|
Д.СЕРІКБАЕВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
|
Ф2 Н ШҚМТУ
701.01
|
Сапа менеджмент жүйесі
|
Силлабус
(студентке арналған пәннің оқу бағдарламасы)
|
бет
|
Қазақстан Республикасының Министерство
Білім және ғылым образования и науки
министрлігі Республики Казахстан
Д. Серікбаев атындағы ВКГТУ
ШҚМТУ им. Д. Серикбаева
БЕКІТЕМІН
ТКМФ деканы
_________А.К.Адрышев
«_____» _________2014 ж.
ЖОҒАРЫ ГЕОДЕЗИЯ Силлабус ВЫСШАЯ ГЕОДЕЗИЯ
Силлабус
5В070700 «Тау-кен ісі» мамандығы
Оқу түрі: күндізгі
Курс ІІІ
Семестр: 5
Кредит саны: 2
Сағат саны: 90 сағат
Дәрістер 15 сағат
Тәжірибелік сабақтар 15 сағат
СОӨЖ 15 сағат
СӨЖ 45 сағат
Емтихан 5 семестр
Өскемен
Усть-Каменогорск
2014
Силлабус 5В070700 “Тау-кен ісі” мамандығының студенттеріне арналып, Мемлекеттік жалпыға бірдей білім беру негізінде «Геодезия, жерге орналастыру және кадастр» кафедрасында дайындалды.
«Геодезия, жерге орналастыру және кадастр» кафедра отырысында талқыланды.
Кафедра меңгерушісі К.Б. Хасенов
________________ 2014ж. №____ хаттама
Тау – кен металлургиялық факультетінің әдістемелік кеңесінде мақұлданды.
Әдістемелік кеңестің төрайымы Г.Т. Нуршайыкова
________________ 2014ж. №____ хаттама
Дайындаған
доцент Б. Апшикур
Норма бақылаушы Т.В.Тютюнькова
ОҚЫТУШЫ ТУРАЛЫ МАҒЛҰМАТ ЖӘНЕ СОҒАН БАЙЛАНЫСТЫ АҚПАРАТ
«Геодезия, жерге орналастыру және кадастр» кафедрасы, тау-кен металлургиялық факультеті (Г3-208 дәрісханасы).
Пән жүргізетін оқытушы: Апшикур Байтак, т.ғ.к., доцент.
Жұмыс телефоны: 54-07-76
Дәрісханалық сағатқа және консультацияға арналған уақыт: сабақ кестесі мен оқытушының жұмыс кестесі бойынша.
-
ПӘННІҢ СИПАТТАМАСЫ, ОНЫҢ ОҚУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ОРНЫ
-
Оқылатын пәннің сипаттамасы
Жоғары геодезия пәні оның классикалық бөлімдері бойынша теориялық және практикалық білім алу. Олардың баяндалуының рет тәртібі келесі шешімдермен сәйкес келеді: Жердің физикалық бетінде өлшеумдер жүргізу, жер бетіндегі салыстырмалықты оңайластыру, Жер эллипсоидасының элементтерін табу. Бірінші бөлім Жер эллипсоидының геометриясын және оның формулаларын қарастырады. Екінші бөлімде геодезиялық гравиметрияның негізгі есептері, айналу эллипсоиды деп қабылданған жердің ауырлық күшінің потенциялын орнату, эллипсоидты қысу мен тартылыс өрісінің арасындағы байланыстар қарастырылады. Үшінші бөлімде жердің пішінін жердің жасанды серіктерінің орбитадағы өзгерістері бойынша анықтау тәсілдері қарастырылады. Бұл бөлімнің негізі аспан механикасы болып табылады.
