Сабақтың тақырыбы: Windows 98-дің WordPad қолданбасымен танысу. Бағдарламалық оетс, Windows ож

Сабақтың тақырыбы:

процессорымен танысу. Құжаттың құралымы,стилі, баспа бетінің

геометриясы туралы түсінік беру. WordPad қолданбасының терезесі

меню, пішімдеу құрал-саймандар тақталары, сызғыш туралы түсінік

алу. Мәтінімен жұмысқа дағдылану (теру, түзету, пішімдеу).

Құжаттарды құруға, ашуға үйрету.

2. Оқушылардың мәтіндік процессор деген не және ол не үшін қолданылатын, берілген мәтіндік процессордың мүмкіншіліктерін білу қабілеттерін дамыту.

3. Оқушыларға эстетикалық тәрбие беру.

Зертханалық жұмыс.

• 
  берілген мәтіндік процессордың мүмкіншіліктерін;
  
• 
  процессорда жұмыс істеу мен режімін;
  
• 
  WordPad қолданбасы терезесінің құрылымын;
  
• 
  тақталар мен сызғыштарды қолдану әдістерін;
  
• 
  мәтінді пішімдеу тәсілдерін.
  

• 
  мәтіндік файлдарды құруды, редакциялауды, сақтауды, ашуды;
  
• 
  алмасу буферін қолдануды;
  
• 
  пішімдеу тақтасы мен сызғышты қолдана отырып, құжатты
  

1.Мәтінді теру.

2.Мәтін түзету.

3.Мәтінді пішімдеу.

-Қаріптің гарнитурасын таңдау.

-Қаріптің өлшемін өзгерту және таңдау.

-Қаріптің әлпетін басқару

-Қаріптің атрибутын басқару (түсін, алып тастауды, астын сызуды)

-Туралау әдістерін басқару (ортасы бойынша, оң жақ немесе сол жақ шеттері бойынша)

-Абзац мәтінінің сол жақ пен оң жақ өрістерінен шегісін және арнайы бірінші жол шегінісін беру

1. 
   Мәтінді жөндеуге, мәтіннің үзінділерін кірістіруге, әр түрлі құжаттарды бір құжатқа «жапсыруға», мәтіннің шекараларын түзетуге, жолдарды ортаға туралауға, құжатты қандай да болса санын басып шығаруға және сақтауға болады.
   
2. 
   Әр түрлі қаріптерді, түрлі тілдердің алфавиттерін, сондай-ақ графикалық символдарды пайдалануға болады.
   
3. 
   Мәтінге кестелерді, суреттерді, графиктерді кірістіруге болады, сонымен қатар мәтіннің өзін түрлендіруге болады (оны қисық бойы орналастыруға, «көлем» беруге, көлеңкелеуге және т.с.).
   
4. 
   Дайын жазудың мәтінін немесе кітаптың мәтінін сканерлеуге және тану бағдарламаларының көмегімен мәтін пішініне түрлендіруге болады.
   
5. 
   Стандартты құжаттарды дайындағанда дайын үлгілерді пайдалануға болады.
   

1. 
   Тапсырма. WordPad мәтіндік редакторын арналуы қандай?
   

1. 
   Қолданбаның пиктограммасы, файлдың аты, қолданбаның аты мен терезенің оң жақ бұрышындағы оның өлшемін басқаратын үш батырма бар тақырыптық жол.
   
2. 
   Меню жолы.
   
3. 
   Құрал-саймандар тақтасы.
   
4. 
   Пішімдеу тақтасы.
   
5. 
   Пішімдеу сызғышы. Негізгі мәтінді теру өрісінің басы мен аяғын, бас жолды, маркерлерді орнату үшін қолданылады.
   
6. 
   Жұмыс өрісі. Терезенің негізгі бөлігі мәтінді теру үшін пайдаланылады.
   
7. 
   Қалып-күй жолы.
   
8. 
   Тақталар, сызғыш және қалып-күй жолы пайдаланушының қалауы бойынша экранда болуы немесе алынып тасталуы мүмкін ( меню жолындағы «Түр» пункті).
   

Сен WordPad мәтіндік редакторының құрал-саймандар тақтасының батырмаларын есте сақтадың ба?

- Пернетақтаның таратылуын ауыстырып қосу

-(орысша-қазақша-ағылшынса)- Alt+Shift (сол жақ)

-Негізгі мәтіннің басын орнату (сызғыштың төменгі сол жақ үшбұрыш маркері)

-Азат жолды орнату (сызғыштың жоғарғы үшбұрыш маркері)

- Беттің енін орнату (сызғыштың төменгі оң жақ үшбұрыш маркері)

-Мәтін абзацын теру кезінде Tab пернесін пайдаланбау керек

- Бас әріп -Alt+Shift+әріп

- Мәтінді бас әріппен басу - CapsLock

- Bacspace – меңзер алдындағы әріпті жою

- Del – меңзер артындағы әріпті жою

- Enter пернесі – жаңа абзацқа көшу

- Мәтіннің үзіндісін белгілеу – маустың сол жақ батырмасын басып қозғалту арқылы немесе Shift пернесі + бағдаршалар

- Del – белгіленген үзіндіні жою

- Белгіленген үзіндіні буферге көшіру – пішімдеу тақтасындағы батырма немесе

Ctrl + Ins

- белгіленген үзіндіні буферге қиып алу – пішімдеу тақтасындағы батырма немесе

Shift + Del

- буферден кірістіру – пішімдеу тақтасындағы батырма немесе Shift + Ins
WORDPAD ҚҰЖАТЫН ЖАСАУ

5.1.5. Тапсырма. WordPad қолданбасында құжаттарды жасаудың негізгі кезеңдерін ретімен орналастыр.

