: біріншісі – ауыз әдебиеті, екіншісі – жазба әдебиет. Ауыз әдебиеті елдің жазу өнерін білмей жүрген кезінде шыққан сөз өнері. Жазу өнері болмаған соң, елдің тарихы, өмірі, тұрмысы, салты, туған жері, өнері, арманы әдемі мәнді әңгімелерімен айтылған. Ауыз әдебиетінің шығарушыларының аты – жөні бізге белгісіз. Олар басында ауызша шығарылған және бір ауыздан екінші ауызға көшіп, ауызша айтумен сақталған. Ескіліктен қалған ондай сұлу, дәмді сөздерді жалғыз адам ғана біліп қоймайды, жалпақ ел болып үйреніп, түгелімен есінде сақтайды. Ел болып кейінгілерге көркемдеп, әсерлі етіп айтып беріп отырады. Ауыз әдебиеті осылай пайда болады. Ауыз әдебиетінен елдің даналығын, танымын, тәлімін, мінез- құлқын түгел білеміз.

1. 
   Қазақ әдебиеті нешеге бөлінеді?
   
2. 
   Ауыз әдебиеті деген не?
   
3. 
   Жазба әдебиет деген не?
   
4. 
   Ауыз әдебиетінің үлгілері бізге қалай жеткен?
   
5. 
   Ауыз әдебиеті қалай пайда болды?
   
6. 
   Ауыз әдебиетінің бізге берері не?
   

1. 
   Тұмыс – салт жырлары
   
2. 
   Ертегілер
   
3. 
   Мақал – мәтелдер
   
4. 
   Жұмбақтар
   
5. 
   Шешендік сөздер
   
6. 
   Аңыз – әңгімелер
   
7. 
   Батырлар жыры
   
8. 
   Ғашықтық жыры
   
9. 
   Ақындар айтысы.
   

1. 
   Бағалау
   
2. 
   Үй тапсырмасын беру. 1. Халық ауыз әдебиеті туралы түсінік