-
Пәнді меңгеру мақсаты мен міндеттері
Жоғары геодезия пәнінің мақсаты, пәннің теориялық негізін, техникалық терминдер мен түсініктерін, жердің пішіні мен өлшемдерін анықтау үшін жүргізілетін геодезиялық жұмыстарды орындай білу, Триангуляция мен полигонометрия пункттерінде бақылау жұмыстарын жүргізу, 4 класстық нивелирлеуді орындау, қарапайым геодезиялық торларды теңестіру мен Жер эллипсоидының геометриясын және оны анықтаудың формулаларын үйрену, сондай-ақ жер бетіндегі кейбір өлшеулер барысында жер иілісінің әсерін ескеру үшін параллельдер мен меридиан доғаларын ұзындығын анықтауды үйрену болып табылады.
-
Пәнді меңгеру нәтижелері
Білімі:
Білім алушылар білуге тиіс: Пәнді оқу барысында студент, пәннің мазмұны мен теориялық негізін, техникалық терминдерін және оны анықтауды, геодезиялық өлшеулердің тәсілдері туралы жалпы мәліметтерді;
Дағдылары:
-
теориялық білімінің негізінде студент, Жердің өлшемі мен пішініне байланысты геодезиялық жұмыстарды өз бетімен істей білу;
-
триангуляция және полигонометрия тұрғызу бойынша программа құрастыру;
-
триангуляция және полигонометрия пунктерінде бақылау мен 4 классты нивелирлеуді жүргізу;
-
геодезиялық торларды теңестіруді оңайластыру;
-
геодезиялық өлшемдер нәтижесінің дәлдігін бағалау.
Құзыреттері:
Түйінді құзыреттер болып табылады:
-
сфералық геодезияда қолданылатын координаттар жүйесін білу;
-
референц-эллипсоидтың бетін қолдана отырып, әртүрлі геодезиялық есептерді шешуге арналған әртүрлі координаттар жүйесін білу;
-
гаусса-Крюгердің х, у тікбұрышты координаттар жүйесін білу;
-
меридиан мен параллелдердің ұзындығын есептеу;
-
кіші сфералық үшбұрыштардың есептелу тәсілдерін білу;
-
басты геодезиялық есептерді эллипсойд бетінде есептеу қабілеті;
-
І класты триангуляциядағы алдын- ала есептеу жұмыстарын жүргізу қабілеті;
-
теңестіру туралы ұғымы;
-
тірек нүктелерін анықтаудың полигонометриялық әдісін білу;
-
нивелирлеу;
-
Жер шары пішінінің негізгі элемеенттерін градустық өлшемнен анықтау.
-
Пререквизиттер
«Жоғарғы геодезия» курсын меңгеру үшін төмендегі пәндерді білу қажет етеді:
-
Математика;
-
Физика;
-
География;
-
Геодезия;
-
Алгебра;
-
Геометрия.
-
Постреквизиттер
Курстан алған білімдері 5В070700 «Тау-кен ісі» мамандығы бойынша жоғары курстарда маркшейдерлік және геодезиялық өлшеулердің санағы, тау-кен ісіндегі геоақпараттық жүйелер, Қолданбалы фотограмметрия, Ашық таулы жұмыстары кезіндегі маркшейдерлік іс, маркшейдерлік-геодезиялық өлшеулерді автоматтандыру, Тау-кен өндіру кәсіпорындарын жобалау, қолданбалы геодезия, пәндерін игеру үшін қажет етіледі, сондай-ақ олардың өндірістегі кәсіптік әрекеттері үшін де, маңызды болып табылады.
