«Бекітемін»
_____________
Мектеп директоры
-
Сабақтың тақырыбы: Күшті әсер ететін заттардан түзілген ошақтар сипаттамасы
-
Сабақтың мақсаты:
-
Уақыты: 45 минут.
-
Өткізілетін орны: 10 сынып
-
Көрнекілік құралдар: АӘД оқулығы.
-
Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі – 3 минут.
Взвод командирі оқушыларды сапқа тұрғызады, оқытушыға рапорт береді, амандасу, түгендеу, оқушылардың сырт көрінісін тексеру.
ә) Өтілген тақырыпты сұрау кезеңі – 7 минут.
1. Химиялық қару дегеніміз не?
2.Оларды жеткізу құралдарын ата?
3.Қолдану мақсаттарын ата?
4.Улағыш заттарды токсикологиялық жіктеу ?
б) Негізгі бөлім – 25 минут.
Бірқатар шаруашылык объектілерінде күшті өсер ететін улы заттарды өндіру, пайдалану, сактау жөне тасу жүзеге асырылады. Бұл — химиялық мүнай өңдеу мекемелері жөне соларға еншілес басқа да салапар, сондай-ақ тоңазыткыш қондырғылары (хлодоагент аммиак), су кұбырлары жөне тазарту қүрылыстары бар, хлор жөне т.б. пайдаланатын көсіпорындар.
Қарсыластың осындай объектілерге жасаған ядролык немесе қарапайым соққылары нөтижесінде жөне табиғат апаттары немесе өндірістегі апаттар кезінде күшті өсер ететін улы заттардың тегілуі жөне онымен жергілікті жердің улануы, зақымдануы мүмкін.
КӘУЗ — бұл күшті өсер ететін улы заттар, яғни белгілі бір мөлшерде адамдарға жануарлар мен өсімдік өлеміне зақымдағыштьщ өсер ете алатын химиялық құрамалары. 6 млн-нан астам өр түрлі химиялық құрамалар белгілі, оның ішінен бірнеше жүздеген КӨУЗ бізді қоршап тұр. Бұл мүнай өндірісіндегі, зауыт пен фабрикалардағы тазартқыш қондьфғылар, үй тазарту қүрылыстарында, улы химикат қорлары базаларында апаттар, өрттер кезінде түзілетін өнімдер.
КӘУЗ уыттығы жағынан төмендегіше жіктеледі:
1-класты — өте қауіпті;
2-класты — жоғары кауіпті;
3-класты — орташа қауіпті;
4-класты — аз қауіпті.
Олар интоксикация белгілері және әсер ету механизмі бойынша бөлінеді. КӘУЗ-ға тітіркендіргші, асқындырғыш-некротирлік, тұншыктырғыш, жүйкені жансыздандыратьш, құрыстыратын, гемолитикалық, зақымданған ферменттік жүйелер деп бөледі. Осылайша КӘУЗ-ға аммиак, хлор, күкірт, көміртек, көміртек тотығы, фторлы сутек, азотты қышкыл, күкіртті ангидрид, тиофос, моркаптофос, күкірт қьппқылы жөне т.б. жатады. КӘУЗ-бен жергішкті жер зақымданғанда "екінші ошак" деп аталатьш ошак пайда болады.
КӘУЗ ошақтарын медико-тактикалың жіктеу
Жіктелу негізіне КӘУЗ тұрақтылығы мен закымдаушы өсерінің басталуы жатады:
-
тез өсер ететін тұрақсыз;
-
жай өсер ететін тұрақсыз;
-
тез өсер ететін тұрақты;
-
жай есер ететін тұрақты;
-
жартылай тұрақты;
КӘУЗ-дың ұзақ уақыттық ошағы биосфераны: топьфақты, өсімдікті, суды, планктонды жөне т.б. түтас аігга мен айлап закымдауға қабілетті.
Апат салдарын жою жөніндегі іс-шаралар жоспары
1.Жұмысшылар, қызметкерлер жөне құрылымның жеке құрамы мен халықты КӨУЗ-дің зақымдау қаупі туралы кұлақтандыру төртібі.
-
Апат салдарьш жою немесе орнықтыру жөншде дереу апатты калпына келтіру жұмыстарьш жүргізу.
-
Барлаудан кейін ошақ шекарасын белгілеу, жауапты жерлер мен бағдарларда коғамдық төртіпті сақтау қызметі қозғалысьш кою арқылы коршау.
-
Зақымданған бұлт бағытына үздіксіз мотобакылау жүргізу жөне ол туралы акпарат.
-
Зақымданған жерде АМЖЖ ұйымдастыру.
в) Қорытынды бөлім – 10 минут.
Сұрақтар мен тапсырмалар:
1. КӘУЗ дегеніміз не?
2.КӘУЗ уыттылығы жағынан неше топқа жіктеледі?
3.Тұрақтылығы мен әсер етуінің басталуына қарай нешеге бөлінеді?
4.Апат салдарын жоюға арналған іс- шараларды ата ?
Бастапқы әскери даярлық пәнінің ұйымдастырушы оқытушысы: _____________
Достарыңызбен бөлісу: |