Тапсырма материалды оқу барысында орындалады.

1. 
   Қаріпті және оның өлшемін таңдау
   
2. 
   Мәтінді енгізу және редакциялау
   
3. 
   Мәтінді пішімдеу
   
4. 
   Құжатты сақтау және ашу
   
5. 
   Баспаға шығару
   

Формат Шрифт Параметры

Әдетте құжаттар абзацтарға бөлінген негізгі мәтіннің әр түрлі деңгейлі тақырыптарынан тұрады, тағы тізімдер (тізбектер) де кездесуі мүмкін. Мәтінді безендіру процесін жеңілдету үшін, стиль жүйесін пайдаланады (мәтіннің берілген абзацына тән безендіру элементтерінің жиыны).

• 
  қаріптің гарнитурасы (әріптерді жазу тәсілі, мысалы, аяғында керткен таңбасы бар немесе жоқ, бояуының дәрежесі әр түрлі әріптер). Пішімдеу тақтасының «Қаріп» пункітінде таңдалады.
  
• 
  қаріптің кеглі (өлшемі). Пішімдеу тақтасының «Қаріп өлшемі» пункітінде таңдалады. Қағаздың форматымен және стилімен (А4 үшін 11-12, А5 үшін 10, қосымша мәтін -8-9, тақырып үшін – 14 және одан жоғары).
  
• 
  Қаріп әлпеті (әдеттегі, жартылай қалың, астын сызумен қаріптің түсі). Түс басу кезінде қолданылмайды, ал дайындау кезінде - өзгертулерді белгілеу үшін.
  
• 
  Интерлиньяж (жолдар арасындағы қашықтық). Бұл процессорда оның өзгертілуі жоқ.
  
• 
  Туралау тәсілі (ортасы бойынша, оң жақ немесе сол жақ шеті бойынша, бұл қолданбада ені бойынша - берілмейді). Ортасы бойынша тақырыптар тураланады. Сол жақ шеті бойынша – негізгі мәтін. Оң жақ шеті бойынша – ескертулер мен анықтаулар, бұл өте сирек кездеседі.
  
• 
  Тасымалдауларды орналастыру әдісі. WordPad-тың сөздерді автоматты түрде тасымалдау мүмкіндігі жоқ. Сөздерді тасымалдауы жоқ мәтін бетті ені бойынша туралағанда сөздердің арасында созылулары болуы мүмкін. Сөзді тасымалдауға қойылатын жалпы талаптар:
  
• 
  Ресми құжаттарда және кітаптарда созылулар жіберілмейді.
  
• 
  Ресми құжаттарда және кітаптарда (газеттер мен журналдардан басқа) қатарынан үш тасымалдаудан артық болуы жіберілмейді.
  
• 
  Жолда екі әріп қалдыру немесе оларды басқа жолға тасымалдау ұнамсыз.
  
• 
  Абзацтың соңғы жолын жаңа бетке тасымалдау, сондай-ақ бастапқы жолды алдыңғы бетте қалдыру жіберілмейді.
  
• 
  Абзац шегінісі (азат жол). Сызғыштың жоғарғы үшбұрышымен орнатылады. Сонда негізгі мәтін сызғыштың төменгі үшбұрышы орнатылған жерден басталады. Абзацтың мәтіні «Enter» пернесін пайдаланбай-ақ теріледі.
  
• 
  Абзацтар арасындағы қашықтық. Орыс тілінде абзацтар арасында жіберулер жасауға болмайды, бірақ абзац азат жолдан басталады, ал ағылшын тілінде – бір жолдық жіберулер жасалады, бірақ азат жол болмайды.
  
• 
  Табуляция орындары (позициясы). Пішімдеу сызғышындағы көрінбейтін маркерлерді пайдаланып кестелер жасау.
  

Графа мәтінін әдеттегідей теру.

Tab пернесі – келесі графаға өту.

Enter пернесі – келесі жолға өту.

Сызғыштағы бұрыш (маркер) сызғыштың сыртына тасымалдау арқылы жойылады.

Кестені белгілеп және маркерді қозғалту арқылы бағанды тұтас жылжытуға болады.

WordPad қолданбасында мәтінмен маустың көмегінсіз жұмыс істеуге арналған «ыстық» пернелер мен олардың комбинацияларын есте сақтауға бағытталған.

10. 
    тапсырма. Символдарды пішімдеуді орында.
    

А1 (594*841мм), А2, А3, А4, А5 (әр пішім – алдыңғының жартысы), және тұтынушы пішімі, ол А4-ке жуық. Баспа бетінің барлық жағынан өрісі, (шетінен шегініс) және жоғарғы, төменгі колонтитулдары (онда беттің нөмірі, қысқаша тақырыптар немесе бет мазмұнынның сипаттамасы, безендіру элементтері қойылады) болуы керек. Беттің параметрін баптау «Бет макеті» диалог терезесінде орныдалады.

10. 
    Тапсырма. Құжаттармен әрекет.
    

Құжатты қандай жолмен

Қайтадан сақтау

1. 
   Файл
   
2. 
   Сақтау
   

Файл Макет Ориентация

1. 
   Файл
   
2. 
   Алдын ала қарау
   

Windows 98-дің WordPad қолданбасымен танысу.