-
ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
-
Тақырыптық жоспар
-
Тақырып атауы, оның мазмұны
|
Еңбек сыйымдылығы,
сағат
|
Ұсынылған
әдебиеттер
|
Дәрістік сабақтар
|
Тақырып 1. Жердің пішінін оқудың геометриялық әдісі. Геометриялық өлшеу жұмыстарының тәсілдері. Триангуляция. оны теңестіру
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 2. Геодезияның негізгі есептерін, айналу эллипсоиды бетінде шешу. Жер эллипсоидының негізгі параметрлері
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 3. Геодезиялық координаталары жүйесі. Өзгерту формулалары. Дұрыс кесілімдер және қисықтың басқы радиустары
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 4. Геодезиялық сызық. Меридиандар мен параллельдер доғасының ұзындығы. Ұшбұрышты эллипсоид бетінде шешу. Тура және кері геодезиялық есеп
|
1
|
1,2,8
|
Тақырып 5. Жоғарғы геодезиядағы редукциялық мәселелер жайлы түсінік. Тіктеуіш сызықтың ауытқуының әсері
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 6. Базисті референц-эллипсоидқа редукциялау. Лапласс теңдеуі
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 7. Жер пішінінің негізгі элементтерін градустық өлшеулер бойынша анықтау
|
1
|
1,2,4
|
Тақырып 8. Бастапқы геодезиялық берілгендерді орнату, Красовский эллипсоиды
|
1
|
1,2,4
|
Тақырып 9. Гравиметриялық өлшеулер жайында түсінік. Жердің пішінін оқудың гравиметриялық тәсілі. Әлемдік гравиметриялық түсірістің принципі
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 10. Ауырлық күші. Ньютон потенциялы теориясынан керекті түсініктер
|
1
|
1,2,3
|
-
1
|
2
|
3
|
Тақырып 11. Жердің дұрыс тартылыс күші. Дұрыс жер эллипсоиды. Ауырлық күшінің жер бетіне таралуы туралы Клеро теориясы
|
1
|
2,5
|
Тақырып 12. Ауырлық күшінің дұрыс шамаларының формулалары Жердің массасы мен орташа тығыздығы
|
1
|
2,5
|
Тақырып 13. Жерді реттеу мәселесі және ауырлық күшінің редукциясы
|
1
|
2,5
|
Тақырып 14. Жер бетінің бедерін үшін түзету Буге мен Прей редукциялары. Топографиялық редукция
|
1
|
1,2,3
|
Тақырып 15. Аномальді тартылыс өрісі. Реттелген жердің геоиді. Геоид биіктіктерін есептеу практикасы. Геоид картасы
|
1
|
1,2,3
|
Семинарлық (тәжірибелік) сабақтар
|
Тақырып 1. Координаттар жүйесі арасындағы байланыс, берілген нүктеде эллипсоид үсті иілімінің басты радиусын есептеу
|
2
|
2,3,4
|
Тақырып 2. Меридиандармен параллельдер доғасының ұзындығын есептеу және кіші сфералық үшбұрышты шешу
|
2
|
2,3,4
|
Тақырып 3. Кіші сфералық үшбұрышты Лежандр тәсілімен шешу
|
1
|
2,3,4
|
Тақырып 4. Кіші сфералық үшбұрышты аддитамент тәсілімен шешу
|
1
|
2,3,4
|
Тақырып 5. Кіші сфералық үшбұрышты өзінің берілген қабырғасымен шешу
|
1
|
2,3,4
|
Тақырып 6. Референц-эллипсоид бетінде геодезиялық есептерді шешу
|
2
|
2,3,4
|
Тақырып 7. Эллипсоид және Гаусс-Крюгер жазықтығында координаттарды түрлендіру
|
2
|
2,3,4
|
Тақырып 8. Триангуляция І классын алдын ала есептеу
|
2
|
2,3,4
|
Тақырып 9. Референц-эллипсоид бетінде триангуляция базисін оңайластыру есептері
|
2
|
2,3,4
|
-
1
|
2
|
3
|
Студенттің оқытушы жетекшілігімен орындайтын өздік жұмысы
|
Тақырып 1. Сфералық геодезияда пайдаланылатын координаттар жүйесі
|
3
|
1,3
|
Тақырып 2. Меридиандар мен параллелдер доғасының ұзындығын есептеу және сфералық ұшбұрыштарды шешу
|
4
|
1,2,3,4
|
Тақырып 3. Эллипсоидта негізгі геодезиялық есептерді шешу
|
4
|
1,2,3,4
|
Тақырып. 4. Эллипсоидта координаттарды түрлендіру
|
3
|
2,3,4
|
Тақырып 5. Координаталар жүйелері арасындағы байланыс, берілген нүктеде эллипсоид бетінің радиустарын есептеу
|
4
|
1,2,3
|
Тақырып 6. І классты триангуляциясының есептеулері
|
2
|
1,3
|
Тақырып 7. Триангуляцияны теңестіру
|
2
|
2,3
|
Тақырып 8. Трилатерация және сызықьық-бұрыштық торларды теңестіру.
|
4
|
2,3
|
Тақырып 9. 4 класс полигонометриялық торды және арнайы тағайындалған торларды теңестіру.
|
4
|
2,3
|
2.2 Өздік жұмыс тапсырмалары (СӨЖ)
Тақырып
|
Тапсырманың мазмұны және мақсаты
|
Ұсынылатын әдебиеттер
|
Дайындау мерзімі
|
Бақылау түрі
|
Тапсыру уақыты
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
ЕГЖ-1
|
Меридиандар доғасының ұзындығын анықтау
Параллельдер доғасының ұзындығын анықтау
|
1,2,3
|
1-4 апта
|
Есепті қорғау
|
4 апта
|
ЕГЖ-2
|
Сфералық үшбұрыштарды шешу
|
1,2,3
|
5-7 апта
|
Есепті қорғау
|
7 апта
|
ЕГЖ-3
|
Координаталар жүйелері арасындағы байланысты табу
|
|
8-10 апта
|
Есептеу, сызба
|
10 апта
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
ЕГЖ-4
|
Эллипсоид бетінің радиустарын есептеу
Референц- эллипсоид бетінде геодезиялық есептерді шешу
|
1,2,3
|
11-15 апта
|
Есептеу, сызба
|
15 апта
|
2.3 Пән тапсырмаларының орындалу және тапсыру кестесі
Бақылау түрі
|
Оқудың академиялық кезеңі, апта
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
Сабаққа қатысу
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
Дәріс конспектісі
|
|
|
|
|
|
|
10
|
|
|
|
|
|
|
|
10
|
Тәжірибелік сабақтардың тапсырмасын қорғау
|
|
3
|
4
|
4
|
4
|
5
|
|
5
|
|
3
|
|
5
|
|
3
|
|
Ауызша сұрау
|
|
|
3
|
3
|
|
3
|
|
|
|
|
5
|
|
|
5
|
|
ЕГЖ қорғау
|
|
|
|
|
10
|
|
|
|
5
|
|
|
|
5
|
|
|
Аралық тестілеу
|
|
|
|
|
|
|
30
|
|
|
|
|
|
|
|
30
|
Барлығы
|
3
|
6
|
10
|
10
|
17
|
11
|
43
|
8
|
8
|
6
|
8
|
8
|
8
|
11
|
43
|
-
ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
-
Негізге әдебиеттер
-
Теория фигуры Земли [Текст] : учеб. пособие / А.В. Елагин.–Новосибирск: СГГА, 2012. – 174 с.
-
Высшая геодезия. Системы координат и преобразования между ними [Текст]: учеб.-метод. пособие/ К.Ф. Афонин. – Новосибирск: СГГА, 2011. – 66 с.
-
Основные положения о государственной геодезической сети, Москва
ЦНИИГАиК 2004.
-
Инструкция по нивелированию I, II, III и IV классов. Москва
ЦНИИГАиК 2003.
-
Высшая геодезия: Учебник для вузов. Учебное издание Яковлев Н. В. Издательство: Москва «Недра» 1989 г.-454 с.
Яковлев Н.В. Практикум по высшей геодезии (вычислительные работы) Издатель: Альянс, Год издания: 2007 г. - 368 с.
3.2 Қосымша әдебиеттер
-
Инженерная геодезия: Учебник для вузов/ Е. Б. Клюшин,
М.И. Киселев, Д.Ш. Михелев, В.Д. Фельдман; Под ред. Д.Ш. Михелева. 4-е изд., испр. М.: Изд. центр «Академия», 2004. 480 б.
-
Топографические карты и планы: Метод. указания / Сост. В.Н. Гусев, В.Я. Хотяков. Л.: Изд-во ЛПИ, 1988. 32 б.
-
Яковлев Н.В. Практикум по высшей геодезии,- 4.; Недра, Ι982
-
П. С. Закатов. Курс высшей геодезии. – Москва,1976
-
А. И. Дурнев. Высшая геодезия. – Москва,1967
-
Инструкция о государственной геодезической сети. – М. Геодезиздат, 1961 г.
4 БІЛІМДІ БАҒАЛАУ
4.1 Оқытушының қоятын талаптары
- студенттер сабақ кестесіндегі дәрістік және іс-тәжірибелік сабақтарға қатысуға міндетті;
- студенттердің сабаққа қатысуы сабақтың басында тексеріледі. Студент сабаққа кешіккен жағдайда, дәрісханаға ақырын кіріп, жұмысқа кірісуі керек, ал үзіліс кезінде оқытушыға кешігу себебін түсіндіру қажет;
- сабаққа екі рет кешігу сабақтан бір рет қалумен тең;
- балл көрсеткіші арқылы есептелетін жұмыстарды бекітілген мерзімде тапсыру керек. Жұмыс уақытылы тапсырылмаса, қойылатын балл төмендейді. Барлық жұмыстарды тапсырмаған студенттерге емтиханға кіруге рұқсат берілмейді;
- қанағаттанарлық бағасын алған студентке аралық бақылауды қайтадан өтуге рұқсат берілмейді;
- Рорташа = (Р1 + Р2)/2 орташа рейтингісі 50%-дан кем болған студенттерге емтиханға кіруге рұқсат берілмейді;
-
сабақ барысында ұялы телефондар сөндірулі болу керек;
-
студент сабаққа іскерлік киімімен келу қажет.
4.2 Баға критериі
Барлық тапсырма түрлері 100-балдық жүйемен бағаланады.
Ағымдағы бақылау апта сайын өткізіледі және оның ішіне дәрістерге қатысуды, тәжірибелік сабақтар мен өздік жұмыстарды орындау кіреді.
Білімді ағымдағы бақылау тест түрінде семестрдің 7 және 15 апталарында өткізіледі. Рейтинг келесі бақылау түрлерінен жиналады:
Аттестациялау кезеңі
|
Бақылау түрі, меншікті салмақ, %
|
Қатысу
|
Конспекті дәрістер
|
Ауызша сұрау
|
Коллоквиум
|
ЕГЖ қорғау
|
Зертханалық жұмысты қорғау
|
Эссе
|
Ағымдағы тестілеу
|
Барлығы
|
Рейтинг 1
|
21
|
10
|
9
|
-
|
10
|
20
|
-
|
30
|
100
|
Рейтинг 2
|
24
|
10
|
10
|
-
|
10
|
16
|
-
|
30
|
100
|
Әр пәннен емтихан емтихандық сессия кезінде тест түрінде өтеді.
Пән бойынша студент білімінің қорытынды бағасын құрайтын көрсеткіштер:
- 40% қорытындысы, емтиханда алған баға;
- 60% қорытындысы ағымдағы үлгерім көрсеткіші.
Қорытынды баға есебінің формуласы:
 , (1)
мұндағы Р1, Р2 – бірінші, екінші рейтингтердің бағасына сәйкесінше қойылатын цифрлік эквивалент;
Э – емтиханда алған бағаның цифрлік эквиваленті.
Қорытынды әріп түріндегі баға және балл көрсеткішінің цифрлік эквиваленті:
Әріп жүйесіндегі баға
|
Балл
көрсеткішінің
цифрлік
эквиваленті
|
Пайыздық түрі, %
|
Дәстүрлі жүйедегі баға
|
А
|
4,0
|
95–100
|
өте жақсы
|
А–
|
3,67
|
90–94
|
В+
|
3,33
|
85–89
|
жақсы
|
В
|
3,0
|
80–84
|
В–
|
2,67
|
75–79
|
С+
|
2,33
|
70–74
|
қанағаттанарлық
|
С
|
2,0
|
65–69
|
С–
|
1,67
|
60–64
|
D+
|
1,33
|
55–59
|
D
|
1,0
|
50–54
|
F
|
0
|
0–49
|
қанағатсыздандырылған
|
-
Қорытынды бақылау жасауға арналған мәліметтер
-
Референц-эллипсоид бетіндегі нүктенің жағдайы қандай координат жүйесімен анықталуы мүмкін?
-
Геоцентрлік ендік геодезиямен қалай байланысады?
-
Иілістің негізгі радиусы дегеніміз не?
-
Координаттар жүйесін қарастыру қандай мақсат үшін пайдаланылады?
-
Жердің пішінін оқудың геометриялық әдісі?
-
Геометриялық өлшеу жұмыстарының тәсілдері?
-
Триангуляция. Триангуляцияны теңестіру?
-
Жер эллипсоидының негізгі параметрлері?
-
Дұрыс кесілімдер және қисықтың басқы радиустары?
-
Геодезиялық сызық. Меридиандар мен параллельдер доғасының ұзындығы?
-
Ұшбұрышты эллипсоид бетінде шешу. Тура геодезиялық есеп. Кері геодезиялық есеп?
-
Жоғары геодезиядағы редукциялық проблемалар жайлы түсінік?
-
Тіктеуіш сызықтың ауытқуының әсері?
-
Базисті референц- эллипсоидқа редукциялау?
-
Лапласс теңдеуі?
-
Жер пішінінің негізгі элементтерін градустық өлшеулер бойынша анықтау?
-
Бастапқы геодезиялық датаны орнату?
-
Красовский эллипсоиды?
-
Жердің пішінін оқудың гравиметриялық тәсілі?
-
Гравиметриялық өлшеулер жайында түсінік?
-
Әлемдік гравиметриялық түсірістің принципі?
-
Ауырлық күші. Ньютон потенциалы теориясынан керекті түсініктер?
-
Жердің дұрыс тартылыс күші. Дұрыс жер эллипсоиды?
-
Ауырлық күшінің жер бетіне таралуы туралы Клеро теориясы?
-
Ауырлық күшінің дұрыс шамаларының формулалары?
-
Жердің массасы мен орташа тығыздығы?
-
Жерді реттеу мәселелері және ауырлық күшінің редукциясы?
-
Жер беті рельефі үшін түзету?
-
Буге мен Прей редукциялары. Топографиялық редукция?
-
Аномальді тартылыс өрісі?
-
Реттелген жердің геоиді?
-
Геоид биіктіктерін есептеу практикасы. Геоид картасы?
-
Кіші сфералық үшбұрышты Лежандр тәсілімен шешудің маңызы?
-
Кіші сфералық үшбұрышты аддитамент тәсілімен шешудің маңызы?
-
Кіші сфералық үшбұрышты берілген қабырға ұзындығымен шешу?
-
Кіші сфералық үшбұрышты шешу барысындағы бұрыштар мен қабырғаларды есептеудің дәлдігі неге байланысты?
-
Негізгі геодезиялық есеп деген не?
-
Тура геодезиялық есептеудің маңызы не?
-
Кері геодезиялық есептеудің маңызы не?
-
Нақты жағдайдағы меридиандардың жақындасу шамасы неге байланысты анықталады?
-
Геодезиялық азимут деген не?
-
Y және t мен белгіленетін меридиандар жақындасуының айырмашылығы не?
-
Референц-эллипсоид бетінде өлшенген шамаларды оңайластыру қажеттілігі туындайды?
-
Тіктеуіш сызығының еңістеуі қалай талданады?
-
Еңістелген тіктеуіш сызықтың бағыты бойынша редукция қалай есептеледі?
Достарыңызбен бөлісу: |
